Mạnh mẽ như hổ, bay cao như rồng

Tôi nhớ đến bốn chữ này của Nguyễn Trãi, cũng là nhân năm Hổ, vì sự đồng âm của hai chữ hổ khác nghĩa. Trong mười hai con giáp đặt cho mỗi năm trong lịch ta, có con Rồng bay bổng tượng trưng cho thịnh vượng và con Hổ mạnh mẽ, oai phong tượng trưng cho sức mạnh vươn lên. Một đất nước thịnh vượng và mạnh mẽ - Đó là khát vọng và sứ mệnh của tất cả mọi người, từ người lãnh đạo cao nhất đến người dân bình thường nhất. Sao cho mỗi người khi nghĩ về đất nước mình đều thấy tự hào, kiêu hãnh, chứ không phải “hổ có giang sơn”.

Việt Nam được các nhà kinh tế thế giới coi là “Hổ con” (Tiger Cub) trong các “con hổ châu Á” (Asia Tigers) – Những nền kinh tế đang phát triển mạnh. Trong khu vực Đông và Nam Á, bốn “con hổ” đã được nói đến nhiều là Hàn Quốc, Đài Loan, Hồng Kông và Singapore của làn sóng đầu tiên. Tiếp bước sau đó những “Hổ con” bắt đầu sải bước là Việt Nam, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Indonesia. Gọi là “Hổ con” vì các nước này đang theo cùng một mô hình tăng trưởng dựa vào xuất khẩu như các quốc gia láng giềng lớn hơn của họ - và thế giới bắt đầu chú ý đến.

Theo chuyên gia kinh tế Adrian Lloyd, Malaysia, Indonesia và Việt Nam là những “Hổ con” đang trỗi dậy vươn mình cho việc mở rộng, lấy sản xuất làm động lực chính.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế đã đưa ra các dự báo tăng trưởng GDP hậu Covid cho khu vực các “con hổ châu Á” và đã chỉ ra ba trong số các quốc gia “Hổ con” có triển vọng khỏe mạnh nhất trong khu vực, trong khi các quốc gia khác gặp khó khăn. Đó là Malaysia, Indonesia và Việt Nam, tất cả đều được kỳ vọng sẽ chứng kiến nền kinh tế tổng thể của họ mở rộng vào các năm tới so với mức trước khi bùng phát dịch Coronavirus vào năm 2019.

Do mô hình tăng trưởng dẫn đầu về xuất khẩu, các “Hổ con” được các công ty trong chuỗi cung ứng sản xuất công nghiệp trên thế giới quan tâm đặc biệt. Sản xuất ở cả ba quốc gia này đều có tiềm năng trở thành đối thủ của Trung Quốc, một phần do chi phí cơ bản thấp hơn và một phần do căng thẳng thương mại quốc tế gia tăng khiến các công ty sản xuất toàn cầu hóa giảm sự phụ thuộc vào các nhà máy Trung Quốc.

Vẫn theo Adian Lloyd, trong khi đối với Malaysia, thực phẩm, đồ uống và chất bán dẫn là trụ cột của nền kinh tế, với Indonesia, nhu cầu thực phẩm của khối dân to lớn là động lực tăng trưởng, thì đối với Việt Nam, công nghệ cao là động lực thay đổi kinh tế và xã hội.

Trong sự lớn mạnh của các “con hổ châu Á”, nhất là ở làn sóng đầu tiên, giáo dục đóng vai trò quan trọng. Theo giáo sư Simon Marginson ở Đại học Melbourne (Australia), những nước Đông Á và Đông Nam Á như Trung Quốc, Hồng Kông, Singapore, Đài Loan, Nhật Bản và Hàn Quốc, có nền giáo dục phát triển nhanh chóng. Ông gọi đó là những nước Hậu - Nho, ý muốn nói sự kết hợp đặc thù theo từng nước các truyền thống cổ xưa (Nho giáo, Phật giáo, Lão giáo, truyền thống gia đình và pháp luật) và nền văn hóa năng động của thời hiện đại. Mô hình Hậu - Nho về khoa học và giáo dục đem lại nhiều thành tựu: Sự tăng trưởng nhanh của số lượng dân cư có học vấn cao, kết quả học tập cao của những người đi học, những thành công quốc gia trong khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học (STEM), sự tăng nhanh về lượng và chất của các nghiên cứu khoa học, tạo ra một khối trường đại học xếp hạng thế giới.

Vì sao mô hình Hậu - Nho có thể đưa lại sức mạnh cho những “con hổ châu Á”? Simon Marginson chỉ ra mấy nguyên nhân. Trong đó, trước hết là một nhà nước mạnh, một nhà nước có “uy tín đạo đức” duy trì được sự ổn định và điều hòa xã hội. Sự kế thừa trong hệ thống hành chính không phải là điểm yếu mà là điểm mạnh của những nước này. Những người tốt nghiệp giỏi nhất ở các trường gia nhập vào bộ máy nhà nước, khác với châu Âu và Mỹ những người giỏi đi làm kinh doanh.

Lớn mạnh như Hổ để rồi hóa Rồng. Đó là khát vọng truyền đời của người dân Việt vốn tự coi mình là “con Rồng cháu Tiên”. Khát vọng đó mỗi khi Xuân về Tết đến, càng được hun đắp, khơi dậy, thôi thúc mỗi người và toàn dân tộc, để Việt Nam phát triển mạnh mẽ như Hổ, bay cao như Rồng, cho anh hồn Nguyễn Trãi hết nỗi ngậm ngùi “hổ có giang sơn”.

Bài liên quan

Đồ trang trí Tết thủ công hút người mua, phủ đỏ rực chợ Tết Hà Nội

Thương mại điện tử nông sản dần khởi sắc

Vào thủ phủ hoa cúc Khánh Hòa ngày cận Tết

Chuyên gia hiến kế 'tránh lạc hướng dòng tiền' gói phục hồi kinh tế