Cảnh báo một số yếu tố khiến lạm phát tăng cao
“Nhập khẩu lạm phát”, một số mặt hàng tăng giá khá cao, sự chuyển động của dòng tiền trên thị trường… là những yếu tố lưu ý nhằm kiểm soát tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng năm 2021.

Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI) bình quân 5 tháng đầu năm 2021 tăng 1,29% so với cùng kỳ năm 2020, thấp hơn tốc độ tăng tương ứng của nhiều năm trước (năm 2020: tăng 4,39%; năm 2019: tăng 2,74%; năm 2018: tăng 3,01%; năm 2017: tăng 4,47%; năm 2016: tăng 1,59%…).
Trong 5 tháng qua, có 9 nhóm mặt hàng tăng giá, nhưng chỉ có 2 nhóm tăng cao hơn tốc độ chung (giao thông tăng 7,98%, nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 1,8%). Lạm phát cơ bản bình quân 5 tháng năm nay thấp hơn cùng kỳ năm trước (0,82% so với 2,88%) và thấp hơn tốc độ tăng tương ứng về CPI bình quân trong 5 tháng năm nay (0,82% so với 1,29%).
Tuy nhiên, bên cạnh đó, cũng có một số vấn đề cần cảnh báo về lạm phát trong thời gian tới.
Thứ nhất, là “nhập khẩu lạm phát”. Lạm phát trên thế giới có nguyên nhân chủ yếu từ lượng tiền “khủng” do các nền kinh tế lớn “bơm” ra trong hơn 1 năm qua, từ khi Covid-19 bùng phát (ước tính trên 20.000 tỷ USD, bằng GDP của nước Mỹ và bằng khoảng 1/4 GDP toàn cầu). Tình trạng lạm phát trên thế giới khiến giá nhập khẩu hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam tăng, làm cho chi phí đẩy - một yếu tố của lạm phát trong nước - tăng theo.
Thứ hai, là những yếu tố lạm phát trong nước.
Trong 5 tháng đầu năm, một số mặt hàng có tốc độ tăng CPI khá cao. Lương thực sau 5 tháng đã tăng 2,52%, bình quân 5 tháng tăng 5,75% (chủ yếu do giá gạo xuất khẩu bình quân 5 tháng đầu năm 2021 tăng 12%); giao thông sau 5 tháng tăng 7,98%; giáo dục bình quân 5 tháng tăng 4,08% (chủ yếu do nhiều trường đại học đã thực hiện tự chủ về tài chính và một số địa phương, một số trường ngoài công lập tăng học phí đối với học sinh phổ thông, nhất là lớp 10 chuyên).
Kim ngạch xuất khẩu 5 tháng đầu năm tăng thấp hơn nhập khẩu (30,7% so với 36,4%). Diễn biến đó chứng tỏ, quan hệ giữa sản xuất và sử dụng GDP bước đầu có sự thay đổi theo hướng sử dụng GDP tăng cao hơn so với sản xuất GDP. Tuy sử dụng tăng cao hơn sản xuất cũng góp phần tăng sản xuất, nhưng diễn biến đó cũng là yếu tố tác động đến lạm phát.
Một biểu hiện khác là tốc độ tăng tổng mức bán lẻ hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng (đã loại trừ yếu tố giá) có xu hướng cao lên so với cùng kỳ năm 2020 (5 tháng đầu năm 2021 tăng 6,27%). Quan hệ cung - cầu đối với một số nhóm/mặt hàng cụ thể đã có sự thay đổi theo hướng tổng cầu tăng cao hơn so với tổng cung.
Yếu tố trực tiếp, yếu tố cuối cùng để lạm phát biểu hiện ra là tiền tệ - tín dụng. Tốc độ tăng tổng phương tiện thanh toán cao hơn tốc độ tăng tín dụng. Tăng trưởng tín dụng quý I/2021 đạt 2,93% (cao hơn mức 1,21% của cùng kỳ năm 2020). Dư nợ tín dụng đã lên tới 9,46 triệu tỷ đồng, bằng 150,4% GDP năm 2020. Tốc độ tăng huy động thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng dư nợ tín dụng (tính đến ngày 19/3/2021 tăng 0,54%) và thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng tương ứng 2,28% của cùng kỳ 7 năm trước đó, tính từ năm 2015).
