Sáng 31/5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, đại biểu Nguyễn Thị Thủy, đoàn ĐBQH tỉnh Bắc Kạn tham gia ý kiến liên quan đến bảo hiểm nhân thọ (BHNT). Đại biểu cho biết, về bản chất, BHNT là sản phẩm mang tính nhân văn cao, giúp hỗ trợ con người, giảm thiểu những mất mát, thiệt hại trước những rủi ro liên quan đến tính mạng, sức khỏe.

Tuy nhiên, sau nhiều kiện cáo, bức xúc của khách hàng được đăng tải công khai thời gian vừa qua đã khiến cho dư luận không khỏi nghi ngại. Vừa qua, nhiều tờ báo đã đăng tải thông tin để chỉ cách cho người dân tránh rủi ro khi mua BHNT. Điều này cho thấy đã đến lúc cần nghiêm túc xem xét vấn đề này để những giá trị cốt lõi nhân văn của BHNT không bị ảnh hưởng bởi những đối tượng cố tình vi phạm để trục lợi.

"Nhiều người đã kiểm tra lại hợp đồng của mình không khỏi hoang mang, nhiều người mang hợp đồng đến công ty BH hỏi thì nhận được thông tin hoàn toàn khác so với thông tin tư vấn viên đã cung cấp cho họ. Nhiều người đang có kế hoạch mua BHNT đã tạm gác lại với sự cảnh giác cao", đại biểu nói.

Về hợp đồng BHNT, thông thường hợp đồng BH thường dài khoảng từ 70-100 trang là sản phẩm tài chính phức tạp với nhiều thuật ngữ chuyên ngành mà sự thua thiệt sẽ chủ yếu nằm về phía người mua nếu gặp phải tư vấn viên không có tâm. Ngay cả chuyên gia tài chính, pháp luật không chuyên ngành BH cũng gặp khó khăn trong tiếp cận. Nhiều chuyên gia cho biết, chỉ hiểu 70% nội dung trong hợp đồng.

Hơn nữa, các hợp đồng BHNT trong thời gian gần đây thường dưới dạng liên kết đầu tư. Tức là một phần tiền của khách hàng được các hãng đưa vào quỹ chứng khoán, trái phiếu cho nên càng phức tạp.

"Nhiều người chia sẻ dù có đọc kỹ đến mấy cũng không thể hiểu nổi được độ linh hoạt của các gói BH, không thể hiểu thanh lý hợp đồng sau 3, 5 năm hay 10 năm sẽ được nhận lại bao nhiêu số tiền đã đóng", đại biểu cho hay.

Tư vấn viên BH là nguồn cơn dẫn đến kiện cáo

Về đội ngũ tư vấn viên, đây là mấu chốt dẫn đến nhiều kiện cáo tranh chấp vừa qua. Chính vì tính chất rất phức tạp của hợp đồng BHNT, cho nên mới cần đến đội ngũ tư vấn viên. Tuy nhiên, không ít tư vấn viên cố tình tư vấn mập mờ, thậm chí là sai lệch về sản phẩm BH để nhanh chóng chốt đơn, ký hợp đồng.

Theo quy định của Bộ Tài chính, tỷ lệ hoa hồng các tư vấn viên được hưởng lên đến 40% ở năm thứ nhất của hợp đồng. Và hiện nay, các công ty BH đang để ở mức dao động từ 30-40%. Ví dụ, hợp đồng có mức đóng 100 triệu đồng/năm thì ngay sau khi khách đóng tiền, tư vấn viên được hưởng 30-40 triệu đồng ở năm đầu.

"Để đạt được doanh số và khoản hoa hồng hậu hĩnh không ít tư vấn viên cố tình tư vấn sai lệch khiến khách hàng lầm tưởng mình đang tham gia một sản phẩm đầu tư sinh lời cao, vừa được bảo vệ sức khỏe vừa được đền bù nếu có chuyện không may xảy ra. Khi kết thúc hợp đồng còn được nhận toàn bộ số tiền đã đóng cùng với lợi nhuận. Song thực tế, không như lời tư vấn viên nói", đại biểu nói thêm.

Với một số loại hợp đồng liên kết đầu tư, thì lợi nhuận cũng chỉ là kỳ vọng, hoàn toàn phụ thuộc vào thị trường. Chính công ty BH mang số tiền của khách hàng đã đóng đi đầu tư và cũng không thể chắc chắn khoản này sẽ sinh lời.

Bên cạnh đó, không ít tư vấn viên chỉ nói cho khách hàng về những quyền lợi mà họ được hưởng, không chỉ rõ về những điều khoản ràng buộc, những điều khoản bất lợi nếu thanh lý sớm hợp đồng trong 1-2 năm đầu sẽ có nguy cơ gần như mất trắng số tiền đã đóng… Đại biểu nhấn mạnh, đây chính là nguồn cơn dẫn đến nhiều bức xúc vừa qua do sự thiếu minh bạch trong tư vấn, ảnh hưởng nghiêm trọng đến tư vấn viên được đào tạo bài bản, làm việc có tâm, có trách nhiệm.

Kiến nghị thanh tra toàn diện hoạt động BH

Về công ty BH và các đại lý BH, đại biểu nhận thấy, bên cạnh những công ty làm ăn uy tín thì thời gian vừa qua có phát sinh nhiều vấn đề. Theo Hiệp hội BH Việt Nam, qua thanh tra đã phát hiện 3.100 trường hợp đại lý BH có sai phạm, trong đó có lỗi cố tình tuyên truyền sai các sản phẩm BH.

Dư luận cũng đặt câu hỏi là có hay không việc công ty BH biết nhưng mà cố tình bỏ qua lỗi của tư vấn viên, của các đại lý BH gây bất lợi cho khách hàng. Khi một bên là công ty BH chuyên nghiệp với một bên là người mua không chuyên nghiệp mà đẩy hết trách nhiệm cho phía người mua là không hợp lý cả về lý và tình.

Chỉ rõ, tỷ lệ tham gia BHNT của Việt Nam thuộc loại thấp trên thế giới, đại biểu cho rằng có rất nhiều việc cần phải làm để lành mạnh hóa thị trường BHNT để người dân hiểu đúng tin tưởng và không cảm thấy mạo hiểm khi mua BH.

Từ những phân tích trên, vị ĐBQH tỉnh Bắc Kạn kiến nghị Bộ Tài chính tiến hành thanh tra toàn diện hoạt động BH, trong đó tập trung vào loại hình BH liên kết đầu tư. Kiến nghị Bộ Công an xác minh làm rõ có hay không có dấu hiệu của tội lừa đảo hoặc tội lừa dối khách hàng.

Ngoài ra, các công ty BH đã đến lúc cần rà soát lại toàn bộ các khâu của quá trình BH từ khâu thiết kế hợp đồng đến tư vấn, ký kết hợp đồng và giải quyết khiếu nại của khách hàng. Chỉ khi thực sự minh bạch và thành tâm, người dân mới không quay lưng với BHNT.

Bài liên quan

Đại biểu Quốc hội: Có dự án hơn 3 nhiệm kỳ Quốc hội chưa xong

Đại biểu Quốc hội: Quá muộn để sản xuất vaccine phòng COVID-19 tại Việt Nam

Đề xuất Quốc hội gói hỗ trợ khẩn cấp cho an sinh xã hội, người lao động

'Cán bộ sợ trách nhiệm lan rộng từ Trung ương đến địa phương'