Ngành thương mại điện tử thiếu nhân lực

MINH KHÁNH
06:53 26/08/2022

Lĩnh vực thương mại điện tử tại Việt Nam đang phát triển nhanh và ổn định theo lộ trình 10 năm 2016-2025 nhưng còn đối mặt với nhiều vấn đề liên quan đến nguồn nhân lực.

Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam (VECOM) mới đây đã phối hợp cùng Đại học Thương mại công bố báo cáo "Đào tạo thương mại điện tử 2022".

Bất chấp những tác động của đại dịch Covid-19 tới kinh tế - xã hội, lĩnh vực này vẫn tiếp tục duy trì được tốc độ phát triển. Ước tính năm 2021, lĩnh vực thương mại điện tử đạt tốc độ tăng trưởng trên 20% và có quy mô hơn 16 tỷ USD.

Nhờ khả năng kiểm soát đại dịch và những động lực tăng trưởng từ làn sóng thứ 2 của thương mại điện tử, tốc độ phát triển dự kiến còn cao hơn nhiều từ năm 2022-2025.

Giải cơn khát nhân lực

Báo cáo Chỉ số thương mại điện tử năm 2020 và 2022 nhấn mạnh nguồn nhân lực chất lượng cao về thương mại điện tử tại hàng triệu doanh nghiệp vừa và nhỏ cũng như các hộ kinh doanh là một trong những yếu tố quyết định tới sự phát triển nhanh và bền vững trong giai đoạn tới. Trong đó, kênh đào tạo chủ yếu nguồn nhân lực thương mại điện tử chuyên nghiệp, chất lượng cao xuất phát các trường đại học.

Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử quốc gia được Thủ tướng phê duyệt theo đặt ra 2 mục tiêu liên quan tới nguồn nhân lực, bao gồm yêu cầu 50% cơ sở giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp triển khai đào tạo về thương mại điện tử và đảm bảo một triệu lượt doanh nghiệp, hộ kinh doanh, cán bộ quản lý nhà nước, sinh viên được tham gia các khoá đào tạo về kỹ năng ứng dụng thương mại điện tử.

thuong-mai-dien-tu

Lĩnh vực thương mại điện tử có quy mô 16 tỷ USD vào năm 2021. Ảnh: Chí Hùng.

Qua quá trình khảo sát tại 132 cơ sở giáo dục đại học, VECOM cho biết số trường đào tạo ngành thương mại điện tử trình độ đại học liên tục tăng nhanh và tới nay đã có gần 40 đơn vị. Khoảng 36 trường đại học đào tạo chuyên ngành này, phân bố chủ yếu ở các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng.

Có 53 trường đưa học phần thương mại điện tử vào chương trình giảng dạy tại nhiều ngành liên quan như quản trị kinh doanh, hệ thống thông tin quản lý, công nghệ thông tin, tiếp thị số… Phần lớn đơn vị được khảo sát đã giảng dạy các ngành liên quan trực tiếp tới thương mại điện tử. Từ năm học 2022, Bộ Giáo dục và Đào tạo cũng mở 2 mã ngành mới là kinh tế số và công nghệ tài chính.

Kết quả chỉ ra chương trình đào tạo thương mại điện tử có xu hướng ưu tiên hơn đối với kinh doanh dựa trên công nghệ thông tin và truyền thông. Nhiều trường đã giao các khoa kinh tế - thương mại giảng dạy ngành này.

Cuối cùng, đội ngũ giảng viên TMĐT đã đông đảo và chất lượng cao hơn so với một thập kỷ trước.

Thiếu học liệu, cơ sở vật chất

Dù vậy, đầu ra nhân lực hoạt động trong lĩnh vực thương mại điện tử vẫn còn nhiều khó khăn. Đầu tiên, đội ngũ giảng viên ngành này chưa đáp ứng nhu cầu đào tạo cả về số lượng lẫn chất lượng. Số lượng giảng viên chỉ đáp ứng ở mức tối thiểu trong khi số giảng viên có học vị tiến sĩ không tăng nhanh.

