Dự án mỏ sắt Thạch Khê: “Chưa lường hết tác hại, cứ khai thác không biết hậu quả ra sao”
GS-TSKH Nguyễn Mại cho rằng, nếu chưa làm dự án mỏ sắt Thạch Khê ông đứng về phía không nên làm, Hà Tĩnh có thể phát triển bằng nhiều con đường hơn là cách khai thác tài nguyên, khoáng sản tại chỗ.

GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch VAFIE
“Chưa nên quyết định vội vàng dừng hay làm tiếp”
Trao đổi với BizLIVE, GS. TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE) cho biết, cách đây khoảng 6 tháng khi nhóm tư vấn của Tỉnh uỷ Hà Tĩnh lập ra phần lớn là người Hà Tĩnh trong đó có ông đã làm việc với tỉnh và trao đổi việc dừng hay làm tiếp dự án mỏ sắt Thạch Khê cần có những nghiên cứu kỹ, khoa học về 4 mặt: hiệu quả kinh tế, lợi ích doanh nghiệp, vấn đề môi trường là vấn đề rất lớn và thứ 4 là lợi ích cộng đồng dân cư.
“Tôi đã đề nghị Hà Tĩnh chưa nên có quyết định vội vàng là dừng hay làm mà nên dành thời gian khảo sát. Hà Tĩnh đã mời một số chuyên gia thuộc Liên hiệp Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam tư vấn. Sau cuộc tư vấn đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư có tờ trình Chính phủ. Vấn đề cũng không nên lấy lý do không có vốn để khai thác vì nếu có hiệu quả vay ở đâu chẳng được, vấn đề khai thác có lợi về mặt kinh tế, xã hội, môi trường hay không”, ông Mại nói.
Cũng theo chia sẻ của Chủ tịch VAFIE, nếu ai đến hiện trường hiện nay ở các xã gần TP Hà Tĩnh sẽ thấy rất thảm hại vì cả một vùng hoang hoá, cát, hố nước chưa khai thác bao nhiêu nhưng khá sâu. Dân cư một ít rời đi nơi khác, một số ít chịu đựng hàng ngày cảnh ăn cơm với cát, chưa khai thác bao nhiêu nhưng nước ngầm có hiện tượng thiếu và sụt giảm.
Ông Mại cho biết, vấn đề môi trường đã bắt đầu có tác hại đến dân cư, nhiều lãnh đạo cũ của Hà Tĩnh cho rằng điều kiện mới hiện nay Hà Tĩnh có thể phát triển theo con đường khác, đặc biệt nhưng du lịch, các dịch vụ hiện đại, nông nghiệp công nghệ cao hơn cách khai thác tài nguyên khoáng sản tại chỗ.
Nếu chưa làm thì tôi đứng về phía không nên làm vì chúng ta có thể làm giàu bằng nguồn nhân lực chất lượng cao, Hà Tĩnh cũng có nhiều danh lam thắng cảnh, tâm linh, bờ biển tốt nên có thể phát triển du lịch.
GS-TSKH Nguyễn Mại
“Nếu chưa làm thì tôi đứng về phía không nên làm vì chúng ta có thể làm giàu bằng nguồn nhân lực chất lượng cao, Hà Tĩnh cũng có nhiều danh lam thắng cảnh, tâm linh, bờ biển tốt nên có thể phát triển du lịch”, ông Mại nói.
Ông cũng đặt vấn đề, nhưng làm rồi phải tính lợi ích của doanh nghiệp vì doanh nghiệp đã bỏ ra mấy nghìn tỷ đồng cho dự án trong đó có 1 phần của doanh nghiệp nhà nước (Tập đoàn Công nghiệp Than Khoáng sản Việt Nam – TKV), 1 phần của doanh nghiệp ngoài nhà nước, doanh nghiệp tư nhân.
Nêu giả thiết về trường hợp đình chỉ, ông Mại cho rằng, thực chất doanh nghiệp bỏ vào dự án chưa đến vài nghìn tỷ đồng mà tác hại lâu dài về môi trường, dân sinh nếu chưa lường hết tác hại cứ khai thác “không biết hậu quả ra sao”.
“Hà Tĩnh đã từng có sự cố Formosa, dù doanh nghiệp bồi thường 500 triệu USD là con số lớn so với Hà Tĩnh nhưng cũng chưa đủ lớn nếu xảy ra sự cố môi trường ảnh hưởng tới hàng vạn dân cư và ảnh hưởng nguồn tài nguyên lâu dài”, ông Mại dẫn chứng.
Chủ tịch VAFIE bổ sung thêm, nếu làm đầy đủ đánh giá tác động môi trường cũng chưa ai đảm bảo đánh giá ấy là đầy đủ khi triển khai.
