JICA muốn 'sự tuần hoàn' trong hợp tác với Việt Nam

Từ tháng 4/2025, ông Kobayashi Yosuke đã bắt đầu nhiệm kỳ công tác tại Việt Nam với vai trò Trưởng đại diện Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam. Đây lần thứ hai ông Kobayashi Yosuke đảm nhiệm cương vị này tại Việt Nam.

Chia sẻ với báo giới sau khi nhiệm nhiệm vụ tại Việt Nam, ông Kobayashi Yosuke cho biết, sau khi kết thúc nhiệm kỳ đầu tiên tại Việt Nam (2025- 2029) và quay về làm việc tại trụ sở chính của JICA tại Tokyo, ông vẫn tiếp tục đảm nhận một số dự án hợp tác liên quan đến Việt Nam như: các dự án vốn vay ODA trong lĩnh vực cảng biển, biến đổi khí hậu, và chương trình hợp tác xây dựng hoàn thiện pháp luật do cố Giáo sư Morishima Akio khởi xướng từ giữa những năm 1990.

Bày tỏ niềm vui khi có cơ hội được làm việc trực tiếp tại Việt Nam sau hơn 15 năm, ông Kobayashi Yosuke chia sẻ về những chuyển biến lớn về tình hình kinh tế - xã hội Việt Nam trong những năm gần đây.

Theo đó, thu nhập bình quân đầu người tăng gấp bốn lần, từ 1.000 USD năm 2008 lên 4.110 USD năm 2023. Việt Nam cũng được dự đoán sẽ trở thành quốc gia có thu nhập trung bình cao trong vài năm tới. Tỷ lệ công dân có trình độ giáo dục đại học cũng tăng từ 20% năm 2008 lên 45% năm 2022; Ngoài ra, tỷ lệ dân số tham gia bảo hiểm y tế tăng từ 57% năm 2009 lên 93% năm 2023 ..

Cùng với đó, quan hệ Việt Nam - Nhật Bản có lịch sử lâu đời và trải qua nhiều dấu mốc quan trọng. Năm 2009, hai nước đã nâng cấp quan hệ lên “Đối tác chiến lược” và đến năm 2014 thành “Đối tác Chiến lược sâu rộng vì Hòa bình và Thịnh vượng ở Châu Á”

Năm 2023, Nhật Bản và Việt Nam đã chính thức thiết lập quan hệ "Đối tác Chiến lược Toàn diện vì Hòa bình và Thịnh vượng ở Châu Á và Thế giới".

Số lượng doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư tại Việt Nam cũng tăng đáng kể, từ 950 doanh nghiệp năm 2008 lên 2.394 doanh nghiệp năm 2023, số lượng người Nhật Bản cư trú tại Việt Nam cũng tăng mạnh, từ 7.036 người năm 2008 lên 18.949 người năm 2023.

Trong bối cảnh này, các hoạt động hợp tác của JICA tại Việt Nam trong khuôn khổ chính sách hợp tác phát triển của Chính phủ Nhật Bản cũng có nhiều thay đổi và bước tiến mới.

Một thành tựu tiêu biểu trong nỗ lực hợp tác nhiều năm giữa Việt Nam và Nhật Bản là tuyến số 1 đường sắt đô thị TP Hồ Chí Minh – tuyến tàu điện ngầm đầu tiên của Việt Nam đã được đưa vào khai thác. Bên cạnh việc phát triển cơ sở hạ tầng mới, JICA cũng thực hiện các dự án đa dạng trong nhiều lĩnh vực.

Về phát triển nguồn nhân lực, Trường Đại học Việt Nhật được thành lập vào năm 2014 là biểu tượng cho mối quan hệ hữu nghị, đoàn kết giữa Việt Nam - Nhật Bản.

