Góc khuất phía sau vụ giám đốc doanh nghiệp bất động sản tự tử tại tòa
Vụ việc ông Võ Văn Cường, Giám đốc Công ty TNHH MTV Land Hà Hải uống thuốc độc tự tử ngay tại TAND quận Ngũ Hành Sơn, TP. Đà Nẵng sau khi nghe bản án tranh chấp với Sudico thu hút sự quan tâm lớn của dư luận. Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã yêu cầu cơ quan tố tụng kiểm tra làm rõ.
Tôi có đọc hồ sơ gần như toàn bộ vụ án này. Chúng ta nhìn thấy một vụ tranh chấp dân sự - kinh tế và một bản án, một “nạn nhân” khá “non” là Land Hà Hải và ông Võ Văn Cường với bản hợp đồng quá rủi ro (Land Hà Hải phải thanh toán cả nghìn tỷ cho Sudico ở thời điểm Sudico chưa phải thực hiện bất kỳ hành động nào). Nhưng, phía sau là những câu chuyện đáng để bàn luận và suy ngẫm mà một phần lý do quan trọng là sự tắc trách của các cơ quan quản lý.
Tóm lược nội dung vụ việc
Vụ việc có thể tóm tắt như sau. Năm 2010, TP. Đà Nẵng tổ chức đấu giá cụm khu đất thương mại dịch vụ ven biển thuộc dự án Khu đô thị mới Hòa Hải 1-3, phường Khuê Mỹ và Mỹ An, quận Ngũ Hành Sơn, Đà Nẵng để đầu tư xây dựng khách sạn, căn hộ, biệt thự cao cấp (hiện nay khu đất đối diện dự án Hyatt Regency qua đường Trường Sa).
Người duy nhất nộp hồ sơ tham gia và trúng đấu giá là ông Ngô Áng Hùng và được nhận quyền sử dụng đất với 2 khu “đất vàng” theo văn bản số 3214/UBND-QLĐTh ngày 31/5/2010 của UBND thành phố. Ông Hùng đã hoàn thành nộp tiền trúng đấu giá và được cấp 2 giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số BA 645082 (diện tích 65.115m2) và BA 645083 (diện tích 55.263m2), tổng cộng 12,04 ha vào ngày 30/7/2010.
Gần như ngay sau khi trúng đấu giá và được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, ông Ngô Áng Hùng đã chuyển nhượng cho Sudico (được Văn phòng đăng ký đất đai xác nhận sang tên ngày 6/9/2010). Sau khi nhận chuyển nhượng, Sudico không thực hiện các thủ tục pháp lý để triển khai dự án mà thế chấp 2 lô đất tại ngân hàng.
Đến năm 2017, để tìm nguồn tài chính trả nợ khoản vay quá hạn tại Công ty TNHH mua bán nợ Việt Nam (DATC), HĐQT Sudico đã phê duyệt phương án chuyển nhượng 2 khu đất theo hình thức chào giá cạnh tranh, giá khởi điểm 1.325 tỷ đồng. Đã có 9 nhà đầu tư tham gia trong đó Land Hà Hải trả giá cao nhất và trúng với giá 1.810 tỷ đồng. Hai bên đã ký kết hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất số 01/2017-HĐCN-DANANG ngày 1/11/2017.
Điều đáng bàn là bản hợp đồng này chứa đựng quá nhiều rủi ro pháp lý cho Land Hà Hải. Điều khoản thanh toán quy định Land Hà Hải phải thanh toán đủ toàn bộ 1.810 tỷ đồng trong vòng 35 ngày (chậm nhất đến ngày 5/12/2017), chia thành 2 đợt với 3 lần thanh toán và chỉ đến khi Land Hà Hải hoàn thành toàn bộ nghĩa vụ thanh toán thì Sudico mới thực hiện nghĩa vụ làm thủ tục chuyển nhượng, bàn giao giấy tờ khu đất đồng thời bàn giao đất trên thực địa cho Land Hà Hải.
Ông Võ Văn Cường, Giám đốc Công ty TNHH MTV Land Hà Hải tự tử tại tòa. Ảnh: Lê Tâm.
Mặt khác, hợp đồng quy định nếu Land Hà Hải không thực hiện thanh toán theo tiến độ thì Sudico có quyền thanh lý hợp đồng và thụ hưởng toàn bộ số tiền Land Hà Hải đã thanh toán. Chính bởi điều khoản này mà Sudico giữ toàn bộ số tiền Land Hà Hải đã thanh toán (404,3 tỷ đồng) và phản tố, yêu cầu TAND quận Ngũ Hành Sơn chấp nhận cho mình được thụ hưởng toàn bộ số tiền này.
