Chủ doanh nghiệp FDI bỏ trốn: Người lao động liêu xiêu vì bị nợ lương, quỵt bảo hiểm
Việc thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang tồn tại nhiều bất cập như dự án tiến độ rùa bò, doanh nghiệp (DN) bỏ trốn, để lại khoản nợ khổng lồ về bảo hiểm xã hội, tiền thuê mặt bằng... Cách nào giải quyết thực trạng này?
Công ty Hưng Thành - nơi Công ty TNHH Sina Imtech thuê mặt bằng hoạt động và quỵt tiền sau khi bỏ trốn
Chủ biến mất, nợ ở lại
Khu vực DN có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đang đóng góp vô cùng quan trọng cho phát triển nền kinh tế Việt Nam. Tuy nhiên, tình trạng một bộ phận DN FDI bỏ trốn đã gây nên nhiều hệ luỵ cho xã hội. Trong khi chính quyền địa phương lúng túng xử lý thì người lao động rơi cảnh bơ vơ, mất lương; cơ quan Bảo hiểm xã hội, công ty cho thuê mặt bằng ngậm ngùi vì bị quỵt tiền.
Tháng 6/2015, gần 440 công nhân Công ty TNHH Gmie (Bắc Ninh) ngỡ ngàng bởi đến giờ làm việc thì công ty bỗng “vườn không nhà trống”. Lương tháng trước đó, họ vẫn chưa kịp nhận. Nhiều ngày sau đó, công nhân liên tục đứng chờ ở cổng công ty trông ngóng cơ quan chức năng thông báo về chủ DN, nhưng càng chờ càng vô vọng. Đây chỉ là một trong hàng loạt các DN FDI bỏ trốn mà Ban quản lý các khu công nghiệp (KCN) gửi trát tìm chủ đầu tư. Một số công ty khác như: Cty TNHH Tsoca Vina (khu công nghiệp Biên Hoà 2), Cty TNHH Kỹ nghệ J&V (khu công nghiệp dệt may Nhơn Trạch)… ra đi cũng để lại khoản nợ bảo hiểm lên tới 500-600 triệu đồng.
Để tiếp tục tìm hiểu về hệ luỵ khi chủ DN FDI bỏ trốn, chúng tôi tìm đến cụm công nghiệp Ngọc Lâm (Mỹ Hào, Hưng Yên). Trước đó, người dân và DN trong cụm công nghiệp này bàng hoàng bởi lãnh đạo Công ty TNHH Sina Imtech bỗng dưng mất tích. “Công ty Sina Imtech chủ yếu sản xuất thiết bị điện tử như pin, sạc điện thoại. Giám đốc bỏ trốn, máy móc do ngân hàng siết nợ hết rồi. Khi tham gia niêm phong, tôi thấy hầu hết đều là máy móc cũ, lạc hậu. Cty Hưng Thành đòi mặt bằng, nên số máy móc do ngân hàng chuyển đi thanh lý. Công nhân bị nợ lương cũng đành chịu”, ông Nguyễn Xuân Sơn, Trưởng Công an xã Ngọc Lâm kể lại.
Ngoài công nhân bị quỵt lương, mất tiền bảo hiểm xã hội (BHXH), Công ty Hưng Thành - đơn vị cho thuê mặt bằng, cũng mất số tiền thuê mặt bằng gần 2 năm chưa thanh toán của Sina Imtech. “Số tiền thuê mặt bằng chúng tôi bị quỵt khá lớn nhưng cũng không biết kêu ai vì có kêu cũng không xử lý được. Khi họ bỏ trốn, hoá ra giám đốc cũng là đi thuê. Kêu nhiều lại mất uy tín của cty mình”, đại diện Công ty Hưng Thành bức xúc.
Theo thống kê của BHXH huyện Mỹ Hào, đến nay, Sina Imtech nợ hơn 620 triệu đồng. Sau khi công ty đóng cửa, công nhân nhiều lần tìm đến xin giải quyết nhận lại sổ bảo hiểm để nộp vào công ty mới nhưng không thể giải quyết. “Đúng quy định, khi công ty quyết toán hết số nợ BHXH, chúng tôi mới chốt sổ và trao trả cho người lao động. Đến nay, giám đốc công ty bỏ trốn, sổ bảo hiểm cũng thất lạc, không biết ai đang cầm. Không có sổ, và còn nợ tiền nên chúng tôi không thể chốt sổ cho người lao động”, bà Nguyễn Thị Kim Dung, Giám đốc BHXH huyện Mỹ Hào cho biết.
Theo bà Dung, BHXH có hướng dẫn người lao động làm giấy xác nhận của UBND xã về việc DN bỏ trốn để làm hồ sơ xin cấp lại sổ BHXH. Nhưng thủ tục phức tạp, sau khi được hướng dẫn, đa số người lao động bỏ luôn sổ BHXH này.
Theo thống kê của Bộ KH&ĐT, đến hết tháng 5/2013, cả nước có 518 DN FDI vắng chủ, với tổng vốn đăng ký hơn 900 triệu USD. Con số DN FDI bỏ trốn ở các địa phương qua các năm đều có nhưng từ 2013 đến nay chưa có tổng hợp chung gửi về Bộ KH&ĐT. Hai năm gần đây, các sở KH&ĐT liên tục thu hồi giấy phép đầu tư của dự án bỏ trốn, cho thấy sự quyết liệt, giải quyết xoá bỏ dự án không hiệu quả, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi.
Theo quy định, sau 90 ngày kể từ khi đăng tải thông tin, nhà đầu tư không liên lạc, sở KH&ĐT các tỉnh sẽ làm thủ tục chấm dứt dự án theo quy định. Để đảm bảo môi trường đầu tư kinh doanh, các sở KH&ĐT khá mạnh tay chấm dứt dự án FDI ngưng hoạt động hoặc giải ngân chậm, không hiệu quả.
Tại Đồng Nai, đến 8/2016 còn 26 dự án FDI ngưng hoạt động với tổng số vốn 133 triệu USD. Trong đó chỉ có 2 dự án chưa giải ngân vốn, còn lại 24 dự án đã giải ngân một phần vốn đăng ký. Trước đó vào cuối năm 2015, tỉnh này cũng tiến hành thu hồi hơn 37 dự án FDI. Trong đó có 22 dự án vắng chủ, phần lớn các dự án đã ngưng hoạt động trên 5 năm.
Ông Cao Tiến Dũng, Giám đốc Sở KH&ĐT Đồng Nai cho biết, hiện có 2 nơi quản lý DN FDI là Ban quản lý các khu công nghiệp và Sở KH&ĐT. Một số DN do điều kiện kinh doanh thua lỗ, gặp khó khăn về vốn, điều kiện bất lợi nên đành chấm dứt hoạt động. Với DN bỏ trốn, sở liên lạc với lãnh sự quán, đề nghị họ can thiệp tìm nhà đầu tư. Nếu không tìm được sẽ xử lý theo đúng luật của Việt Nam.
Để giảm thiểu tình trạng DN FDI bất ngờ bỏ trốn, nguyên Cục trưởng Đầu tư nước ngoài (Bộ KH&ĐT) - ông Phan Hữu Thắng cho rằng, địa phương cần kiểm tra, sàng lọc và phân luồng dự án. Ví dụ dự án kinh doanh, nộp thuế đầy đủ cho vào luồng xanh. Dự án có dấu hiệu kinh doanh không hiệu quả, chậm nộp thuế xếp vào “luồng đỏ”; cơ quan thuế, hải quan có số liệu thống kê, báo cáo lên UBND tỉnh, thành phố để lưu tâm, hạn chế việc chủ DN bất ngờ bỏ trốn.
“Có sự phối hợp giữa cơ quan quản lý đầu tư, thuế, hải quan, BHXH, UBND các tỉnh chắc chắn hạn chế và chấm dứt tình trạng DN bỏ trốn. Từ đó không còn cảnh người lao động bơ vơ, cơ quan chức năng mỏi mắt tìm nhà đầu tư”, ông Thắng nói.
Công ty TNHH Gmie (Bắc Ninh) bất ngờ ngừng hoạt động khiến hơn 400 người lao động bơ vơ, tập trung trước cổng mong đòi được lượng, bảo hiểm
Dự án “bánh vẽ” tỷ đô chết yểu
Trên thực tế, có rất nhiều dự án đã và đang bị thu hồi do chủ đầu tư không triển khai hoặc chỉ giữ đất. Năm 2016, UBND tỉnh Quảng Ngãi ra quyết định chấm dứt hoạt động của dự án thép Guang Lian Dung Quất do Tập đoàn Tycoons (Đài Loan) đầu tư. Dự án được cấp phép năm 2006 với số vốn đầu tư 556 triệu USD, sau nâng quy mô vốn lên 4,5 tỷ USD, công suất 7 triệu tấn. Nhằm tạo điều kiện cho nhà đầu tư, Ban quản lý Khu kinh tế đã giải tỏa, bàn giao 337ha đất.
Tháng 7/2015, Guang Lian đã gửi văn bản lên tỉnh Quảng Ngãi thừa nhận không thể thu xếp được nguồn tài chính tiếp tục thực hiện dự án. Công trình do đó đã dừng hoạt động từ giữa năm 2014 đến nay. Tính đến tháng 9/2014, dự án mới được đầu tư được 42 triệu USD. Trong khi đó, ngân sách Nhà nước đã tạm ứng 175 tỷ đồng để giải phóng mặt bằng sạch. UBND tỉnh Quảng Ngãi đã nhiều lần họp bàn về việc chấm dứt dự án, đề nghị thu hồi diện tích đất đã cấp, thực hiện thanh lý tài sản để tránh gây lãng phí mặt bằng.
Trên đây chỉ là một trong rất nhiều dự án “bánh vẽ” của nhà đầu tư nước ngoài. Ở các địa phương khác cũng phải thu hồi nhiều dự án tương tự. Như tỉnh Khánh Hoà đã thu hồi dự án trên bãi biển Phượng Hoàng của Công ty TNHH Dewan International (Hồng Kông), vốn đầu tư 1,25 tỷ USD. Lí do thu hồi dự án do nhà đầu tư không góp vốn điều lệ theo tiến độ quy định tại Giấy chứng nhận đầu tư cấp ngày 20/8/2014. UBND tỉnh Bình Định cũng rút giấy phép đầu tư của dự án xây dựng nhà máy lắp ráp và sản xuất phụ tùng xe ô tô buýt và các loại máy nông nghiệp cùng các dịch vụ hỗ trợ trên diện tích 50ha tại KCN Nhơn Hoà, thị xã An Nhơn….
Đánh giá về các siêu dự án tỷ đô nhưng chậm tiến độ, bị thu hồi giấy phép, GS.TSKH Nguyễn Mại, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam cho rằng: “Để phản ánh đúng tình hình FDI của nước ta, Bộ KH&ĐT nên chỉ đạo các địa phương kiểm tra toàn diện tình hình các dự án chưa triển khai để phân thành 2 loại: dự án có khả năng thực hiện và dự án không thể triển khai. Từ đó, tập trung đôn đốc các dự án triển khai và loại bỏ dự án không có khả năng. Nhất là các dự án có vốn đầu tư lớn, cần xem xét kỹ trước khi cấp phép, tránh lãng phí nguồn đất đai, cơ hội của nhà đầu tư khác”.
Theo TS Trần Đình Thiên, Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, để hạn chế vốn FDI ảo, đặc biệt là nhà đầu tư ôm đất phải đánh thuế luỹ tiến. Nhà đầu tư 3 năm không làm gì với dự án thì phải đánh thuế tăng 3-4 lần. Chiến lược thu hút FDI của Việt Nam cũng nên thay đổi, đừng chú trọng số lượng mà chú trọng chất lượng. “Chúng ta phải tìm kiếm nhà đầu tư tốt, chiến lược dài hạn, lựa chọn, xây dựng chiến lược đầu tư với các nhóm ngành nghề, từ đó thu hút nhà đầu tư phù hợp. Trước khi cấp phép, cơ quan chức năng cần cân nhắc kỹ về công nghệ, quá trình hoạt động ở nước ngoài của nhà đầu tư ra sao, chứ không cấp phép ồ ạt. Tránh việc chạy theo sau xử lý hậu quả”, ông Thiên nói.
- Cùng chuyên mục
Shark Hưng lấn sân đầu tư vào AI và Blockchain?
Ông Phạm Thanh Hưng (Shark Hưng) chính thức ngồi vào ghế Thành viên HĐQT độc lập của Công ty CP Hyra Holdings, công ty mẹ của Công ty CP Hyra Tek.
Đầu tư - 01/09/2025 14:04
Siêu đô thị và động lực kinh tế Việt Nam
Từ ngày 1/7/2025, việc sáp nhập các tỉnh, thành phố chính thức đi vào vận hành, mở ra một bước ngoặt lịch sử trong tiến trình cải cách bộ máy hành chính và tái cấu trúc không gian phát triển của đất nước. Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh đây không chỉ là sự thay đổi địa giới mà là "sắp xếp lại giang sơn", tạo tiền đề hình thành những không gian phát triển mới và động lực mới cho cả quốc gia.
Đầu tư - 01/09/2025 13:30
Nhà máy chế biến nông sản 500 tỷ đồng của Sao Mai chính thức hoạt động
Nhà máy Chế biến Nông sản và Dược liệu Sao Mai không chỉ góp phần nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản Quảng Ngãi mà còn mở ra cơ hội việc làm, phát triển kinh tế địa phương.
Đầu tư - 31/08/2025 11:50
Việt Nam có khả năng về đích sớm 'mục tiêu trở thành quốc gia có thu nhập cao'
Không cần đến năm 2045, nếu duy trì mức tăng trưởng kinh tế (GDP) 7-8% mỗi năm. Việt Nam có thể “trở thành quốc gia có thu nhập cao” trước năm 2040.
Đầu tư - 31/08/2025 09:05
Định hình khu thương mại tự do ở Huế gắn với logistics
Việc hình thành, phát triển trung tâm logistics không chỉ giúp Huế khai thác triệt để hạ tầng giao thông mà còn là tiền đề để hình thành khu thương mại tự do trong tương lai.
Đầu tư - 31/08/2025 06:45
Đà Nẵng đang hoàn thiện hệ sinh thái phát triển vi mạch bán dẫn
Đại sứ Hoa Kỳ Marc E. Knapper cho biết Việt Nam và Hoa Kỳ đang cùng chia sẻ tầm nhìn phát triển vi mạch bán dẫn để đảm bảo an ninh kinh tế, đóng góp vào chuỗi cung ứng và Đà Nẵng là một điểm đến hấp dẫn.
Đầu tư - 30/08/2025 16:46
Triển vọng thu hút vốn FDI năm 2025
Trong bối cảnh tình hình hình chính trị, kinh tế, thị trường, thương mại và đầu tư toàn cầu biến động khó dự báo, Đảng, Nhà nước đã chủ động đề ra nhiều chủ trương theo hướng đổi mới, sáng tạo nên đã thu được những thành quả đáng ghi nhận, trong đó thu hút vốn đầu tư nước ngoài (FDI) là điểm sáng trong bức tranh kinh tế - xã hội của Việt Nam.
Đầu tư - 30/08/2025 13:21
Bầu Đức: HAGL tái cấu trúc thành công nhờ đặt niềm tin vào nông nghiệp
Sau giai đoạn khủng hoảng với khoản nợ 32.000 tỷ đồng, CTCP Hoàng Anh Gia Lai của ông Đoàn Nguyên Đức đã chọn nông nghiệp để tái cấu trúc hoạt động và thành công.
