Nhiều sai lệch, bất hợp lý cần làm rõ

Như Nhadautu.vn đã phản ánh, Vụ án thất thoát tiền bồi thường, hỗ trợ tại Dự án Khu Dân cư Làng Chài xã Điện Dương, Điện Bàn, Quảng Nam đã được Cơ quan công an Quảng Nam khởi tố vụ án vào tháng 3/2019, bắt giữ 3 cán bộ liên quan và có kết luận điều tra vào 24/3/2020.

Bài liên quan

Dự án Khu dân cư Làng Chài ở Điện Bàn, Quảng Nam: Cần làm rõ những căn cứ pháp lý, tránh oan sai

Đến tháng 4/2020, Cơ quan CSĐT tiếp tục khởi tố thêm 3 cán bộ khác là ông Đinh Hùng Liên (54 tuổi), Chủ tịch UBND phường Điện Dương về hành vi “Vi phạm quy định về bồi thường, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất”; ông Lê Văn Cảm (53 tuổi), Trưởng Phòng TN&MT thị xã Điện Bàn và Lê Thương (62 tuổi), nguyên Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất thị xã Điện Bàn bị khởi tố về hành vi “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Sau khi bị điều tra, bị can Đinh Hùng Liên đã có những hợp tác với cơ quan điều tra để làm rõ vụ án, chịu trách nhiệm nếu có hành vi vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, từ kết luận điều tra lần đầu đến kết luận điều tra bổ sung, bị can Đinh Hùng Liên đã thấy hàng loạt vấn đề sai lệch, không đúng với thực tế, thiếu căn cứ pháp luật và dẫn đến kết tội không đúng đối với mình.

Ông Đinh Hùng Liên đã khiếu nại về nhiều nội dung sai thực tế, bất hợp lý, hành vi vi phạm tố tụng của điều tra viên. Sau khi xem xét khiếu nại, Cơ quan điều tra Công an tỉnh Quảng Nam đã thừa nhận toàn bộ nội dung khiếu nại của ông Liên là đúng, buộc phải đính chính và xử lý.

Theo đó, tại Bản kết luận điều tra số 45/PC03 nêu rằng bị can Liên đã ký hai hợp đồng cho thuê đất số 51b và 52b dù đã có thông báo thu hồi đất và ký xác nhận kiểm kê hai trại tôm xây mới để làm cơ sở bồi thường, gây thiệt hại cho nhà nước số tiền 1,063 tỷ đồng. Điều đáng nói là trong kết luận điều tra có nhiều điểm kết luận sai thực tế, nhiều nội dung chưa được làm rõ, các hành vi được suy đoán theo hướng có tội mà không làm rõ những chứng cứ, mâu thuẫn của sự việc.

Cụ thể, tại bản kết luận điều tra bổ sung số: 161/BKLĐTBS-CSKT ngày 23/11/2020 ở trang 3 dòng 13,14 có nêu: "...ngoại trừ bị can Liên và ông Lê Văn Bốn - không làm việc được vì không có mặt địa phương, đi đâu, làm gì không rõ". Điều này, được ông Liên chứng minh bằng nhiều tình tiết và văn bản xác định của địa phương là luôn có mặt tại địa phương và đã hợp tác tốt với Cơ quan CSĐT và cá nhân điều tra viên Trương Thanh Hải để cung cấp chứng cứ liên quan đến vụ án.

Theo LS Nguyễn Mạnh Linh, Đoàn luật sư TP.HCM, Việc CQĐT quy kết ông Liên sai phạm trong việc ký kết hai hợp đồng cho thuê trại tôm đối với ông Văn Đức Thắng và ông Lê Thanh Sáu với số 51b/HĐ-KT ký ngày 20/12/2015 và Hợp cho thuê mặt bằng số 52b/HĐ-KT ký ngày 21/12/2015 cũng thể hiện thiếu cơ sở về mặt cơ sở pháp lý, thực tế khách quan. Hai hợp đồng này được ký sau khi có biên bản kiểm tra thực tế hiện trường trại tôm thể hiện ngày 9/12/2015 và đều thể hiện rõ nội dung trong trường hợp nhà nước thu hồi đất thì bên thuê phải tự tháo dỡ, không được hưởng bồi thường. Như vậy, theo hai hợp đồng này, Trung tâm phát triển quỹ đất không thể căn cứ để bồi thường cho người dân. Việc Trung tâm phát triển quỹ đất cố tình căn cứ vào hai hợp đồng này để bồi thường là lỗi của Trung tâm phát triển quỹ đất.

