'Của để dành' của mỗi quốc gia

TẠ DUY ANH
07:00 13/10/2021

Doanh nhân là những người không sợ thất bại, dám đương đầu với thất bại, dám lao vào con đường khó để làm ra tiền của, cho mình và cho xã hội. Động lực lớn nhất của doanh nhân là kiếm tiền làm giầu. Không có mục tiêu rõ ràng ấy, sẽ không thể có tầng lớp người gọi là doanh nhân.

ngay-doanh-nhan

Ngày 12/10, Thủ tướng gửi lời cảm ơn, tri ân tới các doanh nhân Việt Nam nhân Ngày Doanh nhân Việt Nam 13/10 - Ảnh: VGP

Tôi tiếp tục giữ nguyên ý kiến ấy, trong mọi trường hợp. Chỉ những kẻ đạo đức giả mới tránh nói đến tiền, vờ vịt che giấu giấc mơ trở thành đại gia.

Nhưng nếu tách riêng ra khỏi ngữ cảnh cụ thể, không ít người dễ dàng lái sang cách hiểu rằng doanh nhân là những người chỉ biết sống chết vì tiền.

Tuy thế tôi không cần phải đính chính, không cần phải “nói lại cho rõ”, bởi thực tế cuộc sống đã làm giúp tôi điều đó. Giờ đây, sau khi vật vã vượt qua đại dịch thế kỷ, chúng ta không thể không nhận ra để công nhận với nhau rằng, đội ngũ doanh nhân chính là thứ “của để dành” của mỗi quốc gia.

Khi Chính phủ phát động quỹ mua vacinne, ai là người hưởng ứng đầu tiên? Họ, là những doanh nhân!.

Có vô số sáng kiến trợ giúp người bị mất thu nhập làm an lòng xã hội, mà phần lớn số đó thuộc về các doanh nhân.

Những bệnh nhân từng rơi vào cảnh tuyệt vọng vì thiếu máy thở, thiếu ô xy, thiếu các phương tiện y tế đặc biệt, thiếu phương tiện chuyên chở… chắc chắn sẽ là những người cảm nhận rõ nhất hạnh phúc họ nhận được từ cộng đồng, trong đó sức mạnh vật chất chủ yếu đến từ các doanh nhân.

Không chỉ đơn thuần “một miếng khi đói bằng một gói khi no”, mà phải gọi chính xác là sự “chia sẻ gánh nặng” với đất nước.

Nói dại, vào những phút giây nguy hiểm ấy mà tất cả cùng nghèo, chỉ biết nhìn nhau bằng sự thương cảm suông, thì không biết chuyện gì sẽ xảy ra?

ta-duy-anh

Thời điểm khó khăn hiện nay chính là lúc đất nước, nhân dân cần đến “của để dành”. Bởi cái gánh nặng trời giáng này chỉ có tầng lớp doanh nhân là có thể cáng đáng tốt nhất, hiệu quả thực tế nhất và ít mầu mè nhất.

Nhà văn Tạ Duy Anh

Của để dành tính đếm được đã quý, nhưng đây tôi đang nói đến thứ của để dành không thể định lượng. Chính là đội ngũ doanh nhân ấy cùng với sự sáng tạo của họ, thậm chí còn có thể trở thành hình ảnh của một đất nước để có thể nhận diện và coi là niềm tự hào.

Nước Mỹ không có dăm bảy hãng xe hơi mà nhiều ông chủ ban đầu cũng đồng thời là những vị “Cha lập quốc”, không có Boeing, không có Coca Cola, không có Apple hay Microsoft… thì người ta sẽ chỉ biết đến nước Mỹ như một quốc gia lớn, chứ không phải là phần cốt lõi sáng tạo của thế giới.

Tương tự như vậy với Nhật Bản, Thụy Sỹ, Anh Quốc, Pháp, Đức hay một nước mới nổi là Hàn Quốc. Và nếu lấy ví dụ theo hướng này, tôi sẽ không đủ sức để mà liệt kê.

Chúng ta, vì nhiều lý do lịch sử, khiến đội ngũ doanh nhân hiện vẫn còn nhỏ bé. Càng thế càng phải tìm cách làm cho đội ngũ ấy lớn mạnh. Đó là công việc của cả xã hội, chứ không chỉ của riêng Chính phủ.

Đừng nuôi mãi giấc mơ nhỏ bé khi khuyến khích sự kì thị người giầu. Thay vào đó, hãy khuyến khích họ làm giầu một cách lương thiện và đúng pháp luật.

Một tầm nhìn dài hạn cho tương lai của một quốc gia, là phải thấy vai trò không thể thay thế của những “đầu tầu”. Phải tạo cơ hội để có nhiều “đầu tầu”.

Doanh nhân chính là những người đảm nhận vai trò ấy. Nói thẳng ra, doanh nhân có sứ mệnh tạo ra lực đẩy ở mọi nơi và sẵn sàng nhảy xuống biển để kéo con tầu nếu chẳng may nó mắc cạn.

Dịch COVID-19 thực sự cũng đang tạo ra hiện tượng “mắc cạn” cho nền kinh tế. Chúng ta không thể né tránh thực tế này. Hàng chục vạn doanh nghiệp đóng cửa. Hàng chục ngành nghề then chốt được coi là máy cái trong việc thu về ngoại tệ đang phải sản xuất cầm chừng hoặc chết lâm sàng. Lưu thông hàng hóa ách tắc. Chuỗi cung ứng bị gián đoạn, thậm chí nhiều khâu có nguy cơ đứt đoạn.

Chuyện gì sẽ xảy ra tiếp theo: Đầu tiên và ngay lập tức hàng triệu người mất việc làm khiến hàng vạn gia đình chắc chắn lâm vào cảnh nghèo khó. Gánh nặng an sinh bị chất lên lưng xã hội ở mức quá tải, là điều không cần phải có trí tưởng tượng mới hình dung thấy.

Trong khi đó sự bình yên của mỗi gia đình là gốc cho sự bình yên của cả quốc gia. Đáng lo hơn là mỗi năm chúng ta có hàng trăm nghìn sinh viên ra trường cần được làm việc?

Họ sẽ làm gì khi không tìm thấy cơ hội lao động để không chỉ kiếm sống như một quyền đương nhiên, mà còn để cống hiến như một nghĩa vụ đạo đức? Họ sẽ thế nào nếu biểu tượng cho tương lai lại chỉ thấy tương lai mờ mịt?

Những lời khuyên đầy tâm huyết về lẽ sống, về trách nhiệm công dân, về tư cách này kia… chắc chắn sẽ chỉ khiến họ thêm bi quan, thậm chí bức xúc, bởi như các cụ đã nói “Có thực thì mới vực được đạo”.

Tôi không có ý định vẽ ra bức tranh xã hội u ám. Tôi không cần phải làm thế, bởi bức tranh đó đang hiện ra trước mắt mỗi chúng ta, sinh động và đủ để những người có trách nhiệm phải lo lắng.

Nhưng những người vừa tha hương trở về, cùng với con cái họ, đang hưởng trợ cấp xã hội, trợ cấp thất nghiệp, duy trì cuộc sống đạm bạc bằng lòng tốt của cộng đồng, chắc chắn thuộc về số rất đông, hơn cả con số hàng triệu, có thể làm gì?

Không còn chút của cải nào, nhiều người thậm chí đang kiệt cả sức, họ đành chỉ biết chờ đợi.

Việc làm tử tế nhất với họ bây giờ là cố gắng tự xoay xở để duy trì cuộc sống tối thiểu và bình tĩnh chờ đợi.

Nhưng nếu vì thực tế đó mà chỉ thấy người nghèo, người làm công ăn lương bị tổn thương, thì mới chỉ thấy một phần bức tranh cuộc sống bị con COVID-19 làm cho nham nhở. Hàng vạn doanh nhân cũng đang cùng cảnh ngộ tương tự. Họ cũng có những thứ cần gìn giữ, không thể đánh đổi như muôn vạn chúng ta. Chỉ khác là họ không có quyền nản chí, không được phép thoái lui, không cho phép mình sợ hãi. Họ phải tiếp tục sống, tiếp tục làm việc, tiếp tục mạo hiểm hy sinh sự bình yên gia đình để đạt được thứ không chỉ cho riêng họ.

Nhưng còn lúc nào khác chúng ta cần đến họ hơn lúc này. Còn lúc nào khác giới doanh nhân cần chứng tỏ trách nhiệm với đất nước hơn lúc này. Bản lĩnh của họ là niềm an ủi lớn nhất cho những người sắp bị rơi vào cảnh thiếu đói.

Vâng, thời điểm khó khăn hiện nay chính là lúc đất nước, nhân dân cần đến “của để dành”. Bởi cái gánh nặng trời giáng này chỉ có tầng lớp doanh nhân là có thể cáng đáng tốt nhất, hiệu quả thực tế nhất và ít mầu mè nhất.

Nói hay không bằng làm hay.

Làm hay không bằng lo hay.

