Đô thị di sản Huế cần làm gì khi trực thuộc Trung ương?

Hội Khoa học Lịch sử Thừa Thiên Huế vừa tổ chức tọa đàm “Cơ hội và thách thức trong quản lý đô thị di sản của TP. Huế trực thuộc Trung ương”. Tọa đàm nhằm đánh giá những cơ hội cũng như thách thức cho đô thị di sản Huế khi Thừa Thiên Huế trực thuộc thành phố Trung ương.

Kỳ họp thứ 8, Quốc hội khóa XV, ngày 30/11/2024, đã thông qua Nghị quyết thành lập thành phố Huế trực thuộc Trung ương, Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025. Huế là thành phố thứ 6 trực thuộc Trung ương.

TS. Phan Tiến Dũng, Chủ tịch Hội Khoa học Lịch sử Thừa Thiên Huế khi bàn về hướng phát triển của đô thị Huế trong tương lai đã cho rằng, Huế cần được ứng xử bằng những nguyên tắc và quy chế riêng, điều này hoàn toàn phù hợp với các quy định.

Những cơ chế đặc thù là vấn đề vô cùng cần thiết, đảm bảo cho đô thị di sản với một hệ thống các giá trị được giữ gìn và phát huy càng tốt hơn, đồng thời chính với cơ chế này sẽ tạo tiền đề cho một chiến lược phát triển kinh tế tương xứng với vị thế của thành phố trực thuộc trung ương.

Theo PGS. TS Nguyễn Văn Mạnh (Trường đại học Khoa học, Đại học Huế), Huế hội đủ các tiêu chí của một “đô thị di sản”, có chỉnh thể phong phú di sản vật thể và phi vật thể, các di sản đó được tiếp nối qua các thời kỳ lịch sử và có giá trị độc đáo, đặc sắc. Có được danh hiệu đó là niềm tự hào cho Huế nói riêng và cả nước nói chung.

“Trách nhiệm đó đang đứng trước những cơ hội và thách thức nhất định mà mỗi một chúng ta phải nhận thức sâu sắc để góp được những việc làm hữu ích cho việc quản lý, giữ gìn và phát huy thế mạnh của “đô thị di sản Huế”, ông Mạnh chia sẻ.

Cụ thể, trước xu thế toàn cầu hóa, hiện đại hóa đã tác động tiêu cực lên việc quản lý bảo tồn di sản. Việc mở rộng công nghiệp hóa lối sống đô thị chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến việc quản lý diện tích vành đai bảo vệ di sản.

Thêm vào đó, đô thị di sản đều khẳng định là phải coi trọng lấy mục tiêu bảo tồn di sản là nhiệm vụ trọng tâm; với nhiệm vụ này ít nhiều ảnh hưởng đến việc phát triển kinh tế. Mối quan hệ giữa bảo tồn và phát triển luôn là một bài toán không dễ có lời giải cho các vùng miền ở nước ta và các quốc gia trên thế giới.

Một thách thức khác được đề cập đến là một bộ phận lớp trẻ của Huế đang có xu hướng xa rời nhà rường, xa rời thuần phong mỹ tục của gia đình Huế. Xu hướng này được đặt trong bối cảnh xã hội chịu tác động của cơ chế thị trường, lối sống hiện đại, ngoại lai đang hàng ngày, hàng giờ tràn lan vào đời sống của cư dân Huế, đặc biệt là giới trẻ.

Thế hệ sau có phần xao nhãng với những nghệ thuật truyền thống của cung đình và nghệ thuật dân gian xứ Huế, cũng nhạt dần những lối sống hướng nội, suy tư của người Huế. Theo đó, thái độ cách ứng xử của giới trẻ đối với di sản văn hóa Huế ít nhiều sẽ bị ảnh hưởng, lệch lạc.

Bên cạnh phân tích cơ hội và thách thức trong quản lý đô thị di sản, các chuyên gia, nhà nghiên cứu đóng góp ý kiến, thảo luận về thành phố di sản. Các ý kiến hướng về vấn đề tập trung nguồn lực cho bảo tồn, phát huy giá trị di sản, hoàn thiện hệ thống hạ tầng kỹ thuật và nâng cấp cơ sở dịch vụ, thiết chế văn hóa theo hướng đồng bộ, xứng tầm.