‘Cá tra’ Hùng Vương: Từ một thời là bluechip trên thị trường chứng khoán đến … ‘ba đồng, một mớ’ cổ phiếu

HÓA KHOA

14:32 13/06/2018

Dùng vốn ngắn hạn để đầu tư dài hạn, Công ty CP Hùng Vương (mã HVG) đã rơi vào chính bẫy nợ từ cuộc chơi đòn bẩy tài chính khi các khoản đầu tư của họ không thể sinh lời, không thể gánh các khoản nợ nần.

nhadautu - ctcp ca tra hung vuong — ‘Cá tra’ Hùng Vương: Từ một thời là bluechip trên thị trường chứng khoán đến … ‘ba đồng, một mớ’ cổ phiếu

Từ ‘bluechip’ một thời trên Thị trường chứng khoán Việt Nam…

Tiền thân Công ty Cổ Phần Hùng Vương là Công ty TNHH Hùng Vương được thành lập và đi vào họat động sản xuất tại khu Công Nghiệp Mỹ Tho, tỉnh Tiền Giang năm 2003 với ngành nghề chính là chế biến cá tra fillet đông lạnh xuất khẩu.

Đến năm 2011, HVG đã trở thành doanh nghiệp chế biến cá da trơn xuất khẩu lớn nhất Việt Nam và là doanh nghiệp duy nhất có quy trình sản xuất khép kín từ sản xuất thức ăn chăn nuôi, nuôi trồng, chế biến và xuất khẩu cá tra, basa. Đây cũng là đơn vị dẫn đầu kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này của Việt Nam.

Đến thời điểm hiện tại, vốn điều lệ hiện nay của Công ty là 2.270 tỷ đồng. Công ty là một trong những doanh nghiệp chế biến cá da trơn xuất khẩu lớn nhất Việt Nam, sở hữu quy trình khép kín từ sản xuất thức ăn chăn nuôi - nuôi trồng - chế biến và xuất khẩu.

Trong năm 2013, Hùng Vương đã thực hiện một loạt các dự án M&A lớn với giá trị hàng trăm tỷ đồng, nhằm mở rộng vùng nuôi, tăng cường đầu tư vào mảng Chế biến thức ăn thủy sản, gia súc, gia cầm,…

Nếu trong năm 2012, Hùng Vương chỉ nắm 4 Công ty liên kết (Công ty Địa ốc An Lạc, Công ty CP Thức ăn Chăn nuôi Việt Thắng, Công ty CP Nuôi Trồng Thủy sản Hùng Vương – Miền Tây, Công ty CP Câu lạc bộ Bóng đá Hùng Vương – An Giang) và 1 Công ty liên doanh (Công tyTNHH Hùng Vương Mascato) với tổng tất cả giá trị đầu tư gần 381 tỷ đồng.

Đến cuối năm 2016, quy mô Tập đoàn đã lên đến 27 Công ty con và Công ty liên kết ở các nhóm hoạt động: Sản xuất con giống, nuôi trồng, sản xuất thức ăn, chăn nuôi heo, chế biến thủy sản, chế biến phụ phẩm, xuất khẩu.

HVG nắm giữ lượng lớn cổ phần tại nhiều Công ty như nắm hơn 255,5 triệu cổ phiếu AGF (tỷ lệ 79,65%), nắm 90,38% vốn tại Công ty CP Thức ăn Chăn nuôi Việt Thắng (VTF), 54,28% vốn Công ty CP Thực phẩm Sao Ta (FMC),…

Đây được coi là tham vọng chiếm 25-30% tổng kim ngạch xuất khẩu ngành của HVG.

Ngoài ra, doanh nghiệp này cũng nắm hàng chục nhà máy chế biến thủy sản, các nhà máy chế biến thức ăn, ngàn hecta ao nuôi trồng thủy sản, nhiều kho lạnh và các bộ phận hỗ trợ khác.

Không những vậy, doanh nghiệp này còn lấn sân sang bất động sản và mở rộng các kênh phân phối sang cả nước ngoài, trong đó có Nga, với kế hoạch mua lại 50% hệ thống phân phối của Russian Fish - một công ty phân phối cá đứng đầu thị trường này.

Doanh thu của HVG đã có sự tăng trưởng ấn tượng nhất định trong 5 năm (tính từ 2011) nhờ việc M&A một số Công ty đã nêu trên.

