Giá dầu thế giới ít biến động dù căng thẳng Mỹ-Venezuela leo thang

Giá các loại dầu chính trên thị trường thế giới không biến động nhiều, thậm chí đang giảm trong tuần này, bất chấp căng thẳng giữa Mỹ và Venezuela tiếp tục leo thang.

Từ thu giữ tàu đến lệnh phong tỏa biển

Căng thẳng gần đây giữa Mỹ và Venezuela bùng phát sau khi chính quyền Trump điều động tàu sân bay, tàu chiến ngầm và mặt nước, quân nhân đến vùng biển quốc tế ngoài khơi Venezuela và các nước láng giềng.

Diễn biến đáng kể nhất trong tuần trước là ngày 10/12 chính quyền Mỹ xác nhận bắt giữ tàu chở dầu có tên The Skipper ở ngoài khơi được cho là chở dầu từ Venezuela với lý do vi phạm lệnh trừng phạt của Mỹ. Tổng thống Trump cho biết đây là tàu lớn nhất từng bị bắt giữ còn một quan chức quân sự cấp cao của Mỹ cho biết Mỹ có thể tịch thu thêm các tàu chở dầu khác.

Thế nhưng hành động này của chính quyền Trump chỉ khiến cả giá dầu Brent và WTI tăng nhẹ 0,4% khi chốt phiên, ở mức tương ứng 62,21 và 58,46 USD/thùng.

Sau phiên tăng kể trên khi thị trường phản ứng trước tin bắt giữ tàu, giá dầu Brent liên tục giảm trong 4 phiên giao dịch sau đó do các yếu tố khác bất lợi như dư cung và triển vọng tăng trưởng kinh tế yếu.

Căng thẳng lên cao hơn khi đầu ngày 17/12, Tổng thống Trump đăng tải một bài viết dài trên mạng xã hội Truth Social, cáo buộc Venezuela “đánh cắp dầu mỏ, đất đai và tài sản khác của Mỹ” và yêu cầu Venezuela trao trả lại cho Mỹ “ngay lập tức”.

Ông Trump thông báo liệt chính phủ Venezuela của Tổng thống Nicolas Maduro là “tổ chức khủng bố nước ngoài”, đồng thời ra lệnh phong tỏa “toàn diện và hoàn toàn” tất cả các tàu chở dầu bị trừng phạt ra và vào Venezuela.

Ngay sau thông báo trên của ông Trump, giá dầu WTI tăng vọt 2,44% lên mức 56,62 USD/thùng, còn giá dầu Brent bật tăng 2,27% lên 60,26 USD/thùng.

Ngày 20/12, Bộ trưởng An ninh Nội địa Mỹ Kristi Noem cho biết Mỹ mới chặn thêm một tàu chở dầu khác trong vùng biển quốc tế ngoài khơi Venezuela. Bà Noem cho biết Mỹ sẽ tiếp tục bám sát “sự chuyển động phi pháp” của dầu mỏ bị cấm vận từ Venezuela “được dùng để tài trợ cho hoạt động khủng bố ma túy trong khu vực”.

Tiếp đến, ngày 21/12, Reuters dẫn lời hai quan chức Mỹ cho biết Mỹ ngăn chặn thêm một tàu chở dầu khác mang tên Bella 1 khi đang trên hành trình hướng về Venezuela để nhận dầu. Sau thông tin này, giá dầu WTI tại châu Á tăng nhẹ.

Theo trang chuyên về thị trường dầu mỏ Oil Price, lệnh phong tỏa của chính quyền Trump chỉ nhắm đến các tàu bị trừng phạt, một phần của “đội tàu ma” tồn tại từ lâu được dùng để lách các lệnh cấm vận, nhưng có thể làm đứt quãng phần lớn dòng dầu xuất khẩu khoảng 850.000 thùng/ngày của Venezuela, chủ yếu là đến Trung Quốc.

Trước việc Mỹ triển khai rầm rộ tàu sân bay, tàu chiến, máy bay và quân tới khu vực Caribe và ngoài khơi Venezuela, Tổng thống Nicolas Maduro liên tục cáo buộc Mỹ muốn chiếm nguồn tài nguyên dầu của nước này và sự tăng hiện diện quân sự là nhằm lật đổ ông, đồng thời cho biết Venezuela sẽ kiến nghị lên các tổ chức quốc tế.

