Doanh nhân Chu Lập Cơ - Từ đỉnh cao đến vực sâu

Ngày 3/12, TAND Cấp cao tại TP.HCM đã công bố bản án phúc thẩm đối với kháng cáo của bà Trương Mỹ Lan, ông Chu Lập Cơ, Trương Huệ Vân cùng 45 người khác về các sai phạm tại giai đoạn một đại án Vạn Thịnh Phát.

Trong đó, HĐXX phúc thẩm quyết định tuyên giảm án phạt cho ông Chu Lập Cơ, từ 9 năm tù xuống còn 7 năm tù. Việc giảm án nêu dựa một loạt tình tiết giảm nhẹ được áp dụng cho ông Chu Lập Cơ. Theo đó, ông Cơ có vai trò giúp sức hạn chế, là người nước ngoài không biết tiếng Việt, và chỉ làm theo lời vợ. Bị cáo có nhiều đóng góp trong phát triển kinh tế, tạo công ăn việc làm cho nhiều người dân; có nhiều thành tích được ghi nhận như chung sức xây bệnh viện dã chiến thời điểm COVID-19 hoành hành tại TP.HCM, góp phần giúp đất nước vượt qua đại dịch, có nhiều bằng khen của cơ quan nhà nước; sau phiên sơ thẩm nộp thêm 15 tỷ đồng...

Doanh nhân nước ngoài đầu tiên khởi nghiệp tại Việt Nam

Ông Chu Lập Cơ (Chu Nap Kee Eric)-chồng của Trương Mỹ Lan, là người gốc Hong Kong - Trung Quốc, ông là người sáng lập, Chủ tịch Hội đồng quản trị CTCP đầu tư Times Square Việt Nam. Tại ngày 28/6/2016, công ty này có vốn điều lệ 2.101,1 tỷ đồng, trong đó Công ty Larkhall Holdings Limited (đại diện bởi ông Chu Lập Cơ)-trụ sở chính tại Trung Quốc nắm đến 99,26%VĐL. Larkhall Holdings Limited được cho là gián tiếp sở hữu các lô đất tại số 22-36 đường Nguyễn Huệ và số 57-69F đường Đồng Khởi, quận 1, TP.HCM.

Theo tờ South China Morning Post (SCMP), bà Trương Mỹ Lan bắt đầu buôn bán mỹ phẩm từ khi 16 tuổi và gặp ông Chu Lập Cơ ở Việt Nam. Họ kết hôn, gây dựng nhà hàng và khách sạn, đồng thời đầu tư vào bất động sản ở Việt Nam.

Vợ chồng ông Chu Lập Cơ-Trương Mỹ Lan bắt đầu đầu tư vào bất động sản ở Hồng Kông từ giữa thập kỷ đầu thế kỷ 21.

Theo Mingtiandi- trang tin chuyên về bất động sản ở châu Á, chỉ ít tháng sau khi bà Trương Mỹ Lan bị bắt, ông Chu Lập Cơ đã bán một số bất động sản ở Hồng Kông với giá thấp hơn so với thời điểm mua vào trong bối cảnh thị trường ở thành phố này đi xuống.

Cụ thể, đầu năm 2023, ông Chu Lập Cơ đã bán một bất động sản trên con phố Finnie tại khu vực Vịnh Quarry, phía đông Hồng Kông với giá 435 triệu đôla Hồng Kông (tương đương 55,46 triệu USD), thấp hơn 35,8% so với mức giá ông mua vào năm 2018. Bên mua là công ty phát triển bất động sản Hồng Kông First Group Holdings.

Tháng 8/2023, SCMP cho biết ông Chu Lập Cơ bán một số bất động sản, bao gồm một khách sạn và các căn hộ hạng sang ở Hồng Kông, với giá lỗ. Hai vợ chồng ồng khi đó được xác định là còn danh mục bất động sản thương mại trị giá khoảng 8 tỷ đôla Hồng Kông (tương đương 1 tỷ USD) ở thành phố này sau khi đã bán đi ít nhất 1 tỷ đôla Hồng Kông trong vòng vài tháng trước đó.

Trong số đó, ông Chu Lập Cơ đã bán 1 khách sạn vào tháng 6/2023 ở mức giá bằng gần một nửa so với giá mua vào năm 2017. Cũng trong thời gian đó, ông bán một dự án căn hộ và văn phòng đang thi công ở Vịnh Quarry với giá 412 triệu đôla Hồng Kông cho công ty Wang On Properties, thấp hơn mức 678 triệu đôla Hồng Kông khi mua năm 2018.

Báo chí Hồng Kông đưa tin, một bên đã đề nghị mua tòa nhà Nexxus tại khu vực trung tâm với giá hơn 6 tỷ đôla Hồng Kông. Tất cả các tài sản liên quan đến gia đình ông Chu và bà Lan đều được chào bán.

Hai con gái tài năng

Ông Chu Lập Cơ và bà Trương Mỹ Lan có 2 con gái là Chu Duyệt Hằng sinh năm 1994 và con gái út Chu Duyệt Phấn, sinh năm 1995.

