Tại phiên chất vất và trả lời chất vấn của Quốc hội đối với lĩnh vực nông nghiệp sáng 8/6, Phó Thủ tướng Lê Văn Thành đã giải trình làm rõ một số nội dung đại biểu Quốc hội.

Phó Thủ tướng cho biết, thực tiễn hơn 30 năm thực hiện đường lối đổi mới của Đảng, ngành nông nghiệp đã có nhiều đột phá để phát triển và có những bước tiến vượt bậc trên các lĩnh vực, đạt được nhiều thành tựu quan trọng góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.

Theo Phó Thủ tướng, trong 5 tháng đầu năm 2022, trong điều kiện còn nhiều khó khăn, thách thức, nhất là thiên tai, dịch bệnh diễn biến phức tạp, khó lường, ngành nông nghiệp tiếp tục đạt được những kết quả tích cực.

Các lĩnh vực đều có tăng trưởng khá cao so với cùng kỳ, trong đó nổi bật nhất là xuất khẩu nông sản 5 tháng đầu năm 2022 đạt 23,2 tỷ USD, tăng 16,8%. Các mặt hàng nông sản xuất khẩu chủ lực tiếp tục duy trì được vị trí, thương hiệu trên thị trường quốc tế.

"Là nước nông nghiệp nhưng chưa chủ động được các yếu tố đầu vào quan trọng"

Bên cạnh những thành tựu đạt được, Phó Thủ tướng cũng chỉ rõ, nền nông nghiệp nước ta có đặc thù là sản phẩm rất đa dạng, phong phú nhưng việc xuất khẩu gặp nhiều khó khăn, nhất là tại các thị trường lớn, thị trường đòi hỏi chất lượng cao.

Nguyên nhân chủ yếu là chưa có nhiều vùng sản xuất nông nghiệp tập trung với quy mô lớn, công nghệ cao, đáp ứng tiêu chuẩn, điều kiện của thị trường. Còn nhiều sản phẩm nông nghiệp chất lượng thấp, do sản xuất còn manh mún, tự phát.

"Là một nước nông nghiệp nhưng chúng ta chưa chủ động được các yếu tố đầu vào quan trọng cho sản xuất nông nghiệp như giống cây trồng vật nuôi, nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi, phân bón, vật tư nông nghiệp ... đã ảnh hưởng lớn tới chi phí sản xuất", Phó Thủ tướng nêu rõ.

Thủ tướng nhận định, năng suất lao động của ngành nông nghiệp còn thấp, chỉ bằng 50-60% của các nước tiên tiến trong khu vực.

Qua số liệu thống kê, nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi phải nhập khẩu 60%. Năm 2021, nhập khẩu 22,3 triệu tấn nguyên liệu thức ăn chăn nuôi, giá trị nhập khẩu gần 10 tỷ USD, (trong đó có hơn 10 triệu tấn ngô, 5 triệu tấn khô dầu đậu tương); phân bón nhập khẩu khoảng 42% nhu cầu, năm 2021 nhập khẩu khoảng 4,54 triệu tấn, giá trị 1,45 tỷ USD; giống cây trồng vật nuôi nhập khẩu là chủ yếu.

Các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến sâu sản phẩm nông nghiệp còn hạn chế. Nông sản, nhất là rau quả, vẫn chủ yếu được xuất khẩu sang Trung Quốc bằng đường tiểu ngạch. Tình trạng "được mùa mất giá", ùn ứ nông sản xuất khẩu tại các cửa khẩu biên giới phía Bắc xảy ra thường xuyên hàng năm, gây thiệt hại nhiều mặt về kinh tế xã hội.

5 nhóm giải pháp trọng tâm phát triển ngành nông nghiệp

Trên cơ sở các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, định hướng lớn trong Chiến lược phát triển ngành nông nghiệp và tình hình thực tiễn, Phó Thủ tướng cho biết, Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm. 

Thứ nhất, đổi mới tổ chức sản xuất kinh doanh trong nông nghiệp, từ khâu đầu tư nghiên cứu chọn tạo giống đến quy hoạch, xây dựng vùng nguyên liệu đạt chuẩn; hình thành các vùng sản xuất nông nghiệp có quy mô lớn. Đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ để có sản phẩm nông nghiệp sạch, chất lượng cao đáp ứng nhu cầu tiêu dùng trong nước và đặc biệt là đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế phục vụ xuất khẩu.

