Có nên 'mở' cho tư nhân đầu tư hệ thống truyền tải điện?

NGUYỄN THOAN
16:21 27/11/2019

Trong năm 2019, nhiều nhà máy phát điện phải giảm phát tới 60% công suất vì hệ thống truyền tải không theo kịp. Trước thực tế này, bài toán xã hội hoá đầu tư theo hình thức PPP với đường dây truyền tải điện được đặt ra.

Sáng nay(27/11), Hiệp hội năng lượng Việt Nam đã tổ chức hội thảo “Năng lượng tái tạo tại Việt Nam từ chính sách đến thực tiễn”. Nổi bật lên trong nội dung hội thảo là đề xuất nhìn nhận lại quy định “nhà nước độc quyền trong hoạt động truyền tải điện”.

hoi-thao-nang-luong

hội thảo “Năng lượng tái tạo tại Việt Nam từ chính sách đến thực tiễn”

Cụ thể, Khoản 2 Điều 4 Luật Điện lực (đã được sửa đổi, bổ sung) quy định “Nhà nước độc quyền trong hoạt động truyền tải....”. Tuy nhiên, hiện chưa có hướng dẫn cụ thể về “hoạt động truyền tải” bao gồm cả hoạt động đầu tư xây dựng và quản lý, vận hành các thiết bị, tài sản truyền tải hay chỉ bao gồm hoạt động quản lý, vận hành các thiết bị, tài sản truyền tải.

Trả lời chất vấn các đại biểu Quốc hội vào ngày 7/11/2019, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng đưa ý kiến, "Luật Điện lực có nêu Nhà nước độc quyền về truyền tải điện. Nhưng độc quyền ở đây không có nghĩa độc quyền cả về đầu tư. Phải huy động các nguồn vốn xã hội để đầu tư cái này".

Theo Phó Thủ tướng, nhu cầu đầu tư phát triển nguồn lưới điện hiện nay ở nước ta rất lớn. Sơ bộ đánh giá, từ nay đến năm 2030, Việt Nam cần vốn đầu tư khoảng 130 tỷ USD, bình quân khoảng 12 tỷ USD/1 năm, trong đó khoảng 9 tỷ USD cho đầu tư nguồn điện và 3 tỷ USD đầu tư cho lưới điện. Việc huy động vốn được cho là khó khăn và chính là nguyên nhân chậm trễ của nhiều dự án.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, việc giải phóng công suất, nguồn điện tái tạo ở nhiều địa phương hiện nay còn rất khó khăn do việc đầu tư đường dây truyền tải điện chậm hơn so với việc đầu tư nguồn điện và thiếu đồng bộ. Đây cũng là một hạn chế cần phải tìm rõ nguyên nhân. Trong khi đó, các nhà máy nhiệt điện than và khí ngày càng ngày càng lớn nên Việt Nam hiện đang nhập than làm nhiên liệu.

Cũng tại kỳ họp Quốc hội lần này, Bộ trưởng Bộ Công thương Trần Tuấn Anh đã báo cáo Quốc hội về vấn đề quy hoạch điện năng lượng tái tạo và những vướng mắc trong giải toả công suất. Tính đến cuối tháng 6/2019, cả nước có 89 nhà máy điện gió và mặt trời, với tổng công suất lắp đặt 4.543,8 MW, chiếm 8,3% tổng công suất của hệ thống điện quốc gia.

Tuy nhiên, sự phát triển quá nhanh của các dự án điện tái tạo, trong khi hệ thống truyền tải không theo kịp đã dẫn tới nhiều nhà máy phải giảm phát tới 60% công suất, gây thất thoát, lãng phí. Để đảm bảo đáp ứng nhu cầu điện tăng nhanh, Quy hoạch điện 7 (điều chỉnh) đã đặt kế hoạch đầu tư lưới điện rất lớn trong năm tới.