Đáng nói, học liệu phục vụ đào tạo ngành thương mại điện tử chưa đáp ứng điều kiện giảng dạy và học tập. Mặt khác, cơ sở vật chất và phần mềm phục vụ giảng dạy tập trung hầu hết ở các trường chất lượng cao.

Ông Nguyễn Thành Hưng, nguyên Chủ tịch VECOM, Hội đồng Tư vấn cấp cao về thương mại điện tử cho biết, có tới 67% trường sử dụng giáo trình của nước ngoài. Quá trình hợp tác trong hoạt động đào tạo giữa các trường, giữa trường và cơ quan quản lý Nhà nước, đơn vị nghiên cứu khoa học, tổ chức xã hội nghề nghiệp hay doanh nghiệp còn mờ nhạt.

thuong-mai-dien-tu-1

Chất lượng giảng dạy thương mại điện tử tại một số trường chưa tương xứng. Ảnh minh họa/Getty.

Trên thực tế, các hoạt động hỗ trợ đào tạo, bao gồm hoạt động của các trung tâm khởi nghiệp hay câu lạc bộ sinh viên chưa thường xuyên, hấp dẫn và chỉ ở quy mô nhất định. Do đó cần những cuộc thi trên phạm vi toàn quốc để mang lại nhiều giá trị hơn cho các bên liên quan, bao gồm sinh viên.

Vấn đề tuyển sinh cũng là một trong những thách thức lớn. Để có nguồn nhân lực tương xứng về số lượng và chất lượng, chỉ tiêu tuyển sinh và đào tạo vẫn cần tăng nhanh hơn và tránh bị giới hạn.

Hoạt động định hướng nghề nghiệp, phổ biến cũng như tuyên truyền về thương mại điện tử chưa thực sự mạnh mẽ. Cuối cùng, số lượng các trường đào tạo ngành đã tăng nhanh nhưng chưa tương xứng với chất lượng trong chương trình đào tạo.

Tại báo cáo, VECOM đề xuất khảo sát định kỳ tình hình đào tạo thương mại điện tử tại các cơ sở giáo dục đại học và cơ sở giáo dục nghề nghiệp, đồng thời xây dựng mạng lưới các cơ sở đào tạo thương mại điện tử.

Về hoạt động giảng dạy, cần tổ chức định kỳ các hội thảo khoa học về thương mại điện tử, đào tạo và cấp chứng nhận một số học phần thương mại điện tử. Các trường cũng nên thành lập và nâng cao hiệu quả hoạt động của các câu lạc bộ sinh viên thương mại điện tử, nhanh chóng nâng cao chất lượng học liệu trong ngành.

Ngoài ra, các cơ quan quản lý, bao gồm Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Công Thương cùng VECOM cần chú trọng hơn tới kiểm định chất lượng chương trình đào tạo ngành.

(Theo Zing)

  • Cùng chuyên mục
Vingroup và Shopee 'bắt tay' hợp tác chiến lược

Vingroup và Shopee 'bắt tay' hợp tác chiến lược

Tập đoàn Vingroup và Công ty TNHH Shopee - đại diện cho Sea Ltd. vừa ký kết Biên bản ghi nhớ về phát triển cơ sở hạ tầng đối với dịch vụ hoàn tất đơn hàng thương mại điện tử, tăng cường kết nối kỹ thuật số giữa doanh nghiệp với người mua và phát triển hệ sinh thái số theo hướng bền vững.

Thị trường - 06/06/2025 21:45

Bắc Kinh sẽ dùng thuốc chữa bệnh làm 'quân bài tẩy' trong thương chiến với Mỹ?

Bắc Kinh sẽ dùng thuốc chữa bệnh làm 'quân bài tẩy' trong thương chiến với Mỹ?

Trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc chưa có dấu hiệu sẽ sớm kết thúc, ở Mỹ dấy lên mối lo Bắc Kinh có thể "vũ khí hóa" thuốc chữa bệnh.