Land Hà Hải rõ ràng là đã quá sơ hở khi giao kết hợp đồng bởi để chặt chẽ, cần thương thảo chia thành nhiều bước thanh toán và tương ứng mỗi mốc thanh toán thì Sudico phải thực hiện một số nghĩa vụ nào đó - gồm làm việc với cơ quan nhà nước, thực hiện các thủ tục pháp lý để sẵn sàng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho Land Hà Hải. Theo hợp đồng, Sudico hầu như không phải thực hiện bất kỳ nghĩa vụ nào cho đến khi Land Hà Hải thanh toán 100%, ngoại trừ việc nhận tiền thanh toán của Land Hà Hải và dùng để thanh toán nợ, giải chấp 02 lô đất.
Có lẽ do sớm nhận biết được rủi ro, Land Hà Hải đã trì hoãn thanh toán sau khi trả 404,3 tỷ đồng và chủ động dùng hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất để làm việc với các cơ quan có thẩm quyền của TP. Đà Nẵng về thủ tục chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Và trong khi các cơ quan có thẩm quyền yêu cầu phải lập dự án để chuyển nhượng dự án, không được chuyển nhượng quyền sử dụng đất thì Sudico luôn khẳng định 2 lô đất đủ điều kiện chuyển nhượng, tố Land Hà Hải vi phạm nghĩa vụ thanh toán và tự thực hiện các công việc không có trong quy định hợp đồng để gây thiệt hại cho Sudico.
Vụ tranh chấp đã được gửi đến TAND quận Ngũ Hành Sơn. Sau nhiều lần hoãn vì dịch bệnh, phiên tòa cuối cùng cũng được mở với bản án sơ thẩm được tuyên vào ngày 8/12 vừa qua và phần thắng thuộc về Sudico.
Sai sót của cơ quan Nhà nước
Mặc dù đây là một vụ tranh chấp dân sự - kinh tế thông thường và nhiều người đánh giá ông Võ Văn Cường, Giám đốc Land Hà Hải “dại” nhưng ẩn giấu phía sau là trách nhiệm thuộc về các cơ quan có thẩm quyền.
Trách nhiệm lớn nhất thuộc về chính quyền TP. Đà Nẵng qua các thời kỳ, đã làm trái pháp luật khi tổ chức đấu giá quyền sử dụng đất với 2 lô “đất vàng” diện tích cả chục hecta khi chưa tổ chức lập quy hoạch, chưa lập dự án đầu tư (cho phép đấu giá như đất nền). Có lẽ TP. Đà Nẵng thời kỳ đó đứng trước áp lực, chỉ tiêu về thu ngân sách cũng như nhu cầu huy động nguồn lực lớn cho các dự án phát triển hạ tầng để thu hút đầu tư nên đã dẫn đến vội vàng.
Sai sót trong đấu giá quyền sử dụng đất dẫn đến lô đất rơi vào tay cá nhân thay vì doanh nghiệp có năng lực đầu tư, kinh doanh bất động sản. Và trùng hợp thay, cá nhân trúng đấu giá lại là… anh rể ông Phan Văn Anh Vũ (tức Vũ “nhôm”), ông này đã gần như lập tức sang tên cho Sudico để kiếm lời. Hoàn toàn không ngạc nhiên khi những người ký các văn bản trúng đấu giá cũng như Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho anh rể Vũ “nhôm” lại là các ông Trần Văn Minh, Văn Hữu Chiến, những cựu Chủ tịch TP. Đà Nẵng đã vướng vòng lao lý vì các sai phạm trong quản lý đất đai.
Và để “khắc phục” sai sót của chính quyền thời kỳ trước thì chính quyền thời kỳ sau đã “chặn đường”, không cho phép Sudico chuyển nhượng lô đất cho Land Hà Hải mà yêu cầu phải lập dự án đầu tư, lập quy hoạch chi tiết để được thành phố chấp thuận/phê duyệt sau đó mới làm thủ tục xin chuyển nhượng dự án gắn với chuyển nhượng quyền sử dụng đất (dù Luật Đất đai cho phép tổ chức, cá nhân được chuyển nhượng quyền sử dụng đất mà không bắt buộc phải lập dự án đầu tư).
Chẳng hạn theo văn bản số 448/SKHĐT-DN ngày 22/2/2018 của Sở KH&ĐT Đà Nẵng trả lời Land Hà Hải thì do khu đất chưa lập dự án đầu tư, cộng thêm một số lý do theo kết luận của Thanh tra Chính phủ nên chưa đủ điều kiện chuyển nhượng dự án!?
“Mua bán đất” hay “mua bán dự án”?
Luật Đất đai và Luật Kinh doanh bất động sản đã quy định hai loại hình giao dịch khác nhau, gồm: giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất, kinh doanh quyền sử dụng đất (hiểu nôm na là “mua bán đất”), và giao dịch chuyển nhượng dự án gắn với chuyển nhượng quyền sử dụng đất (hiểu nôm na là “mua bán dự án”).