Phản ứng trước hành động bắt giữ tàu và tuyên bố của Tổng thống Trump, chính phủ Venezuela lên án hành động của Mỹ, cho đó là “cướp biển quốc tế” và “cướp bóc trắng trợn”, và đó là lệnh cấm vận “hoàn toàn phi lý nhằm đánh cắp tài sản giàu có” của Venezuela.

Tổng thống Nicolas Maduro tuyên bố Venezuela sẽ tiếp tục hoạt động thương mại dầu mỏ và không để bị “bóp nghẹt” bởi lệnh phong tỏa của Mỹ.

Tác động của căng thẳng Mỹ-Venezuela không đáng kể

Các diễn biến cho thấy sau khi ông Trump thông báo phong tỏa đường biển đối với các tàu chở dầu bị cấm vận liên quan đến Venezuela, thị trường dầu mỏ thế giới không có nhiều xáo trộn.

Trong các ngày 18-19/12, giá dầu Brent dao động trong vùng hẹp 59-60 USD/thùng và không bật lại lên vùng 63-65 USD/thùng như đầu tháng.

Kết phiên giao dịch ngày 19/12, giá dầu Brent giao sau tăng 1,1% lên 60,47 USD/thùng, còn dầu WTI nhích 0,9% lên 56,66 USD/thùng. Khép lại tuần, giá dầu Brent giảm 2,3%, còn giá dầu WTI giảm 2,5%, đánh dấu tuần giảm thứ hai liên tiếp của cả hai loại dầu.

Đánh giá về tác động của căng thẳng Mỹ-Venezuela đối với giá dầu thế giới, trang Oil Price bình luận rằng dầu thô Venezuela đóng vai trò “tương đối khiêm tốn” (chỉ khoảng 1%) trong tổng nguồn cung dầu toàn cầu. Tuy vậy, bất kỳ sự gián đoạn kéo dài nào trong xuất khẩu, đặc biệt là sang các khách hàng lớn như Trung Quốc, đều có thể làm gia tăng biến động giá nếu bên mua phải tìm nguồn cung ở nơi khác.

“Phản ứng giá hiện tại phản ánh rủi ro địa chính trị gia tăng hơn là những thay đổi tức thời về nguồn cung dầu thô thực tế”, Oil Price nhận định.

Cuối tuần trước, Bloomberg dẫn các nguồn tin cho biết Venezuela có thể phải giảm dần việc khai thác và tiến tới đóng cửa một số giếng dầu do các kho chứa gần đầy.

Trong khi đó, sản lượng dầu thô thực tế của Venezuela đang giảm dần. Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) ước tính Venezuela khai thác 860.000 thùng/ngày trong tháng 11, giảm so với 1,01 triệu thùng/ngày trong tháng 10 và mức tương tự trên 1 triệu thùng/ngày trong tháng 9, thời điểm sản lượng dầu thô của Venezuela đạt mức cao nhất kể từ tháng 2/2019. Nguồn cung dầu từ Venezuela được kỳ vọng tiếp tục giảm trong tháng 12 này.

Dù Venezuela sở hữu trữ lượng dầu đã chứng minh lớn nhất thế giới, phần lớn nguồn tài nguyên này là dầu nặng và siêu nặng, đòi hỏi công nghệ khai thác và chế biến phức tạp hơn, chi phí cao hơn và chỉ phù hợp với một số nhà máy lọc dầu được thiết kế chuyên biệt.

Việc Mỹ phong tỏa hàng hải còn ảnh hưởng đến nguồn cung naphtha từ Nga, loại naphtha mà tập đoàn dầu khí quốc gia Venezuela PDVSA sử dụng để pha loãng dầu thô nặng. Theo dữ liệu của LSEG, một tàu mang cờ Benin chở 32.000 tấn naphtha của Nga đã quay đầu về châu Âu.

Trong kịch bản xấu nhất đối với nguồn cung dầu thô của Venezuela, với các hạn chế bổ sung và sự thiếu hụt chất pha loãng để giúp dầu thô nặng xuất khẩu, Venezuela có thể giảm sản lượng tới 500.000 thùng dầu/ngày, theo ước tính của Reuters.