Cùng với sự tăng trưởng mạnh trong KQKD trong năm 2014 với mức doanh thu đạt 14.901 tỷ đồng, mức doanh thu cao nhất đạt được tính từ năm 2011; thị giá cổ phiếu doanh nghiệp này cũng đạt mức đỉnh cao nhất trên TTCK khi chạm mức 21.540 đồng/cổ phiếu trong phiên 7/10/2014 (Tính theo mức giá điều chỉnh), mức giá cao nhất kể từ khi Hùng Vương niêm yết trên TTCK.

Tuy vậy, từ năm 2015 đến nay, đó là câu chuyện khác với Hùng Vương.

... đến ba đồng một mớ cổ phiếu

Tham vọng là vậy, nhưng khi thị trường đi xuống, các khoản đầu tư không thể sinh lời như mong muốn, Hùng Vương nhanh chóng lâm vào cảnh ‘lao đao’.

Doanh thu thuần trong năm 2015 chỉ đạt 12,337 tỷ đồng giảm 17,2% so với cùng kỳ năm ngoái. LNST chỉ đạt hơn 141,5 tỷ đồng, giảm đến hơn 66,6%.

Công ty Chứng khoán Phú Hưng đánh giá, kết quả kinh doanh đi xuống trong năm này có thể giải thích do những khó khăn chung của ngành thủy sản trong năm 2015 khi giá bán cá tra sụt giảm và nhu cầu tiêu thụ ở các thị trường lớn của Việt Nam đều sụt giảm (giá trị xuất khẩu cá tra sang Mỹ giảm 6.3%, Châu Âu giảm 17.2%, Asean giảm 0.9%, Mexico giảm 16.8%...). Trong đó, Châu Âu là thị trường nhập khẩu cá tra lớn thứ 2 của Việt Nam, đóng góp 18% giá trị xuất khẩu, đứng sau Mỹ (đóng góp 20%) có mức sụt giảm mạnh.

Ngoài ra, những biến động tiền tệ trong năm 2015 không những khiến nhu cầu tiêu thụ tại thị trường Châu Âu suy giảm khi EUR mất giá khá nhiều so với USD khiến giá thủy sản Việt Nam trở nên đắt đỏ hơn mà việc nước đối thủ xuất khẩu phá giá đồng tiền như đồng rupiah (Indonesia) phá giá 42%, đồng ringgit (Malaysia) giảm 35%, đồng rupee (Ấn Độ) giảm 20%, đồng baht (Thái Lan) giảm 18%... trong khi VND giảm chưa tới 5% khiến cá tra Việt Nam chịu áp lực cạnh tranh lớn với các nước này.

Liên tiếp các năm sau đó, BCTC HVG cho thấy kết quả kinh doanh ngày càng xuống dốc

Đi kèm với đó, việc M&A mạnh dù dẫn đến sự tăng trưởng của quy mô tài sản, nhưng cũng khiến Nợ phải trả của HVG tăng với tốc độ nhanh không kém. Đây là hệ quả của tham vọng mở rộng quá nhanh của doanh nghiệp.

nhadautu - co cau tai san no vay cua HVG qua cac nam

Lẽ hiển nhiên, Nợ vay lớn dẫn đến chi phí lãi vay lớn lại càng ‘ăn mòn’ lợi nhuận gộp vốn đã ‘teo tóp’ của Hùng Vương.

Nếu năm 2016, doanh nghiệp này vẫn báo cáo kết quả LNST lãi 9,7 tỷ đồng, thì việc HVG báo lỗ hơn 705 tỷ đồng trong năm 2017 không có gì quá lạ.

Kết quả kinh doanh lỗ là thế, Hùng Vương lại càng khiến cổ đông thêm mất niềm tin khi số liệu BCTC từ lãi thành lỗ sau kiểm toán. Trong BCTC sau kiểm toán năm 2016, lợi nhuận sau thuế sau kiểm toán giảm đến 358 tỷ đồng so với trước kiểm toán, chỉ còn 9,7 tỷ đồng, chủ yếu do điều chỉnh doanh thu trên BCTC riêng của công ty giảm hơn 409,3 tỷ đồng. Cụ thể, việc giảm giá doanh thu bán hàng 228 tỷ đồng do ghi nhận doanh thu bán bã đậu nành sai niên độ kế toán. Giảm giá doanh thu bán hàng hóa khác tổng cộng gần 181 tỷ đồng do ghi nhận doanh thu bán ao cá sai niên độ kế toán.

Đến năm 2017, BCTC sau kiểm toán lại cho thấy doanh nghiệp này tiếp tục lỗ thêm 580 tỷ đồng do kiểm toán đã điều chỉnh chi phí quản lý doanh nghiệp từ 211,3 tỷ đồng tăng lên 756 tỷ đồng do gánh thêm dự phòng nợ phải thu khó đòi (566 tỷ đồng).

Hai năm liên tiếp lỗ khủng, HVG đã bị HOSE đưa vào diện kiểm soát.

Đến ngày 4/6/2018, HVG lại tiếp tục bị đưa vào diện kiểm soát đặc biệt và bị hạn chế về thời gian giao dịch, cụ thể chỉ được phép giao dịch vào phiên chiều của ngày giao dịch theo phương thức khớp lệnh và thỏa thuận kể từ ngày 04/6/2018.

Từ bluechip một thời với giá cổ phiếu đạt đỉnh năm 2014, cũng là đỉnh giai đoạn tăng trưởng 5 năm sau M&A, thị giá HVG đã giảm sút không phanh.

*Diễn biến giá cổ phiếu HVG kể từ khi niêm yết đến nay*

Vùng vẫy trong khó khăn, Hùng Vương tính đường thế nào?

Quẫy cùng trong khó khăn, doanh nghiệp này chấp nhận việc bán cổ phần tại nhiều doanh nghiệp. Tại ĐHĐCĐ thường niên 2018, HVG cho biết đã bán lô đất tại 765 Hồng Bàng, thu về 370 tỷ đồng, hoàn tất trong tháng 2/2018; bán lô đất tại 94 Phạm Đình Hổ, thu về 190 tỷ đồng, hoàn tất trong tháng 3/2018. Hai miếng đất trên tại TP.HCM có giá vốn 283 tỷ đồng, trong đó HVG sở hữu 65%; phân chia nguồn thu theo tỷ lệ vốn góp, Công ty nhận về 364 tỷ đồng.

Đối với việc thoái vốn tại VTF, HVG đã thoái 47% vốn với giá gấp đôi giá vốn (giá vốn khoảng 7.000 đồng/cổ phiếu) cho công ty con của Vingroup, ước tính thu về 275 tỷ đồng.

Trước khi thoái vốn, HVG nắm 90,38% vốn VTF.

Với mảng kho lạnh, HVG tiếp tục làm kho lạnh mới, sau khi làm xong sẽ bán 2 kho lạnh cũ với giá 250 tỷ đồng.

Đồng thời, Công ty có kế hoạch bán bớt vùng nuôi. Hiện diện tích nuôi trồng của HVG khoảng hơn 1.200 ha, thời gian tới sẽ bán khoảng 300 ha.

Theo ông Minh, giá trị sổ sách vùng nuôi khoảng 240 tỷ đồng, tương đương khoảng 200 triệu đồng/ha, trong khi giá trị thị trường vàokhoảng 2 tỷ đồng/ha. Như vậy, HVG có khả năng thu về khoảng 600 tỷ đồng từ việc bán vùng nuôi.

Trước đó, Công ty bán 54,28% vốn tại Công ty cổ phần Thực phẩm Sao Ta với giá 23.000 đồng/cổ phiếu, tương ứng thu về 487 tỷ đồng.

Như vậy, HVG dự kiến sẽ thu về hơn 1.000 tỷ đồng.

Dù Chủ tịch HĐQT HVG, ông Dương Ngọc Minh, đánh giá "Tôi nghĩ khó khăn của Hùng Vương đã qua, đáy rồi". Song vậy, có thể thấy, HVG vẫn rất thận trọng khi chỉ dám đặt ra mục tiêu lãi 100 tỷ đồng, con số này rất thấp so với kế hoạch 800 tỷ đồng trong Báo cáo thường niên 2017.

Rõ ràng, cuộc chơi đòn bẩy tài chính không khác gì con dao hai lưỡi, khi các khoản đầu tư không thể sinh lời và ‘gánh’ các khoản nợ trước đó, hậu quả là HVG chìm trong nợ nần và kết quả kinh doanh ngày một lỗ.

Nhãn tiền trước mắt, HVG có lẽ đã nhận ra mình đang đi theo ‘vết xe đổ’ của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai.

Bài liên quan