Điều đó chứng tỏ, tiền từ ngân hàng ra thị trường nhiều hơn tiền từ thị trường vào ngân hàng, tạo sức ép tăng giá hàng hóa, dịch vụ tiêu dùng. Diễn biến này do 2 yếu tố chủ yếu là lãi suất tiết kiệm giảm, hiện ở mức rất thấp (đã chuyển từ thực dương trong mấy năm trước sang gần như thực âm) và sự chuyển động của dòng tiền trên thị trường.
Cụ thể, một lượng tiền khá lớn của xã hội từ các nguồn đã đổ dồn vào bất động sản, làm giá bất động sản tăng nhanh, tăng lớn, tăng trên phạm vi rộng. Bên cạnh đó, một lượng tiền lớn được đưa vào thị trường chứng khoán (gần đây lên tới trên 27.000 tỷ đồng - 28.000 tỷ đồng/phiên). Nếu giá bất động sản, điểm số chứng khoán vượt đỉnh sang bên kia dốc, thì “bong bóng” sẽ vỡ, một lượng tiền ở thị trường này sẽ gây áp lực lớn lên giá hàng hóa, tiêu dùng và khiến lạm phát tăng cao.
(Theo Đầu tư)
- Cùng chuyên mục
Thương chiến Hoa Kỳ-EU có thể khiến doanh nghiệp mất 9,5 nghìn tỷ USD/năm
Thương chiến giữa Hoa Kỳ và châu Âu đang gây nguy hiểm cho doanh nghiệp xuyên Đại Tây Dương trị giá 9,5 nghìn tỷ USD mỗi năm, Phòng Thương mại Hoa Kỳ (AmCham) tại EU cảnh báo vào thứ Hai.
Thị trường - 17/03/2025 12:38
Chinh phục mục tiêu xuất khẩu 454 tỷ USD
Với mục tiêu tăng trưởng 12%, kim ngạch xuất khẩu năm 2025 cần đạt 454 tỷ USD, đồng nghĩa với việc mỗi tháng phải tăng thêm khoảng 4 tỷ USD so với năm 2024 – một thách thức không nhỏ.
Thị trường - 17/03/2025 12:20
Giá 'vàng đen' lập kỷ lục 8 năm, doanh nghiệp ẵm về 4.700 tỷ đồng
Giá bình quân xuất khẩu 'vàng đen' của nước ta tăng mạnh, lập kỷ lục 8 năm. Nhờ đó, doanh nghiệp ẵm về 4.700 tỷ đồng trong 2 tháng qua.
Thị trường - 17/03/2025 06:48
Giá dầu thô Brent mở cửa tuần mới với mức cao hơn
Giá dầu thô Brent mở cửa tuần cao hơn, tăng 0,6% trong phiên giao dịch đầu giờ sáng tại châu Á vào thứ Hai, sau khi Hoa Kỳ tuyên bố sẽ tiếp tục tấn công Houthis của Yemen cho đến khi họ chấm dứt các cuộc tấn công vào tàu thuyền.
Thị trường - 17/03/2025 05:57
Mỹ quản lý tiền kỹ thuật số ra sao?
Hệ thống pháp lý Mỹ về tiền kỹ thuật số hiện là sự pha trộn giữa các luật cũ về chứng khoán, hàng hóa, thuế và chính sách mới thân thiện hơn từ năm 2025.
Thị trường - 17/03/2025 05:46
Mỹ khan hiếm trứng, vì sao doanh nghiệp Việt lặng thinh việc xuất khẩu?
Mỹ phải hỏi nhiều nước châu Âu để nhập trứng vì giá trong nước tăng vọt. Nguồn cung trứng tươi ở Việt Nam khá dồi dào nhưng có nhiều lý do khiến hầu hết doanh nghiệp im lặng trước cơ hội này, được hỏi cũng không hào hứng.
Thị trường - 16/03/2025 07:46
Người thuê trọ ở TPHCM áp lực vì lương không theo kịp giá nhà tăng
Người thuê trọ lo lắng vì giá nhà tăng sau khi đáp ứng tiêu chuẩn PCCC, sống thấp thỏm trong những phòng trọ giá rẻ thiếu an toàn cháy nổ.
Thị trường - 16/03/2025 07:25
'Giá máy bay Boeing có thể tăng thêm 40 triệu USD vì thuế quan'
Giá máy bay Boeing 787 có thể tăng 40 triệu USD/chiếc trong trường hợp thuế quan tồi tệ nhất, theo Aengus Kelly, CEO của AerCap. .
Thị trường - 16/03/2025 07:24
Hơn 60 tập đoàn Mỹ đến Việt Nam săn cơ hội hợp tác
Đây là đoàn doanh nghiệp do Hội đồng Kinh doanh Hoa Kỳ - ASEAN tổ chức hàng năm sang Việt Nam trong 3 năm trở lại đây.
Thị trường - 15/03/2025 11:05
'Biến động Trump' thu hút các nhà đầu tư mới vào vàng
Các nhà đầu tư tìm kiếm nơi trú ẩn khỏi sự biến động chính trị và kinh tế do chính quyền mới của Hoa Kỳ gây ra đang chuyển sang quỹ giao dịch trao đổi vàng ngày càng nhiều, tạo thêm động lực cho đợt tăng giá kỷ lục của thị trường.
Thị trường - 15/03/2025 09:13
Techcombank dẫn dắt cuộc cách mạng tăng trưởng và đổi mới trong ngành Ngân hàng Việt Nam
Techcombank tiếp tục khẳng định vị thế dẫn đầu trong ngành ngân hàng với mức tăng trưởng ấn tượng. Lợi nhuận trước thuế năm 2024 của ngân hàng đạt 27,5 nghìn tỷ đồng, tăng 20,3% so với năm trước.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
Kotra Hà Nội tổ chức thành công Sự kiện Giao thương trực tiếp
Tại sự kiện do Kotra tổ chức, 14 doanh nghiệp tỉnh Jeonnam và 9 doanh nghiệp đến từ Tỉnh Chungbuk mang đến giới thiệu tại sự kiện các sản phẩm Hàn Quốc chất lượng cao và uy tín.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
Giải thưởng “Bền Đam Mê” gây ấn tượng với nhiều gương mặt tài năng, sở hữu thành tích nổi bật
Mới đây, thông tin ứng viên tham gia đề cử tại giải thưởng “Bền đam mê” đã gây nhiều bất ngờ. Trong đó xuất hiện nhiều gương mặt sở hữu thành tích học tập, nghiên cứu và giá trị cống hiến nổi bật.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
VietinBank iPay Mobile chính thức ra mắt tính năng OTT Voice
VietinBank chính thức ra mắt tính năng OTT Voice trên ứng dụng iPay Mobile, giúp khách hàng nhận thông báo biến động số dư tài khoản qua giọng nói.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
Chuyên gia VFS dự báo, VN-Index có thể tăng lên vùng 1.450 điểm năm 2025
Chiều 10/3/2025, công ty chứng khoán Nhất Việt (VFS) đã tổ chức hội thảo với chủ đề "Triển vọng thị trường chứng khoán 2025 - Sức bật từ kỳ vọng mới".
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
Khát vọng 'doanh nghiệp dân tộc', SHB bứt phá trong kỷ nguyên mới
Thực hiện theo tinh thần kinh tế tư nhân là động lực quan trọng cho tăng trưởng kinh tế, SHB ghi dấu ấn trong nhiều việc hỗ trợ, giúp hàng nghìn người lao động ổn định cuộc sống, việc làm.
Doanh nghiệp - 15/03/2025 09:00
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Khi nào cổ phiếu VNM đảo chiều?
Tài chính - Update 4 week ago
'Chương mới' của NCB
Tài chính - Update 2 week ago
Tâm thế mới đón kỷ nguyên mới
Bình luận - 1 month