Thủ tướng: Dịch bệnh bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém có tính hệ thống của nhiều ngành, nhiều cấp

Sáng 12/11, tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội khoá XV, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã trình bày báo cáo giải trình và trả lời chất vấn trước Quốc hội. Nhadautu.vn trân trọng giới thiệu nội dung báo cáo.

Kính thưa đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng,

Kính thưa các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam!

Kính thưa Đoàn Chủ tịch!

Kính thưa các vị đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước!

Trước hết, thay mặt Chính phủ, tôi xin trân trọng cảm ơn các vị đại biểu Quốc hội, đồng bào, cử tri cả nước đã cơ bản đồng tình và quan tâm, đóng góp nhiều ý kiến tâm huyết, sâu sắc, trách nhiệm về các báo cáo của Chính phủ, nhất là kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội (KTXH) năm 2021, dự kiến kế hoạch phát triển KTXH năm 2022 và chia sẻ, cảm thông sâu sắc và đồng tình ủng hộ công tác phòng, chống dịch COVID-19.

Chính phủ xin trân trọng lắng nghe, nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các cơ quan của Quốc hội, các Đoàn đại biểu, các vị đại biểu Quốc hội và ý kiến của Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, của đồng bào, cử tri cả nước; trên cơ sở đó yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương tập trung xử lý, giải quyết, nhất là những khó khăn, vướng mắc và các vấn đề thực tiễn đặt ra trên các lĩnh vực để vừa thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, vừa tạo thuận lợi thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH. Như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã phát biểu, qua đại dịch đã khẳng định những kết quả đáng trân trọng trên các lĩnh vực mà đất nước ta đã đạt được, ngược lại cũng bộc lộ nhiều hạn chế, yếu kém, bất cập có tính hệ thống của nhiều ngành, nhiều cấp; nhưng trong “nguy” có “cơ”, tạo ra áp lực và động lực để các cấp, các ngành, các địa phương, người dân, doanh nghiệp phải tiếp tục đổi mới tư duy và hành động để thích ứng với tình hình mới, góp phần thực hiện thắng lợi các Nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã đề ra.

Qua thảo luận của Quốc hội và thực tiễn thời gian qua cho thấy, càng trong khó khăn, thử thách, tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc dưới sự lãnh đạo của Đảng, một tài sản vô giá của đất nước, càng được khẳng định, phát huy mạnh mẽ, nhất là nghĩa đồng bào, tình đồng chí, sự yêu thương, đùm bọc và sức mạnh của ý chí, tinh thần vượt qua khó khăn vươn lên của Nhân dân ta được thể hiện đậm đà, sâu sắc trong những ngày tháng gian khó phòng, chống đại dịch theo lời kêu gọi của đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng. Nhân dịp này, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ xin chia sẻ, cảm thông sâu sắc với đồng bào, đồng chí về những mất mát, tổn thất về tinh thần, vật chất, nhất là với những gia đình mất người thân do dịch COVID-19 gây ra. Chúng ta tôn vinh, tri ân, cảm ơn và đánh giá rất cao những nỗ lực, đóng góp của các tầng lớp Nhân dân; sự cống hiến to lớn, hy sinh quên mình của các lực lượng tuyến đầu, nhất là ngành y tế và cán bộ, chiến sỹ quân đội, công an, đội ngũ cán bộ cơ sở, các tổ công tác cộng đồng, các nhóm thiện nguyện trong phòng, chống dịch, bảo vệ tính mạng và sức khỏe của Nhân dân. Chính phủ đề nghị các cơ quan chức năng đề xuất, khen thưởng bậc cao đối với các tổ chức, cá nhân có thành tích xuất sắc trong phòng, chống dịch vừa qua.

Chính phủ xin trân trọng đề nghị Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị - xã hội, đoàn thể nhân dân và các vị đại biểu Quốc hội tăng cường giám sát, đồng hành, hỗ trợ, giúp đỡ, tạo điều kiện và yêu cầu các cơ quan, chính quyền các cấp thực hiện kịp thời, đầy đủ, hiệu quả các chính sách hỗ trợ của Đảng, Nhà nước và huy động sự tham gia của toàn xã hội để chung tay chia sẻ, góp phần giảm nhẹ phần nào những mất mát, đau thương, giúp những cá nhân, gia đình, cộng đồng bị ảnh hưởng bởi dịch bệnh sớm ổn định đời sống tinh thần, vật chất và tích cực tham gia các hoạt động KTXH.

Theo Chương trình chất vấn của Quốc hội, trong hơn 2 ngày qua đã có các Bộ trưởng và đồng chí Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam trực tiếp trả lời và tham gia trả lời chất vấn tại Hội trường. Đối với những vấn đề chất vấn bằng văn bản hoặc các vị đại biểu Quốc hội chất vấn trực tiếp nhưng chưa được trả lời, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các thành viên Chính phủ nghiêm túc trả lời bằng văn bản gửi đến các vị đại biểu Quốc hội. Sau đây, thay mặt Chính phủ, tôi xin báo cáo, giải trình một số vấn đề được đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri quan tâm, thảo luận, chất vấn.

1. Tình hình KTXH, quốc phòng, an ninh, đối ngoại thời điểm hiện nay

Đầu kỳ họp, Chính phủ đã báo cáo Quốc hội về tình hình 9 tháng, dự báo cả năm 2021. Trong tháng 10 và những ngày đầu tháng 11, các cấp, các ngành, các địa phương tiếp tục thực hiện quyết liệt công tác phòng, chống dịch bệnh, đặc biệt là đổi mới về tư duy, phương pháp và cách thức tổ chức thực hiện phòng, chống dịch theo phương châm thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19, đồng thời tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thực hiện lộ trình từng bước mở cửa nền kinh tế; nhờ đó tình hình KTXH tháng 10 chuyển biến tích cực và có nhiều điểm khởi sắc hơn so với tháng trước.

Kinh tế vĩ mô tiếp tục được duy trì ổn định, các cân đối lớn được bảo đảm, lạm phát được kiểm soát ở mức thấp. Dư nợ tín dụng 10 tháng tăng trên 8,7%; tỷ giá, lãi suất ổn định, dự trữ ngoại hối được củng cố. Xuất khẩu tháng 10 tăng 6,4% và xuất siêu 2,85 tỷ USD; ước 10 tháng xuất siêu 160 triệu USD. Thu hút vốn FDI 10 tháng đạt trên 20 tỷ USD, tăng 15,8% so với cùng kỳ; số doanh nghiệp đăng ký thành lập mới tăng trở lại. Thu ngân sách nhà nước (NSNN) đạt khoảng 91% dự toán năm, tăng 5,5% so với cùng kỳ. Sản xuất công nghiệp phục hồi khá; khu vực nông nghiệp phát triển ổn định; khu vực dịch vụ phục hồi khá nhanh . Nhiều địa phương nỗ lực vươn lên mạnh mẽ trong phục hồi, phát triển KTXH gắn với kiểm soát dịch bệnh .

Công tác bảo đảm an sinh xã hội và chăm lo đời sống người dân tiếp tục được các cấp, các ngành, các địa phương chú trọng. Tích cực triển khai các chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động. Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, môi trường, cải cách hành chính, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tiếp tục được quan tâm chỉ đạo và có những chuyển biến tích cực, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước.

Tuy nhiên, như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu, chúng ta còn rất nhiều khó khăn, thách thức cả trước mắt và lâu dài. Tình hình kinh tế vĩ mô còn tiềm ẩn rủi ro; sức ép lạm phát tăng. Sản xuất kinh doanh trong nhiều lĩnh vực còn rất khó khăn, nhất là du lịch, lưu trú, vận tải...; số doanh nghiệp ngừng hoạt động, giải thể còn lớn. Tình trạng thiếu lao động cục bộ và đứt gãy một số chuỗi sản xuất, cung ứng cần sự nỗ lực rất lớn để khắc phục. Lao động, việc làm, đời sống tinh thần, vật chất của một bộ phận người dân tiếp tục bị ảnh hưởng nặng nề...

Trong những tháng cuối năm 2021, Chính phủ tập trung chỉ đạo tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra theo các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; đang khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch và Chương trình phục hồi và phát triển KTXH. Đặc biệt là đẩy nhanh tốc độ bao phủ tiêm vaccine trên toàn quốc; chủ động chuẩn bị thuốc điều trị; tập trung phòng, chống, kiểm soát dịch bệnh để phát triển KTXH. Tiếp tục thực hiện kịp thời, hiệu quả các chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp. Quyết liệt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho sản xuất kinh doanh; cơ bản không để cản trở, ách tắc trong vận chuyển hành khách, lưu thông hàng hóa; nỗ lực phấn đấu đạt mức cao nhất các chỉ tiêu kế hoạch năm 2021 và tạo thuận lợi cho triển khai thực hiện kế hoạch năm 2022 và những năm tiếp theo.