Theo kế hoach, giai đoạn 2016-2020 tổng vốn đầu tư lưới điện là 214.000 tỷ đồng và giai đoạn 2021-2030 là 610.000 tỷ đồng. Với số vốn đầu tư này, EVN khó lòng đáp ứng được áp lực về tài chính. Trong khi đó, theo quy định hiện nay, nhà nước độc quyền trong truyền tải điện và chưa có những điều kiện cụ thể để tận dụng nguồn lực xã hội đầu tư vào hệ thống truyền tải.

Nên hiểu thế nào về "độc quyền truyền tải"?

Chia sẻ thực tiễn doanh nghiệp đang gặp phải để thấy rõ nhu cầu bức thiết trong việc xã hội hoá truyền tải điện, ông Phạm Văn Hậu, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận cho biết, do đường dây truyền tải không đủ công suất đáp ứng nhu cầu cung cấp điện của các doanh nghiệp trong tỉnh, nên đã gây thiệt hại lớn cho nguồn thu của tỉnh với con số thiệt hại lên tới 500 tỷ đồng.

Theo đó, ông Hậu đề xuất cho phép nhà đầu tư tư nhân tham gia vào khâu đầu tư truyền tải điện. “Điểm nghẽn hiện tại của Ninh Thuận chính là đường dây truyền tải điện, trạm điều hoà đường dây 500kV. Tỉnh đề xuất các dự án truyền tải điện ưu tiên đầu tư theo hình thức PPP, các nhà đầu tư sẽ bỏ vốn để xây dựng hệ thống truyền tải, sau đó chuyển giao cho tập đoàn EVN quản lý”, ông Hậu nói.

Cùng với đó, ông Hậu cho biết, hiện nay đã có nhà đầu tư xin được tham gia đầu tư hệ thống truyền tải với cam kết xây dựng xong trong vòng 6-8 tháng để tháo gỡ nút thắt truyền tải điện của Ninh Thuận.

Chia sẻ với những “bức xúc” từ phía doanh nghiệp và lãnh đạo tỉnh Ninh Thuận, ông Nguyễn Tài Anh, Phó Tổng giám đốc EVN cho biết, EVN đồng thuận với các nhà đầu tư có mong muốn chung tay với Tập đoàn để xây dựng hệ thống truyền tải. Tuy nhiên, hệ thống truyền tải chính, truyền tải quốc gia thì vẫn phải do EVN đảm nhận, còn các điểm đấu nối từ hệ thống chính tới các nhà máy thì có thể do tư nhân làm.

Ông Tài Anh ví von hệ thống truyền tải như một chiếc xương cá, EVN sẽ làm hệ thống xương sống, là cột trụ, còn các công ty tư nhân có thể tham gia vào những nhánh xương nhỏ, 2 bên xương sống.

Phó Tổng giám đốc EVN cũng chia sẻ thêm, đến tháng 6/2020 Tập đoàn và Bộ Công thương sẽ hoàn tất các dự án đã được Thủ tướng phê duyệt. Và về mặt nguyên tắc thì muốn làm gì cũng phải dựa trên quy hoạch chung của lưới điện quốc gia.

Ông Trần Viết Ngãi, Chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam (VEA) cũng cho rằng, chúng ta chỉ nên tư nhân hoá hệ thống truyền tải từ điểm đấu nối tới nhà máy phát điện như lâu nay chúng ta vẫn làm. Còn việc nghiên cứu, đầu tư, xây dựng hệ thống truyền tải điện quốc gia thì "không ai có thể và nên được làm ngoài EVN".

  • Cùng chuyên mục
Đầu tư loạt dự án tại miền Trung, tiềm lực Hacom Holdings ra sao?

Đầu tư loạt dự án tại miền Trung, tiềm lực Hacom Holdings ra sao?

Hacom Holdings đang mạnh tay đầu tư loạt dự án bất động sản, năng lượng, du lịch nghỉ dưỡng tại các địa phương ở miền Trung.

Đầu tư - 20/06/2025 06:45

Dự án Sangshin Central Việt Nam được tăng vốn

Dự án Sangshin Central Việt Nam được tăng vốn

UBND tỉnh Quảng Trị vừa có quyết định chấp thuận điều chỉnh chủ trương đầu tư, chấp thuận nhà đầu tư dự án Sangshin Central Việt Nam.