Theo Oil Price, việc nguồn cung dầu từ Venezuela giảm sút ít có khả năng ảnh hưởng nhiều đến thị trường toàn cầu, vì lượng cung dư thừa hiện tại sẽ tạo ra một lớp đệm an toàn để hấp thụ sự sụt giảm sản lượng ở Venezuela.

Còn nhiều yếu tố khác tác động đến triển vọng giá dầu

Theo giới phân tích, thị trường dầu mỏ thế giới hiện còn chịu tác động của nhiều yếu tố khác, hơn là chỉ nguồn cung dầu từ Venezuela và căng thẳng Washington-Caracas.

Các yếu tố khác có thể là nguồn cung từ OPEC+ và các nước ngoài khối này, nhu cầu dầu gắn với triển vọng tăng trưởng kinh tế, và các điểm nóng địa chính trị khác ngoài Venezuela.

Về nguồn cung, cuộc họp bộ trưởng OPEC+ ngày 30/11 giữ nguyên quyết định không tăng sản lượng trong quý I/2026, đồng thời phát tín hiệu giữ sản lượng hiện tại ổn định đến hết năm sau.

Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) ước tính tăng trưởng cung (cả OPEC+ và ngoài OPEC) sẽ vượt cầu, khiến giá dầu thô năm 2026 giảm khoảng 15,5% và tiếp tục giảm trong năm tới.

Về cầu, trong các báo cáo trong năm nay, IEA điều chỉnh giảm dự báo tăng trưởng nhu cầu toàn cầu trong năm 2025 xuống 710-730 nghìn thùng/ngày về mức 103,84 triệu thùng/ngày, do căng thẳng thương mại và triển vọng kinh tế suy yếu.

Về địa chính trị ngoài Venezuela, viễn cảnh Nga và Ukraine đạt hòa bình lại là yếu tố kéo giá dầu đi xuống do nhà đầu tư kỳ vọng nguồn cung Nga sẽ ổn định hơn nếu có thỏa thuận. Ngoài ra, diễn biến tại các điểm nóng ở Trung Đông và các “nút thắt” vận tải hàng hải như Biển Đỏ cũng có thể tác động đến giá dầu.

Một số yếu tố khác mang tính dài hạn và cấu trúc hơn như quá trình chuyển dịch năng lượng trên thế giới (xu hướng phát triển xe điện, năng lượng tái tạo và chính sách khí hậu ở các nền kinh tế lớn) và tồn kho dầu thương mại cũng như hành động của các quỹ đầu cơ và nhà đầu tư tài chính điều chỉnh vị thế theo tin từ Cục Dự trữ liên bang (Fed), hòa bình Nga–Ukraine, dữ liệu kinh tế Trung Quốc…

Nhóm phân tích của ngân hàng Barclays dự báo giá dầu Brent bình quân trong năm 2026 sẽ giảm về 65 USD/thùng. Cùng với việc dư cung 1,9 triệu thùng/ngày, ngân hàng này cũng nhận định khả năng nhu cầu dầu yếu hơn sẽ tác động đến giá.

Hồi tháng 11/2025, Ngân hàng Thế giới dự báo giá dầu Brent giảm về bình quân 68 USD trong năm 2025 xuống 60 USD/thùng trong năm 2026. Một bài viết ngày 19/12 của Oil Price còn dự báo giá dầu có thể giảm về dưới 60 USD/thùng vào cuối năm nay.

“Sự sụt giảm giá này cho thấy các động lực mang tính cấu trúc của thị trường năng lượng hiện nay – nguồn cung dồi dào và nhu cầu yếu. Trừ khi các rủi ro địa chính trị hoặc thay đổi chính sách can thiệp, sự giảm giá này có thể kéo dài đến tận năm sau”, Angie Gildea, Trưởng bộ phận Chiến lược Năng lượng Mỹ của KPMG, nhận định.

Thêm vào đó, dữ liệu kinh tế yếu kém của Trung Quốc gần đây càng làm dấy lên lo ngại rằng nhu cầu toàn cầu có thể không đủ mạnh để hấp thụ sự tăng trưởng nguồn cung gần đây, theo nhà phân tích thị trường Tony Sycamore của tập đoàn tài chính IG.