Về quốc phòng, an ninh, đối ngoại: Trong bối cảnh cạnh tranh chiến lược ngày càng gay gắt, tình hình dịch bệnh và an ninh biên giới, biển đảo diễn biến phức tạp, trong khi đó các thế lực thù địch, phản động vẫn tiếp tục chống phá quyết liệt, chúng ta vẫn tập trung củng cố quốc phòng, an ninh, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và lợi ích quốc gia - dân tộc, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống; đặc biệt phải giữ vững ổn định chính trị để phát triển KTXH trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp; đồng thời chú trọng bảo đảm trật tự, an toàn xã hội và cuộc sống bình yên cho Nhân dân.

Công tác đối ngoại, hội nhập quốc tế được Lãnh đạo Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo theo tinh thần "trong ấm, ngoài êm" và đạt được kết quả quan trọng trên các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, nhất là ngoại giao vaccine. Tăng cường, củng cố các mối quan hệ hợp tác đa phương, song phương; duy trì môi trường hòa bình, ổn định, hợp tác cho phát triển; đồng thời chủ động tham gia xử lý hiệu quả những thách thức mang tính toàn cầu, nhất là các vấn đề bảo đảm an ninh khu vực, phòng, chống dịch bệnh, thiên tai và ứng phó biến đổi khí hậu. Tích cực thực hiện các chương trình, sáng kiến, dự án phát triển xanh, thích ứng biến đổi khí hậu, nhất là ở đồng bằng sông Cửu Long, miền Trung, Tây Nguyên và miền núi phía Bắc, được nhiều quốc gia, đối tác và cộng đồng quốc tế đánh giá cao và chia sẻ, cam kết ủng hộ, giúp đỡ trong thời gian tới.

2. Về định hướng chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19

Sau hơn 1 tháng triển khai, Nghị quyết số 128/NQ-CP về thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19 đã được thực tiễn chứng minh là phù hợp, kịp thời và đang được các cấp, các ngành, cộng đồng doanh nghiệp và người dân tích cực triển khai thực hiện . Chúng ta đã đẩy mạnh nhập khẩu và thực hiện chiến dịch tiêm vaccine phòng dịch lớn nhất từ trước tới nay trên toàn quốc ; có lộ trình từng bước tiêm vaccine cho trẻ em; đồng thời tích cực chuyển giao công nghệ nghiên cứu, sản xuất vaccine trong nước . Tích cực thiết lập hệ thống trạm y tế lưu động, bệnh viện hồi sức, chăm sóc, điều trị; số ca tử vong tiếp tục được kiểm soát ở mức thấp . Tuy còn có nhiều ổ dịch xuất hiện, nhưng trạng thái bình thường mới dần được thiết lập ở tất cả các địa phương trên cả nước, tạo thuận lợi cho phục hồi và phát triển KTXH, thực hiện kiểm soát rủi ro.

Theo dự báo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), đại dịch COVID-19 có thể còn tiếp tục kéo dài trên toàn cầu với khả năng xuất hiện các biến chủng mới. Trong công tác phòng, chống dịch bệnh và phục hồi, phát triển KTXH, chúng ta vận dụng phương châm và triết lý hành động của Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại “Dĩ bất biến, ứng vạn biến”. Điều bất biến là đặt mục tiêu cao nhất là bảo vệ tính mạng, sức khỏe của Nhân dân; ứng vạn biến là trong điều kiện diễn biến của dịch bệnh có phương pháp và cách tổ chức phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển KTXH phù hợp, hiệu quả. Thực hiện lộ trình mở cửa nền kinh tế gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh; cùng với việc khẩn trương hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền Chiến lược tổng thể phòng, chống dịch COVID-19, Chính phủ yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương tập trung thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau đây:

(1) Chuyển đổi tư duy, phương pháp, biện pháp, tổ chức thực hiện từ quản lý không COVID-19 (Zero Covid) sang quản lý rủi ro, giảm thiểu tử vong; thực hiện tốt Nghị quyết số 128/NQ-CP quy định tạm thời “Thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19”; kịp thời nghiên cứu, sửa đổi, bổ sung những nội dung chưa phù hợp; bảo đảm sự chỉ đạo nhất quán, tập trung, xuyên suốt từ Trung ương đến địa phương.

