Kiến nghị dùng VNEID ngăn trục lợi chính sách nhà ở xã hội

KHÁNH AN
07:00 29/05/2025

Để ngăn chặn việc trục lợi chính sách nhà ở xã hội, các chuyên gia và doanh nghiệp cho rằng cần kiểm soát chặt chẽ việc xét duyệt đối tượng thụ hưởng thông qua công khai, minh bạch thông tin. Có ý kiến gợi ý nên xây dựng hệ thống đăng ký nhu cầu nhà ở xã hội, tích hợp dự án đủ điều kiện trên hệ thống VNEID.

Các chuyên gia, doanh nghiệp đưa ra nhiều khuyến nghị để ngăn việc trục lợi chính sách nhà ở xã hội. Ảnh: Khu nhà ở xã hội Cao Nguyên 2 tại đường Lý Thái Tổ, TP Bắc Ninh/Tập Đoàn CĐ Việt Nam.

Tháng 2/2025, Sở Xây dựng TP. Hà Nội đã công bố thông tin về dự án nhà ở xã hội UDIC Hạ Đình, với mức giá bán tạm tính là 25 triệu đồng/m2. Đây là mức giá nhà ở xã hội cao nhất từ trước đến nay tại khu vực TP. Hà Nội.

Dù vậy, con số này chỉ bằng vỏn vẹn gần 1/3 giá bán sơ cấp căn hộ chung cư tại TP. Hà Nội. Theo Savills Việt Nam, giá bán sơ cấp căn hộ chung cư tại Thủ đô đạt 79 triệu đồng/m2 trong quý I/2025.

Tuy nhiên, theo quy định hiện hành, sau 5 năm bàn giao, người mua có thể chuyển nhượng nhà ở xã hội theo giá thị trường. Điều này dẫn đến làn sóng nhiều cá nhân trục lợi từ các dự án nhà ở xã hội.

Phát biểu tại hội thảo Hội thảo "Đầu tư phát triển nhà ở xã hội: Bối cảnh mới, cơ hội mới" do Tạp chí Nhà Đầu tư tổ chức ngày 27/5, ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên Uỷ ban Kinh tế, Tài chính của Quốc hội cho biết nhiều cử tri băn khoăn liệu NOXH có đang bị đầu cơ, trục lợi?

Ông dẫn giải có trường hợp mua NOXH hoặc trả tiền thuê cho một số đối tượng để mua NOXH, và sau 5 năm họ chuyển nhượng kiếm chênh lệch do giá NOXH tăng lên theo thời gian. “Ngoài ra, nếu có nhu cầu NOXH thật thì tại sao có một số cá nhân mua NOXH rồi lại đi cho thuê, mà không ở?”, ông Hiếu đặt dấu hỏi.

Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên Ủy ban Kinh tế, tài chính của Quốc hội.

Thực tế đã minh chứng nhiều dự án NOXH đều tăng giá mạnh theo thời gian. Chẳng hạn, dự án NOXH Đồng Mô (quận Hoàng Mai, TP. Hà Nội) được mở bán từ năm 2016 với giá hơn 14 triệu đồng m2, bàn giao từ cuối năm 2017, và hiện đang chào giá từ 54,1 – 62,2 triệu/m2.

Hay, NOXH Ecohome 3 (Bắc Từ Liêm, Hà Nội) được mở bán từ 2019, giá bán từ chủ đầu tư khoảng 15,6-16,5 triệu đồng/m2. Tuy nhiên, hiện nay nhiều căn nhà ở xã hội tại dự án này đang được rao bán lại với mức giá dao động từ 54,8-62,9 triệu đồng/m2…

Phát biểu tại hội thảo, Luật sư Nguyễn Văn Đỉnh, Chuyên gia pháp lý về đất đai khẳng định có hiện tượng đầu cơ NOXH. Ông nói: “Nếu NOXH để bán sẽ luôn tiềm ẩn nguy cơ trục lợi. Thậm chí, có chủ đầu tư biết được tình trạng này song vẫn không thể giải quyết. Đây là quy luật cung – cầu bắt tay nhau giữa nhóm thụ hưởng NOXH không có khả năng mua NOXH và các đối tượng có tiền. Do đó, không hiếm tình trạng trên hợp đồng thì đúng đối tượng ở NOXH, song đối tượng sử dụng lại là người khác”.

Đối với cơ chế giải quyết, ông Đỉnh kiến nghị NOXH không để bán mà chỉ để cho thuê, như vậy sẽ triệt tiêu hiện tượng trục lợi. “Nếu vẫn giữ tư duy xây NOXH để bán thì sẽ khó giải quyết câu chuyện trục lợi”, ông Đỉnh nhìn nhận.

Ông Nguyễn Văn Đỉnh cũng dẫn giải Khoản 6 Điều 62 Luật Nhà ở cũ có quy định “Mọi trường hợp cho thuê, cho thuê mua, bán nhà ở xã hội không đúng quy định của Luật này thì hợp đồng cho thuê, thuê mua, mua bán nhà ở không có giá trị pháp lý và bên thuê, thuê mua, mua phải bàn giao lại nhà ở cho đơn vị quản lý nhà ở xã hội; trường hợp không bàn giao lại nhà ở thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh nơi có nhà ở tổ chức cưỡng chế để thu hồi lại nhà ở đó”.

Tuy nhiên, ông Đỉnh cũng nhìn nhận đây là vấn đề liên quan đến quyền tài sản nên sẽ khó giải quyết.

Công khai, minh bạch thông tin để ngăn trục lợi nhà ở xã hội

Đồng quan điểm, ông Trần Công Tưởng, Tổng giám đốc Tập đoàn CapitalHouse, chủ đầu tư một số dự án NOXH lớn ở Hà Nội, cũng nhìn nhận có tình trạng một số đối tượng trục lợi chính sách về NOXH. Ông Tưởng nhìn nhận cần thắt chặt quản lý trong tiến trình cung ứng sản phẩm đến người tiêu dùng, tức người thụ hưởng NOXH.

Ông Trần Công Tưởng, Tổng giám đốc Tập đoàn CapitalHouse.

Ở cuộc họp ngày 26/3, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu niêm yết công khai toàn bộ thông tin khách hàng để làm rõ xét duyệt các cá nhân liệu đã sở hữu nhà chưa và một số yếu tố khác. Do đó, ông kiến nghị cần tăng cường kiểm soát chặt chẽ để làm chính sách hiệu quả hơn và về đúng bản chất người thu nhập thấp sẽ được mua NOXH.

“Chúng ta đang trong thời kỳ 4.0, do đó cần kiện toàn việc thu thập thông tin người tiêu dùng và thực hiện niêm yết. Như vậy, việc quản lý chính sách sẽ dần hiệu quả hơn, đó là việc mà các chủ đầu tư và người tiêu dùng đều mong mỏi nhằm đảm bảo tránh hiện tượng tiêu cực trong thực hiện chính sách NOXH”, ông Tưởng phát biểu.

PGS. TS. Trần Việt Dũng, Viện trưởng Viện Nghiên cứu khoa học ngân hàng, Học viện Ngân hàng cũng gợi ý cần chú trọng ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý tập trung, tích hợp đầy đủ dữ liệu, đặc biệt dữ liệu từ cơ quan thuế, nhằm nâng cao hiệu quả quản lý, minh bạch thông tin và tối ưu hóa nguồn lực.

Ông cho biết: “Đề án 06 thực sự là một bước tiến dài trong quản lý hành chính tại nước ta. Đặc biệt khi hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia thì cần nhanh chóng xây dựng hệ thống đăng ký nhu cầu nhà ở xã hội trên VNEID để tổng hợp một cách chính xác nhất nhu cầu toàn xã hội. Trên cơ sở dữ liệu thu thập về, chính quyền địa phương hoàn toàn có thể nắm được trên địa bàn có bao nhiêu đối tượng trong điều kiện được hưởng chính sách về NOXH, đặc biệt là đối tượng lao động tự do để từ đó tiến hành các bước xác minh tiếp theo”.

Ngoài ra, ông kiến nghị thông tin các dự án đủ điều kiện nên được xem xét tích hợp lên hệ thống này để tăng tính minh bạch, tiếp cận thông tin cho toàn xã hội, đặc biệt là đối tượng đủ điều kiện. Việc xét duyệt hồ sơ cũng nên được công khai tập trung, và thông tin rộng rãi tại đây.

Ông khẳng định điều này có thể giúp tránh, hạn chế việc trục lợi chính sách, ngăn các đối tượng không đủ điều kiện vẫn bằng cách nào đó móc nối để có thể sở hữu NOXH. Ngoài ra, việc này cũng giúp rút ngắn thời gian và giảm chi phí thủ tục hành chính, giúp việc xét duyệt hồ sơ vay vốn và mua nhà được thực hiện nhanh chóng, thuận tiện, công bằng và minh bạch hơn.