Bài liên quan

Bộ trưởng Lê Minh Hoan: Phát triển nông nghiệp công nghệ cao là xu thế tất yếu

Thứ hai, đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đàm phán các điều kiện về hàng rào kỹ thuật, hàng rào thương mại để các sản phẩm nông nghiệp chưa có thị trường sớm được xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường lớn như Châu Âu, Mỹ, Trung Quốc, …với phương châm đa dạng hóa sản phẩm, đa dạng hóa thị trường, góp phần từng bước giảm xuất khẩu tiểu ngạch qua biên giới phía Bắc, hạn chế tình trạng ùn ứ hàng hóa diễn ra tại các cửa khẩu như giai đoạn vừa qua.

Thứ ba, có cơ chế mạnh mẽ hơn nữa hỗ trợ tín dụng, miễn giảm các loại phí, thuế... để thu hút các doanh nghiệp đầu tư vào sản xuất vật tư nông nghiệp, phân bón, nhất là khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào công nghiệp chế biến sản phẩm nông nghiệp, khắc phục tình trạng dư thừa sản phẩm nông nghiệp theo mùa vụ nhằm hỗ trợ tiêu thụ, gia tăng giá trị sản phẩm cho người nông dân.

Thứ tư, rà soát, đánh giá tổng thể nhu cầu về nguyên liệu chế biến thức ăn chăn nuôi, từ đó quy hoạch, xây dựng các vùng sản xuất phục vụ ngành công nghiệp thức ăn chăn nuôi, từng bước tự chủ nguồn cung, giảm nhập khẩu để không bị phụ thuộc quá nhiều vào thị trường thế giới, góp phần ổn định và giảm chi phí đầu vào cho sản xuất nông nghiệp.

Thứ năm, tập trung chỉ đạo tổng kết, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Đất đai; xây dựng các cơ chế, chính sách phát huy nguồn lực đất đai; hình thành, phát triển thị trường quyền sử dụng đất trong nông nghiệp, tạo điều kiện hỗ trợ nông dân khai thác, sử dụng hiệu quả đất đai phục vụ sản xuất nông nghiệp. Khắc phục tình trạng người dân bỏ ruộng tại một số địa phương. Đẩy nhanh tiến độ thực hiện 3 Chương trình Mục tiêu quốc gia theo Nghị quyết của Quốc hội.

Trước đó, tại phiên chất vấn và trả lời chất vấn chiều 7/6, Bộ trưởng NN&PTNT Lê Minh Hoan cho biết, hiện nay, nền nông nghiệp đang đứng trước "3 biến". Đó là biến đổi khí hậu nhưng chúng ta không thể làm chủ được mà chỉ thích ứng được phần nào; Biến động thị trường thì chúng ta phải đưa ra tình huống để thích ứng và giải quyết; Biến chuyển xu thế tiêu dùng trên thế giới theo xu hướng người dân không chỉ ăn no mà còn tiêu dùng xanh, sạch, đủ chất dinh dưỡng, không bị tác động của biến đổi khí hậu và môi trường.

"Vì vậy, cần nâng cao năng lực của doanh nghiệp, người sản xuất, thậm chí là nâng cao năng lực quản lý của Bộ chuyên ngành, cơ quan", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Bộ trưởng Lê Minh Hoan cho biết, chiến lược phát triển nông nghiệp bền vững thời gian tới là chuyển từ tư duy sản xuất nông nghiệp sang kinh tế nông nghiệp. 

Bộ trưởng Bộ NN&PTNN khẳng định, hướng đi chuẩn hóa nông sản để đáp ứng từng thị trường, đồng thời khẳng định thương hiệu nông sản Việt Nam.

"Chúng ta phân biệt nhãn hiệu và thương hiệu. Trong đó, thương hiệu bao gồm nhãn hiệu và niềm tin của người tiêu dùng. Thương hiệu của doanh nghiệp, của hợp tác xã, của người nông dân phải mất nhiều thời gian để thiết lập, để người tiêu dùng quen và ấn tượng tốt với sản phẩm. Thương hiệu không đơn giản chỉ là 1 slogan mà nó là giá trị vô hình mà người tiêu dùng có được qua quá trình sử dụng", Bộ trưởng nói.

Bài liên quan

Metro 'đua nhau' chậm tiến độ, đội vốn: Chờ đợi gì từ Quốc hội chất vấn Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể?

Quốc hội cách chức Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long

Bộ trưởng Nguyễn Văn Thể báo cáo gì trước Quốc hội về cao tốc Bắc - Nam?

Chủ tịch Quốc hội: Không dùng nguồn cải cách tiền lương để làm cao tốc