(2) Tập trung thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống dịch được đúc rút trong thời gian vừa qua. Tuyệt đối không lơ là, chủ quan. Tập trung bố trí nguồn lực và có kế hoạch cụ thể để nâng cao năng lực hệ thống y tế, nhất là y tế dự phòng, y tế cơ sở từ nay đến hết năm 2022. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Chiến lược vaccine đầy đủ, nhanh nhất để tiêm sớm nhất cho người dân; phấn đấu đến hết năm 2021 tiêm 2 mũi đạt tỷ lệ bao phủ 100% cho các đối tượng cần thiết theo quy định.

(3) Rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách huy động nguồn lực cho phòng, chống dịch, thúc đẩy xã hội hóa, kết hợp công tư; tiếp tục đổi mới công tác đào tạo nhân lực đáp ứng yêu cầu phòng, chống dịch và có chính sách đặc thù phù hợp cho cán bộ, nhân viên y tế và các lực lượng tuyến đầu phòng, chống dịch.

(4) Tiếp tục phát huy vai trò trung tâm, chủ thể của người dân, doanh nghiệp trong chủ động tổ chức phòng, chống dịch và sản xuất kinh doanh, bảo đảm giao thông vận tải, lưu thông hàng hóa, không để xảy ra ách tắc cục bộ.

(5) Đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin; tăng cường công tác thông tin, truyền thông, góp phần tạo đồng thuận, củng cố niềm tin cho Nhân dân trong phòng, chống dịch và phục hồi, phát triển KTXH.

3. Về bảo đảm an sinh xã hội, hỗ trợ người dân, người lao động bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19

Triển khai các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo tập trung triển khai nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân, người lao động, người sử dụng lao động . Các cơ chế, chính sách này và sự chia sẻ của toàn xã hội đã góp phần hỗ trợ thiết thực, hiệu quả cho người dân, người lao động vượt qua khó khăn, ổn định đời sống, bảo đảm an toàn và sẵn sàng tham gia trở lại các hoạt động KTXH. Tuy nhiên, việc triển khai nhiệm vụ này vẫn còn những hạn chế, bất cập, như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu.

Thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành khẩn trương khắc phục bằng được những hạn chế, bất cập; tiếp tục rà soát, thực hiện đồng bộ các giải pháp để hỗ trợ kịp thời, hiệu quả, thiết thực cho người dân gặp khó khăn, đặc biệt là các cháu bị mồ côi do dịch COVID-19; củng cố hệ thống an sinh xã hội dựa trên 3 trụ cột chính là phòng ngừa, giảm thiểu và khắc phục rủi ro . Tiếp tục thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ hiện hành; đồng thời rà soát, hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền một số cơ chế, chính sách hỗ trợ phù hợp cho những nhóm đối tượng khó khăn nhất. Chú trọng thực hiện các chính sách người có công, trợ giúp xã hội, tạo việc làm, giảm nghèo bền vững và các chương trình mục tiêu quốc gia, giải quyết kịp thời các chế độ bảo hiểm xã hội cho người lao động… Ưu tiên bố trí nguồn NSNN và huy động các nguồn lực xã hội để góp phần thực hiện mục tiêu nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân, nhất là người dân bị tác động tiêu cực của dịch bệnh.

4. Về các chính sách, giải pháp hỗ trợ phục hồi và phát triển KTXH gắn với thích ứng an toàn, linh hoạt, kiểm soát hiệu quả dịch COVID-19

Thực hiện các Nghị quyết, Kết luận của Đảng, Quốc hội, Chính phủ đã tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương nỗ lực huy động mọi nguồn lực, triển khai thực hiện hiệu quả các cơ chế, chính sách hỗ trợ người dân, doanh nghiệp gặp khó khăn, nhất là những đối tượng chịu ảnh hưởng trực tiếp, nặng nề do dịch bệnh, góp phần quan trọng trong việc duy trì, phát triển năng lực sản xuất kinh doanh phù hợp, như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã đánh giá.