Trong đó Chu Duyệt Hằng được xem là người thừa hưởng tài năng kinh doanh hiếm có từ mẹ. Năm 22 tuổi, Chu Duyệt Hằng đã tiếp quản ZS Hospitality Group từ cha mẹ và giữ vị trí Chủ tịch. ZS Hospitality Group được giới thiệu là công ty phát triển chuỗi đồ ăn cao cấp tại Hồng Kông. Tập đoàn điều hành 1 loạt câu lạc bộ ẩm thực cao cấp như món Hàn Quốc, món Quảng Đông, món Âu, món Singapore, Miss Lee (món chay kiểu Trung Hoa)…

Năm 2022, bà Chu Duyệt Hằng lọt vào danh sách 40 Under 40 của Prestige (danh sách những người trẻ thành công, sáng tạo và có tầm ảnh hưởng tại Hong Kong (Trung Quốc). Bên cạnh đó, theo Prestige, bà cũng là CEO của Capital Advance – một quỹ chuyên về phát triển bất động sản ở Hong Kong (Trung Quốc) và Việt Nam. Tháng 6/2022, bà Chu Duyệt Hằng trở thành thành viên HĐQT của Design Trust và khuyến nghị các chiến lược để tạo ra các dự án thiết kế sáng tạo ở Hong Kong (Trung Quốc) và Khu vực Vịnh Lớn (Greater Bay Area).

Còn Chu Duyệt Phấn vào cuối năm 2015 cũng đã cùng chị họ của mình, Trương Huệ Vân (vợ ca sỹ Thanh Bùi) thành lập công ty CP MINERVA, vốn điều lệ 200 tỷ đồng, đăng ký lĩnh vực chính là hoạt động bảo tồn, bảo tàng. Cơ cấu cổ đông sáng lập gồm Chu Duyệt Phấn (80%), Trương Huệ Vân (10%) và Trương Lập Hưng (10%).

Ngoài ra, hai người con gái của bà Trương Mỹ Lan vào năm 2020 còn góp vốn thành lập CTCP Bảo trợ Tập đoàn Vạn Thịnh Phát, ngành nghề chính là kinh doanh bất động sản. Công ty này có số vốn điều lệ 8.800 tỷ đồng, trong đó Chu Duyệt Hằng và Chu Duyệt Phấn mỗi người góp 35%. Tại đây, bà Chu Duyệt Phấn nắm giữ vị trí Tổng giám đốc kiêm đại diện pháp luật (cập nhật tại ngày 9/4/2021).

Tính cách của ông Chu Lập Cơ một phần được bộc lộ qua lời kể của con gái. Theo đó, năm 2016, con gái đầu của hai người là Chu Duyệt Hằng (Elizabeth Chu), cho biết bố cô không bao giờ khen ngợi khi cô thể hiện tốt, mà chỉ nói là cô đang tiến bộ. “Nếu tôi gặp trục trặc, tôi sẽ hỏi ý kiến mẹ. Bà ấy cho rằng tôi thừa hưởng tính cách của bà, nên tôi phải có năng lực như bà. Nếu tôi sai lầm, tôi phải tự mình sửa sai”.

Cô cho biết, dù nhà hàng của mình nằm trong các tòa nhà do công ty của bố mẹ cô sở hữu, nhưng cô vẫn phải trả tiền thuê mặt bằng như người ngoài. Kế hoạch là cô sẽ thừa kế công việc kinh doanh của bố mẹ bằng cách vừa học vừa làm. Cô cũng thường xuyên hỏi ý kiến bố mẹ về công việc kinh doanh.

Vi phạm quy định ngân hàng và rửa tiền

Trở lại đại án Vạn Thịnh Phát giai đoạn 1, ông Chu Lập Cơ bị cơ quan tố tụng quy buộc gây thiệt hại cho Ngân hàng thương mại cổ phần Sài Gòn (SCB) số tiền 9.116 tỷ đồng và tuyên phạt 9 năm tù giam về tội danh “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”. Tại phiên xét xử phúc thẩm mới đây, ông Chu Lập Cơ được giảm án còn 7 năm tù.

Các cơ quan tố tụng xác định ông Chu Lập Cơ là cổ đông chính (có 99,26% cổ phần), Chủ tịch HĐQT, giữ vai trò quyết định cao nhất tại Công ty cổ phần Times Square Việt Nam - một trong các doanh nghiệp thuộc Tập đoàn Vạn Thịnh Phát. Tuy nhiên, bị cáo đã tin tưởng vào vợ, không cần biết mục đích của việc 2 lần ký biên bản HĐQT, đồng ý thế chấp tài sản của Công ty Times Square để bảo lãnh cho 73 khoản vay tại ngân hàng thường mại cổ phần Sài Gòn (SCB) . Hành vi này của ông Chu Lập Cơ dẫn đến dòng tiền giải ngân không sử dụng dụng đúng mục đích, gây thiệt hại cho SCB số tiền nêu trên.

Ở giai đoạn 2 của vụ án, ông Chu Lập Cơ bị toà sơ thẩm tuyên phạt 2 năm tù về tội "Rửa tiền". Sai phạm của ông Chu Lập Cơ là đã mở và sử dụng 3 thẻ thanh toán (Visa, Master) tại Ngân hàng SCB. Thời gian sinh sống, lưu trú, đi lại tại Việt Nam và khi đi một số nước… từ ngày 1/1/2018 đến ngày 7/10/2022, ông Chu Lập Cơ đã chi tiêu 225 tỷ đồng bằng các thẻ tín dụng nêu trên, trong đó có 113 tỷ đồng có nguồn gốc từ các khoản vay khống tại Ngân hàng SCB và 1,3 tỷ đồng có nguồn gốc từ phạm tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” thông qua phát hành và bán trái phiếu Công ty An Đông.

Ngoài ra, từ năm 2018 đến ngày 7/10/2022, Chu Lập Cơ sử dụng 33 tỷ đồng do bà Trương Mỹ Lan chỉ đạo nhân viên nộp vào thẻ Visa, Master của ông Chu Lập Cơ là tiền do Trương Mỹ Lan phạm tội mà có.