Nhiều dấu hỏi xung quanh thương vụ trúng đấu giá mỏ cát cao gấp 300 lần giá khởi điểm ở Quảng Nam?

Chưa công nhận kết quả trúng đấu giá

UBND thị xã Điện Bàn (tỉnh Quảng Nam) phối hợp với Công ty đấu giá Hợp danh Hòa Thuận thông báo đấu giá tài sản Quyền khai thác khoáng sản cát xây dựng, tại điểm mỏ ĐB2B.

Cụ thể, loại khoáng sản là cát xây dựng, với diện tích 6,04 ha, trữ lượng mỏ theo kế hoạch phê duyệt 159.000m3. Giá khởi điểm: R =5%, bước giá: 16%R = 0,8%, tiền đặt trước 242.800.000 đồng.

Giá khởi điểm trên chưa bao gồm các chi phí trong việc bồi thường giải phóng mặt bằng; chi phí thăm dò khai thác khoáng sản và các khoản phí, lệ phí liên quan khác. Hình thức đấu giá bỏ phiếu trực tiếp tại cuộc đấu giá.

Kết quả, sau khi trải qua 200 vòng đấu, mỏ cát này được chốt giá 370 tỷ đồng, tăng 308 lần so với giá khởi điểm (1,2 tỷ đồng). Doanh nghiệp trúng đấu giá mỏ cát ĐB2B là CTCP MT Quảng Đà.

Liên quan đến việc này, lãnh đạo Sở TN&MT tỉnh Quảng Nam cho biết, đã nắm vụ việc và báo cáo lãnh đạo tỉnh giao nhiệm vụ các ngành kiểm tra, xử lý theo quy định pháp luật.

Trước mắt, Sở TN&MT đề nghị tỉnh chỉ đạo thị xã Điện Bàn chưa công nhận kết quả trúng đấu giá để rà soát lại toàn bộ quy trình đấu giá và các quy định có liên quan.

Cùng với đó, rà soát lại kết quả đấu giá trên địa bàn tỉnh thời gian qua xem có gì bất thường hay không, kiến nghị tỉnh chỉ đạo các cơ quan xử lý nếu có việc thâu tóm thị trường nguyên vật liệu.

Trong khi đó, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Lê Văn Dũng cho biết, đã tiếp nhận thông tin về việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản cát xây dựng tại điểm mỏ ĐB2B (thị xã Điện Bàn) từ 1,2 tỷ đồng lên 370 tỷ đồng. Đồng thời, chỉ đạo cơ quan chức năng vào cuộc xem xét việc đấu giá này có đúng theo quy định không, xử lý nghiêm sai phạm nếu có.

Chủ tịch Quảng Nam cũng yêu cầu ngành chức năng tham mưu các biện pháp kiểm soát giá cả phù hợp trên thị trường, không để xảy ra tình trạng khan hiếm vật liệu, đẩy giá cao gây khó khăn cho doanh nghiệp và người dân.

Bài học 'bỏ của chạy lấy người'?

Được biết, cuộc đấu giá mỏ cát thu hút rất đông doanh nghiệp. Song, khi mức giá liên tục được đẩy lên cao, phần lớn doanh nghiệp đã rút lui. Tuy nhiên, với kết quả đấu giá khiến dư luận hoang mang, nhiều ý kiến cho rằng, với mức giá tăng cao bất thường liệu rằng có đảm bảo lợi nhuận cho đơn vị trúng thầu?

Theo tính toán, hiện nay mức giá cát niêm yết tại mở theo quy định của UBND tỉnh Quảng Nam là 150.000 đồng/m3. Trong khi đó, với mức trúng đấu giá như trên thì trung bình phải đã hơn 2,32 triệu đồng/m3, nếu tính cả các chi phí thuế hiện nay vào thì doanh nghiệp bán ra với giá khoảng 3 triệu đồng/m3 mới có lời. Điều này là phi thực tế so với giá thị trường hiện nay.