Hiện nay, nhiều quốc gia, đối tác lớn về thương mại, đầu tư của ta đang trên đà phục hồi mạnh mẽ . Đây vừa là cơ hội thuận lợi để thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH, nhưng cũng vừa là thách thức lớn về nguy cơ tụt hậu, lỡ nhịp với xu hướng phục hồi của kinh tế thế giới nếu chúng ta không có những quyết sách, giải pháp linh hoạt, phù hợp, kịp thời, hiệu quả. Chính phủ đang nghiên cứu, đề xuất cấp có thẩm quyền điều chỉnh phù hợp, linh hoạt các chính sách tiền tệ, tài khóa dựa trên nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, lạm phát ở mức thấp, các cân đối lớn của nền kinh tế được bảo đảm, nợ công được kiểm soát chặt chẽ để hỗ trợ phục hồi và phát triển KTXH.

Thực hiện Kết luận của Trung ương, Chính phủ đang tập trung chỉ đạo hoàn thiện, báo cáo cấp có thẩm quyền dự thảo Chương trình phục hồi và phát triển KTXH, trong đó phân tích, đánh giá kỹ, lựa chọn phù hợp các công cụ, chính sách hỗ trợ, huy động nguồn lực và đánh giá tác động, ảnh hưởng trên các lĩnh vực để trình Quốc hội xem xét, quyết định . Phương châm đặt ra là hỗ trợ đúng, kịp thời, khả thi, hiệu quả; gắn kết hài hòa giữa cắt giảm thủ tục hành chính, hỗ trợ về cơ chế, chính sách và hỗ trợ về nguồn lực tài chính; bảo đảm nhất quán mục tiêu giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát và bảo đảm các cân đối lớn. Yêu cầu đặt ra là phải có những chủ trương, quyết sách đúng đắn, phù hợp và các cơ chế, chính sách hỗ trợ, kích thích với quy mô đủ lớn, phạm vi và thời điểm phù hợp. Đối tượng hỗ trợ tập trung vào người dân, người lao động, doanh nghiệp, hợp tác xã, hộ kinh doanh, nhất là trong những ngành, lĩnh vực quan trọng bị ảnh hưởng lớn bởi dịch COVID-19 với thứ tự ưu tiên, mức độ hỗ trợ, lộ trình phù hợp, khả thi, hiệu quả .

Trong thời gian tới, Chính phủ chỉ đạo các cấp, các ngành, các địa phương phát huy tinh thần tự chủ, tự chịu trách nhiệm, tự lực, tự cường, đổi mới sáng tạo; tập trung tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, triển khai thực hiện Chương trình phục hồi và phát triển KTXH sau khi được cấp có thẩm quyền phê duyệt; trong đó đặc biệt chú trọng phục hồi các chuỗi sản xuất, cung ứng, bảo đảm lưu thông hàng hóa, lao động an toàn, thông suốt; khắc phục nhanh những bất cập, vướng mắc; hỗ trợ kịp thời, thiết thực, hiệu quả người dân, doanh nghiệp. Đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án hạ tầng trọng điểm; thúc đẩy cổ phần hóa, thoái vốn, nâng cao hiệu quả của doanh nghiệp nhà nước (DNNN); tăng cường thu hút đầu tư tư nhân và đầu tư nước ngoài. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và phân cấp, phân quyền gắn với tăng cường kiểm tra, giám sát và kiểm soát quyền lực. Khẩn trương lập, thẩm định, phê duyệt và thực hiện hiệu quả các quy hoạch theo quy định của Luật Quy hoạch. Đẩy mạnh khôi phục, phát triển thị trường lao động và đào tạo lao động; thúc đẩy nghiên cứu, ứng dụng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển kinh tế số, xã hội số; tạo nền tảng vững chắc cho đẩy mạnh cơ cấu lại nền kinh tế, đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, sức cạnh tranh và tính tự chủ của nền kinh tế, phù hợp với những điều chỉnh của kinh tế thế giới trong bối cảnh dịch bệnh.

5. Về các giải pháp phục hồi thị trường lao động

Như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã phát biểu, đại dịch COVID-19 bùng phát lần thứ 4 đã ảnh hưởng nặng nề đến tình hình lao động, việc làm trong nhiều ngành, lĩnh vực. Tỷ lệ lao động thiếu việc, thất nghiệp tăng cao. Một lượng lớn người dân, người lao động trở về quê dẫn đến những vấn đề xã hội và tình trạng thiếu hụt lao động cục bộ, nhất là tại các địa phương vùng kinh tế trọng điểm phía Nam sau khi nới lỏng giãn cách xã hội và từng bước mở cửa nền kinh tế.

Thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các cấp, các ngành, đặc biệt là các địa phương phối hợp chặt chẽ với nhau, với các doanh nghiệp, người lao động thực hiện mọi biện pháp cần thiết để trước mắt, trong thời gian từ nay đến cuối năm 2021 và đầu năm 2022, bảo đảm thu hút đủ nguồn cung lao động đáp ứng yêu cầu sản xuất kinh doanh trên địa bàn, nhất là tại các khu kinh tế, khu công nghiệp, khu công nghệ cao trong thời gian sớm nhất gắn với bảo đảm an toàn dịch bệnh. Chủ động ưu tiên tiêm vaccine, thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch tại chỗ; có giải pháp hỗ trợ phù hợp người lao động đối với các khoản chi phí đi lại, ăn ở, sinh hoạt trong thời gian đầu. Về lâu dài, triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp phục hồi và phát triển thị trường lao động. Đẩy mạnh, xây dựng, phát triển nhà ở cho người lao động, công nhân, nhất là tại các khu công nghiệp, khu kinh tế. Thực hiện hiệu quả các chương trình hỗ trợ đào tạo, đào tạo lại lao động. Về vấn đề nhiều người người lao động về quê trong thời điểm dịch bệnh, Chính phủ chỉ đạo phân tích, đánh giá kỹ để tìm hiểu nguyên nhân, có giải pháp cụ thể, trước mắt và căn cơ, lâu dài, bảo đảm các điều kiện cần thiết để ổn định đời sống, việc làm cho người lao động; nhanh chóng kiểm soát tình hình dịch chuyển lao động an toàn, hiệu quả.

6. Về đẩy mạnh giải ngân vốn đầu tư công, phát triển kết cấu hạ tầng chiến lược

Trong thời gian qua, Chính phủ đã có nhiều cố gắng, quyết liệt chỉ đạo, điều hành, thúc đẩy mạnh mẽ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công, nhất là các dự án kết cấu hạ tầng trọng điểm. Tổ chức các hội nghị, cuộc họp trực tuyến toàn quốc; ban hành các Nghị quyết, Chỉ thị, Công điện, Kết luận; cắt giảm số lượng dự án, điều chuyển vốn, hạn chế tình trạng bố trí vốn dàn trải... Tuy nhiên, tình hình thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công chưa đạt yêu cầu đề ra và còn những hạn chế, bất cập, như các vị đại biểu Quốc hội đã đánh giá. Về những hạn chế này có nguyên nhân khách quan, nhưng nguyên nhân chủ quan là cơ bản của cả chính quyền trung ương và địa phương.

Thời gian tới, Chính phủ xác định đẩy nhanh tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong chỉ đạo, điều hành để góp phần thúc đẩy phục hồi và phát triển KTXH. Yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương kiểm điểm, xác định trách nhiệm tập thể, cá nhân, thúc đẩy triển khai đúng quy trình, quy định, bảo đảm kịp thời, tránh tiêu cực, lãng phí...; không vì tiến độ mà bỏ qua quy trình, thủ tục cần thiết, ảnh hưởng đến hiệu quả đầu tư công. Tháo gỡ ngay vướng mắc trong việc đền bù, hỗ trợ tái định cư, giải phóng mặt bằng, đấu thầu... Rà soát, kiên quyết điều chuyển vốn, không để tình trạng dàn trải, lãng phí. Đẩy nhanh triển khai các dự án hạ tầng trọng điểm; báo cáo cấp có thẩm quyền, trình Quốc hội Đề án xây dựng đường bộ cao tốc giai đoạn 2021-2025 và định hướng đến năm 2030 và Đề án thí điểm tách bồi thường, giải phóng mặt bằng, tái định cư ra khỏi dự án đầu tư. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách; huy động hiệu quả hơn các nguồn lực, bảo đảm tính kết nối tổng thể để phát huy hơn nữa vai trò của hệ thống kết cấu hạ tầng đối với sự phát triển chung của đất nước.

