Tháng 4/2018, Andrew Yang - một doanh nhân 44 tuổi tại Mỹ gây chú ý khi tuyên bố muốn chạy đua vào Nhà Trắng năm 2020. Trọng tâm chiến dịch của ông là Thu nhập Cơ bản Phổ thông (UBI) - chia số tiền bằng nhau cho tất cả mọi người, bất chấp tình trạng việc làm như thế nào. Để chứng minh sự hiệu quả của UBI, Yang vừa thông báo sẽ chọn một người ở bang New Hampshire để thử nghiệm đưa 1.000 USD mỗi tháng trong một năm, bắt đầu từ năm 2019.

Trong buổi phỏng vấn với CNBC, Yang mặc quần hải quân, áo blazer màu hải quân và áo sơ mi cài nút màu xanh, ông cao khoảng 1,8m. Nhìn vào những bức ảnh của ông đăng trên Instagram cá nhân, đây dường như là trang phục ưa thích của ông, rất ít bức ảnh ông mặc quần jeans.

Tuy nhiên, Yang không phải người hào nhoáng. Ông cười rất nhiều và có thể khoác vai người khác khá tự nhiên và thoải mái. Trụ sở tranh cử của ông tại New York là một căn phòng lớn, trần nhà cao, nhiều bàn ghế, góc phòng có một chiếc ghế dài màu xám và tường treo nhiều banner. Hai trong số đó là "Yang for President" và "Math".

Bài liên quan

Doanh nhân hứa nếu làm Tổng thống Mỹ sẽ chia mỗi người 12.000 USD

"Một trong những người ủng hộ tôi nói rằng người trái ngược với Donald Trump là một người châu Á thích toán học", Yang cho biết trên CNBC. Trước khi chạy đua vào Nhà Trắng, Yang là Giám đốc điều hành công ty giáo dục  luyện thi thử nghiệm Manhattan GMAT - đã được Kaplan mua lại với số tiền không được tiết lộ vào năm 2009. Năm 2011, Yang thành lập Venture for America - tổ chức đào tạo doanh nhân trong chương trình học bổng 2 năm có trụ sở tại New York.

Vào mùa hè năm 2017, "Khi tôi nói với vợ mình: 'Anh sẽ tranh cử Tổng thống', cô ấy trả lời: 'Tuyệt. Anh cứ làm đi', rồi chúng tôi tiếp tục ăn tối. Chúng tôi đã ở bên nhau lâu lắm rồi. Tôi là doanh nhân khởi nghiệp, đã gây dựng một công ty triệu USD từ tay trắng. Vì thế, cô ấy hẳn là đã quen với việc chấp nhận các thách thức lớn", ông nhớ lại.

Giấc mơ Mỹ

Yang cũng là người phần nào trải nghiệm Giấc mơ Mỹ. Ông được sinh ra từ gia đình nhập cư Đài Loan ở Schenectady, New York, một thành phố nhỏ nằm giữa thành phố New York và biên giới Canada với dân số khoảng 66.000 và thu nhập trung bình khoảng 43.000 USD.

"Tôi đã đến Đại học Brown và Columbia để học ngành luật, làm luật sư trong năm tháng trước khi thử sức với tư cách là một doanh nhân. Công việc kinh doanh đầu tiên của tôi đã thất bại, nhưng sau đó tôi đã làm việc tại một loạt các công ty khác", ông Yang nói.

Sau đó, ông Yang chuyển sang Manhattan GMAT và Venture for America.

Mục tiêu của Venture for America, ngoài việc mang lại kinh nghiệm cho sinh viên tốt nghiệp đại học để họ trở thành doanh nhân, là mang tài năng đại học đến các thành phố thường bị bỏ qua - như Cleveland, New Orleans và Pittsburgh - cho các trung tâm đô thị lớn ở bờ Đông và Tây, như New York và San Francisco. Với công việc của mình tại Venture for America, Yang đã được cựu tổng thống Barack Obama, đặt tên là Đại sứ của sự thay đổi vào năm 2015.

Liên doanh cho Mỹ cũng đã cho Yang tiếp xúc trực tiếp với nền kinh tế đang thay đổi nhanh chóng. "Tôi mở Venture for America để giúp tạo ra hàng ngàn việc làm trên khắp đất nước và nhận ra rằng chúng tôi đang tự động hóa nhiều công việc hơn chúng tôi đang tạo ra", ông Yang nói với CNBC.

Yang tin rằng tự động hóa sẽ thay thế công việc nhanh hơn các cuộc cách mạng công nghiệp khác, vì vậy ông đã phát động chiến dịch của mình trên một nền tảng xoay quanh ý tưởng rằng chính phủ nên trao cho mỗi công dân Mỹ trên 18.000 USD tiền mặt mỗi tháng.

