Ngày 9/11/2018, trên các phương tiện thông tin đại chúng đưa tin, Cơ quan cảnh sát điều tra Bộ Công an vừa tiến hành khởi tố, bắt tạm giam ông Lê Bạch Hồng, nguyên Thứ trưởng - Tổng giám đốc Bảo hiểm xã hội Việt Nam.

Chiều tối cùng ngày, trao đổi với Nhadautu.vn, Thứ trưởng, Tổng Giám đốc BHXH Việt Nam - Nguyễn Thị Minh cho biết, vụ việc đã diễn ra cách đây 10 năm. "Trong ngày mai, BHXH Việt Nam sẽ có thông tin chính thức liên quan vụ việc", Tổng giám đốc BHXH Việt Nam khẳng định. 

"Hiện, vụ việc đang được các cơ quan chức năng xem xét giải quyết. Vụ việc đã xảy ra cách đây 10 năm. BHXH Việt Nam khẳng định quyền lợi của người tham gia luôn được đảm bảo theo quy định của pháp luật", lãnh đạo BHXH Việt Nam nói.

Trước đó, vào tháng 10/2012, khi trả lời phỏng vấn tác giả bài viết, Phó Tổng giám đốc BHXH Đỗ Thi Xuân Phương (nay đã nghỉ hưu) khẳng định, theo quy định, với khoản tiền kết dư của Quỹ BHXH, ngoài cho ngân sách Nhà nước vay, thì BHXH Việt Nam được phép cho các ngân hàng thương mại nhà nước vay. Khi có ý kiến của Thủ tướng, một số ngân hàng khác như Ngân hàng Chính sách xã hội cũng được vay.

Trước khi cho ALCII vay vốn, Tổng giám đốc của BHXH Việt Nam là ông Nguyễn Huy Ban (lúc PV phỏng vấn đã nghỉ hưu), đã ký với Agribank thỏa thuận số 01, trong đó có nội dung: “Từ 1-1-2004, Tổng giám đốc Agribank bảo lãnh cho các chi nhánh cấp I, các Cty trực thuộc được trực tiếp vay vốn của BHXH Việt Nam theo ba nội dung số tiền vay, thời hạn vay và lãi suất tiền vay. Trên cơ sở văn bản thỏa thuận, các chi nhánh cấp I của Agribank được vay vốn của BHXH Việt Nam từ năm 2004”.

Ngoài ra, để đảm bảo an toàn cho các khoản vay, cùng với các cam kết trong bản thoả thuận, BHXH Việt Nam còn yêu cầu Agribank phải có Thư bảo lãnh cho từng chi nhánh và Cty trực thuộc xin vay vốn của BHXH Việt Nam.

Theo yêu cầu của BHXH Việt Nam, đầu năm 2008, Agribank bảo lãnh cho ALCII vay vốn của BHXH Việt Nam.

Cụ thể là thư bảo lãnh thanh toán số 800/NHNo-KHTH ngày 13-3-2008 với hạn mức bảo lãnh 500 tỷ đồng; thư bảo lãnh thanh toán số 1441/NHNo-KHTH ngày 22-4-2008 với hạn mức bảo lãnh 800 tỷ đồng.

Trong thư bảo lãnh đã nêu rõ “Agribank chịu trách nhiệm toàn bộ về việc vay, sử dụng và hoàn trả vốn, lãi đúng kỳ hạn của tất cả các hợp đồng do Agribank trực tiếp đi vay hoặc các chi nhánh cấp I, các Cty trực thuộc vay vốn của BHXN Việt Nam do Tổng giám đốc Agribank ký bảo lãnh”.

Căn cứ bản thỏa thuận số 01 và các thư bảo lãnh nói trên, từ 4-4-2008 đến 31-12-2008, ông Nguyễn Huy Ban đã ký 11 hợp đồng cho ALCII vay với tổng số tiền 630 tỷ đồng.

Ngày 22-10-2008, Tổng giám đốc Agribank phát hành thư bảo lãnh số 4407 với nội dung bảo lãnh cho ALCII vay 400 tỷ đồng. Trong thư này cũng có thêm nội dung hủy 2 thư bảo lãnh số 800 và số 1441.

Khi đó, nguyên Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Huy Ban không biết có thư bảo lãnh số 4407 (do bộ phận đầu tư quỹ không trình), vì vậy tiếp tục ký thêm 3 hợp đồng nữa với số tiền 150 tỷ đồng (tổng cộng nguyên Tổng giám đốc Nguyễn Huy Ban ký 11 hợp đồng với số tiền 630 tỷ đồng).

Sau đó, đến thời kỳ ông Lê Bạch Hồng làm Tổng giám đốc, vì không biết có thư bảo lãnh thứ 3 (do bị thất lạc) nên tiếp tục cho vay thêm 380 tỷ đồng. Như vậy, tổng tiền BHXH Việt Nam cho ALCII vay là 1.010 tỷ đồng.

Cần nói thêm là, trước thời điểm Agribank có thư bảo lãnh số 4407, thì BHXH Việt Nam đã cho ALCII vay 480 tỷ đồng.

Việc Agribank phát hành thư bảo lãnh thứ 3 là 400 tỷ đồng thấp hơn số tiền ALCII đã vay là 480 tỷ đồng và huỷ 2 thư bảo lãnh 1.300 tỷ đồng mà không trao đổi, thoả thuận với BHXH Việt Nam trước khi phát hành thư bảo lãnh là không đúng với quy định của pháp luật.

Vì vậy, Agribank phải có trách nhiệm trả nợ thay cho ALCII.

Sau khi vụ việc tiêu cực tại ALCII được phanh phui, cơ quan điều tra vào cuộc và đã làm việc với các bên liên quan.

Ngày 14-9-2012, Agribank đã có văn bản số 6301/NHNo-KHTH, cam đoan sẽ có trách nhiệm trả nợ các khoản vay của ALCII. Sau đó, Agribank đã trả được 200 tỷ đồng, nhưng vì đang trong quá trình tái cấu trúc nên chưa thu xếp được vốn để trả nợ tiếp. Số tiền nợ còn lại, không thể mất được mà chỉ chậm trả thôi.

Tại thời điểm năm 2012, khi trả lời tác giả, lãnh đạo BHXH Việt Nam khẳng định: Hiện, có hai khoản ALCII đang nợ là gốc (787,5 tỷ đồng) và lãi (264,5 tỷ đồng). Vì thế, Agribank sẽ phải thu xếp để trả nợ cho BHXH Việt Nam.

Sau đó, Phó Thủ tướng Vũ Văn Ninh và Bộ trưởng Tài chính Vương Đình Huệ khi đó cũng đã yêu cầu Agribank phải thu xếp, ưu tiên vốn để trả cho quỹ của BHXH Việt Nam.