[Café cuối tuần] Sông Seine ơi, hiện ra đi!

Con sông Seine (đọc là sông Sen) là con sông chảy qua thành phố Paris, Thủ đô của nước Pháp. Tôi đã đến đấy mấy lần, đi thăm thú vài nơi rồi đến đứng trên cầu, ngắm sông đoạn gần Nhà thờ Đức Bà Paris, thấy bóng mình lung linh dưới mặt nước trong vắt. Chao ôi là thơ mộng. Trên mặt sông, nhiều tàu du lịch nhỏ đưa du khách đi thăm thành phố, ngắm những cổ kính vàng son từ mặt sông trong lành.

Bài liên quan

[Video] Cao tốc ngầm dọc sông Tô Lịch kết hợp chống ngập được đơn vị Nhật Bản 'chào hàng' Hà Nội thế nào?

Nhiều người, nhất là người già và trẻ em, chơi đùa mê mải bên bờ sông Seine… Mới đây còn nghe tin, Paris sẽ cho người dân được tắm, được bơi trên sông Seine, và trên sông này sẽ tổ chức đua thuyền, thi các môn thể thao dưới nước vào dịp Thế vận hội 2024 thay cho việc tổ chức ở các bể bơi trong nhà…

Tôi nghĩ đến sông Tô Lịch ở ta. Thôi chả kể ấn tượng xấu, bẩn, chán… nữa. Nói chuyện xưa, trong lịch sử, thì con sông ấy còn đẹp hơn cả sông Seine của Paris. Ngày xưa, vua đi thuyền trên sông ấy, quân sỹ luyện tập thủy chiến trên sông ấy và gái trai, dân tình mưu sinh và cũng huê tình trên sông ấy. Con sông long mạch, hiền hòa, xanh biếc của đất Kinh đô văn vật. Cũng chưa xa xôi lắm, nó vẫn còn rất đẹp, nên ông Nguyễn Sen nhà văn trẻ mới lấy tên con sông mà ghép vào thành bút danh Tô Hoài, sau thành nhà văn lớn nhất viết về Hà Nội của ta.

Tôi nhớ, cách đây gần 13 năm (2008), dịp sáp nhập Hà Tây vào Hà Nội, trong một cuộc gặp gỡ, có người đã nói tới sông Seine. Buổi ấy có mặt nhà thơ Lại Hồng Khánh, Trưởng Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy Hà Tây, một trong số ít “đầu ngành” đậu được chức “trưởng” của Hà Nội sau khi sáp nhập. Anh mới nhận chức Trưởng Ban Tuyên giáo Thành ủy Hà Nội mở rộng. Nhà thơ Lê Cảnh Nhạc giới thiệu anh, kèm theo một đoạn, nói: “Anh Khánh là tác giả của ý tưởng biến sông Tô Lịch của Hà Nội ngày nay thành ra đẹp như sông Seine của Paris”.

Mọi người nghe, hào hứng vô cùng. Cái ý tưởng ấy như sau: Cho đào sâu sông Tô Lịch xuống, bê tông hóa làm thành đường cống ngầm thoát nước thải và thoát nước khi úng, lụt. Bên trên là dòng sông rộng, đón nước sông Hồng vào, thông thủy, trong xanh, thơ mộng nhé… Bàn về kinh tế, đầu tư thì thấy cũng ổn. Đào đất, xây cống không quá tốn kém, kinh phí Nhà nước lo được, rồi thêm xã hội hóa nữa, mặt nước sông trong xanh thế, thu khối tiền dịch vụ nhà hàng, du lịch tham quan… Giữa không khí hừng hực “thay trời đổi đất” khi vừa mở rộng Thủ đô, tác giả của ý tưởng lại là một quan chức cỡ thường vụ Thành ủy, ai mà chả tin, chả nghĩ sông Seine mới sắp hiện ra sớm ngay đấy thôi…

Thế mà đã ba khóa lãnh đạo, 13 năm trôi qua rồi…Con sông Seine mới thơ mộng vẫn còn mịt mù ở đâu xa lắm!

Trong những năm ấy, rất nhiều người, vì tâm huyết, đã lên tiếng, phải cải tạo sông Tô Lịch, phải trả lại con sông thơ mộng ngày xưa cho đất Kinh kỳ mà những năm qua, vì bao nhiêu yếu kém lẫn sức ép mưu sinh, các thế hệ thời nay đã “hủy diệt” nó, đắc tội với tiền nhân và cả tương lai…

Cũng đã có thêm bao nhiêu bàn thảo về ý tưởng cải tạo con sông này, nào cống hóa dưới ngầm, làm mặt sông bên trên, nào cống hóa lấy mặt bằng bên trên thành “đất vàng” cho đấu thầu sử dụng, nào cho người nước ngoài (Nhật Bản) nghiên cứu cách thức cải tạo nước sông… Ông kỹ sư Nguyễn Đình Dương, nguyên cán bộ Bộ Công nghiệp nhẹ, còn đề xuất một ý tưởng táo bạo là xây đập tràn trên sông Hồng ở chân cầu Tứ Liên để làm dâng nước sông Hồng lên, cho chảy vào các sông, như sông Tô Lịch, sông Tích, sông Nhuệ, sông Bùi, sông Đáy… để đẩy lùi nước bẩn, làm sạch tự nhiên hệ thống sông hồ nội thành, tạo nên cảnh quan môi trường trong lành mới cho Hà Nội…

Mới đây nhất, là đề xuất của Công ty JVE, với sự giúp sức của các chuyên gia Nhật Bản, đưa ra ý tưởng xây dựng Dự án đường cao tốc kiêm cống ngầm dọc sông Tô Lịch. Nghe qua, thấy cũng rất hiện đại và hợp lý. Chỉ ngặt nỗi tiền đầu tư ở đâu ra…

Nhiều người cho rằng, tiền không phải là nỗi lo lớn nhất, nếu biết huy động và sử dụng đúng đắn và hiệu quả. Có bao nhiêu công trình, kiểu như dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông ấy, thì tiền bao nhiêu cũng không đủ. Nhưng làm cách khác, giao cho những đối tác khác, thì lại nhanh và hiệu quả, như đường trên cao nối cầu Vĩnh Tuy với Ngã tư Sở ấy…

Vấn đề quan trọng nhất là quyết tâm và ý chí của lãnh đạo Hà Nội trong việc trả món nợ trước tiền nhân và các thế hệ tương lai về con sông này. Thời nay, người ta nói, không có gì mà không làm được, nếu thật sự việc ấy phải làm.

Bao nhiêu ý tưởng và đề xuất đã xuất hiện những năm vừa qua, bao nhiêu tiếng nói đã cất lên chính là mong mỏi lớn lao đặt vào những người có trách nhiệm với Thủ đô ngàn năm văn hiến này. Lại mở ra một nhiệm kỳ mới rồi, liệu mong mỏi ấy có hiện thực hóa được không đây?

Bài liên quan

Ðề xuất làm sống lại sông Tô Lịch: Tránh 'đánh bùn nhà... sang ao người'

JVE Group – doanh nghiệp muốn biến sông Tô Lịch thành công viên là ai?

Đề xuất xây đường hầm cao tốc dưới sông Tô Lịch: Táo bạo nhưng có khả thi?

[Ảnh] Cận cảnh mô phỏng đường hầm cao tốc kết hợp chống ngập dọc sông Tô Lịch