Tại dự án mỏ sắt Thạch Khê, ông Mại là người tham gia từ lâu, từ năm 1993-1994 khi Chính phủ cho phép 2 nhà đầu tư từ Đức và Nhật Bản thăm dò, khai thác nhưng sau đó đã ngừng và không khai thác vì cho rằng không có hiệu quả vì hàm lượng thiếc trong sắt rất cao.
Tiếp sau đó, Tập đoàn của Đài Loan lại được Hà Tĩnh cho thăm dò và họ khẳng định có hiệu quả, xin khai thác làm thép tại Hà tĩnh nhưng sau khi có Formosa, Formosa không muốn dùng sắt Thạch Khê mà nhập khẩu vì lý do chờ đợi sắt Thạch Khê lâu quá.
Đánh giá mỏ sắt Thạch Khê là mỏ sắt có tiềm năng, Chính phủ sau đó đã cho phép thành lập TIC, theo ông Mại, quá trình TIC làm mỏ sắt Thạch Khê, Chủ tịch HĐQT công ty đã nhiều lần mời ông tham gia với tư cách tư vấn.

Dự án mỏ sắt Thạch Khê dự kiến tổng vốn đầu tư 35 tỷ USD đang có nhiều ý kiến trái chiều dừng hay tiếp tục khai thác
Bộ Kế hoạch đề xuất dừng, Bộ Công Thương không muốn
Đưa ra đề xuất xem xét chủ trường dừng dự án, Bộ Kế hoạch Đầu tư nêu các lý do như năng lực tài chính của TIC sẽ không đáp ứng được nhu cầu vốn của Tổ hợp dự án theo tiến độ triển khai; đầu ra của sản phẩm “về dài hạn chưa chắc chắn”; báo cáo tác động môi trường được phê duyệt cách đây 4 năm hiện không còn phù hợp thực tế triển khai…
Tuy nhiên, phía Bộ Công Thương lại cho rằng, việc đề xuất dừng dự án cần được xem xét thận trọng, phải tính đến những hậu quả hệ lụy liên quan đến những thiệt hại hàng ngàn tỷ mà nhà đầu tư đã bỏ ra 10 năm nay, ảnh hưởng đến môi trường đầu tư và kinh doanh.
Bộ này cũng cho biết, phải tính đến hiệu quả kinh tế của dự án, phát triển công nghiệp và kinh tế Việt Nam, đóng góp vào GDP, giảm nhập siêu, ảnh hưởng đến kinh tế vĩ mô, cũng như các vấn đề liên quan như an sinh xã hội, an ninh trật tự xã hội và nhiều hệ lụy khác..
Cũng theo Bộ Công Thương, dự án có hiệu quả kinh tế là khả thi. Cụ thể, theo tính toán, hiệu quả kinh tế của Dự án TIC cập nhật tháng 3/2017 cao hơn so với Dự án phê duyệt năm 2014: Tổng mức đầu tư giảm còn 12.192 tỷ đồng/14.517 tỷ đồng, NPV: 2.632 tỷ đồng/2.865 tỷ đồng, IRR=32%/15,4%, thời gian hoàn vốn là 7,5 năm/9,5 năm, độ nhạy với mức độ giảm giá bán quặng 10-15%/6% và tổng vốn đầu tư tăng 40-50%/30%...
(Theo BizLIVE)
- Cùng chuyên mục
Cách Aeon Mall nhanh chóng mở rộng hiện diện ở Việt Nam
Một phương pháp quen thuộc Aeon Mall dùng để phát triển các dự án trung tâm thương mại là thông qua hợp tác với doanh nghiệp nội đã có sẵn đất cho dự án thương mại.
Đầu tư - 15/06/2025 08:37
Thủ tướng mời Tập đoàn Ericsson phát triển mạng 6G, cơ sở dữ liệu cho AI tại Việt Nam
Tổng Giám đốc Tập đoàn Ericsson mong muốn tiếp tục hợp tác để triển khai công nghệ 5G, thúc đẩy chuyển đổi số và công nghiệp 4.0
Đầu tư - 14/06/2025 12:34
Bất động sản - kênh sinh lời ưa chuộng đã chững lại
Sau giai đoạn thanh lọc kéo dài, thị trường bất động sản Việt Nam đang chứng kiến loạt tín hiệu phục hồi. Tuy nhiên, chu kỳ tăng trưởng bền vững từng biến bất động sản trở thành kênh sinh lời ưa chuộng nay đã chững lại.
Đầu tư - 14/06/2025 11:11
Quảng Trị đề nghị giao EVN làm nhà máy nhiệt điện 55.000 tỷ
UBND tỉnh Quảng Trị kiến nghị Bộ Công Thương đề nghị xem xét báo cáo Thủ tướng Chính phủ giao EVN triển khai dự án Nhà máy nhiệt điện Quảng Trị theo trường hợp dự án, công trình điện lực khẩn cấp.