Lo hay chính là tầm nhìn kinh doanh cộng với đạo đức. Hai thứ đó sẽ tạo ra sức bật và niềm hy vọng. Xưa đã thế, nay vẫn thế, mai sau cũng sẽ như vậy.

Bởi vì rõ ràng doanh nhân không chỉ là những người truyền cảm hứng phát triển, mà họ còn là những lao động thực thụ, lao động ở cường độ cao đến mức phần lớn chúng ta không kham nổi.

  • Cùng chuyên mục
Cách nào để kéo giảm giá nhà ở tại TP.HCM?

Cách nào để kéo giảm giá nhà ở tại TP.HCM?

Sở Xây dựng TP.HCM cho biết, giá nhà ở tại TP.HCM cao so với vùng và so với cả nước, đa phần là nhà cao cấp. Do đó, để kiểm soát và điều chỉnh giá nhà cần tăng nguồn cung nhà ở phù hợp với nhu cầu ở thực. Trong đó, giải pháp cốt lõi là phát triển nhà ở xã hội, nhà ở bình dân.

Đầu tư - 24/08/2025 06:45

Nexif Ratch Energy SE Asia làm nhà máy điện gió hơn 5.700 tỷ tại Gia Lai

Nexif Ratch Energy SE Asia làm nhà máy điện gió hơn 5.700 tỷ tại Gia Lai

Công ty TNHH Nexif Ratch Energy SE Asia (Singapore) được lựa chọn làm nhà đầu tư thực hiện dự án nhà máy điện gió tại Gia Lai với tổng vốn hơn 5.700 tỷ đồng, công suất 143 MW.

Đầu tư - 23/08/2025 17:44

 Logistics sẽ là đòn bẩy chiến lược cho miền Trung 'cất cánh'

Logistics sẽ là đòn bẩy chiến lược cho miền Trung 'cất cánh'

Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung phấn đấu đến năm 2030 thành vùng phát triển bền vững, đi đầu cả nước về kinh tế biển, đóng góp trên 6% doanh thu logistics cả nước vào năm 2050.

Đầu tư - 23/08/2025 06:45

Doanh nghiệp phải là trung tâm trong hành trình phát triển bền vững

Doanh nghiệp phải là trung tâm trong hành trình phát triển bền vững

Phó Thủ tướng Chính phủ Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, trong quá trình thúc đẩy phát triển bền vững ở Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp đóng vai trò trung tâm.

Đầu tư - 22/08/2025 18:37

Dòng vốn đầu tư 'chảy mạnh' vào Quảng Ngãi

Dòng vốn đầu tư 'chảy mạnh' vào Quảng Ngãi

Trong 7 tháng năm 2025, tỉnh Quảng Ngãi đã cấp chủ trương đầu tư và chấp thuận chủ trương đầu tư cho 23 dự án với tổng vốn đăng ký hơn 104.000 tỷ đồng; đồng thời thu hút 1 dự án FDI với vốn đăng ký 45 triệu USD.

Đầu tư - 22/08/2025 14:32

Nút giao 3.400 tỷ chậm tiến độ, TP.HCM yêu cầu xử lý nhà thầu yếu kém

Nút giao 3.400 tỷ chậm tiến độ, TP.HCM yêu cầu xử lý nhà thầu yếu kém

UBND TP.HCM chỉ đạo chủ đầu khẩn trương kiểm tra, rà soát, đánh giá toàn bộ các nhà thầu thi công tham gia dự án nút giao An Phú; siết chặt quản lý hợp đồng, áp dụng các chế tài theo hợp đồng đối với nhà thầu yếu kém. Qua báo cáo của chủ đầu tư, nút giao này không hoàn thành đúng tiến độ vào cuối năm nay.

Đầu tư - 22/08/2025 13:20

Tập đoàn ExxonMobil khảo sát đầu tư nhà máy lọc dầu 10 tỷ USD ở Vân Phong

Tập đoàn ExxonMobil khảo sát đầu tư nhà máy lọc dầu 10 tỷ USD ở Vân Phong

Đây dự kiến là nhà máy gần như không phát thải đầu tiên của ExxonMobil, với tổng vốn đầu tư khoảng 10 tỷ USD, dự kiến bắt đầu hoạt động vào năm 2035.

Đầu tư - 22/08/2025 10:22

30 tập đoàn đầu tư hàng đầu Việt Nam và những rào cản cốt lõi

30 tập đoàn đầu tư hàng đầu Việt Nam và những rào cản cốt lõi

Doanh thu của 30 tập đoàn đầu tư chiến lược hàng đầu của Việt Nam chiếm gần 9,5% GDP, nhưng chính sự phát triển nhanh chóng của các mô hình kinh doanh phức hợp đang tạo ra một sức ép lớn lên nền tảng pháp lý, quản trị và nguồn nhân lực của quốc gia…

Đầu tư - 22/08/2025 06:45

Bất động sản công nghiệp Nam Trung Bộ 'nóng' lên cùng loạt dự án mới

Bất động sản công nghiệp Nam Trung Bộ 'nóng' lên cùng loạt dự án mới

Thị trường bất động sản công nghiệp Nam Trung Bộ đang trở nên sôi động khi loạt dự án quy mô lớn đồng loạt được khởi công, khởi động. Nhiều địa phương ở khu vực này xác định, công nghiệp là "chìa khóa" để tăng trưởng kinh tế.

Đầu tư - 22/08/2025 06:45

Cuối 2026 phải xong dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành

Cuối 2026 phải xong dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành

Dự án mở rộng cao tốc TP.HCM - Long Thành, với tổng mức đầu tư gần 15.000 tỷ động chính thức khởi công và ấn định ngày hoàn thành vào cuối năm 2026, quy mô từ 4 làn xe lên 8-10 làn xe, tùy từng đoạn.

Đầu tư - 21/08/2025 09:09

Quảng Ninh trao quyết định đầu tư loạt dự án chào mừng Quốc khánh

Quảng Ninh trao quyết định đầu tư loạt dự án chào mừng Quốc khánh

Ngày 19/8, tỉnh Quảng Ninh đã trao các quyết định đầu tư cho 22 dự án vốn ngoài ngân sách, với tổng vốn đầu tư hơn 110.887 tỷ đồng thuộc nhiều lĩnh vực

Đầu tư - 21/08/2025 07:52

Aeon sắp khai trương trung tâm thương mại đầu tiên tại ĐBSCL với vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng

Aeon sắp khai trương trung tâm thương mại đầu tiên tại ĐBSCL với vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng

Ông Tezuka Daisuke, Tổng giám đốc AEON Việt Nam, cho biết trung tâm thương mại Aeon Tân An tại phường Long An, tỉnh Tây Ninh với vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng sẽ mở cửa vào cuối tháng 9.

Đầu tư - 20/08/2025 18:29

Chủ tịch VVA: Cần nhất quán nguyên tắc Nhà nước định giá đất theo cơ chế thị trường

Chủ tịch VVA: Cần nhất quán nguyên tắc Nhà nước định giá đất theo cơ chế thị trường

Góp ý sửa đổi Luật Đất đai 2024, Hội Thẩm định giá Việt Nam (VVA) đề xuất cần nhất quán nguyên tắc Nhà nước định giá đất theo cơ chế thị trường, giữ nguyên các quy định hiện hành của Luật về giá đất, chỉ nên rà soát, sửa đổi các văn bản dưới luật cho phù hợp với thực tiễn.

Đầu tư - 20/08/2025 17:31

Carlsberg chuẩn bị đưa nhà máy bia hơn 168 triệu USD tại Huế vào hoạt động

Carlsberg chuẩn bị đưa nhà máy bia hơn 168 triệu USD tại Huế vào hoạt động

Công ty TNHH Bia Carlsberg Việt Nam sẽ đưa dự án nâng công suất nhà máy bia tại Khu công nghiệp Phú Bài hoạt động vào ngày 26/8 tới.

Đầu tư - 20/08/2025 16:20

Thử cân đo lợi thế của Việt Nam, Thái Lan trong cạnh tranh thu hút FDI

Thử cân đo lợi thế của Việt Nam, Thái Lan trong cạnh tranh thu hút FDI

Dù Việt Nam có nhiều lợi thế vượt trội trong thu hút FDI, nhưng Thái Lan vẫn còn cơ hội để đuổi kịp nếu giải quyết các thách thức hiện tại và tương lai.

Đầu tư - 20/08/2025 06:45

Tái cấu trúc không gian công nghiệp, TP.HCM kiến tạo động lực phát triển mới

Tái cấu trúc không gian công nghiệp, TP.HCM kiến tạo động lực phát triển mới

Sau sáp nhập, TP.HCM mở rộng quy mô từ 17 khu công nghiệp, khu chế xuất lên 66 khu, tạo ra không gian phát triển công nghiệp mang tính hệ thống và liên kết vùng. Đây là cơ hội lớn để TP.HCM tái cấu trúc không gian công nghiệp, hướng tới giá trị gia tăng cao.

Đầu tư - 19/08/2025 15:41