Thị trường - 06/06/2025 15:53

T&T Group trao thưởng hơn 1,2 tỷ đồng cho CLB Bóng bàn CAND - T&T sau Giải vô địch bóng bàn quốc gia 2025

T&T Group trao thưởng hơn 1,2 tỷ đồng cho CLB Bóng bàn CAND - T&T sau Giải vô địch bóng bàn quốc gia 2025

Với những thành tích xuất sắc tại Giải vô địch Bóng bàn quốc gia Báo Nhân Dân lần thứ 43 năm 2025, các HLV và VĐV của CLB Bóng bàn CAND - T&T đã được Tập đoàn T&T Group vinh danh và trao thưởng với tổng số tiền lên tới 1,26 tỷ đồng.

Doanh nghiệp - 06/06/2025 15:23

Agribank dành 10.000 tỷ chương trình vay vốn ưu đãi mua nhà ở xã hội dành cho người trẻ

Agribank dành 10.000 tỷ chương trình vay vốn ưu đãi mua nhà ở xã hội dành cho người trẻ

Agribank đã chủ động triển khai chương trình tín dụng ưu đãi quy mô lên đến 10.000 tỷ đồng, dành riêng cho người trẻ có nhu cầu mua nhà ở xã hội.

Doanh nghiệp - 06/06/2025 15:23

Bộ Tài chính Hoa Kỳ nói Việt Nam không thao túng tiền tệ

Bộ Tài chính Hoa Kỳ nói Việt Nam không thao túng tiền tệ

Bộ Tài chính Hoa Kỳ trong báo cáo mới nhất của mình kết luận rằng không có đối tác thương mại lớn nào của Hoa Kỳ tham gia vào hành vi phá giá tiền tệ (mục 3004 của Đạo luật năm 1988).

Thị trường - 06/06/2025 13:48

Giải mã sức hút Sky Apartment  - biệt thự trên không khu Tây Hà Nội

Giải mã sức hút Sky Apartment - biệt thự trên không khu Tây Hà Nội

Khi vật chất hữu hình dễ dàng được đong đếm, cũng là lúc người tinh tế tìm đến những giá trị quan vô hình, nhưng vượt trên tất cả, điều này còn thể hiện tầm nhìn thời đại của người tiêu dùng sành điệu.

Doanh nghiệp - 06/06/2025 12:23

Cổ phiếu Tesla mất 150 tỷ USD giá trị sau cuộc tranh cãi Trump-Musk

Cổ phiếu Tesla mất 150 tỷ USD giá trị sau cuộc tranh cãi Trump-Musk

Cổ phiếu Tesla đã lao dốc không phanh vào hôm thứ Năm khi Tổng thống Donald Trump công khai đấu khẩu với tỷ phú Elon Musk, Giám đốc điều hành của hãng sản xuất xe điện, người tự xưng là "người bạn đầu tiên" của ông.

Thị trường - 06/06/2025 11:26

Nghìn ki-ốt 'án binh bất động', Chủ tịch hiệp hội kể câu chuyện buồn sau cánh cửa đóng kín

Nghìn ki-ốt 'án binh bất động', Chủ tịch hiệp hội kể câu chuyện buồn sau cánh cửa đóng kín

Doanh nghiệp đầu tư dây chuyền sản xuất trị giá tới 50 tỷ đồng nhưng vẫn bất lực vì hàng giả tràn lan, chỉ bằng một nửa, thậm chí một phần ba giá. Hàng thật làm sao cạnh tranh nổi?

Thị trường - 06/06/2025 08:46

Dàn nghệ sĩ hàng đầu Việt Nam sẽ trình diễn trong mùa Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng- DIFF 2025

Dàn nghệ sĩ hàng đầu Việt Nam sẽ trình diễn trong mùa Lễ hội pháo hoa quốc tế Đà Nẵng- DIFF 2025

Lễ hội pháo hoa Quốc tế Đà Nẵng – DIFF 2025 quy tụ dàn nghệ sĩ nổi bật trong và ngoài nước cho chuỗi concert đặc biệt song hành cùng lễ hội ánh sáng lớn nhất Việt Nam.