Ý tưởng này, được gọi là thu nhập cơ bản phổ quát, đã trở nên ngày càng được nói đến, đặc biệt là bởi giới thượng lưu ở Thung lũng Silicon. Giám đốc điều hành Tesla Elon Musk đã nói rằng, UBI là một điều không thể tránh khỏi khi robot đảm nhận công việc của con người.

Giám đốc điều hành Facebook Mark Zuckerberg cho biết trong một bài phát biểu bắt đầu năm 2017 của Harvard rằng, ý tưởng về thu nhập cơ bản phổ quát nên được khám phá. Và máy gia tốc khởi nghiệp hàng đầu thế giới - Y Combinator, do Sam Altman dẫn đầu, hiện đang làm việc để khởi động một dự án thí điểm để nghiên cứu kết quả của thu nhập cơ bản phổ quát trên cộng đồng địa phương.

Để trả cho khoản tiền mặt 1.000 USD một tháng, Yang đề xuất thuế giá trị gia tăng 10% đối với việc sản xuất hàng hóa hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp sản xuất. Năm ngoái, Eric Toder thuộc Trung tâm chính sách thuế có trụ sở tại Washington, D.C. cho biết, 10% VAT ở Hoa Kỳ có thể mang lại 500-1.000 tỷ USD, tùy thuộc vào mức độ áp dụng thuế.

Hơn nữa, chiến dịch của Yang cho biết, chính sách của UBI sẽ làm giảm nhu cầu đối với các chương trình phúc lợi khác ở nước này (như tem thực phẩm và khuyết tật) vì những người nhận được lợi ích đó sẽ không đủ điều kiện nhận khoản thanh toán bằng tiền mặt 1.000 USD, theo phác thảo của UBI chương trình Yang đang đề xuất. Cung cấp cho mọi người 1.000 USD một tháng sẽ là một cú hích đối với nền kinh tế, bởi vì mọi người sẽ có xu hướng tiêu tiền. Tất nhiên, ý tưởng cho mọi người tiền mặt miễn phí đang gây tranh cãi và các nhà phê bình nói rằng nó sẽ lấy đi động lực làm việc của mọi người.

Ngoài UBI, Yang còn nhiều sáng kiến khác để tranh cử, trong số đó, Yang đề xuất chủ nghĩa tư bản lấy con người làm trung tâm, một cách cấu trúc nền kinh tế sẽ hướng tới việc tối đa hóa phúc lợi của con người thay vì lợi nhuận của công ty. Ông cũng đề nghị trả cho Tổng thống 4 triệu USD một năm và các thành viên nội các và người đứng đầu các cơ quan quản lý 1 triệu USD một năm. Họ sẽ không được tham gia các buổi diễn thuyết trả tiền hậu hĩnh và đảm nhận các vị trí thành viên hội đồng sau khi mãn nhiệm. Ông cho rằng lương cao sẽ giúp các thành viên chính phủ không nhẹ tay với những người có thể cho họ các quyền lợi này sau khi rời nhiệm sở.

Cuộc chạy đua chức Tổng thống không nên hối hả

Việc tranh cử của ông Yang chắc chắn phải đối mặt với nhiều rào cản. Ông chưa bao giờ giữ chức vụ chính trị, ông không phải là người nổi tiếng. Và dù là doanh nhân thành công, ông ấy cũng không phải tỷ phú thu hút truyền thông", James M. Lindsay - Phó giám đốc cấp cao tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại bình luận.

Nhưng cho dù thế nào, ông Yang vẫn dành toàn bộ tâm trí cho việc này. Ông đã đến bang Iowa 8 lần, New Hampshire 8 lần và lên kế hoạch tới Baltimore, thủ đô Washington và Ohio.

"Tranh cử tổng thống cũng khá thú vị. Cái tôi học được nhiều nhất là phần lớn người Mỹ rất tốt. Tôi đã đến mọi nơi, phần lớn người Mỹ rất thông minh, tử tế, thực tế và luôn tìm kiếm giải pháp. Họ luôn khao khát tìm ra cách cải thiện cuộc sống của mình và cả gia đình", ôngYang nói.

(Theo CNBC)

Bài liên quan

Tỷ phú Bloomberg sẵn sàng chi hơn 100 triệu USD tranh cử Tổng thống Mỹ

Ứng viên duy nhất tranh cử thành viên HĐQT Eximbank là ai?

Đối thủ tranh cử tổng thống với ông Putin là 1 nữ MC truyền hình xinh đẹp

Ông chủ Facebook bị đồn sẽ tranh cử Tổng thống Mỹ năm 2020