'Dường như người Quảng nào cũng mê mỳ Quảng'

Ngày 2/11, Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam tổ chức hội thảo "Mỳ Quảng - Nét văn hóa ẩm thực đặc sắc xứ Quảng", nhằm phân tích những đặc trưng của mỳ Quảng, món ăn truyền thống đặc sắc của tỉnh Quảng Nam.

Mỳ Quảng không chỉ là món ăn mà còn là nỗi nhớ, là phong tục tập quán thấm sâu vào tiềm thức của mỗi con người xứ Quảng. Nét đặc sắc trong món ăn mỳ Quảng không chỉ là việc ăn uống mà là văn hóa, lịch sử, lễ nghi… thể hiện qua sự đa dạng và phong phú ở sản vật.

Đặc biệt, món ăn này được tạo ra từ kinh nghiệm trải qua hàng trăm năm để tạo nên một hương vị đặc trưng trong cách chế biến riêng có của người Quảng và tồn tại như một phần không thể tách rời lịch sử mỗi làng quê, thôn xóm của vùng đất Quảng Nam.

Giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Quảng Nam Nguyễn Thanh Hồng cho biết, những nét độc đáo của món mỳ Quảng, góp phần lưu giữ, phát huy những nét văn hóa ẩm thực dân gian trong nghệ thuật chế biến, thể hiện bản sắc văn hóa riêng có của người Quảng Nam. Từ những giá trị văn hóa đặc sắc của món ăn mỳ Quảng góp phần tôn vinh nét đẹp văn hóa truyền thống, lịch sử của vùng đất, tiềm năng thế mạnh của ẩm thực xứ Quảng.

Đồng thời cũng khẳng định sự đan xen, giao lưu, tiếp biến văn hóa của món ăn mỳ Quảng qua các thời kỳ lịch sử; các hình thức văn hóa ăn uống trong mỳ Quảng; những giá trị trong văn hóa ẩm thực nói chung, làng nghề ở Quảng Nam nói riêng, quảng bá hình ảnh, điểm đếm du lịch, giới thiệu những giá trị ẩm thực đến với nhân dân và du khách trong và ngoài nước.

"Với sự phân tích, đánh giá nhận diện chân xác của các nhà khoa học, các nhà quản lý, ngành văn hóa sẽ hội đủ cơ sở để bảo tồn và phát huy món ăn mỳ Quảng, nhằm nâng cao vị thế của ẩm thực, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể trên địa bàn tỉnh cho nhiều thế hệ hôm nay và mai sau", ông Hồng thông tin.

Chia sẻ về món ăn mỳ quảng, nhà nghiên cứu Phùng Tấn Đông cho rằng, dường như người Quảng nào cũng mê mỳ Quảng. Món ăn đi vào miếng ăn, giấc ngủ, đi vào nỗi hoài nhớ quê cũ lúc tha hương.

Tô mỳ Quảng là cả một tác phẩm nghệ thuật đầy màu sắc, vàng, trắng, nâu của sợi mỳ, xanh của rau, ớt, hồng, đỏ của tôm, cua, thịt… Chưa kể, ăn mỳ còn cần một không gian vừa đủ để thân thiện, để hòa đồng với người khác, thường là bên chiếc bàn tre hay gỗ, ghế thấp, rổ rau bắt mắt vừa nhìn thấy đã thèm, nồi nước nhưn thơm lừng, đầu óc như mê man khi sắp sửa hòa vào độ nóng, độ cay tô mỳ.

"Nếu như lấy tô mỳ Quảng phổ biến, phổ quát từ bao đời có truyền thống là tô mỳ tôm, thịt heo (phổ biến ở vùng Phú Chiêm) thì theo diễn trình lịch sử đã biến hóa thành nhiều loại mỳ với nhưn thịt ếch, baba, cua lột… sợi mỳ được nhuộm bằng nghệ, hạt điều", nhà nghiên cứu Phùng Tấn Đông nói.

Theo trang Cookpad.com, biến tấu của mỳ Quảng đã lên đến 145 món. Mỳ Quảng đã "biến tấu", "vạn biến" ở khâu nước nhưn tạo nên bức tranh sinh động của món ăn ở vùng "chưa mưa đà thắm/thấm", vùng văn hóa mở, tương thích, dung hợp với các nền văn hóa khác biệt của mỳ Quảng.

Nhà nghiên cứu Tôn Thất Hướng cho biết, mỳ Quảng có nguồn gốc hình thành giữa thế kỷ XVI, là quá trình tiếp thu ẩm thực của cộng đồng người Chăm, đồng thời tiếp biến qua một thời gian dài với quá trình sinh tồn khai hoang của người Việt ở Quảng Nam. Phạm vi tồn tại của mỳ Quảng là toàn bộ vùng rất rộng lớn từ trung du, đồng bằng đến miền biển Quảng Nam là nơi cư trú của cộng đồng người Việt.

"Nhưng mỳ Quảng không bất di bất dịch về nguyên liệu, không gò bó như các món ăn của các địa phương khác. Vì vậy, mỳ Quảng có rất nhiều loại nhân phong phú và phổ biến nhất là nhưn tôm thịt heo và nhân thịt gà. Đây là một món ăn có nhiều biến tấu, làm nổi bật tính chất văn hóa ẩm thực dân gian", nhà nghiên cứu Tôn Thất Hướng chia sẻ.

Bài liên quan

Quảng Nam tính chuyện tạo trải nghiệm mới cho khách du lịch vào ban đêm

Bộ Công an đề nghị Quảng Nam cung cấp thông tin liên quan về 'chuyến bay giải cứu'

2 Phó giám đốc bệnh viện ở Quảng Nam bị kỷ luật vì để nhân viên gian lận bảo hiểm y tế

Chật vật hơn 10 năm, loạt dự án ở Quảng Nam vẫn chưa về đích