Doanh nghiệp - 06/06/2025 08:06

Trung Quốc và Hoa Kỳ cam kết khởi động lại đàm phán thuế quan và thương mại

Trung Quốc và Hoa Kỳ cam kết khởi động lại đàm phán thuế quan và thương mại

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và nhà lãnh đạo Trung Quốc Tập Cận Bình đã có cuộc điện đàm vào hôm nay và cả hai cam kết sớm khởi động lại các cuộc đàm phán về thuế quan và thương mại.

Thị trường - 05/06/2025 22:40

Loạt công nghệ đi đầu bảo chứng cho vị thế ngân hàng số hàng đầu của TPBank

Loạt công nghệ đi đầu bảo chứng cho vị thế ngân hàng số hàng đầu của TPBank

TPBank LiveBank 24/7, App TPBank Mobile, TPBank Biz, hệ thống dữ liệu sinh trắc học Bio Center…, cùng hàng loạt giải pháp tài chính số thông minh giúp TPBank củng cố vững chắc vị thế ngân hàng số hàng đầu.

Doanh nghiệp - 05/06/2025 15:34

Từ chiến lược đến hành động phát triển bền vững: TPBank gặt hái nhiều thành công

Từ chiến lược đến hành động phát triển bền vững: TPBank gặt hái nhiều thành công

Lồng ghép các tiêu chí ESG vào từng hoạt động của ngân hàng, đưa công nghệ làm mũi nhọn, vị thế "ngân hàng số vị nhân sinh" của TPBank đã được nhiều tổ chức uy tín ghi nhận, tôn vinh cho sự tiên phong trong phát triển xanh, phát triển bền vững tại Việt Nam.

Doanh nghiệp - 05/06/2025 15:34

Canada tính trả đũa thuế kim loại Hoa Kỳ, EU tiến triển trong đàm phán

Canada tính trả đũa thuế kim loại Hoa Kỳ, EU tiến triển trong đàm phán

Canada đã chuẩn bị các biện pháp trả đũa Hoa Kỳ trong khi Liên minh châu Âu có tiến triển trong các cuộc đàm phán thương mại với Hoa Kỳ, theo Reuters.

Thị trường - 05/06/2025 15:25

Cảng nước sâu Mỹ Thủy, ‘cửa ngõ’ ra biển của Quảng Trị

Cảng nước sâu Mỹ Thủy, ‘cửa ngõ’ ra biển của Quảng Trị

Cảng Mỹ Thủy sau khi đưa vào hoạt động không chỉ tạo ra cực tăng trưởng mới cho Quảng Trị, là ‘cửa ngõ’ ra biển Đông mà còn là trung tâm trung chuyển hàng hóa liên vùng.

Doanh nghiệp - 05/06/2025 15:24

TPBank đem đa kênh hỗ trợ khách hàng cập nhật khuôn mặt khi giao dịch

TPBank đem đa kênh hỗ trợ khách hàng cập nhật khuôn mặt khi giao dịch

Với giao dịch viên hướng dẫn từ xa tại LiveBank 24/7 của TPBank, khách hàng vẫn có thể lựa chọn thời gian cập nhật khuôn mặt mà không cần phải ra chi nhánh/phòng giao dịch hay qua app ngân hàng.

Thị trường - 05/06/2025 14:20

TPBank nâng cao trải nghiệm người dùng bằng nền tảng số xuyên kênh đặc biệt

TPBank nâng cao trải nghiệm người dùng bằng nền tảng số xuyên kênh đặc biệt

Hàng loạt các giao dịch xuyên kênh hỗ trợ nâng cao trải nghiệm người dùng liên tục được TPBank triển khai và nhận được nhiều sự quan tâm của khách hàng.

Thị trường - 05/06/2025 13:51