Đầu tư - 19/06/2025 16:40

Bất chấp bất ổn, dòng vốn FDI vào Việt Nam 'rất tích cực'

Bất chấp bất ổn, dòng vốn FDI vào Việt Nam 'rất tích cực'

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, bất chấp tác động bất lợi từ bên ngoài, dòng vốn FDI vào Việt Nam được duy trì rất tích cực. Hiện, cả nước có 44.000 dự án FDI, tổng vốn đăng ký đạt 517 tỷ USD.

Đầu tư - 19/06/2025 13:00

Chưa hoàn thiện KCN VSIP Cần Thơ đã thu hút 300 triệu USD vốn FDI, kiến nghị một loạt vướng mắc

Chưa hoàn thiện KCN VSIP Cần Thơ đã thu hút 300 triệu USD vốn FDI, kiến nghị một loạt vướng mắc

Dự án VSIP Cần Thơ có tổng vốn đầu tư hơn 3.717 tỷ đồng và diện tích gần 294 ha, đang được đẩy nhanh thi công hạ tầng, xúc tiến đầu tư.

Đầu tư - 19/06/2025 08:08

Quỹ đầu tư danh tiếng Thuỵ Sỹ muốn đưa Quy Nhơn thành Trung tâm tài chính toàn cầu

Quỹ đầu tư danh tiếng Thuỵ Sỹ muốn đưa Quy Nhơn thành Trung tâm tài chính toàn cầu

Các nhà đầu tư định hướng đưa Quy Nhơn (Bình Định) trở thành Trung tâm Tài chính toàn cầu. Trong đó, mục tiêu là xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế (IFC) tại Quy Nhơn trở thành điểm thu hút vốn đầu tư toàn cầu, đổi mới sáng tạo và có tầm ảnh hưởng quốc tế.

Đầu tư - 18/06/2025 19:56

Tập đoàn GEO sắp xây Trung tâm đào tạo năng lượng tái tạo 50 triệu USD tại Bình Định

Tập đoàn GEO sắp xây Trung tâm đào tạo năng lượng tái tạo 50 triệu USD tại Bình Định

Dự án Trung tâm đào tạo và phát triển nguồn nhân lực năng lượng tái tạo có diện tích dự kiến 20ha (tại huyện Phù Mỹ, Bình Định) với tổng vốn đầu tư là 50 triệu USD.

Đầu tư - 18/06/2025 17:14

ACV làm chủ đầu tư dự án kéo dài đường cất hạ cánh sân bay Vinh

ACV làm chủ đầu tư dự án kéo dài đường cất hạ cánh sân bay Vinh

Bộ Xây dựng đề nghị ACV khẩn trương chuẩn bị hồ sơ đề nghị chấp thuận chủ đầu tư dự án, trình UBND tỉnh Nghệ An theo quy định, trong đó nghiên cứu kỹ lưỡng các pháp kỹ thuật để bảo đảm không phải thực hiện đóng cảng hàng không khi thực hiện dự án kéo dài đường cất hạ cánh hiện hữu tại Cảng hàng không Vinh.

Đầu tư - 18/06/2025 11:06

Khánh Hoà thu hút gần 300 nghìn tỷ đồng đầu tư vào bất động sản trong 6 tháng

Khánh Hoà thu hút gần 300 nghìn tỷ đồng đầu tư vào bất động sản trong 6 tháng

Từ đầu năm đến nay, Khánh Hòa thu hút 12 dự án đầu tư ngoài ngân sách với tổng vốn đăng ký gần 300 nghìn tỷ đồng. Nhiều dự án quy mô lớn trong lĩnh vực đô thị, công nghiệp, năng lượng... đang tạo lực đẩy mạnh mẽ cho quá trình phát triển kinh tế địa phương.

Đầu tư - 18/06/2025 08:30

Thương mại Đối ứng Việt Nam - Hoa Kỳ: Cơ hội mới cho thị trường chứng khoán

Thương mại Đối ứng Việt Nam - Hoa Kỳ: Cơ hội mới cho thị trường chứng khoán

Tiến trình đàm phán Hiệp định Thương mại Đối ứng Việt Nam – Hoa Kỳ đang có bước tiến rõ rệt, mở ra những cơ hội tăng trưởng mới cho kinh tế và thị trường chứng khoán Việt Nam. Các nhóm ngành hưởng lợi sẽ là xuất khẩu, công nghệ, năng lượng tái tạo, logistic.