Ở góc nhìn của mình, TS. Cấn Văn Lực, Chuyên gia Kinh tế trưởng BIDV dẫn giải điểm đ, Điều 89, Luật Nhà ở năm 2023 đã quy định rõ bên mua NOXH trong thời hạn 5 năm thì chỉ được bán lại cho chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội hoặc bán lại cho đối tượng thuộc trường hợp được mua nhà ở xã hội với giá bán tối đa bằng giá bán nhà ở xã hội này trong hợp đồng mua bán với chủ đầu tư dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội. Còn sau 5 năm, việc chuyển nhượng sẽ được thực hiện theo mức giá mới theo cơ chế thị trường.

Ông Lực cho rằng việc này nhằm hạn chế yếu tố trục lợi trong NOXH. Ông khẳng định: “Nếu giữ tư duy sợ trục lợi, không quản được thì cấm là đi ngược lại với tinh thần của Đảng và Nhà nước. Thế giới đã làm hàng trăm năm rồi, họ chỉ bán nhà cho người mua lần đầu và chưa có nhà. Vậy vấn đề ở đây là cần yêu cầu xác nhận chuyện đó”.

  • Cùng chuyên mục
Thêm 2 cổ phiếu chuẩn bị rời sàn HoSE

Thêm 2 cổ phiếu chuẩn bị rời sàn HoSE

Vi phạm nghiêm trọng nghĩa vụ công bố thông tin, cổ phiếu PSH và KPF bị HoSE đưa ra quyết định xem xét hủy niêm yết bắt buộc.

Tài chính - 15/06/2025 08:10

Phú Tài giữ mức cổ tức 25% năm thứ hai

Phú Tài giữ mức cổ tức 25% năm thứ hai

CTCP Phú Tài sẽ chi hơn 100 tỷ đồng để trả cổ tức còn lại năm 2024. Với việc đã tạm ứng 10% trước đó, tổng cổ tức doanh nghiệp chi trả đạt 25% và năm thứ hai duy trì tỷ lệ này.

Tài chính - 14/06/2025 11:52

Đầu tư thế nào trong bối cảnh chứng khoán có nhiều biến động?

Đầu tư thế nào trong bối cảnh chứng khoán có nhiều biến động?

Sau một giai đoạn phục hồi tốt từ phiên "đáy" của năm 2025 (9/4/2025), VN-Index trong giai đoạn gần đây đang rơi vào trạng thái điều chỉnh với 6/8 phiên giảm điểm tính từ phiên 4/6 đến 13/6.

Tài chính - 14/06/2025 06:45

Giá dầu tăng mạnh, cổ phiếu dầu khí ‘rực sáng’

Giá dầu tăng mạnh, cổ phiếu dầu khí ‘rực sáng’

Nhóm cổ phiếu dầu khí trở thành điểm sáng trên thị trường khi đồng loạt tăng mạnh, trong đó PLX gây chú ý khi tăng hết biên độ.

Tài chính - 13/06/2025 17:26

Lập Sở giao dịch vàng quốc gia: Nhà đầu tư được hưởng lợi gì?

Lập Sở giao dịch vàng quốc gia: Nhà đầu tư được hưởng lợi gì?

Với việc triển khai Sở giao dịch vàng quốc gia, người dân, nhà đầu tư không chỉ được phép mua vàng vật chất tại các cửa hàng, mà quan trọng hơn là có thể mở tài khoản vàng tại ngân hàng hoặc các tổ chức tài chính trung gian, thực hiện các giao dịch mua, bán vàng tương tự như cổ phiếu…

Tài chính - 13/06/2025 15:43

PVTrans chuẩn bị chia cổ tức cao kỷ lục

PVTrans chuẩn bị chia cổ tức cao kỷ lục

PVTrans sẽ phát hành gần 114 triệu cổ phiếu để trả cổ tức năm 2024, tương ứng tỷ lệ 32%. Vốn điều lệ dự kiến tăng lên 4.699 tỷ đồng.

Tài chính - 13/06/2025 13:27

Tôn Đông Á sẽ niêm yết HoSE, trả cổ tức tỷ lệ 40%

Tôn Đông Á sẽ niêm yết HoSE, trả cổ tức tỷ lệ 40%

Trong bối cảnh thị trường xuất khẩu gặp khó, Tôn Đông Á sẽ tập trung hơn cho thị trường nội địa, mục tiêu nâng tỷ trọng sản lượng lên 75%.

