Đề nghị xem xét lại quy định cấm xuất cảnh doanh nghiệp nợ thuế

Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) vừa tổ chức hội thảo lấy ý kiến doanh nghiệp về Dự thảo Luật Quản lý thuế do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo.

Tại đây, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế VCCI nhấn mạnh, Luật Quản lý thuế là đạo luật mang tính nền tảng trong hệ thống pháp luật thuế của Việt Nam.

"Nếu các luật thuế chuyên ngành quy định về mức thuế và đối tượng chịu thuế, thì Luật Quản lý thuế lại đóng vai trò là ‘luật thủ tục’, điều chỉnh toàn bộ quá trình thực hiện nghĩa vụ thuế, từ đăng ký, kê khai, nộp thuế, đến hoàn thuế, miễn giảm, cưỡng chế, kiểm tra, khiếu nại", ông nói.

Ông Tuấn cho rằng, sau hơn 4 năm thực thi, Luật Quản lý thuế 2019 đã góp phần quan trọng vào hiện đại hóa công tác quản lý, nhưng bối cảnh mới với kinh tế số, giao dịch xuyên biên giới, thương mại điện tử, tài sản số, AI… đặt ra yêu cầu cấp bách phải sửa đổi.

"Các định hướng sửa đổi lần này tập trung vào chuyển từ ‘quản lý’ sang ‘phục vụ’, lấy người nộp thuế làm trung tâm; thể chế hóa quản lý dựa trên rủi ro, ứng dụng dữ liệu lớn và AI; đồng thời đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ, tạo điều kiện cho sự tuân thủ tự nguyện", ông Tuấn nhấn mạnh.

Nhiều góp ý từ phía doanh nghiệp

Bà Đoàn Lê Duy Uyên, Công ty TNHH Grab Việt Nam đề xuất, cho phép dịch vụ vận tải hành khách qua ứng dụng được xuất hóa đơn theo kỳ đối soát hoặc cuối tháng đối với khách hàng doanh nghiệp. "Số lượng giao dịch rất lớn, cần thời gian đối soát dữ liệu. Quy định này từng áp dụng với taxi, hoàn toàn có thể mở rộng cho dịch vụ vận tải qua nền tảng số", bà Uyên phân tích.

Bà Bùi Thị Trang, Giám đốc Khối Giải pháp bán lẻ MISA, nêu: "Nhiều hộ kinh doanh lo ngại truy thu thuế khi chuyển từ thuế khoán sang tự kê khai. Nhà nước cần có chính sách ưu đãi, thủ tục đơn giản, đồng thời khuyến khích sự tham gia của doanh nghiệp công nghệ để đồng hành cùng hộ kinh doanh".

Đại diện Panasonic nêu 2 vướng mắc: Một là xuất hóa đơn cho tài sản cho mượn trong hợp đồng gia công, và hai là thời hạn nộp hồ sơ quyết toán thuế 45 ngày khi giải thể. Theo doanh nghiệp, cả hai quy định đều chưa sát thực tế, dễ phát sinh rủi ro và áp lực tuân thủ.

Xem xét lại quy định cưỡng chế xuất cảnh đối với chủ sở hữu hưởng lợi trong trường hợp doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế, vì điều này có thể đi ngược nguyên tắc trách nhiệm hữu hạn, hạn chế quyền đi lại của nhà đầu tư nước ngoài.

Cùng với đó là các đề xuất như: Cần làm rõ hành vi "sử dụng phần mềm trái phép trong hóa đơn điện tử", tránh hiểu và áp dụng khác nhau; xem xét lại quy định cưỡng chế xuất cảnh đối với chủ sở hữu hưởng lợi trong trường hợp doanh nghiệp chưa hoàn thành nghĩa vụ thuế, vì điều này có thể đi ngược nguyên tắc trách nhiệm hữu hạn, hạn chế quyền đi lại của nhà đầu tư nước ngoài.

Chia sẻ thông tin tại Hội thảo, ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế nhấn mạnh: "Trong bối cảnh kinh tế số phát triển mạnh, việc hoàn thiện Luật Quản lý thuế là nhiệm vụ cấp bách. Dự thảo lần này tập trung hiện đại hóa, ứng dụng công nghệ, quản lý theo rủi ro, đồng thời cắt giảm thủ tục và chống thất thu thuế. Luật Quản lý thuế sửa đổi sẽ thay thế luật năm 2019, mang tính toàn diện hơn, đặt nền tảng cho quản lý thuế điện tử, thúc đẩy tuân thủ tự nguyện".

Qua các ý kiến tại hội thảo, có thể thấy cộng đồng doanh nghiệp đồng thuận với định hướng sửa đổi, song nhấn mạnh rằng để luật đi vào cuộc sống cần bảo đảm hài hòa giữa quản lý chặt chẽ và tạo thuận lợi cho doanh nghiệp. Những góp ý cụ thể từ thực tiễn sẽ là cơ sở quan trọng để Bộ Tài chính tiếp tục hoàn thiện dự thảo, trình Quốc hội thảo luận và thông qua tại kỳ họp tháng 10/2025.