7. Về phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Chính sách dân tộc có vai trò, vị trí đặc biệt quan trọng trong sự nghiệp cách mạng của Đảng, của dân tộc ta, là một yếu tố mang tính quyết định góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc. Trong thời gian qua, hệ thống các chính sách dân tộc đã hình thành tương đối toàn diện để hỗ trợ thúc đẩy phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi và đã góp phần quan trọng nâng cao đời sống của đồng bào và cải thiện tình hình KTXH trên địa bàn. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện đã bộc lộ những hạn chế, bất cập cần được tập trung khắc phục; thực trạng điều kiện sống của đồng bào dân tộc thiểu số vẫn còn khoảng cách khá xa so với mặt bằng chung của cả nước, như một số vị đại biểu Quốc hội đã phân tích.

Trước tình hình đó, thực hiện chủ trương của Bộ Chính trị về công tác dân tộc trong tình hình mới, Chính phủ đã trình Quốc hội ban hành Nghị quyết phê duyệt Đề án tổng thể phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, trong đó lần đầu tiên xây dựng riêng Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển KTXH vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Thủ tướng Chính phủ đã ban hành quyết định phê duyệt Chương trình giai đoạn 2021-2025 . Tuy nhiên, như một số vị đại biểu Quốc hội đã đánh giá, việc triển khai Nghị quyết của Quốc hội và phê duyệt Chương trình này còn chậm. Vấn đề này có nguyên nhân do phạm vi rộng, tính chất đặc thù phức tạp, liên quan đến nhiều ngành, lĩnh vực, nhiều cơ quan, địa phương...; trong khi đó quá trình chuẩn bị chưa kỹ lưỡng, chưa thực sự phối hợp chặt chẽ, hiệu quả giữa các cơ quan liên quan. Chính phủ đã yêu cầu nghiêm túc chấn chỉnh, rút kinh nghiệm; khẩn trương tổ chức triển khai thực hiện, đưa các cơ chế, chính sách của Chương trình vào thực tiễn cuộc sống, phát huy hiệu quả.

Từ nay đến cuối năm 2021, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành, địa phương liên quan khẩn trương xây dựng, ban hành kế hoạch thực hiện Chương trình; xác định phương án và thực hiện phân bổ vốn NSNN năm 2021, năm 2022. Ngay trong năm 2021, ban hành đủ các quy định, hướng dẫn cụ thể về cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện, chính sách tín dụng ưu đãi và nguyên tắc, tiêu chí, định mức phân bổ vốn NSNN để làm cơ sở thực hiện Chương trình. Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các cơ chế, chính sách liên quan trên các lĩnh vực, bảo đảm sự tích hợp, thống nhất với các nội dung của Chương trình và các chương trình khác

8. Về vấn đề dạy và học trong bối cảnh dịch bệnh

Đại dịch COVID-19 kéo dài đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến lĩnh vực giáo dục. Mặc dù ngành giáo dục cùng cả nước đã có nhiều nỗ lực vượt qua khó khăn, đa dạng hóa các phương thức dạy và học, nhưng việc nghỉ học và học trực tuyến dài ngày ở nhiều địa phương đã ảnh hưởng đến tâm sinh lý học sinh, giáo viên, gia đình và chất lượng giáo dục..., như nhiều vị đại biểu Quốc hội đã nêu. Chính phủ xin chia sẻ những khó khăn khi cuộc sống, sinh hoạt của các gia đình, thầy cô giáo, các em học sinh bị đảo lộn trong thời gian qua. Việc dạy và học trực tuyến toàn phần chỉ là giải pháp tình thế trong điều kiện chưa tiêm phủ vaccine cho học sinh và điều kiện phòng, chống dịch chưa đáp ứng yêu cầu.

Dự báo đại dịch COVID-19 tiếp tục diễn biến phức tạp trên thế giới, khu vực và trong nước. Đồng tình với ý kiến của nhiều vị đại biểu Quốc hội về việc học trực tuyến không thể kéo dài, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Bộ Y tế khẩn trương xây dựng kế hoạch với lộ trình và phương án cụ thể để từng bước mở cửa lại trường học trong năm 2021. Với quan điểm bảo đảm tổ chức dạy và học an toàn, chất lượng, phù hợp tình hình dịch bệnh, Chính phủ tập trung chỉ đạo nghiên cứu, đẩy nhanh tiêm vaccine phòng COVID-19 cho trẻ em; chuẩn bị tốt các điều kiện phòng, chống dịch tại trường học; tổ chức dạy học linh hoạt, bằng nhiều phương thức phù hợp với tình hình dịch bệnh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong giáo dục. Đổi mới phương pháp dạy và học, kiểm tra, đánh giá phù hợp; rà soát tinh giản nội dung chương trình; nâng cao năng lực cho đội ngũ giáo viên; hỗ trợ, tư vấn tâm lý cho giáo viên, học sinh, gia đình... Huy động các nguồn lực xã hội hỗ trợ trang thiết bị cho học sinh, đặc biệt là vùng khó khăn. Đồng thời, xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ cơ sở giáo dục, đào tạo gặp khó khăn do dịch bệnh và rà soát, bổ sung chế độ, chính sách đối với nhà giáo, cán bộ quản lý cho phù hợp với tình hình và yêu cầu thực tiễn, nhất là đối với giáo viên mầm non và giáo viên ngoài công lập.

