8 nhóm cơ chế, chính sách vượt trội

Theo Bí thư Thành ủy Cần Thơ Lê Quang Mạnh, Nghị quyết số 45/2022/QH15 cho phép TP. Cần Thơ thí điểm 8 nhóm cơ chế chính sách đặc thù nhằm tháo nút thắt của Cần Thơ trong 2 thập kỷ qua.

TP. Cần Thơ có vị trí trung tâm của vùng, được Bộ Chính trị giao nhiệm vụ là đô thị động lực của vùng, thế nhưng trong những năm qua địa phương chưa phát huy được vai trò của mình bởi những lý do sau:

Việc kết nối giao thông với TP. HCM còn hạn chế khi phải mất cả ngày để đi và về; tàu lớn không cập được cảng trên sông Hậu nên phần lớn hàng hóa phải đi bằng đường bộ lên cụm cảng TP. HCM để xuất khẩu với chi phí tăng thêm 10USD/tấn hàng.

Cơ cấu kinh tế tuy chuyển dịch đúng hướng nhưng lại thiếu cơ sở công nghiệp quy mô lớn nên nguồn thu rất hạn hẹp, thu không đủ bù chi nên không thu xếp được nguồn lực để đầu tư cho phát triển. Nguồn lực quốc gia đầu tư cho ĐBSCL tương đối lớn nhưng phân tán nhiều lĩnh vực, nhiều địa phương; chất lượng nguồn nhân lực cũng là nút thắt mà trên bước đường phát triển Cần Thơ cần có chính sách đãi ngộ, thu hút nhân tài để đáp ứng yêu cầu đưa thành phố đi nhanh hơn. Với những định hướng đó mà TP. Cần Thơ đã chọn và đề xuất Quốc hội cho cơ chế đặc thù 8 nhóm chính sách này mà không phải là các vấn đề khác.

Theo Nghị quyết, Quốc hội cho phép TP. Cần Thơ thí điểm cơ chế đặc thù về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước; phân cấp quản lý nhà nước trong lĩnh vực đất đai, quy hoạch; thu nhập của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thành phố quản lý; chính sách ưu đãi, hỗ trợ đầu tư đối với dự án nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Định An và xây dựng Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng Đồng bằng sông Cửu Long đặt tại Cần Thơ.

Về cơ chế cụ thể, thứ nhất là về quản lý tài chính, ngân sách nhà nước: Quốc hội cho phép TP. Cần Thơ được vay thông qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, các tổ chức khác trong nước và từ nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho Thành phố vay lại với tổng mức dư nợ vay không vượt quá 60% số thu ngân sách địa phương được hưởng theo phân cấp. Tổng mức vay và bội chi ngân sách của TP. Cần Thơ hằng năm do Quốc hội quyết định theo quy định của Luật Ngân sách nhà nước.

Hằng năm, ngân sách trung ương bổ sung có mục tiêu cho ngân sách cho TP. Cần Thơ không quá 70% số tăng thu ngân sách trung ương từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách địa phương so với dự toán Thủ tướng Chính phủ giao.

Hội đồng nhân dân (HĐND) TP. Cần Thơ được quyết định áp dụng phí, lệ phí chưa được quy định trong Danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí; điều chỉnh mức hoặc tỷ lệ thu phí, lệ phí đã được cấp có thẩm quyền quyết định đối với các loại phí, lệ phí được quy định trong Danh mục phí, lệ phí ban hành kèm theo Luật Phí và lệ phí, trừ án phí, lệ phí Tòa án.

Ngân sách TP. Cần Thơ được hưởng 100% số thu tăng thêm từ các khoản thu do việc điều chỉnh chính sách phí, lệ phí quy định để đầu tư cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội và các nhiệm vụ chi khác thuộc nhiệm vụ chi của ngân sách TP. Cần Thơ.

Quốc hội cho TP. Cần Thơ được Quốc hội thông qua là HĐND được quyết định chuyển mục đích sử dụng đất trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên với quy mô dưới 500 ha theo ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ, phù hợp với quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được cấp có thẩm quyền quyết định.

Cần Thơ được thực hiện cơ chế tạo nguồn thực hiện cải cách tiền lương theo quy định. Sau khi ngân sách thành phố bảo đảm đủ nguồn thực hiện cải cách tiền lương và các chính sách an sinh xã hội cho cả thời kỳ ổn định ngân sách theo quy định của cấp có thẩm quyền.

HĐND TP. Cần Thợ được quyết định sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư của ngân sách Thành phố và cho phép ngân sách cấp dưới sử dụng nguồn cải cách tiền lương còn dư để chi thu nhập bình quân tăng thêm cho cán bộ, công chức, viên chức làm việc trong các cơ quan Đảng, chính quyền, đoàn thể do thành phố quản lý theo hiệu quả công việc với mức không quá 0,8 lần mức lương ngạch bậc, chức vụ hoặc mức lương theo vị trí việc làm, chức danh, chức vụ lãnh đạo. Mức thu nhập cho các chuyên gia, nhà khoa học, tài năng đặc biệt sẽ do HĐND TP. Cần Thợ quy định.

Quốc hội cũng cho phép TP. Cần Thơ thí điểm xã hội hóa nạo vét luồng Định An cho tàu có trọng tải 10.000 tấn vào sông Hậu. Cụ thể, TP. Cần Thơ được phép mời gọi nhà đầu tư có quy mô vốn từ 500 tỷ đồng trở lên thực hiện Dự án nạo vét kết hợp thu hồi sản phẩm luồng hàng hải Định An đảm chuẩn tắc luồng hàng hải cho tàu có trọng tải từ 10.000 tấn trở lên ra vào các cảng trên sông Hậu.

Doanh nghiệp thực hiện dự án này sẽ được ưu đãi áp dụng thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong thời gian 15 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 04 năm và giảm 50% số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp trong 9 năm tiếp theo; miễn tiền thuê đất trong 15 năm và giảm 50% tiền thuê đất cho thời gian còn lại đối với diện tích đất được thuê để đổ chất nạo vét của dự án.

Tuy nhiên, doanh nghiệp thực hiện dự án này phải tuân thủ quy định của pháp luật về môi trường, đất đai và quy định khác của pháp luật có liên quan; không được chuyển nhượng lại dự án.

Cần Thơ còn được chọn để xây dựng Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp cho vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Các doanh nghiệp có dự án đầu tư tại Trung tâm ngoài được được hưởng chế độ ưu tiên về thủ tục hải quan, thuế còn được áp dụng thuế suất thu nhập doanh nghiệp 10% trong thời gian 15 năm, miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 4 năm và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo.

Bên cạnh đó, doanh nghiệp đầu tư vào Trung tâm còn được miễn tiền thuê đất trong thời gian xây dựng cơ bản tối đa không quá 3 năm kể từ ngày có quyết định cho thuê đất; sau thời gian miễn tiền thuê đất của thời gian xây dựng cơ bản, được miễn tiền thuê đất 15 năm và giảm 50% tiền thuê đất trong 7 năm tiếp theo.

3 dự án điểm nhấn

Theo ông Lê Quang Mạnh, Bí thư Thành ủy Cần Thơ, Nghị quyết số 59-NQ/TW ngày 05/8/2020 của Bộ Chính trị về xây dựng và phát triển TP. Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Nghị quyết số 98/NQ-CP ngày 30/8/2021 của Chính phủ về  ban hành Chương trình hành động của Chính phủ thực hiện Nghị quyết số 59-NQ/TW của Bộ Chính trị về xâydựng và phát triển TP. Cần Thơ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045 đã đề ra mục tiêu đến năm 2030, Cần Thơ sẽ là thành phố sinh thái, văn minh, hiện đại mang đậm bản sắc văn hóa sông nước vùng ĐBSCL; là trung tâm của vùng về  dịch vụ thương mại, du lịch, logistics, công nghiệp chế biến, nông nghiệp ứng  dụng  công  nghệ cao, giáo dục và đào tạo, y tế chuyên sâu, khoa học công  nghệ, văn  hóa,  thể  thao; là đô thị hạt nhân vùng đồng bằng sông Cửu Long; đời sống vật chất và tinh thần của người dân đạt mức cao; tổ chức đảng và hệ thống chính trị trong sạch,  vững mạnh; quốc phòng - an ninh được bảo đảm vững chắc.

Đề thực hiện đạt yêu cầu nhiệm vụ trên, các Bộ, ngành Trung ương sẽ triển khai 19 công trình, dự án, và địa phương sẽ triển khai 16 dự án lớn. Trong đó trọng tâm là 3 dự án điểm nhấn, đó là: Dự án Trung tâm năng lượng Ô Môn với công suất 4.500MW, tổng mức đầu tư trên 11 tỷ USD. Theo tính toán, trong thời gian xây dựng cơ bản dự án này sẽ đóng góp cho ngân sách 4.000 – 5.000 tỷ đồng, (liên quan xây dựng, lắp đặt thiết bị); giai đoạn hoàn thành mức đóng góp cho ngân sách có thể tăng lên nhiều lần, đây là một tiềm lực rất lớn về kinh tế cũng như nguồn lực về ngân sách, giúp thay đổi lớn cho đầu tư phát triển TP. Cần Thơ.

Dự án Trung tâm năng lượng Ô Môn dự kiến có 5 nhà máy, hiện nay nhà máy Ô Môn I đã đưa vào hoạt động; nhà máy Ô Môn II đã cấp phép cho nhà đầu tư Nhật Bản; nhà máy Ô Môn IV, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt chủ trương đầu tư, nhà máy Ô Môn V hiện được Tập đoàn điện lực Việt Nam xin đầu tư.

Dự án thú 2 là Trung tâm liên kết, sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp vùng ĐBSCL. Dự án này dự kiến sẽ được quy hoạch tiếp giáp với sân bay hiện hữu với quy mô ban đầu hơn 450ha, giai đoạn sau tăng lên 2.000ha.

Trong khu này sẽ có 4 nhóm công năng chính, bao gồm: thứ nhất nhóm các dự án đổi mới sáng tạo, chế biến sâu các sản phẩm của ĐBSCL; thứ hai, nhóm liên quan quan xuất khẩu, tạm nhập tái xuất; thứ ba, nhóm khai thác kinh tế của sân bay, bao gồm hạ tầng hàng không, dịch vụ logistics lạnh, vận tải và kết nối giữa các phương tiện giao thông khác nhau; cuối cùng là nhóm sản xuất thương mại liên quan hàng cao cấp để đáp ứng nhu cầu về hàng giá trị cao.

Dự án thứ 3 là khu công nghiệp Việt Nam – Singapore, mặc dù nhà đầu tư mong muốn thành lập dự án với quy mô 1.600ha nhưng địa phương chỉ đồng ý giai đoạn đầu thành lập chỉ 290ha.

“Nhà đầu tư khu công nghiệp này cam kết sau 12 tháng kể từ khi bắt đầu khởi công làm hạ tầng sẽ lắp đầy 50% diện tích, kết quả đầu tư ban đầu sẽ là cơ sở để địa phương cho phép quy hoạch mở rộng dự án cho giai đoạn sau. 3 dự án nêu trên sẽ được TP. Cần Thơ vận dụng cơ chế chính sách đặc thù để dự án được triển khai thực hiện một cách nhanh nhất nhằm góp phần đưa TP. Cần Thơ phát triển nhanh hơn", ông Lê Quang Mạnh, Bí thư Thành ủy Cần Thơ kỳ vọng.

Bài liên quan

Cần Thơ nỗ lực để xứng tầm đô thị động lực của vùng

Cầu Mỹ Thuận 2 và cao tốc Mỹ Thuận - Cần Thơ đang thi công thế nào?

Cần Thơ tổ chức hàng loạt sự kiện thu hút khách du lịch

Hàng loạt điểm nghẽn giao thông ĐBSCL sẽ được tháo gỡ