Thông qua sự hợp tác và phối hợp của nhiều cơ quan liên quan, hiện nay, quy mô đào tạo của trường là hơn 1.000 sinh viên, đóng góp nguồn nhân lực tích cực cho Việt Nam và thế giới. Ngoài ra, năm 2024, lao động Việt Nam làm việc tại Nhật Bản vượt con số 570.000.

"Vì vậy, JICA cũng đang chú trọng vào các lĩnh vực hợp tác mới như bảo vệ quyền lợi của người lao động Việt Nam ở nước ngoài…", ông ông Kobayashi Yosuke chia sẻ.

Cũng theo ông Kobayashi Yosuke, trong lĩnh vực hợp tác với doanh nghiệp, 233 doanh nghiệp Nhật Bản đã tham gia "Chương trình đề xuất từ các doanh nghiệp Nhật Bản" được JICA triển khai từ năm 2010. Bên cạnh đó, tính đến năm 2015, JICA đã thực hiện 15 dự án tài trợ theo chương trình "Tài trợ đầu tư cho khu vực tư nhân".

"Đó chỉ là một số các thành tựu nổi bật trong tình hình có nhiều chuyển biến gần đây. Trong bối cảnh Việt Nam, Nhật Bản và thế giới đang phải đối mặt với nhiều khủng hoảng phức tạp chưa từng có, tôi cho rằng cần thúc đẩy hơn nữa các hợp tác mới phù hợp với chính sách của Chính phủ Nhật Bản…", Trưởng đại diện JICA tại Việt Nam nhấn mạnh.

Ông cho biết, sau khi nhậm chức, ông đã đến thăm một dự án của JICA ở tỉnh Sơn La nằm tại khu vực miền núi phía Bắc - nơi thường xuyên phải hứng chịu thiên tai.

"Chuyến thăm này đã giúp tôi hiểu rõ hơn rằng chúng ta phải nghiên cứu các hình thức hợp tác thậm chí vượt ra ngoài khuôn khổ vốn có, nhằm bảo vệ tính mạng, sinh kế và quyền được tôn trọng của từng người dân - những người dễ bị tổn thương do tác động của biến đổi khí hậu…", ông Kobayashi Yosuke chia sẻ.

Đặc biệt, tinh thần hợp tác của JICA hướng tới việc "xây dựng đất nước" thông qua "phát triển nguồn nhân lực" và "hợp tác từ trái tim đến trái tim" là kiên định cho dù tình hình chuyển biến và phát triển có diễn ra như thế nào.

"Hiện chúng tôi có hơn 40 tình nguyện viên hợp tác hải ngoại và gần 50 chuyên gia dài hạn đang hoạt động tại Việt Nam trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Ngoài ra, các công ty tư nhân, trường đại học, chính quyền địa phương, các tổ chức phi chính phủ/tổ chức phi lợi nhuận và các tổ chức khác của Nhật …, cũng đang triển khai các hợp tác ở cấp cơ sở, đóng góp to lớn trong công tác cải thiện cuộc sống của người dân ở nhiều địa phương của Việt Nam…", ông Kobayashi Yosuke thông tin.

Đồng thời bày tỏ mong muốn các đối tác đều cảm thấy an tâm hợp tác trong một môi trường an toàn và lành mạnh.

Chia về "sự tuần hoàn" - điểm đáng chú ý trong Hiến chương Hợp tác phát triển của Nhật Bản được điều chỉnh vào tháng 6/2023, Trưởng đại diện JICA tại Việt Nam cho biết, hướng tới việc thực hiện các dự án hợp tác không chỉ đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của Việt Nam, mà còn có thể góp phần giải quyết các vấn đề của Nhật Bản, như bài toán về tái thiết các địa phương tại Nhật Bản.

"Chính vì vậy, JICA mong muốn đẩy mạnh hợp tác và góp phần thúc đẩy hơn nữa đối thoại và liên kết giữa các đối tác của hai nước Việt Nam và Nhật Bản...", Trưởng đại diện JICA tại Việt Nam bày tỏ.