Một điểm bất hợp lý trong căn cứ để xác định hành vi vi phạm mà cơ quan điều tra bỏ qua là hiện trạng hai trại tôm 04 và 20 được xây dựng vào năm nào, thuộc diện bồi thường như thế nào. Trong biên bản kết luận điều tra bổ sung, thì Cơ quan CSĐT xác định trại tôm mã số 04 được xây dựng vào năm 2012 và mã số 20 được xây dựng năm 2015 trước thời điểm có thông báo thu hồi đất số 538/TB-UBND ngày 29/10/2015 căn cứ vào tinh thần nội dung cuộc họp ngày 3/11/2015 về triển khai thông báo thu hồi đất thực hiện dự án thì 2 trại tôm này đủ điều kiện được xem xét bồi thường để thu hồi đất và 2 trại tôm mã 04 và mã 20 hoàn toàn không liên quan đến 2 hợp đồng 51b và 52b bởi vì 2 hợp đồng này ký cho ông Văn Đức Thắng và ông Lê Thanh Sáu sau khi có biên bản khảo sát thực tế hiện trường trại tôm ngày đề ngày 09/12/2015. 

Từ mẫu thuẫn này cho thấy việc suy luận ông Liên ký 2 hợp đồng 51b và 52b dẫn đến việc phát sinh xây dựng hai trại tôm mới dẫn đến Trung tâm phát triển quỹ đất bồi thường thêm là thiếu căn cứ, suy đoán theo hướng có tội của CQĐT.

Thừa nhận các nội dung khiếu nại là đúng

Trước các nội dung bất hợp lý, sai thực tế của kết luận điều tra, ông Đinh Hùng Liên đã khiếu nại đến cơ quan điều tra về nội dung kết luận điều tra và vi phạm về hành vi tố tụng của điều tra viên Trương Thanh Hải. Ngày 17/12/2020, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Nam đã có quyết định giải quyết khiếu nại số 06/QĐ-CQCSĐT với nội dung trên cơ sở nghiên cứu hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc khiếu nại và qua xác minh đã thừa nhận toàn bộ khiếu nại của ông Liên là đúng.

Cụ thể, việc ông Liên khiếu nại điều tra viên Trương Thanh Hải không khách quan khi kết luận nội dung cho rằng ông Liên không làm việc được do không có mặt tại địa phương, đi đâu làm gì không rõ. Trong khi trên thực tế, ông Liên vẫn ở địa phương và cơ quan điều tra vẫn làm việc được với ông Liên. Mặt khác cơ quan điều tra cũng thừa nhận việc điều tra viên Trương Thanh Hải liên lạc với đối tượng điều tra quay lại trụ sở để tự sửa nội dung biên bản đối chất giữa các bị can là sai quy định pháp luật.

Cơ quan điều tra cũng thừa nhận sai sót khi bản Kết luận điều tra số 45/PC03 được ký vào ngày 24/3/2020 nhưng biên bản đối chất lại được thực hiện ngày 25/3/2020 (sau một ngày) để làm căn cứ cho kết luận điều tra. Từ những sai sót trên, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Quảng Nam đã chấp nhận toàn bộ đơn khiếu nại của ông Liên và yêu cầu đính chính lại nội dung kết luận điều tra, yêu cầu thực hiện đối chất lại giữa các bị can.

Theo LS Nguyễn Mạnh Linh, Đoàn luật sư TP.HCM, người nhận tham gia quá trình tố tụng cho bị can Đinh Hùng Liên, không chỉ có sai phạm về tố tụng của điều tra viên Trương Thanh Hải và của Bản kết luận mà Cơ quan điều tra đã thừa nhận, nhiều nội dung tại hai bản Kết luận điều tra thiếu nhiều căn cứ pháp lý, quy kết suy đoán theo hướng có tội, áp dụng sai văn bản pháp luật một các nghiêm trọng và trách nhiệm cụ thể của bị can Đinh Hùng Liên không được làm rõ theo căn cứ pháp lý, chức năng, nhiệm vụ dẫn đến áp dụng sai tội danh đối với bị can.

"Trước các sai sót, vi phạm tố tụng trong kết luận điều tra, nCơ quan điều tra công an tỉnh Quảng Nam cần có văn bản yêu cầu Viện Kiểm sát ra quyết định trả hồ sơ để điều tra bổ sung và giải quyết triệt để các vấn đề còn vướng mắc và còn chưa sáng tỏ để tránh gây oan sai không đáng có cho bị cáo Đinh Hùng Liên", LS Nguyễn Mạnh Linh nói.

