Doanh nhân người Hoa kín tiếng - Bài 2: Tham vọng 'kiềng ba chân' và cú thất bại của đại gia Trầm Bê
Với sự nhạy bén hiếm có trong giới kinh doanh miền Nam, đại gia Trầm Bê từng là một trong số ít những doanh nhân chưa từng gặp một thất bại nặng nề nào trong sự nghiệp cho đến khi ông tham gia lĩnh vực tài chính – ngân hàng đầy rủi ro và phức tạp.
Trước khi bị bắt, ông Trầm Bê từng có thời gian làm Chủ tịch Bệnh viện Triều An
Một thời lừng lẫy
Cộng đồng doanh nhân người Hoa ở Việt Nam rất đông đảo. Họ có thể không được biết đến nhiều với trình độ học vấn cao, song về tài căn cơ, tính toán, và sự nhạy cảm với thị trường thì ít ai vượt qua được. Một trong những ví dụ điển hình phải kể đến là đại gia Trầm Bê với trình độ học vấn chỉ 6/12, nhưng là nhân vật được đánh giá rất cao kể cả tới thời điểm ông vướng vòng lao lý.
Ông Trầm Bê sinh ngày 10/9/1959, không phải là người học rộng, song theo đánh giá của những người quen biết và thường xuyên tiếp xúc với ông, thì ông nhanh nhạy và giỏi tính toán. Bố mẹ ông có bốn người con, đặt tên là Trầm A, Trầm Bê, Trầm Xê, Trầm Đê. Ông là người con thứ hai, nên có tên Bê.
Không có nhiều dữ liệu về thời trai trẻ của ông, chỉ biết rằng doanh nhân họ Trầm từ năm 1991, tức là ở tuổi 32 đã đảm trách chức vụ Giám đốc Công ty Chế biến Lâm sản Đông Anh và sau đó là Chủ tịch HĐQT doanh nghiệp này (1995 – 2001).
Sự nhanh nhạy của ông Trầm Bê thể hiện rõ nhất qua việc tham gia thị trường y tế tư nhân với Bệnh viện Đa khoa Triều An năm 1999 hay thị trường chiếu xạ hoa quả với CTCP Chế biến - Thuỷ hải sản Sơn Sơn từ năm 2001. Đây đều là những lĩnh vực còn rất mới mẻ với các nhà đầu tư trong nước thời điểm đó. Thành công của Triều An hay Sơn Sơn cho đến nay vẫn xứng đáng là bài học gối đầu giường cho các thế hệ doanh nhân tiếp theo.
Tích luỹ được nguồn lực, với ánh mắt tinh tường về tiềm năng của thị trường địa ốc đặc biệt màu mỡ tại TP.HCM, ông Bê sớm "chơi lớn" trong mảng bất động sản và nhanh chóng trở thành tên tuổi lớn bậc nhất trong làng buôn đất Sài Thành.
Cho đến bây giờ, dù chưa có một đánh giá cụ thể nào về khối bất động sản đồ sộ của ông Trầm Bê, song quá trình xử lý nợ xấu của Sacombank ba năm vừa qua đã phần nào mang đến những hình dung tương đối rõ ràng về doanh nhân quê Trà Vinh.
Trong một lần rất hiếm hoi trả lời báo giới, ông Dương Công Minh khi mới nắm quyền Chủ tịch HĐQT Sacombank từng thông qua VTV trần thuật về khối nợ xấu khổng lồ liên quan tới ông Trầm Bê, trong đó 33.000 tỷ nợ bất động sản và 10.000 tỷ đồng khoản nợ cổ phiếu. Chỉ một chi tiết đó thôi cũng giúp phần nào hình dung danh mục bất động sản của ông Bê "khủng" ra sao.
Quá trình xử lý nợ xấu sau đó của Sacombank bắt đầu phát lộ một vài cái tên cụ thể. Đơn cử như Quyền sử dụng đất quy mô 923ha tại KCN Đức Hoà III (Long An) với giá khởi điểm 10.000 tỷ đồng; KCN Phong Phú 134ha và dự án Khu nhà ở 47,3ha tại quận Bình Tân ra với giá khởi điểm lần lượt là 6.651 tỷ đồng và 6.029 tỷ đồng; hay dự án Khu nhà ở 16ha tại phường Long Bình (Quận 9) của Công ty TNHH Ngân Thạnh; Dự án Khu dân cư Ngân Thuận quy mô 60ha ở trung tâm TP. Cần Thơ...
Trong thời kỳ đỉnh cao, không chỉ dừng lại ở quy mô trong nước, gia tộc Trầm Bê còn vươn mình ra nước ngoài. Năm 2009, đại gia họ Trầm chi 64 triệu USD để sở hữu một phần khu mua sắm Vallco Shopping Mall thuộc trung tâm thương mại Cupertino, bang California, Mỹ. Phải tới khi bắt đầu gặp khó khăn về tài chính, ông Bê cuối năm 2014 mới sang nhượng khoản đầu tư này với giá lên tới 116 triệu USD. Trừ đi các khoản thuế phí, đại gia họ Trầm sau 5 năm đầu tư đã lãi khoảng 16 triệu USD - một con số khả quan trong bối cảnh thị trường nhà đất của Mỹ khi đó vẫn chưa thật sự hồi phục sau khủng hoảng tài chính thế giới cuối thập niên trước.
Sa cơ với ngân hàng
Giữa thập niên trước, việc các đại gia hàng đầu Việt Nam sở hữu một ngân hàng đã trở thành một xu thế. Với uy thế lúc bấy giờ, không lý gì mà doanh nhân lừng lẫy họ Trầm lại không có riêng cho mình một nhà băng. Và cái tên được chọn là Phương Nam Bank (Southern Bank) - nơi ông Bê đầu tư và tham gia với tư cách Thành viên HĐQT từ năm 2004.
Tất nhiên, mục tiêu lớn nhất là biến Southern Bank trở thành kênh dẫn vốn cho hệ sinh thái bất động sản khổng lồ của ông. Dù vậy, tư duy của một "nhà buôn" Trầm Bê không mất quá nhiều thời gian để khiến Southern Bank trở thành nhà băng có chất lượng tài sản tệ nhất hệ thống. Tới đầu thập niên 2010, ông Bê đã đầu tư lớn tại một loạt ngân hàng như VietBank, Eximbank, KienLongBank, đặc biệt là Sacombank - nơi ông đã không gặp quá nhiều khó khăn để "phế truất" vị thế tưởng như tuyệt đối của gia tộc Thành Thành Công cũng của một doanh nhân người Hoa khác - ông Đặng Văn Thành.
Năm 2015, chi phối được Sacombank cùng khối tài sản hàng trăm nghìn tỷ khá "sạch", ông Bê tiến thêm một bước khi sáp nhập Sacombank với Southern Bank, với mục tiêu pha loãng khối nợ xấu khổng lồ của Southern Bank.
"Niềm vui ngắn nhưng chẳng tày gang", một tháng sau sáp nhập, ông đã tự nguyện chuyển giao toàn bộ sổ cổ phần Southern Bank, Sacombank và ngân hàng sau sáp nhập thuộc sở hữu của bản thân và người có liên quan cho Ngân hàng Nhà nước (NHNN).
Đây là khởi đầu cho loạt biến cố dồn dập sau đó với doanh nhân khi ấy đã xấp xỉ tuổi lục tuần. Ngày 11/11/2015, HĐQT Sacombank có Nghị quyết thống nhất cho ông Trầm Bê thôi giữ chức Phó Chủ tịch Thường trực HĐQT Sacombank. Hai năm sau, ngày 30/6/2017, ĐHĐCĐ Sacombank chính thức bãi nhiệm HĐQT nhiệm kỳ cũ, trong đó có hai cha con ông Trầm Bê.
Tới đầu tháng 8/2017, ông Bê bị khởi tố về hành vi “cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”, liên quan tới việc cho Phạm Công Danh và đồng phạm vay trái quy định. Phiên toà diễn ra vào cuối tháng 8/2018 đã tuyên doanh nhân lẫy lừng một thời mức án 4 năm tù giam.
Tính đến nay, ông Trầm Bê đã thụ án được non nửa thời hạn tù. Nếu không chịu thêm các mức án khác, doanh nhân sinh năm 1959 có thể mãn hạn tù ở tuổi 62 - độ tuổi mà nhiều người vẫn chọn gây dựng lại sự nghiệp sau những lầm lỡ trong quá khứ. Với ông Trầm Bê, những "cứ điểm" ông gây dựng suốt những năm tháng trên thương trường có thể rơi rụng phần nào trước ngày trở về, nhưng phần còn lại hứa hẹn sẽ trở thành bàn đạp nếu "máu" kinh doanh vẫn chảy trong huyết quản của vị đại gia miền Tây.
(Còn tiếp)
- Cùng chuyên mục
Ba trụ cột và năm giải pháp lành mạnh hoá thị trường trái phiếu doanh nghiệp
Bà Vũ Mai Chi, Học viện Ngân hàng chia sẻ, việc lành mạnh hóa thị trường trái phiếu cần dựa trên ba trụ cột: Hoàn thiện khung pháp lý, nâng cao năng lực giám sát rủi ro và đa dạng hóa sản phẩm – nhà đầu tư.
Tài chính - 16/08/2025 09:07
Thoái một phần vốn Hạ tầng Gelex, Gelex Electric dự thu hơn 1.100 tỷ đồng
Chia sẻ tại EGM năm 2025, ông Nguyễn Trọng Trung - Tổng giám đốc Gelex Electric cho biết công ty sẽ thoái một phần vốn tại Hạ tầng Gelex trong nửa cuối năm 2025.
Tài chính - 15/08/2025 17:22
Chứng khoán điều chỉnh trên diện rộng
Thị trường chứng khoán bất ngờ đảo chiều trong phiên chiều dù phiên sáng có lúc tăng 25 điểm. Sự phân hóa diễn ra mạnh trong từng nhóm ngành.
Tài chính - 15/08/2025 16:05
SK Group đã thoái hết vốn khỏi Vingroup
Do không còn là cổ đông lớn nên giao dịch cổ phiếu VIC của SK Group không phải công bố theo quy định, tuy nhiên báo cáo mới đây của Chaebol này cho thấy họ đã thoái hết vốn khỏi Vingroup.
Tài chính - 15/08/2025 14:57
Loạt quỹ ngoại muốn mua cổ phiếu SSI giá 31.300 đồng/cp
Chứng khoán SSI muốn huy động gần 3.300 tỷ để đầu tư chứng chỉ tiền gửi và cho vay. Cổ phiếu chào bán riêng lẻ bị hạn chế chuyển nhượng trong 1 năm.
Tài chính - 15/08/2025 12:52
Loạt doanh nghiệp niêm yết đổi lãnh đạo
BCG Energy và Bamboo Airways là hai doanh nghiệp mới nhất thay đổi lãnh đạo chủ chốt. Trước đó, một loạt các công ty niêm yết khác cũng tiến hành thay đổi người đứng đầu.
Tài chính - 15/08/2025 08:45
Chứng khoán Việt Nam nghiên cứu khả năng cho giao dịch xuyên trưa, T0
Nhà đầu tư chứng khoán có thể sắp được giao dịch xuyên trưa, bán cổ phiếu khi hàng đang về với hệ thống KRX…
Tài chính - 15/08/2025 07:46
Doanh nghiệp cần minh bạch hơn để huy động vốn hiệu quả
Các chuyên gia cho rằng, các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) cần hiểu về nhu cầu kinh doanh, tuân thủ các quy định, minh bạch thông tin để có thể huy động vốn hiệu quả.
Tài chính - 15/08/2025 07:00
Cổ phiếu ngân hàng đưa VN-Index bay cao
VN-Index tiếp tục chinh phục mức cao mới với sự trở lại mạnh mẽ của cổ phiếu ngân hàng. Dòng tiền chảy vào thị trường vẫn rất dồi dào, riêng sàn HoSE giao dịch gần 53.000 tỷ đồng.
Tài chính - 14/08/2025 15:59
FPT giảm mục tiêu lợi nhuận năm 2025, không có kế hoạch đầu tư nhà máy AI mới
Ban lãnh đạo FPT đặt ra kế hoạch lãi trước thuế năm 2025 đạt 13.062 tỷ đồng, tăng 18% so với năm 2024. Mục tiêu này thấp hơn so với kế hoạch lợi nhuận tăng trưởng 21% được thông qua tại ĐHĐCĐ thường niên năm 2025.
Tài chính - 14/08/2025 15:56
Hơn 1,1 tỷ USD vốn ngoại sẽ 'chảy' vào nhóm cổ phiếu nào?
1,145 tỷ USD vốn ngoại được dự báo sẽ "chảy" vào 7 mã cổ phiếu VIC, VCB, VHM, HPG, FPT, VNM, MSN khi thị trường chứng khoán Việt Nam được nâng hạng thành công.
Tài chính - 14/08/2025 14:24
Ba nhân sự NamABank vào HĐQT BCG Energy
BCG Energy có nhiều dự án nằm trong Quy hoạch điện VIII nên sẽ chuyển nhượng cổ phần một số dự án để tập trung vào dự án có pháp lý và hiệu quả tốt.
Tài chính - 14/08/2025 14:21
Chứng khoán VIX chốt lãi GEX và GEE, gom mạnh BSR
Chứng khoán VIX đã bán một phần GEX và GEE trong khi mua mạnh BSR nửa đầu năm. Công ty báo lãi đậm nhờ danh mục đầu tư hiệu quả.
Tài chính - 14/08/2025 11:44
Khi VN-Index liên tục rung lắc, nhà đầu tư nên hành động thế nào?
Các chuyên gia đều nhìn nhận chỉ số VN-Index trong ngắn hạn dù rung lắc mạnh song vẫn có nhiều cơ hội đầu tư và giải ngân ở nhiều mã cổ phiếu. Do đó, nhà đầu tư được khuyến nghị quan sát và giải ngân vào các cổ phiếu chưa tăng nhiều hoặc có định giá hợp lý.
Tài chính - 14/08/2025 07:27
SCIC báo lãi hơn 6.000 tỷ đồng nửa đầu năm
Sau 6 tháng đầu năm 2025, lãi sau thuế SCIC đạt gần 6.167 tỷ đồng, tăng hơn 4% so với cùng kỳ năm trước.
Tài chính - 14/08/2025 07:00
Cổ phiếu tăng trần, tân binh sàn Hose TAL đạt mức vốn hóa gần 11.000 tỷ
Sau khi chuyển sàn từ ngày 1/8, cổ phiếu TAL của Taseco Land đã tăng gần 38% chỉ sau chưa đầy 10 phiên trên HoSE với thanh khoản gấp 8 lần trung bình năm, đưa vốn hóa doanh nghiệp bứt lên gần 11.000 tỷ đồng.
Tài chính - 13/08/2025 16:17
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 2 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 2 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 4 month ago