Đầu tư - 30/08/2025 07:22
Chủ tịch PDR Nguyễn Văn Đạt: "Tôi sẵn sàng hy sinh lợi ích cá nhân để Phát Đạt bứt phá mạnh mẽ"
Ngay sau khi công bố bán 88 triệu cổ phiếu PDR, Chủ tịch Phát Đạt Nguyễn Văn Đạt đã có những chia sẻ thẳng thắn về lý do, tầm nhìn và khát vọng phía sau quyết định gây chú ý này.
Bất động sản - 30/08/2025 07:18
Đầu tư nước ngoài: Đã đến lúc phải “đi bằng hai chân”
Sau gần 40 năm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), rất nhiều “đại bàng” đã đến “làm tổ’ tại Việt Nam. Tuy nhiên ở chiều ngược lại, đầu tư trực tiếp ra nước ngoài (OFDI) vẫn rất mờ nhạt khi mới có vài doanh nghiệp (DN) “đem chuông đi đánh xứ người”.
Đầu tư - 30/08/2025 07:16
Đặc khu Vân Đồn sắp có thêm chung cư thương mại gần 900 tỷ đồng
Thị trường bất động sản tại Vân Đồn (Quảng Ninh) đang bước vào giai đoạn phát triển sôi động khi liên tiếp đón nhận nhiều dự án quy mô lớn.
Bất động sản - 29/08/2025 14:02
FPT ký hợp đồng chuyển đổi số 100 triệu USD với khách hàng Mỹ
Tập đoàn công nghệ FPT công bố ký kết hợp đồng trị giá 100 triệu USD trong vòng ba năm với một đối tác Mỹ, nhằm đẩy mạnh chuyển đổi số cho khách hàng tại Bắc Mỹ, châu Âu và Nhật Bản.
Đầu tư - 29/08/2025 13:57
Gỡ thế khó thu hồi vốn ứng trước xây dựng cao tốc TP.HCM - Trung Lương
Việc xử lý dứt điểm 7.172,32 tỷ đồng vốn ngân sách ứng trước cho Dự án Xây dựng đường ô tô cao tốc TP.HCM - Trung Lương (giai đoạn I) sẽ giúp thực hiện nghiêm kỷ luật tài chính và mở ra cơ hội nâng cấp tuyến đường này theo phương thức đối tác công tư (PPP).
Đầu tư - 29/08/2025 08:09
Quỹ ESG có tiềm năng sinh lời bền vững hơn quỹ truyền thống
Chuyên gia của Công ty CP Quản lý Quỹ UOB Asset Management (UOBAM) nhận định đầu tư vào các quỹ mở ESG sẽ giúp nhà đầu tư cá nhân kiểm soát tốt rủi ro cũng như gặt hái lợi nhuận bền vững hơn trong dài hạn.
Đầu tư thông minh - 29/08/2025 07:00
Đà Nẵng hướng tới trung tâm tài chính và công nghệ lõi khu vực
Sự kết hợp ba trụ cột tài chính, công nghệ và vi mạch bán dẫn nhằm hướng tới mục tiêu đưa Đà Nẵng trở thành trung tâm mới về tài chính quốc tế, đổi mới sáng tạo và phát triển công nghệ lõi của Việt Nam và khu vực.
Đầu tư - 28/08/2025 19:10
Sau SpaceX, Amazon muốn cung cấp Internet vệ tinh tại Việt Nam
Mục tiêu đề ra là trong tháng 9/2025, Bộ Khoa học và Công nghệ có thể trình Thủ tướng Chính phủ hồ sơ thí điểm về dự án cung cấp Internet vệ tinh của Amazon tại Việt Nam.
Đầu tư - 28/08/2025 14:19
- Đọc nhiều
-
1
Chứng khoán VPS có gì hấp dẫn trước thềm IPO?
-
2
Bất động sản nghỉ dưỡng 'đuối sức' giữa làn sóng khách du lịch
-
3
Khởi tố Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế về tội 'Nhận hối lộ'
-
4
Hà Nội dự kiến cấm ô tô, xe máy xăng, dầu từ đầu tháng 7/2026
-
5
Tỷ giá USD: Thị trường tự do bật tăng mạnh - nguyên nhân và kịch bản sắp tới
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 3 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 3 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 4 month ago