Nội dung và tinh thần của hợp đồng giữa Sudico và Land Hà Hải hướng đến hoạt động chuyển nhượng quyền sử dụng đất, Land Hà Hải sau khi “mua đất” từ Sudico sẽ tự làm thủ tục lập quy hoạch và lập dự án đầu tư để trình UBND TP. Đà Nẵng phê duyệt. Văn bản số 57/BXD-QLN ngày 4/4/2018 của Bộ Xây dựng cũng nêu quan điểm: Nếu tại hai lô đất nêu trên chưa có dự án bất động sản được phê duyệt thì Sudico có thể ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho Land Hà Hải. Văn bản số 764/TCQLĐĐ-CSPC ngày 27/4/2018 của Tổng cục Quản lý đất đai - Bộ TN&MT cũng khẳng định Sudico có quyền chuyển nhượng và Land Hà Hải có quyền nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai.
Như vậy, cả hai cơ quan đều khẳng định có thể thực hiện thủ tục “mua bán đất” mà không phải “mua bán dự án”, nhưng phía TP. Đà Nẵng không chấp thuận phương thức này (dù việc tại 2 khu đất chưa có dự án đầu tư để chuyển nhượng xuất phát từ lỗi của chính quyền Đà Nẵng thời kỳ trước chứ không phải của các nhà đầu tư).
Ngoài ra, trong vụ việc này cũng phần nào có trách nhiệm của các cơ quan soạn thảo văn bản quy phạm pháp luật đã để xảy ra chồng chéo, mâu thuẫn trong hệ thống pháp luật, chưa tách bạch được hoạt động kinh doanh bất động sản là chuyển nhượng dự án gắn với chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Luật Kinh doanh bất động sản với giao dịch chuyển nhượng quyền sử dụng đất theo Luật Đất đai. Một lô đất như thế nào, với tiêu chí… gì thì người sử dụng đất được phép chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho chủ thể khác (nôm na là được “mua bán đất”)? Trường hợp nào, tiêu chí gì thì phải lập dự án đầu tư bất động sản để chuyển nhượng dự án gắn với chuyển nhượng quyền sử dụng đất (nôm na là “mua bán dự án”)? Xử lý chuyển tiếp như thế nào với những hoạt động, giao dịch… đã diễn ra, do lịch sử để lại?
Khi mà pháp luật chưa rõ ràng và thị trường chưa minh bạch, hiểu biết pháp luật của người dân, doanh nghiệp chưa cao thì tranh chấp tất yếu xảy ra và những vụ việc đau lòng như thế này sẽ vẫn còn tiếp diễn.
- Cùng chuyên mục
Nặng gánh nợ nần, đơn vị thuộc Tổng công ty Hàng hải bị rao bán tàu hơn 100 tỷ
Tàu biển mang tên Oriental Glory - sở hữu bởi một đơn vị thuộc Tổng công ty Hàng hải Việt Nam, sẽ được Agribank đưa ra bán đấu giá lần hai vào ngày 10/10 tới.
Pháp luật - 20/09/2025 10:39
Chuyển tiền trong nước từ 500 triệu đồng trở lên phải báo cáo
Tại thông tư 27 vừa ban hành, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu giao dịch chuyển tiền trong nước từ 500 triệu đồng trở lên hoặc ngoại tệ có giá trị tương đương phải báo cáo về Cục Phòng, chống rửa tiền.
Pháp luật - 20/09/2025 08:44
Bộ Công Thương tiếp nhận hồ sơ điều tra chống lẩn tránh thuế bán phá giá thép cán nóng khổ rộng từ Trung Quốc
Cục Phòng vệ thương mại (Bộ Công Thương) xác nhận hồ sơ yêu cầu điều tra chống lẩn tránh biện pháp chống bán phá giá đối với sản phẩm thép cán nóng HRC khổ rộng, xuất xứ từ Trung Quốc là đầy đủ, hợp lệ theo quy định của pháp luật về phòng vệ thương mại.
Pháp luật - 19/09/2025 10:53
'Trái đắng' của những người nuôi ảo vọng 'việc nhẹ lương cao'
Ngồi giữa nhà, đã sống trong vòng tay yêu thương, chia sẻ của gia đình nhưng anh N.Q.L (SN 1996, trú xã Liên Hương, tỉnh Lâm Đồng), vẫn chưa hết bàng hoàng. Nghĩ về khoảng thời gian vượt biên, sang nước bạn nuôi ảo vọng làm giàu, sớm đổi đời với hi vọng "việc nhẹ lương cao" khiến anh rùng mình khiếp hãi.
