Theo thống kê của Bộ Tài chính, trong năm 2019 có 9 doanh nghiệp được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án cổ phần hóa. Như vậy, từ năm 2016 tới nay mới có 168 doanh nghiệp được phê duyệt phương án cổ phần hóa. Theo kế hoạch thoái vốn 2016-2020 Chính phủ đề ra, năm 2020 phải cổ phần hoá được 92 doanh nghiệp mới đạt mục tiêu.

Theo đó, để hoàn thành kế hoạch thì năm 2020 Hà Nội phải cổ phần hóa 13 doanh nghiệp, trong đó có 4 tổng công ty, chiếm 14% tổng số doanh nghiệp phải cổ phần hóa; TP.HCM phải cổ phần hóa 38 doanh nghiệp, trong đó có 11 tổng công ty, chiếm 40% tổng số doanh nghiệp; Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp phải cổ phần hóa 3 tập đoàn và 3 tổng công ty; Bộ Công Thương phải cổ phần hóa 3 tổng công ty; Bộ Xây dựng phải cổ phần hóa 2 tổng công ty.

Bộ Tài chính cho rằng, việc hoàn thành kế hoạch năm 2020 là điều hầu như không thể. Nhiều đơn vị chắc chắn không hoàn thành được kế hoạch vì khối lượng cổ phần hóa năm 2020 còn rất nhiều.

Cùng với đó khả năng hoàn thành kế hoạch thoái vốn trong giai đoạn 2017 - 2020 (60.000 tỷ đồng) theo Quyết định 1232/QĐ-TTg là cũng gần như không thể. Năm 2019 chỉ thoái được 896 tỷ đồng tại 13 doanh nghiệp, nên lũy kế từ năm 2017 đến nay mới thoái được 4.704 tỷ đồng vốn nhà nước tại 92 doanh nghiệp, mới đạt 7,8% kế hoạch.

"Năm 2020, nhiều đơn vị phải thoái vốn với khối lượng rất lớn, như Bộ Công Thương, Bộ Giao thông - Vận tải, Bộ Xây dựng, TP. Hà Nội. Với tiến độ thoái vốn như thời gian vừa qua, có thể khẳng định, nếu không có đột biến, đột phá, thì chắc chắn không thể hoàn thành tiến độ thoái vốn theo Quyết định 1232/QĐ-TTg", Bộ Tài chính cho biết.

Cổ phần hoá, thoái vốn chậm, tại sao?

Theo Bộ Tài chính, nguyên nhân chính vẫn là một số bộ, ngành, địa phương, tập đoàn kinh tế, tổng công ty chưa thực sự nghiêm túc triển khai kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại doanh nghiệp nhà nước theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Vai trò, nhận thức, trách nhiệm của người đứng đầu doanh nghiệp, đơn vị chưa cao, chưa quyết liệt trong việc đổi mới hoạt động của doanh nghiệp, công khai minh bạch, đúng quy định pháp luật, đảm bảo nguyên tắc thị trường, chống lợi ích nhóm trong cổ phần hóa và thoái vốn nhà nước.

Ngoài ra, quá trình cổ phần hóa cần có nhiều thời gian để xử lý vướng mắc về tài chính, đất đai, lao động trong giai đoạn trước khi chuyển đổi sở hữu làm kéo dài thời gian thực hiện. Đặc biệt là vấn đề xác lập hồ sơ pháp lý đất đai do UBND cấp tỉnh thực hiện chậm, kéo dài hơn so với quy định, dẫn đến nhiều doanh nghiệp phải điều chỉnh tiến độ cổ phần hóa.

Cùng với đó, theo Bộ Tài chính, thời gian vừa qua, hàng loạt chính sách, cơ chế được ban hành đưa ra rất nhiều quy định chặt chẽ để chống thất thoát vốn, tài sản nhà nước khi cổ phần hóa. Doanh nghiệp cổ phần hóa có quy mô lớn, phức tạp, phát sinh nhiều vướng mắc, trong khi cơ chế chặt chẽ hơn, nên những người có trách nhiệm cổ phần hóa của các bộ, ngành, địa phương và ban lãnh đạo doanh nghiệp có tâm lý e ngại, sợ trách nhiệm, dẫn đến không dám mạnh dạn triển khai.

Bài liên quan

MobiFone chỉ còn 1 Phó tổng giám đốc  trước thềm cổ phần hoá

Phó Tổng SCIC ‘giãi bày’ việc chậm trễ cổ phần hoá doanh nghiệp nhà nước

Lợi nhuận 'ông lớn' Sông Đà thấp kỷ lục sau cổ phần hoá

Các Cienco đã được cổ phần hoá ra sao? Bài 1: Nhóm công ty liên quan Út ‘trọc’ thâu tóm Cienco1