Thưa các vị đại biểu Quốc hội,

Thay mặt Chính phủ, tôi trân trọng báo cáo giải trình về một số vấn đề mà nhiều vị đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước quan tâm, chất vấn. Trong đó, có những việc chúng ta đã tập trung triển khai, đạt được kết quả bước đầu, nhưng cũng có những vấn đề còn khó khăn, vướng mắc liên quan đến thể chế, cơ chế, chính sách và tổ chức thực hiện vẫn là khâu yếu mà các cấp, các ngành, các địa phương cần tiếp tục có quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, thực hiện có trọng tâm, trọng điểm để tập trung khắc phục, giải quyết hiệu quả.

Chính phủ trân trọng cảm ơn các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các cơ quan của Đảng, Ủy ban thường vụ Quốc hội, các cơ quan của Quốc hội và các vị đại biểu Quốc hội đã luôn quan tâm, đồng hành, chia sẻ với Chính phủ để thực hiện kịp thời, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp quan trọng, cấp bách đưa đất nước vượt qua khó khăn, thách thức. Chính phủ xin trân trọng cảm ơn đồng bào, cử tri cả nước, kiều bào ta ở nước ngoài, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân, các tổ chức, cá nhân trong nước và nước ngoài đã tích cực ủng hộ, thông cảm, chia sẻ những khó khăn, thách thức của các cơ quan hành chính nhà nước từ Trung ương đến địa phương trong bối cảnh dịch bệnh diễn biến phức tạp và có thể tiếp tục diễn biến phức tạp thời gian tới.

Với tinh thần nỗ lực phấn đấu hết sức mình phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân, Chính phủ rất mong tiếp tục nhận được sự quan tâm lãnh đạo của Đảng, sự hỗ trợ, giám sát, đồng hành của Quốc hội, các vị đại biểu Quốc hội và đồng bào, cử tri cả nước để tiếp tục thực hiện tốt hơn, hiệu quả hơn các nhiệm vụ, trọng trách được Đảng, Quốc hội và Nhân dân giao phó. Phát huy truyền thống kiên cường, nỗ lực vượt qua khó khăn của dân tộc, càng trong khó khăn, thử thách thì chúng ta càng phải bình tĩnh, sáng suốt, không ngừng đổi mới sáng tạo, tích cực, chủ động nắm bắt, dự báo tình hình và xử lý linh hoạt, kịp thời, hiệu quả những vấn đề thực tiễn đặt ra. Trong lúc khó khăn nhất của dịch bệnh, chúng ta luôn có niềm tin chiến thắng, niềm tin ấy được thắp sáng bởi tinh thần đã đoàn kết thì đoàn kết hơn nữa, đã thống nhất thì thống nhất hơn nữa trong nhận thức và hành động. Niềm tin ấy là động lực, là quyết tâm, là trách nhiệm của mỗi chúng ta để thực hiện thành công chủ trương vừa phòng chống dịch bệnh hiệu quả vừa phục hồi và phát triển KTXH, mang lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho Nhân dân.

Xin trân trọng cảm ơn Quốc hội.

Bài liên quan

Quốc hội chất vấn Thủ tướng và 4 Bộ trưởng

Những con số 'biết nói' trong chuyến công du Anh, Pháp của Thủ tướng

Thủ tướng: Kết hợp tốt chính sách tài khóa và tiền tệ để tạo đòn bẩy phục hồi kinh tế

Bộ trưởng Trần Văn Sơn: Thủ tướng chỉ đạo thực hiện quyết liệt các giải pháp thúc đẩy đầu tư công