Đầu tư - 14/06/2025 06:45
Hơn 631 tỷ đồng đầu tư nhà ga hàng hóa tại sân bay Đà Nẵng
Dự án Nhà ga hàng hóa tại Cảng Hàng không quốc tế Đà Nẵng được xây dựng trên diện tích đất dự kiến sử dụng hơn 24.618m2, tổng vốn đầu tư hơn 631 tỷ đồng.
Đầu tư - 13/06/2025 15:32
Bình Định chờ 'sóng' FDI Thuỵ Điển
Công ty Syre Thụy Điển sẽ xây dựng Nhà máy tái chế vải Polyester công nghệ cao tại Bình Định với khoản đầu tư gần 1 tỷ USD.
Đầu tư - 13/06/2025 13:26
Quảng Ninh tái cấu trúc hành chính, mở lối cho đầu tư
Từ ngày 1/7/2025, tỉnh Quảng Ninh sẽ chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp – gồm cấp tỉnh và cấp xã (xã, phường, đặc khu).
Đầu tư - 13/06/2025 09:13
Hình hài cao tốc nối Quảng Bình - Quảng Trị trước ngày thông xe
Cao tốc Vạn Ninh - Cam Lộ nối hai tỉnh Quảng Bình và Quảng Trị với tổng mức đầu tư hơn 9.900 tỷ đồng dự kiến sẽ thông xe vào cuối tháng 6/2025.
Đầu tư - 12/06/2025 19:26
Nhà máy điện gió hơn 5.700 tỷ ở Bình Định tìm nhà đầu tư
Dự án Nhà máy điện gió Vân Canh (tại Bình Định) với tổng vốn đầu tư hơn 5.700 tỷ đồng sẽ triển khai đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Dự án hứa hẹn sẽ cung cấp sản lượng điện sạch từ nguồn năng lượng tái tạo cho hệ thống quốc gia.
Đầu tư - 12/06/2025 09:59
Thu hút giới tinh hoa nhờ chính sách visa và ưu đãi thuế
New York, London, Paris hay Tokyo vẫn là điểm đến hàng đầu của giới siêu giàu và các cá nhân có giá trị tài sản lớn. Tuy nhiên, trong làn sóng chuyển dịch hiện nay, nhiều thành phố mới đang dần thu hút dòng vốn đầu tư của giới siêu giàu nhờ chính sách visa đầu tư, ưu đãi thuế và môi trường sống thân thiện.
Đầu tư - 11/06/2025 17:14
Tên mới, chủ cũ tại khu du lịch nghìn tỷ ven biển Hà Tĩnh
UBND tỉnh Hà Tĩnh vừa chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư thực hiện Dự án khu du lịch sinh thái biển Xuân Hội.
Đầu tư - 11/06/2025 11:07
Đà Nẵng xác định lại giá đất tại khu đô thị hơn 4.400 tỷ của Trung Nam
Khu đất thuộc khu vực dự án Golden Hills (TP. Đà Nẵng) của CTCP Trung Nam được mời thầu tư vấn xác định giá đất giai đoạn tháng 3/2019.
Đầu tư - 11/06/2025 06:49
Ra mắt trung tâm AI R&D, Qualcomm sẽ tiếp tục đầu tư thêm vào Việt Nam
Ngày 10/6, Qualcomm chính thức ra mắt AI R&D mới tại Việt Nam, bước đi tiếp nối thương vụ sáp nhập bộ phận nghiên cứu mảng AI tạo sinh của VinAI.
Đầu tư - 11/06/2025 06:43
Ông lớn Thái SCG thâu tóm toàn bộ Nhựa Duy Tân, hé lộ bức tranh tài chính
Với thương vụ mới nhất, Công ty SCG Packaging (SCGP) sở hữu 100% cổ phần của Nhựa Duy Tân, củng cố vị thế tại Việt Nam ở ngành bao bì.
Đầu tư - 10/06/2025 17:05
Quốc gia có hệ thống đường sắt cao tốc dài thứ 2 thế giới sẵn sàng hợp tác với Việt Nam
Hai Thủ tướng khẳng định lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư là một trong những trụ cột quan trọng trong mối quan hệ Đối tác chiến lược Việt Nam - Tây Ban Nha.
Đầu tư - 10/06/2025 10:41
Vẫn chưa có Siri hỗ trợ AI, 'cá nhân hóa hơn' từ Apple
Tại Hội nghị các nhà phát triển toàn cầu năm nay (WWDC 25), Apple đã công bố một loạt các bản cập nhật cho hệ điều hành, dịch vụ và phần mềm của mình, bao gồm giao diện mới được gọi là 'Liquid Glass' và quy ước đặt tên thương hiệu được đổi mới.
Công nghệ - 10/06/2025 10:16
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 3 week ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 3 week ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago