Trên Talkshow Phố Tài chính tối 3/1, bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển Thị trường, UBCKNN đã có những chia sẻ về thị trường chứng khoán năm qua và định hướng phát triển năm 2022.

Trải qua năm 2021 nhiều khó khăn bởi dịch COVID-19, nhưng giới chuyên gia trong và ngoài nước đều đánh giá, năm 2021 là thành công của TTCK Việt Nam, không chỉ về quy mô và còn cả về chất lượng, ý kiến bà về vấn đề này như thế nào?

Bà Tạ Thanh Bình: Dưới góc độ cơ quan quản lý chúng tôi cũng nhận thấy rằng năm 2021 thực sự là một năm rất đặc biệt của thị trường chứng khoán Việt Nam bởi vì chúng ta đã đạt được những thành tựu rất lớn, sự tăng trưởng rất lớn cả về quy mô và chất lượng của thị trường. Trong một bối cảnh rất đặc biệt là năm nền kinh tế phải gánh chịu rất nhiều khó khăn do đại dịch COVID gây ra.

Thứ nhất, vốn hóa của thị trường đã tăng rất mạnh và tăng với mức 46% so với năm 2020. Đến nay chúng ta đã có vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt trên 120% GDP, chỉ số VN-Index cũng đã tăng 35% so với thời điểm cuối năm 2020. Đây là một mức tăng rất ấn tượng so với các thị trường thế giới. Ví dụ thị trường chứng khoán Mỹ tăng xấp xỉ 28%, hoặc một số thị trường Châu Âu cũng tăng khoảng 28%- 29%. 

Và chúng ta cũng thấy rằng là thị trường hiện nay bên cạnh sự tăng trưởng vượt bậc về quy mô, chất lượng của thị trường cũng ngày càng được cải thiện, thể hiện rất rõ qua thanh khoản của thị trường tăng rất mạnh so với năm trước, lần đầu tiên chúng ta được chứng kiến một phiên giao dịch có thanh khoản đạt 2,3 tỷ USD trong khi trước đây giá trị giao dịch một phiên mà đạt 1 tỷ USD là niềm mơ ước của rất nhiều nhà đầu tư cũng như cơ quan quản lý. Chỉ số cũng lần đầu tiên vượt qua mốc lịch sử là 1.500 điểm, điều đó khẳng định sự trưởng thành thực sự của thị trường chứng khoán Việt Nam.

Ngoài ra, chúng tôi cũng thấy rằng bên cạnh sự tăng trưởng về chất lượng thì năm 2021 cũng là một năm rất là quan trọng bởi vì đây là năm đầu tiên mà tất cả những chính sách mới của luật chứng khoán sửa đổi được thể hiện trong luật, trong các văn bản hướng dẫn chính thức đi vào cuộc sống. Chúng tôi cũng nhận thấy có sự thay đổi về chất của các nhà đầu tư tham gia thị trường, rõ ràng không thể bàn cãi về chuyện bây giờ các nhà đầu tư nội đã làm chủ cuộc chơi và không quá bị phụ thuộc vào phong cách chơi của các nhà đầu tư ngoại như trước trước đây nữa. Điều đó thể hiện rất rõ sự trưởng thành của các nhà đầu tư trong nước. 

Tuy nhiên, vẫn có những ý kiến đánh giá là để thị trường phát triển bền vững hơn thì các doanh nghiệp phải khoẻ, nhất là trong bối cảnh dịch COVID-19 như hiện nay. Bà nghĩ như thế nào về điều này?

Bà Tạ Thanh Bình: Hiện nay chúng ta đã có kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết đến hết quý 3/2021, về sơ bộ, số lượng doanh nghiệp có lãi vẫn ở mức cao, có trên 80% số lượng doanh nghiệp niêm yết có lãi với lợi nhuận sau thuế của các doanh nghiệp tăng 13,7% và doanh thu thuần tăng trên 33% so với năm 2020. Điều đó chứng tỏ các doanh nghiệp cũng có sức chống chịu khá tốt đối với đại dịch.

Mặc dù, kết quả kinh doanh quý III có phần không tốt bằng quý I và quý II do ảnh hưởng của đợt giãn cách, song chúng tôi cũng thấy rằng con số huy động vốn trên thị trường chứng khoán tăng rất là mạnh. Tổng giá trị huy động vốn qua phát hành cổ phiếu, phát hành trái phiếu doanh nghiệp và đấu giá cổ phần hóa tăng 2,2 lần so với năm 2020. Như vây, chúng tôi cũng thấy rằng các doanh nghiệp cũng đã có những  sự chuẩn bị về mặt nội lực để có thể tận dụng cơ hội hồi phục sau đại dịch thông qua việc mở rộng sản xuất kinh doanh.

Vấn đề về tính công khai, minh bạch cũng các chế tài xử lý các vi phạm trên thị trường vẫn luôn được nhà đầu tư hết sức quan tâm. Bà đánh giá như thế nào về tính minh bạch của thị trường hiện nay?

Bà Tạ Thanh Bình: Chúng ta đều biết rằng trong luật chứng khoán mới có rất nhiều quy định nâng cao tính minh bạch của các doanh nghiệp niêm yết, đồng thời điều đặc biệt quan trọng đã trao cho UBCKNN thêm nhiều công cụ để có thể hỗ trợ xử lý các hành vi vi phạm của các tổ chức cá nhân trên thị trường chứng khoán, mà quan trọng nhất là chúng ta có thể kể đến những quyền của UBCKNN trong việc tiếp cận dòng tiền, tức là phối hợp với Ngân hàng Nhà nước để tiếp cận dòng tiền đầu tư hoặc là phối hợp với Bộ Thông tin và Truyền thông để tiếp cận các sao kê về viễn thông của khách hàng.

Thông qua đó có thể làm rõ một cách nhanh nhất và chính xác nhất các hành vi thao túng và những hành vi gian lận trên thị trường chứng khoán. Trong năm 2021 do ảnh hưởng của đại dịch nên UBCKNN đã giảm bớt các đoàn kiểm tra định kỳ, nhưng mà thay vào đó chúng tôi lại gia tăng rất nhiều các đoàn kiểm tra đột xuất đối với các diễn biến phức tạp trên thị trường.

Chúng tôi đã tiến hành 31 đoàn kiểm tra bất thường tập trung vào việc kiểm tra các giao dịch có diễn biến bất thường của các cổ phiếu. Chúng tôi cũng đang kết hợp chặt chẽ với Ngân hàng Nhà nước và Bộ Thông tin và Truyền thông để làm rõ cơ chế phối hợp, qua đó nâng cao chất lượng phát hiện cũng như xử lý các vi phạm ở trên thị trường chứng khoán.

Vậy trong năm 2022, Cơ quan quản lý sẽ có những giải pháp như thế nào để tiếp tục giúp thị trường phát triển mạnh mẽ và đi vào chất hơn?

Bà Tạ Thanh Bình:  Năm 2022 vẫn còn đó rất nhiều những thách thức cho các doanh nghiệp niêm yết trên sàn, cũng như bối cảnh nền kinh tế nói chung, chúng ta còn rất nhiều khó khăn do dịch bệnh để lại mà các doanh nghiệp phải nỗ lực vượt qua, tuy nhiên như đã phân tích ở trên, tôi vẫn cho rằng năm 2022 cũng sẽ tiếp tục là một năm mà sẽ có những sự tăng trưởng vượt bậc của thị trường cả về quy mô và chất lượng thị trường. 

Trong năm 2022 chúng tôi sẽ chú trọng vào việc phát triển bền vững của thị trường, hiện nay yếu tố bền vững được coi là một trong những quan điểm chủ đạo trong việc phát triển thị trường chứng khoán.

