Nghị quyết 68: Cơ hội bứt phá cho doanh nghiệp địa ốc?

Nghị quyết 68 của Bộ Chính trị xác định rõ kinh tế tư nhân là "một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế quốc gia". Sau gần 40 năm đổi mới, kinh tế tư nhân nước ta đã từng bước phát triển cả về số lượng và chất lượng, nhiều doanh nghiệp tư nhân đã phát triển lớn mạnh, khẳng định thương hiệu và vươn ra thị trường khu vực, thế giới.

Hội Môi giới bất động sản Việt Nam (VARS) cho biết, doanh nghiệp bất động sản (BĐS) là một thành phần đặc biệt quan trọng trong khối kinh tế tư nhân, đóng vai trò dẫn dắt trong nhiều trục phát triển từ đô thị hóa, hạ tầng, công nghiệp, thương mại đến du lịch và dịch vụ.

Thông qua đầu tư vào các khu đô thị mới, khu công nghiệp, cụm du lịch nghỉ dưỡng, doanh nghiệp BĐS đã "thay da đổi thịt" cho các vùng đất và tái cấu trúc không gian kinh tế, xã hội, góp phần phân bổ lại dân cư, lao động và nguồn lực phát triển.

Không chỉ trực tiếp tạo ra giá trị gia tăng, hoạt động của các doanh nghiệp BĐS tư nhân còn kéo theo nhu cầu của hơn 40 ngành, nghề liên quan như xây dựng, vật liệu, tài chính - ngân hàng, lao động và tiêu dùng. Đây là khu vực đã và đang góp phần giải quyết hàng triệu việc làm, đồng thời là đầu tàu trong đóng góp ngân sách Nhà nước.

Năm 2023, nhóm doanh nghiệp BĐS tư nhân là lực lượng nộp ngân sách lớn thứ 2 cả nước, với hơn 37.000 tỷ đồng. Đặc biệt, trong Top 10 tập đoàn tư nhân đa ngành nộp thuế lớn nhất năm 2024, có đến 3 doanh nghiệp có lĩnh vực cốt lõi là BĐS. Thuế, phí từ giao dịch và các dự án BĐS cũng luôn là nguồn thu trọng yếu của ngân sách nhiều địa phương, đóng góp vào ngân sách Nhà nước.

VARS khẳng định, phát triển thị trường BĐS chính là một trong những động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, thị trường BĐS đang bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế, không chỉ gây khó khăn cho doanh nghiệp mà còn làm suy giảm niềm tin của thị trường, tạo nguy cơ tác động tiêu cực đến sự phát triển bền vững của thị trường BĐS nói riêng và nền kinh tế nói chung.

Hàng loạt doanh nghiệp, trong đó có nhiều doanh nghiệp tư nhân đầu tàu, đang gặp khó khăn vì các dự án bị tạm dừng hoặc đình trệ do các nguyên nhân khách quan, như vướng mắc pháp lý, thủ tục hành chính chồng chéo, thời gian phê duyệt, giải phóng mặt bằng, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất chậm...

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Quốc Hiệp, Chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam nhìn nhận, thị trường BĐS có cơ hội phát triển lớn trong giai đoạn 2025-2026 nếu các vấn đề thể chế, vướng mắc pháp lý trong phát triển dự án tại các địa phương được tháo gỡ, đồng thời, các chính sách kích thích đầu tư tư nhân được thực hiện, bởi BĐS chủ yếu là doanh nghiệp tư nhân.

Đảng và Chính phủ đang rất nỗ lực quyết tâm trong cải cách thể chế, nhất là trong lĩnh vực BĐS, trong đó cách thức thực hiện quy định pháp luật rõ ràng, minh bạch hơn. Nhưng, đến nay, nhiều doanh nghiệp BĐS vẫn gặp vướng mắc nhất định.

Ông Hiệp nêu, không có dự án nào không phải điều chỉnh quy hoạch, kéo lùi tiến độ triển khai. Chưa hết, yếu tố đầu vào để tính giá đất không đầy đủ đã khiến giá đất trong bảng giá đất lên cao. Sự lúng túng, chậm trễ trong việc tính giá đất cho doanh nghiệp vẫn tiếp diễn do bất cập trong khâu tư vấn giá đất. Ngoài ra, chi phí đầu tư của doanh nghiệp cũng chưa được tính đúng, tính đủ, khiến doanh nghiệp càng khó khăn trong xoay xở dòng tiền.

Do đó, nếu kích thích đầu tư tư nhân thì GDP chắc chắn tăng trưởng, từ đó cũng thúc đẩy thị trường BĐS tăng trưởng theo.

Các hiện tượng đầu cơ, thao túng giá dần bị loại bỏ

Theo VARS, Nghị quyết 68 sẽ tạo ra sự thay đổi mang tính bước ngoặt cho khối kinh tế tư nhân, đồng thời cũng mang đến cơ hội bứt phá do doanh nghiệp BĐS cũng như thị trường BĐS Việt Nam trong trung và dài hạn.

Những giải pháp được đề cập trong nghị quyết đóng vai trò quan trọng trong việc mở đường, tiếp thêm niềm tin và động lực để doanh nghiệp BĐS tư nhân phát triển, đồng thời được kỳ vọng sẽ trở thành yếu tố giúp khơi thông nguồn cung, hỗ trợ thị trường BĐS phát triển theo hướng an toàn, lành mạnh, bền vững.

Việc triển khai các nhiệm vụ, giải pháp trong Nghị quyết 68, kết hợp với chủ trương sáp nhập, tinh giản bộ máy, nếu được triển khai một cách đồng bộ, hiệu quả, sẽ tạo nên một cuộc cách mạng về cơ chế thực sự, giúp tháo gỡ nhanh hơn và rút ngắn hơn quy trình xử lý thủ tục cho các dự án phát triển, và chắc chắn sẽ giúp số lượng dự án được phê duyệt tăng lên.

Đặc biệt, việc đẩy nhanh và mạnh hoàn thành xây dựng Cơ sở dữ liệu quốc gia về đất đai kết nối với Trung tâm dữ liệu quốc gia và các cơ sở dữ liệu có liên quan, hướng tới thực hiện giao dịch điện tử trong lĩnh vực đất đai sẽ là nền tảng quan trọng giúp nâng cao khả năng định giá chính xác cho tất cả các cấu phần tham gia thị trường. Khi toàn bộ thông tin về thửa đất, quy hoạch, lịch sử giao dịch và hiện trạng pháp lý được chuẩn hóa, số hóa và công khai, thị trường sẽ có cơ sở để định giá tài sản dựa trên dữ liệu thực tế. Từ đó gỡ vướng cho hàng loạt dự án quan trọng.

Trong ngắn hạn, VARS đánh giá, có thể xuất hiện tình trạng chậm giải quyết hồ sơ do chờ đợi chuyển giao và tinh gọn bộ máy. Nhưng, trong trung và dài hạn, khi bộ máy được vận hành ổn định, các thủ tục sẽ được rút ngắn, quy trình phê duyệt và phát triển dự án sẽ trở nên minh bạch, rõ ràng và hiệu quả hơn.

Đây là điều có ý nghĩa đặc biệt trong bối cảnh thị trường đang cần được "giải nén" về nguồn cung, nhất là các dự án nhà ở giá phù hợp. Khi nguồn cung tăng lên theo hướng đa dạng sản phẩm, phân khúc, thì tình trạng lệch pha cung - cầu sẽ được cải thiện, mặt bằng giá BĐS sẽ có điều kiện điều chỉnh theo hướng phù hợp hơn.

Đồng thời, khi bộ máy được vận hành ổn định, quá trình cấp phép, phê duyệt, giải phóng mặt bằng được rút gọn, doanh nghiệp phát triển dự án sẽ tiết kiệm được thời gian thực hiện với chi phí hành chính, chi phí tài chính và chi phí cơ hội giảm đáng kể, tạo điều kiện để các chủ đầu tư xác định giá bán theo hướng ưu đãi, phù hợp hơn với khả năng tài chính của đại đa số người dân. Giao dịch trên thị trường sẽ diễn ra sôi động hơn, các hiện tượng đầu cơ, tạo khan hiếm giả và thao túng giá dần bị loại bỏ, góp phần ổn định niềm tin của nhà đầu tư và người dân.