Tài chính - 12/06/2025 15:32

Thị trường vàng ra sao khi xoá bỏ độc quyền vàng miếng?

Thị trường vàng ra sao khi xoá bỏ độc quyền vàng miếng?

Ngoài thương hiệu SJC độc quyền bấy lâu nay sẽ có thêm các thương hiệu vàng của các doanh nghiệp, ngân hàng được cấp phép sản xuất, và chỉ những doanh nghiệp có đủ điều kiện mới được cấp hạn mức nhập khẩu vàng nguyên liệu.

Tài chính - 12/06/2025 14:48

Chứng khoán HSC sắp tăng vốn lên 10.000 tỷ đồng

Chứng khoán HSC sắp tăng vốn lên 10.000 tỷ đồng

Chứng khoán HSC chào bán 360 triệu cổ phiếu cho cổ đông với giá 10.000 đồng/cp, mục tiêu tăng vốn lên trên 10.000 tỷ đồng.

Tài chính - 12/06/2025 10:53

Nợ xấu ngân hàng: Chưa thể yên tâm

Nợ xấu ngân hàng: Chưa thể yên tâm

Nghiên cứu vừa công bố của Vietnam Report nhận định nợ xấu đã đi qua thời kỳ khó khăn nhất, tuy nhiên nhóm nợ có khả năng mất vốn đã đạt kỷ lục, chiếm 1,25% tổng dư nợ cho vay khách hàng với trên 176 nghìn tỷ đồng.

Tài chính - 12/06/2025 07:00

Động lực nào cho kế hoạch kinh doanh đột biến của Phát Đạt?

Động lực nào cho kế hoạch kinh doanh đột biến của Phát Đạt?

Phát Đạt sẽ đẩy mạnh bán hàng và cải thiện dòng tiền năm nay. 3 dự án trọng tâm gồm Quy Nhơn Iconic, La Pura và chuỗi căn hộ trung cấp Thuận An 1&2.

Tài chính - 11/06/2025 11:47

Viglacera sẽ tái cấu trúc toàn diện

Viglacera sẽ tái cấu trúc toàn diện

Với việc được ĐHĐCĐ thường niên thông qua, mục tiêu chiến lược quan trọng Viglacera trong giai đoạn phát triển tiếp theo là trở thành tập đoàn kinh tế mạnh ở lĩnh vực vật liệu xây dựng và bất động sản.

Tài chính - 10/06/2025 17:13

Vì sao dòng tiền dồi dào nhưng VN-Index vẫn loanh quanh 1.300 điểm?

Vì sao dòng tiền dồi dào nhưng VN-Index vẫn loanh quanh 1.300 điểm?

Dù thanh khoản thị trường chứng khoán cải thiện, song các chuyên gia nhìn nhận có nhiều yếu tố khiến VN-Index chỉ loanh quanh mốc 1.300 điểm.

Tài chính - 10/06/2025 11:57

Thị trường sắp có thêm công ty chứng khoán vốn trên vạn tỷ

Thị trường sắp có thêm công ty chứng khoán vốn trên vạn tỷ

Chứng khoán LPBank sẽ chào bán 878 triệu cổ phiếu để nâng vốn gấp 3 lên 12.668 tỷ đồng, lọt vào số ít các đơn vị có vốn trên vạn tỷ đồng.

Tài chính - 10/06/2025 11:47

Thị trường thực phẩm chức năng Việt Nam đang phát triển ra sao?

Thị trường thực phẩm chức năng Việt Nam đang phát triển ra sao?

Với sự hiện diện của nhiều thương hiệu lớn trong nước và quốc tế cũng như sự mạnh tay trong việc triệt phá các đường dây thực phẩm chức năng giả, thị trường TPCN trong nước được kỳ sẽ tiếp tục tăng trưởng trong thời gian tới.

Tài chính - 10/06/2025 08:29

Đầu tư cổ phiếu nào khi áp lực bán gia tăng?

Đầu tư cổ phiếu nào khi áp lực bán gia tăng?

Áp lực bán hiện hữu, các đơn vị phân tích khuyến nghị nhà đầu tư chốt lời và chờ mua ở nhịp chỉnh với nhóm cổ phiếu có triển vọng kinh doanh quý II tốt.

Tài chính - 09/06/2025 14:59