Cựu Ngoại trưởng Hoa Kỳ John Kerry: 'Việt Nam và Hoa Kỳ hãy cùng nhau chinh phục tương lai'

Là một trong những nhà chính trị Hoa kỳ gần gũi với Việt Nam nhất, chúng tôi thực sự muốn hỏi về nhận định của ông về văn hóa và con người Việt Nam. Với ông, những nét đặc sắc nào trong lịch sử, văn hoá Việt Nam mà cá nhân ông ấn tượng và ông nghĩ rằng đó có thể là điểm kết nối giữa Việt Nam và Mỹ?

Ông John Kerry: Xa xưa đó là chiến tranh. Nhưng như lời của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Nguyễn Cơ Thạch và những người khác sau ông như Đại sứ Lê Bàng từng nói về việc nhìn nhận Việt Nam như một đất nước, chứ không phải tên một cuộc chiến. Do vậy, luôn có một khoảng thời gian khiến chúng ta nhớ về chiến tranh giữa Việt Nam và Mỹ. Nhưng theo tôi, điều quan trọng về lâu dài chính là mối quan hệ chiến lược giữa hai quốc gia, sự hợp tác sâu rộng về kinh tế, mong là sẽ ngày càng phát triển và củng cố quan hệ đồng minh giữa hai nước.

Tôi thấy người Mỹ đến Việt Nam ngày càng nhiều. Rất nhiều hàng hóa từ Việt Nam được nhập khẩu sang Mỹ. Sự hợp tác về giáo dục cũng trở nên đáng chú ý. Bạn biết đấy, chúng tôi đang muốn nói về chương trình Fullbright. Đây là điều mà tôi từng có vinh dự được làm việc từ thời còn là Thượng nghị sĩ với Tom Ballylee, người đã cam kết và rất tận tâm với công việc này trong nhiều năm và đã biến nó thành hiện thực.

Bài liên quan

[Gặp gỡ thứ Tư] Đại sứ Hoa Kỳ Daniel Kritenbrink: 'Chúng tôi muốn một Việt Nam mạnh mẽ và thịnh vượng'

Thêm nữa, mối quan hệ về giáo dục của hai nước không chỉ đơn thuần diễn ra ở Mỹ, nơi có rất nhiều du học sinh Việt Nam theo học, mà còn diễn ra ngay tại Việt Nam, nơi có trường đại học mà sinh viên Việt Nam có thể tiếp cận nền giáo dục Hoa Kỳ ngay tại quê nhà và được giảng dạy bởi các giáo viên Mỹ bản địa. Điều này đang thực sự gắn kết chúng ta với nhau. Theo tôi, không quá khi cho rằng các chương trình giáo dục chính là một trong những thành tựu lớn nhất trong quan hệ hai nước từ sau chiến tranh, cũng như sự liên kết toàn diện trong Đại học Fulbright Harvard.

Có rất nhiều người trong chính phủ của Việt Nam từng theo học chương trình này. Họ đều nhìn nhận đây là một hệ thống giáo dục mở. Mọi người có thể đặt câu hỏi, tìm hiểu, đọc những thứ họ có thể chưa bao giờ đọc, nghiên cứu chính sách và tự đưa ra quyết định cho chính mình. Cuối cùng, đây là cách chúng ta củng cố, phát triển đất nước. Người dân của bạn, công dân của bạn cần biết và hiểu những gì đang diễn ra xung quanh. Tôi tin tưởng rằng, hai nước Việt Nam và Mỹ sẽ được gắn kết với nhau hơn thông qua hành trình này.

25 năm trôi qua thật nhanh, nhưng có những điểm lợi ích nào mà những người cầm quyền Mỹ hiện nay chưa phát huy được từ Việt Nam và ngược lại có những điểm lợi ích nào mà Việt Nam chưa nhìn nhận được ở Hoa Kỳ?

Ông John Kerry: Tôi nghĩ là rất nhiều đấy, trước hết, có rất nhiều điều về Việt Nam mà người Mỹ cần biết. Phần đông người Mỹ, đặc biệt ở thế hệ của tôi, vẫn chỉ biết về Việt Nam qua cuộc chiến tranh, mặc dù họ cũng bắt đầu nhìn nhận đây là một đất nước. Và tôi nghĩ rằng nhiều người Mỹ sẽ ngạc nhiên khi biết nền kinh tế của các bạn đã cởi mở, tự do và năng động hơn rất nhiều.

Nhiều người Mỹ cũng sẽ rất ngạc nhiên khi biết có rất nhiều sự năng động khác tại đất nước của bạn, đặc biệt như những gì đang diễn ra rất sôi nổi tại các trang mạng xã hội, như Facebook. Sẽ không nhiều người biết Facebook có ở Việt Nam đâu, chí ít chỉ những người sử dụng nó mới biết.