Thứ nhất, sẽ tăng cường một bước nữa việc chấn chỉnh các kỷ cương, kỷ luật trên thị trường thông qua việc xử lý các vi phạm trên thị trường chứng khoán một cách nghiêm khắc và triệt để từ đó sẽ tạo ra một môi trường, một thị trường vừa trật tự vừa minh bạch và công bằng cho các nhà đầu tư.

Thứ hai, chúng tôi sẽ cố gắng hoàn tất và có thể đưa hệ thống công nghệ, hạ tầng vào vận hành trên thị trường. Hạ tầng công nghệ này sẽ hỗ trợ cho thị trường trong những thay đổi cơ bản về mặt giao dịch, về mặt thanh toán bù trừ, qua đó có thể hỗ trợ cho chúng ta triển khai rất nhiều giải pháp về giao dịch cũng như các giải pháp về thanh toán, hỗ trợ các nhà đầu tư, hỗ trợ thanh khoản thị trường.

Và cuối cùng, chúng tôi cũng sẽ quan tâm đến việc là gia cố các văn bản vi phạm pháp luật, triển khai thêm các mảng thị trường mới. Ví dụ như là chúng tôi sẽ hoàn tất việc xây dựng khung pháp lý và đưa thị trường giao dịch thứ cấp đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ vào vận hành từ đó tạo thành một sân chơi, một khu vực thị trường đồng bộ và minh bạch cho các nhà đầu tư khi tham gia vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Còn đối với thị trường phái sinh, chúng tôi cũng sẽ cố gắng đưa thêm các sản phẩm mới để cho thị trường này nó tăng sức hấp dẫn, đa dạng hóa các sản phẩm cho nhà đầu tư.

Ngoài ra, chúng tôi cũng kỳ vọng sang năm 2022 chúng ta sẽ có thêm nhiều doanh nghiệp có chất lượng cao gia nhập thị trường chứng khoán. Tính đến thời điểm hiện tại thị trường đã có hơn 45 doanh nghiệp có vốn hóa tỷ đô, như vậy chúng ta thấy rằng các doanh nghiệp niêm yết trên sàn càng ngày càng lớn mạnh cả về quy mô và chất lượng, trong năm tới với chỉ đạo quyết liệt, chúng tôi sẽ hy vọng công cuộc vốn hóa các doanh nghiệp nhà nước lớn, đặc biệt những tập đoàn lớn của Nhà nước vốn được sự quan tâm của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài sẽ lên sàn và góp phần vào sự đa dạng của thị trường, của hàng hóa trên thị trường chúng ta.

Về vấn đề nâng hạng thị trường, chúng tôi cho rằng đây chỉ là câu chuyện của thời gian thôi, bởi vì nếu mà xét về mặt định lượng, quy mô thị trường rồi vốn hóa, thanh khoản, chúng ta đều đáp ứng được các tiêu chí về định lượng.

Ngoài ra, các vấn đề liên quan đến minh bạch thị trường, sự hài lòng của các nhà đầu tư đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài khi tham gia các giao dịch trên thị trường, các cơ chế giao dịch ví dụ như là bán khống, hoặc là Pre-funding, những cái này như tôi đã nói là sẽ được sự hỗ trợ giải quyết bởi hệ thống hạ tầng, công nghệ thông tin mới. Khi mà chúng ta đưa vào bài toán công nghệ, thay đổi cuộc chơi về mặt công nghệ, về mặt kỹ thuật chúng ta có khả năng giám sát một cách đầy đủ các hoạt động giao dịch, tôi cho rằng câu chuyện nâng hạng chắc chắn sẽ xảy ra trong một thời gian rất gần trong tương lai thôi.

Bài liên quan

Nhìn lại năm 2021 của các tỷ phú Việt

Những nhóm cổ phiếu được quan tâm năm 2022

Chuyển động ngầm tại In SGK Hòa Phát

Ngành ngân hàng 'lấy đà' tăng tốc