Theo LS Linh, Bản kết luận điều tra lần 1 và kết luận điều tra bổ sung vụ án hình sự đề nghị truy tố đối với cá nhân ông Đinh Hùng Liên về hành vi “Vi phạm các quy định về bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất” tại khoản 3, Điều 230, BLHS năm 2015 là hoàn toàn không có căn cứ, trái với với Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản pháp luật hướng dẫn thi hành luật đất đai.

Theo Điều 230, BLHS năm 2015, tội danh này thể hiện các yếu tố cấu thành phạm tội là người có chức vụ, nhận thức rõ hậu quả, việc làm sai trái, cố ý, có động cơ, mục đích vụ lợi trong bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi nhà nước thu hồi đất. Dù thực tế sự việc và cả trong hai bản kết luận điều tra đều cho thấy, ông Liên không hề cố ý hay nhận thức rõ việc ký biên bản kiểm kê là hành vi phạm tội, không có động cơ, mục đích vụ lợi cá nhân, không tham gia sản xuất kinh doanh hay chia lợi ích từ số tiền bồi thường, hỗ trợ bị thất thoát...

Cơ quan điều tra cũng không chứng minh được ông Liên vụ lợi hay thông đồng với các cá nhân khác để chiếm dụng số tiền hỗ trợ bồi thường. Việc sử dụng phương pháp suy đoán để cho rằng hai hợp đồng 51b và 52b do ông Liên ký nhằm hợp thức hóa cho 2 trại tôm mã số 04 và mã số 20 nhận đền bù là suy đoán hoàn toàn không có căn cứ, không đúng pháp luật.

Mặt khác, Cơ quan điều tra đã không căn cứ vào xác định rõ vai trò, trách nhiệm và thẩm quyền của UBND phường Điện Dương và của Chủ tịch UBND phường trong công tác đền bù theo quy định của pháp luật hiện hành để xác định hành vi phạm tội của các cá nhân, dẫn đến việc quy kết sai lệch.

Theo Luật Đất đai 2013, chủ tịch UBND cấp xã không được biết và quyền tham gia vào quá trình lập hồ sơ, áp giá đền bù của Trung tâm phát triển quỹ đất. Trong khi đó, theo Điều 2, Quyết định số 1648/QĐ-UBND ngày 15/6/2016 của UBND Thị Xã Điện Bàn, tỉnh Quảng Nam ban hành để triển khai dự án xác định rõ UBND phường Điện Dương chỉ có trách nhiệm “Tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành chủ trương, chính sách bồi thường, hỗ trợ GPMB của nhà nước, tạo điều kiện bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư để triển khai thực hiện dự án”.

Việc áp dụng bồi thường, hỗ trợ sai cho hai trại tôm mã 04 và mã 20 là lỗi của người được Trung tâm quỹ đất Thị xã Điện Bàn làm hồ sơ đền bù sai. Những cá nhân thuộc Trung tâm Quỹ đất có trách nhiệm “Tập hợp đầy đủ hồ sơ pháp lý có liên quan, kiểm tra xác định khối lượng thực tế phải bồi thường, hỗ trợ và tiến hành chi trả bồi thường hỗ trợ theo quy định; tiếp nhận GCNQSDĐ của các hộ dân có đất bị thu hồi khi chi trả tiền bồi thường chuyển cho Chi nhánh văn phòng đăng ký Đất đai Điện Bàn khi làm thủ tục thu hồi hoặc chỉnh lý theo quy định; Quyết toán kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng theo quy định”. Cá nhân ông Liên là Chủ tịch UBND phường không liên quan đến trách nhiệm lập hồ sơ đền bù hỗ trợ bị sai cho 2 hộ dân nuôi tôm có mã 04 và 20.

Bài liên quan

Dự án Khu dân cư Làng Chài ở Điện Bàn, Quảng Nam: Cần làm rõ những căn cứ pháp lý, tránh oan sai

Lộ diện nhà đầu tư thực hiện dự án Khu đô thị Hưng Thịnh mở rộng ở Quảng Nam

Quảng Nam tôn vinh 190 tập thể và cá nhân đạt danh hiệu Doanh nghiệp tiêu biểu

Chủ tịch Quảng Nam: Cần khoảng 3 triệu m3 đất để phục hồi bờ biển Cửa Đại