Do vậy, tôi luôn nghĩ có nhiều điều mà chúng ta có thể học hỏi lẫn nhau. Chẳng còn nghi ngờ gì. Đó là thực tế của cuộc sống khi mà các nước phát triển theo những cách khác nhau, ở các thời điểm khác nhau. Đó là lý do tại sao chúng ta cần đến đại sứ quán, các đại sứ giỏi, những người sẽ dành thời gian của họ tại một đất nước nào đó, và học hỏi những gì diễn ra tại đây. Điều này rất cần chúng ta chia sẻ với nhau nhiều hơn.

Chúng ta đã nói nhiều, thậm chí rất nhiều về thuận lợi, còn điểm khó khăn, phức tạp nào mà hai nước chúng ta còn cần phải đối mặt?

Ông John Kerry: Thách thức lớn nhất mà chúng ta phải đối mặt ngoài thách thức địa chiến lược mà tôi đã nói đến, chính là khủng hoảng về biến đổi khí hậu. Có thể Việt Nam sẽ phải đối mặt với một thách thức lớn về sản xuất lương thực trong những năm tới, việc di chuyển của người dân từ vùng này sang vùng khác. Chúng ta cũng không biết điều gì sẽ xảy đến với các con sông lớn trong khu vực khi băng biến mất trên dãy Himalaya, thật sự trước mắt chúng ta đều là những thách thức nghiêm trọng.

Nước biển dâng cao đã có tác động đến vùng Đồng bằng sông Cửu Long và nó sẽ tiếp tục có tác động lớn hơn nữa trong thời gian tới. Vì vậy, thế giới cần giúp đỡ lẫn nhau. Chúng ta không thể phát triển theo cách chúng ta đã làm với cuộc Cách mạng công nghiệp từ những năm 1800 được nữa. Chúng ta không thể phun chất thải carbon vào không khí. Việt Nam cần từ bỏ dần các nhà máy nhiệt điện than. Việt Nam cần trở thành trung tâm cho năng lượng sạch, năng lượng tái tạo và năng lượng bền vững. 

Tôi đã làm việc với chính phủ của các bạn, cố gắng giải quyết vấn đề này bằng đề xuất xây dựng các nguồn truyền tải điện, nhằm mang nguồn điện mặt trời, điện gió, thủy điện đến các trung tâm đô thị như Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh thành đang phát triển rất nhanh chóng. Họ rất cần thêm năng lượng.

Do vậy, việc hợp tác về công nghệ sẽ trở thành tương lai quan hệ hai nước. Theo tôi, đối với ngành năng lượng, đây sẽ là một thử thách, đồng thời cũng mở ra nhiều cơ hội mới. Những cơ hội lớn chưa từng có mà chúng ta có thể tạo ra công ăn việc làm, có bầu không khí trong lành hơn, đảm bảo sức khoẻ cho người dân tránh mắc các chứng bệnh như ung thư, cuộc sống trở nên an toàn hơn bởi chúng ta không còn đi mua năng lượng từ các nước khác. Chúng ta tự tạo ra năng lượng. Đây sẽ là tương lai của các nước. Và tôi mong muốn được tiếp tục hợp tác với Việt Nam để hiện thực hóa điều đó.

Chúng ta từng có một câu phương châm "Gác lại quá khứ, hướng đến tương lai". Nếu để có một câu nói cuối cùng mang tính triết lý để định nghĩa cho tương lai hai nước, theo Ngài sẽ nói câu nào?

Ông John Kerry: Cùng nhau chúng ta sẽ chinh phục tương lai. Tôi chọn câu này là bởi không có nước nào có thể tự thực hiện điều này một mình. Chẳng có cách nào có thể giải quyết các vấn đề của thế giới như nạn đói, y tế, chủ nghĩa cực đoan, bệnh tật, chiến trang mạng, vũ khí hạt nhân, khủng hoảng biến đối khí hậu, ngoại trừ việc chúng ta phải hợp tác, giúp đỡ lẫn nhau. Không một quốc gia nào có thể giải quyết những vấn đề đó.

Và vì vậy chúng ta không thể đưa đẩy lẫn nhau và đâm đầu vào một cuộc chiến vô nghĩa để giành lấy thứ quyền lực đơn phương độc mã. Mà chỉ cần tương trợ lẫn nhau. Tôi nghĩ rằng, con người đủ khôn ngoan để nhận thức rõ anh ta muốn sống cuộc đời như thế nào. Hầu hết chẳng ai lại muốn bị chính phủ áp đặt từng giây từng phút phải làm cái này, cái kia, đi chỗ nào, sống như thế nào. Tất cả đều muốn có tự do để làm những điều mình yêu thích.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Bài liên quan

TP.HCM bắt tay Hoa Kỳ làm dự án Trung tâm điều hành đô thị thông minh trị giá hơn 1,4 triệu USD

Hoa Kỳ - Việt Nam: Nắm tay nhau, xây dựng lòng tin hai dân tộc

Trường liên cấp quốc tế hàng đầu Hoa Kỳ sắp có mặt tại Ecopark

[Gặp gỡ thứ Tư] Đại sứ Hoa Kỳ Daniel Kritenbrink: 'Chúng tôi muốn một Việt Nam mạnh mẽ và thịnh vượng'