Đầu tư thông minh - 17/06/2025 15:50

FDI chưa tạo giá trị gia tăng cao, chủ yếu là lắp ráp và gia công

FDI chưa tạo giá trị gia tăng cao, chủ yếu là lắp ráp và gia công

Đại biểu Quốc hội cho biết, FDI chưa tạo giá trị gia tăng cao, vẫn chủ yếu tập trung vào lĩnh vực lắp ráp, gia công. Tỷ lệ nội địa hóa trong khu vực FDI vẫn dưới 30% ở nhiều ngành công nghiệp chế biến - chế tạo và chưa có liên kết chặt chẽ với doanh nghiệp trong nước.

Đầu tư - 17/06/2025 13:20

Bình Định ưu tiên gần 1.500 căn nhà ở xã hội cho cán bộ Gia Lai

Bình Định ưu tiên gần 1.500 căn nhà ở xã hội cho cán bộ Gia Lai

Bình Định ưu tiên bố trí cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động từ tỉnh Gia Lai mua nhà ở xã hội tại 8 dự án với quỹ nhà ở gần 1.500 căn.

Đầu tư - 17/06/2025 13:14

Vietnam Wafer muốn làm nhà máy sản xuất vật liệu thạch anh tại Quảng Trị

Vietnam Wafer muốn làm nhà máy sản xuất vật liệu thạch anh tại Quảng Trị

CTCP Vietnam Wafer vừa đề xuất với UBND tỉnh Quảng Trị đầu tư xây dựng nhà máy sản xuất vật liệu thạch anh siêu tinh khiết tại khu công nghiệp Quán Ngang.

Đầu tư - 17/06/2025 06:45

Từ quốc gia nhỏ bé đến cường quốc số: Học gì từ hành trình chuyển đổi số đột phá của Estonia?

Từ quốc gia nhỏ bé đến cường quốc số: Học gì từ hành trình chuyển đổi số đột phá của Estonia?

Estonia - một quốc gia chỉ có khoảng 1,3 triệu dân, đã trở thành hình mẫu toàn cầu trong ứng dụng AI vào chuyển đổi số chính phủ, từ đó gợi mở nhiều chính sách cho Việt Nam.

Công nghệ - 17/06/2025 06:45

Thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng với quy mô 1.881ha

Thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng với quy mô 1.881ha

Thủ tướng Chính phủ vừa có quyết định thành lập Khu thương mại tự do Đà Nẵng với quy mô khoảng 1.881ha, bố trí tại 7 vị trí không liền kề.

Đầu tư - 16/06/2025 16:45

Giá nhà ở xã hội mới có thể chạm mức 30 triệu đồng/m2

Giá nhà ở xã hội mới có thể chạm mức 30 triệu đồng/m2

Hiện mức giá cao nhất đối với một dự án nhà ở xã hội mới là 25 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, ngưỡng này có thể sớm bị phá vỡ trong bối cảnh chi phí xây dựng ngày càng đắt đỏ.

Đầu tư - 16/06/2025 14:17

Liên danh VEC trúng thầu xây dựng cao tốc 56.000 tỷ thuộc dự án Vành đai 4 - vùng Thủ đô

Liên danh VEC trúng thầu xây dựng cao tốc 56.000 tỷ thuộc dự án Vành đai 4 - vùng Thủ đô

Dự án xây dựng đường cao tốc theo hình thức PPP, loại hợp đồng BOT, thuộc dự án đường Vành đai 4 - vùng Thủ đô đã tìm được nhà đầu tư trúng thầu, đó là liên danh CITYLAND - SUNFLOWER - VEC - HORIZON. Giá đề xuất của liên danh làm đường cao tốc này khoảng 56.000 tỷ đồng.

Đầu tư - 16/06/2025 14:10