Pháp luật - 18/09/2025 06:45
Đề nghị xem xét lại quy định cấm xuất cảnh doanh nghiệp nợ thuế
Lo ngại ảnh hưởng tới môi trường đầu tư, đặc biệt nhà đầu tư nước ngoài, doanh nghiệp đề xuất xem xét lại quy định cưỡng chế xuất cảnh đối với doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế.
Pháp luật - 17/09/2025 13:30
Chủ tịch Asanzo Phạm Văn Tam lĩnh án 4,5 năm tù
Ông Phạm Văn Tam, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Tập đoàn Asanzo bị tuyên phạt 2 tỷ đồng về tội "Trốn thuế", 4,5 năm tù về tội "Buôn lậu" và phạt bổ sung 100 triệu đồng.
Pháp luật - 17/09/2025 11:25
Bộ Công an cảnh báo 3 nhóm đối tượng dễ tổn thương sau sự cố CIC
Cục Cảnh sát hình sự (Bộ Công an) vừa phát đi cảnh báo khẩn cấp liên quan đến các thủ đoạn lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, lợi dụng sự cố an ninh mạng xảy ra tại Trung tâm Thông tin tín dụng quốc gia (CIC) vào ngày 10/9.
Pháp luật - 17/09/2025 10:03
Kiến nghị xử lý trạm thu phí ở Đà Nẵng quá hạn hơn 5 năm vẫn tồn tại
Theo UBND phường An Thắng (TP. Đà Nẵng), trạm thu phí của CTCP Đầu tư xây dựng 545 đã hết thời hạn từ năm 2020 nhưng vẫn duy trì, gây nhiều hệ lụy cho người dân và tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Pháp luật - 17/09/2025 07:54
Công an tìm bị hại của đường dây tiền ảo Kittyrun chiếm đoạt hơn 15 tỷ đồng
Dưới danh nghĩa kêu gọi đầu tư dự án tiền ảo Kittyrun (KTR), các đối tượng đã dụ dỗ, lôi kéo hàng trăm người tham gia, chiếm đoạt hơn 15 tỷ đồng.
Pháp luật - 16/09/2025 13:26
Hà Nội tăng cường kỷ cương công tác đấu thầu, xử lý nghiêm vi phạm
Phó Chủ tịch UBND TP. Hà Nội Trương Việt Dũng đã ký ban hành Công văn số 5099/UBND-KT về việc tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác đấu thầu trên địa bàn.
Pháp luật - 16/09/2025 10:01
Triệt phá đường dây lập công ty 'ma' ở Campuchia lừa hơn 160 tỷ của gần 400 người
Công an tỉnh Cao Bằng triệt phá đường dây lừa đảo công nghệ cao xuyên quốc gia, chiếm đoạt hơn 160 tỷ đồng của gần 400 người dân trên cả nước.
Pháp luật - 16/09/2025 10:00
Khó khăn kiểm soát sách giáo khoa giả trên thị trường
PGS-TS. Nguyễn Văn Tùng, Thành viên HĐTV, Phó Tổng biên tập Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam (NXBGDVN) chỉ ra những khó khăn trong việc kiểm soát nguồn gốc, chất lượng sách giáo khoa (SGK) cũng như các giải pháp mà NXBGDVN đang triển khai để ngăn chặn thực trạng này.
Pháp luật - 16/09/2025 09:52
Một khách sạn ở Đà Nẵng bị phạt gần 600 triệu đồng
Đà Nẵng xử phạt 564 triệu đồng khách sạn Chicland Danang Beach vì nhiều vi phạm về môi trường, an toàn thực phẩm và buộc khắc phục ô nhiễm.
Pháp luật - 16/09/2025 08:16
Nguyên Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa bị bắt
Ông Trần Văn Thức, nguyên Giám đốc Sở GD&ĐT tỉnh Thanh Hóa vừa bị Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Thanh Hoá khởi tố, bắt tạm giam về tội ‘Giả mạo trong công tác’.
Pháp luật - 15/09/2025 13:48
Khẩn trương hoàn thiện các dự án luật để trình Quốc hội vào tháng 10
Tại Phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 9/2025, Chính phủ đã thảo luận, cho ý kiến đối với 9 dự án luật quan trọng thuộc các lĩnh vực then chốt của đời sống chính trị, kinh tế, xã hội...
Pháp luật - 15/09/2025 08:57
Khởi tố vụ án mua bán hóa đơn khống gần 50 tỷ đồng ở Quảng Trị
Công an tỉnh Quảng Trị đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can và áp dụng lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú đối với 4 bị can liên quan hành vi mua bán trái phép hóa đơn.
Pháp luật - 14/09/2025 17:53
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 4 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 4 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 5 month ago
![[Gặp gỡ thứ Tư] Chủ tịch Hoàng Gia Phát Group: Kinh doanh để phụng sự và trả nợ cuộc đời](https://t.ex-cdn.com/nhadautu.vn/608w/files/content/2025/08/27/095146dunghgp-0950.jpg)