Thực tế cho thấy, thời gian qua tại nhiều địa phương trên cả nước, sau khi tham gia đấu giá với giá cao ngất ngưỡng, rất nhanh sau đó, các doanh nghiệp này trả mỏ, bỏ cọc.

Đơn cử như tại tỉnh Quảng Ngãi, cuối năm 2022, đầu năm 2023 Quảng Ngãi đưa ra đấu giá 12 mỏ cát. Nhiều đơn vị tham gia đấu giá đẩy mức giá lên cao ngút để trúng thầu. Rất nhanh sau đó doanh nghiệp trả mỏ, bỏ cọc.

Có thể kể đến trường hợp Công ty TNHH Xây lắp và Thương mại Phú Cường, với giá khởi điểm chỉ hơn 570 triệu đồng, kết thúc đấu giá, mỏ cát Xuân Đình (xã Hành Thịnh, huyện Nghĩa Hành) được Công ty Phú Cường đấu trúng với số tiền khoảng 16 tỷ đồng, tăng gấp hơn 28 lần.

Tỉnh Quảng Ngãi dự báo trữ lượng mỏ khoảng 75.000m3, trên diện tích 4,67ha. Nhưng công ty này cho biết, kết quả khảo sát trữ lượng thực tế không như dự báo nên muốn ngừng tham gia. Song cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra kết luận, trữ lượng cát ở mỏ cát vẫn như dự báo.

Trường hợp khác là Công ty THC Quảng Ngãi, doanh nghiệp này đấu giá mỏ cát thôn Ngân Giang, giá khởi điểm hơn 839 triệu đồng. Đấu giá thành công, mức giá lên 44,3 tỷ đồng, tăng khoảng 47 lần. Doanh nghiệp đơn phương chấm dứt, không tham gia khai thác cát với lý do "tài chính không đảm bảo".

Hay như ở Hà Nội, Sở TN&MT TP. Hà Nội có quyết định hủy kết quả đấu giá quyền khai thác 3 mỏ cát: Liên Mạc (quận Bắc Từ Liêm), Tây Đằng - Minh Châu (huyện Ba Vì) và Châu Sơn (huyện Ba Vì), với số tiền lên tới 1.700 tỷ đồng (cao gấp nhiều lần giá khởi điểm).

Việc quyết định hủy kết quả đấu giá 3 mỏ cát trên là do nhà thầu vi phạm quy định Luật Đấu thầu về "cố ý cung cấp thông tin, tài liệu không trung thực, không khách quan trong hồ sơ quan tâm, hồ sơ dự sơ tuyển, hồ sơ đăng ký thực hiện dự án đầu tư kinh doanh, hồ sơ dự thầu, hồ sơ đề xuất nhằm làm sai lệch kết quả lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư". Ngoài ra, nhà thầu cũng vi phạm quy định theo thông tư số 02 của Bộ Tư pháp về hướng dẫn lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản.

Trước đó, ngày 11/11/2023 Thủ tướng Phạm Minh Chính đã ký công điện số 1087/CĐ-TTg về việc tăng cường quản lý công tác đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường liênquan đến nhiều phiên đấu giá mỏ cát có giá trị trúng thầu tăng cao bất thường.

Trong đó, Thủ tướng giao Bộ TM&MT phối hợp với các Bộ Tài chính, Xây dựng, Tư pháp, UBND các tỉnh thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, kiểm tra hoạt động tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản, nhất là khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường có biểu hiện bất thường, kết quả trúng đấu giá cao gấp nhiều lần giá khởi điểm, xử lý theo thẩm quyền các trường hợp vi phạm các quy định của pháp luật về đấu giá cấp quyền khai thác khoáng sản, kịp thời phát hiện các bất cập trong quy định pháp luật để tham mưu điều chỉnh, bổ sung, không để xảy ra trục lợi, đồng thời xử lý nghiêm hành vi lợi dụng đấu giá gây nhiễu loạn thị trường.

Ngoài ra, Bộ Công an chỉ đạo công an các địa phương tăng cường nắm tình hình, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy định pháp luật trong việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản.