200 đại biểu họp bàn cứu Đồng bằng sông Cửu Long
Các chuyên gia, nhà nghiên cứu khoa học trong và ngoài nước cho biết tình trạng phát triển thủy điện cùng việc mở rộng diện tích tưới trong mùa khô sẽ ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước của Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL).

Tình trạng phát triển thủy điện cùng việc mở rộng diện tích tưới trong mùa khô sẽ ảnh hưởng đến an ninh nguồn nước của Đồng bằng sông Cửu Long
Tại TP. Cần Thơ diễn ra Hội thảo “An ninh nguồn nước sông Mê Kông và câu chuyện ở ĐBSCL - Việt Nam”, do trường Đại học Cần Thơ phối hợp với Đại sứ quán Thụy Điển, Trung tâm Con người và Thiên nhiên và Diễn đàn các Nhà báo môi trường Việt Nam tổ chức, nhằm đưa ra góc nhìn mới về các nguy cơ an ninh môi trường do biến đổi khí hậu và các dự án phát triển vùng thượng lưu sông Mê Kông.
Tham dự có hơn 200 đại biểu, trong đó có nhiều đại diện tổ chức quốc tế, cán bộ - giảng viên các viện - trường, lãnh đạo địa phương và các cơ quan thông tấn báo chí trong nước và các phóng viên báo chí đến từ: Thụy Điển, Campuchia, Thái Lan, Lào, Myanmar...
Thông điệp “Hãy chung tay cứu lấy dòng sông Mê Kông và nông dân của chúng ta” là thông điệp được các chuyên gia trong và ngoài nước ủng hộ tại hội thảo.
PGS.TS Hà Thanh Toàn - Hiệu trưởng trường Đại học Cần Thơ cho biết, ĐBSCL nằm ở tận cùng sông Mê Kông vốn trù phú và tồn tại nhờ sự bồi đắp không ngừng của phù sa và lượng dinh dưỡng dồi dào của dòng sông, nhất là vào mùa lũ hàng năm. Nhiều thập niên qua, ĐBSCL đã trở thành vựa lúa lớn nhất Việt Nam và là nguồn tài nguyên sinh vật dồi dào nuôi sống cho gần 20 triệu dân trong vùng.
Tuy nhiên, trong những năm gần đây, đồng bằng đang đứng trước nguy cơ cảnh báo và dễ tổn thương trước các tác động cực đoan từ thời tiết, do biến đổi khí hậu và tác động môi trường xuyên biên giới từ các đập thủy điện trên dòng chính sông Mê Kông. Sự phát triển mạnh mẽ của các đập thủy điện ở các nước vùng thượng nguồn đang ảnh hưởng nghiên trọng đến môi trường nước đồng bằng. "Cần tăng cường hợp tác, chia sẻ thông tin để cùng sử dụng nguồn nước sông Mê Kông vì sự phát triển bền vững của khu vực", ông Toàn nói.
PGS. TS. Lê Anh Tuấn, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu BĐKH trường Đại học Cần Thơ cho biết, sự hình thành một loạt đập thủy điện từ vùng thượng nguồn, từ Trung Quốc cho tới Lào, có nhiều báo cáo khác nhau nhưng nhiều báo cáo của tổ chức Sông ngòi Quốc tế khẳng định là khi xây đập như vậy sẽ di dời hàng ngàn nhà cửa của người dân, làm thay đổi chế độ dòng chảy ở hạ lưu, làm mất đi hàng chục triệu tấn phù sa.
Cụ thể, qua nghiên cứu “Sáu đập thủy điện ở tỉnh Vân Nam (Trung Quốc), thì lượng phù sa về ĐBSCL từ 160 tấn/năm giảm xuống còn khoảng 85 triệu tấn, tức có 50% phù sa bị giữ lại ở các đập thủy điện. Điều này dẫn đến chuyện nước “đói” phù sa, ảnh hưởng sạt lở nghiêm trọng ở ĐBSCL, làm mỗi năm mất đi mất đi 500 ha đất. Những đập thủy điện này ngăn chặn giao thông thủy và đe dọa nguồn cá, cá không thể đi vượt lên các đập thủy điện để sinh sản theo mưa, dẫn đến không còn cá con về ĐBSCL.
"Tính da dạng sinh học bị de dọa nghiêm trọng, nhiều loại có khả năng bị mất đi, bởi sông Mê Kông là một trong những dòng sông có tính đa dạng sinh học cao trên toan thế giới, do có rất nhiều dòng nhánh, ao hồ, đầm lầy, nuôi dưỡng những hệ sinh thái độc đáo, gần như duy nhất trên thế giới với các loài cá nước ngọt như: cá heo, cá sấu sim, cá hồ, cá tra dầu, cá đuối… được xếp vào đe dọa nguy cấp toàn cầu. Nếu có sự thay đổi nào đe dọa loài này thì nhân loại gần như vĩnh viễn không thấy nó xuất hiện nữa", ông Tuấn nhấn mạnh.
Ngoài ra, lượng nước trung bình dòng chảy đến hạ lưu sông Mê Kông là 2.500 m3/s, nhưng có nhưng năm khô hạn thì thấp hơn, và thấp nhất 1,200 m3/s.
Nhưng ở Thái Lan, đang hình thành dự án Khong-Loei-Chi-Mun. Dự án này sẽ lấy nước vào mua khô khoảng 1.200 m3/s; còn Lào có dự án tưới 20.000 ha đất canh tác, chủ yếu lúa phía Bắc Viên Chăn sẽ lấy khoảng 240 m3/s. Dù diện tích tưới của Lào không lớn nhưng ở khu vực đó lượng rò rỉ mất nước rất cao, cho nên, hệ số tưới rất cao. Campuchia có dự án Vaico phục vụ tưới 100.000 ha, lấy khoảng 500 m3/s.
Như vậy, cộng tất cả lượng nước bị lấy trong mùa khô của ba quốc gia Thái Lan, Lào, Campuchia, lượng nước đến ĐBSCL Việt Nam không còn bao nhiêu nữa. Khi đó xâm nhập mặn vùng ĐBSCL sẽ gia tăng đáng kể, cùng với tác động kết hợp và biến đổi khí hậu sẽ tạo ra những thay đổi nước và dòng chảy, tạo ra ô nhiễm, xâm nhập mặn và tăng sạt lở, ảnh hưởng đến đời sống người dân. "Đây là tác động kép. Thực trạng này, cần ngăn chặn, nếu cứ im lặng hay chấp nhận sẽ càng sẽ càng dẫn đến tác động tiêu cực đối với xã hội và nền kinh tế", ông Tuấn nói.
Ông Nguyễn Nhân Quảng, chuyên gia quản lý lưu vực sông, nguyên Phó tổng Thư ký Ủy ban sông Mê kông Việt Nam (VNMC), cho biết hiện nay Thái Lan có rất nhiều kế hoạch xây dựng mới và cải tạo hệ thống tưới tiêu, chuyển nước để phục vụ cho sản xuất nông nghiệp. Trong khi đó, Campuchia và Lào cũng có những dự án chuyển nước phục vụ tưới tiêu nông nghiệp, quy mô hàng trăm nghìn héc ta.
Theo ông Quảng, những dự án chuyển nước của Thái Lan, Lào và Campuchia có thể là lý do dẫn đến việc dù ở thượng nguồn sông Mê Kông có xả nước (như sự kiện Việt Nam yêu cầu Trung Quốc xả đập Cảnh Hồng hồi năm ngoái), nhưng nước vẫn không tăng ở hạ nguồn. “Đây là cái đáng quan ngại. Ngoài tác động đã, đang và sẽ xảy ra của các đập thủy điện trên sông Mê Kông, thì còn rất nhiều tác động do việc lấy nước tưới ở các dòng nhánh và các hồ chứa hai bên sông ở cả phía Thái Lan và Campuchia”, ông Quảng cho biết.
TS. Dương Văn Ni, giảng viên Khoa Môi trường & Tài nguyên thiên nhiên, trường Đại học Cần Thơ cho biết, khô hạn và xâm nhập mặn đã gây hại cho 500.000 ha lúa nước vùng ĐBSCL, thiệt hại 200.000 tấn lúa và khoảng 50 triệu USD trong năm 2015-2016. Đây là hậu quả của việc con người tác động vào dòng chảy sông Mê Kông khiến cả vùng hạ lưu sông Mê Kông đang đứng trước nguy cơ thiệt hại vô cùng to lớn.
Ông Alan Marshall - Chuyên gia đến từ Đại học Mahidol (Thái Lan) nhận định, tác hại từ việc thay đổi dòng chảy đối với an ninh nước và lương thực trong khu vực chưa hề được tính đến dù nguy cơ vô cùng lớn. Ông cho rằng sẽ rất thiển cận nếu đặt cược nguồn tài nguyên to lớn này chỉ để tăng một ít doanh thu từ giao thương với nước ngoài của Trung Quốc.
Mới đây, hoạt động thăm dò trong dự án nạo vét thậm chí còn thọc sâu sang biên giới Thái Lan dù vấp phải sự phản đối quyết liệt của các chuyên gia môi trường và cộng đồng địa phương, nhưng nếu không chận đứng chẳng khác gì Trung Quốc sắp “dội bom” lên đầu nhiều loài thủy sản. “Hàng trăm cồn giữa sông đoạn chảy qua Trung Quốc, Myanmar, Thái Lan và Lào sẽ bị thổi bay”, ông Alan Marshall phân tích.
- Cùng chuyên mục
'Báo chí Hà Tĩnh cần xác lập vai trò tiên phong trong công cuộc chuyển đổi số toàn diện'
Sáng 9/6, Tỉnh ủy, HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ tỉnh Hà Tĩnh long trọng tổ chức lễ kỷ niệm 100 năm Ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925 - 21/6/2025).
Sự kiện - 09/06/2025 14:36
Thủ tướng: Việt Nam sẵn sàng tham gia, dẫn dắt trong các cơ chế hợp tác về biển
Nhân dịp tham dự tham dự Hội nghị UNOC 3 tại Nice, Cộng hòa Pháp, nhận lời mời của Hoàng thân Monaco Albert II, Thủ tướng Phạm Minh Chính cùng Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam đã tham dự Diễn đàn Kinh tế và Tài chính xanh tại Công quốc Monaco.
Sự kiện - 09/06/2025 07:06
Đầu tháng 7 sẽ công bố sáp nhập Quảng Nam và TP. Đà Nẵng
Thông tin được công bố tại Hội nghị giữa Ban Chấp hành Đảng bộ TP. Đà Nẵng và tỉnh Quảng Nam để cho ý kiến về xây dựng văn kiện Đại hội lần thứ XXIII Đảng bộ TP. Đà Nẵng mới, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra vào ngày 6/6.
Sự kiện - 08/06/2025 10:53
Lãnh đạo UBND cấp xã mới cần có những yêu cầu nào ?
Lãnh đạo, quản lý UBND cấp xã mới phải đáp ứng được các yêu cầu của Bộ Chính trị, có năng lực lãnh đạo, kinh nghiệm quản lý nhà nước, có tư duy đổi mới, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm.
Sự kiện - 08/06/2025 06:47
[Cafe Cuối tuần] Nhà ở xã hội: Cơ hội thực - Thể chế mới
Trong suốt nhiều năm qua, phát triển nhà ở xã hội luôn là một chủ trương đúng, mang đậm tính nhân văn, nhưng lại triển khai rất chật vật. Nguyên nhân không chỉ nằm ở thiếu vốn hay vướng mắc về quỹ đất, mà sâu xa hơn là thiếu một thể chế đủ cởi mở, đủ khích lệ để khu vực tư nhân thật sự nhập cuộc.
Sự kiện - 07/06/2025 10:30
Nguyên Chủ tịch Tập đoàn Cao su Trần Ngọc Thuận bị khai trừ Đảng
Ban Bí thư đã quyết định khai trừ ra khỏi Đảng đối với ông Trần Ngọc Thuận, nguyên Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam.
Sự kiện - 06/06/2025 20:23
Việt - Mỹ ký thêm thỏa thuận nông sản 600 triệu USD
Tiếp tục chuyến công tác ở Mỹ, phái đoàn do Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy dẫn đầu đã ký các thỏa thuận hợp tác thương mại nông sản trị giá 600 triệu USD.
Sự kiện - 06/06/2025 06:45
'Cấm mua, bán dữ liệu cá nhân'
Dự thảo Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân tiếp thu, bổ sung nhiều hành vi nghiêm cấm dữ liệu cá nhân trong đó có cấm mua, bán.
Sự kiện - 05/06/2025 14:21
Thủ tướng chỉ đạo tiếp tục đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi buôn lậu, gian lận thương mại
Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ký Công điện 82/CĐ-TTg ngày 4/6/2025 về tiếp tục đẩy mạnh cao điểm đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.
Sự kiện - 05/06/2025 08:43
Báo VietNamNet trực thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo
Chính phủ ban hành Nghị định quy định Báo VietNamNet về trực thuộc Bộ Dân tộc và Tôn giáo.
Sự kiện - 04/06/2025 18:48
Thủ tướng: Vướng về thể chế thì 'khó đến mấy cũng phải tháo gỡ'
Với các khó khăn, vướng mắc về thể chế, pháp luật, tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 5, Thủ tướng yêu cầu dứt khoát phải tháo gỡ, "khó mấy cũng phải tháo gỡ", để biến thể chế thành lợi thế cạnh tranh. Đồng thời, dành thêm hơn 20.000 tỷ đồng, bảo đảm đủ ít nhất 3% ngân sách cho khoa học công nghệ.
Sự kiện - 04/06/2025 14:34
Kịch bản nào cho tăng trưởng kinh tế Việt Nam đến năm 2045?
Bám sát mục tiêu tăng trưởng 2 con số trong giai đoạn 2026-2030, các chuyên gia vừa đưa ra nhận định về các kịch băn tăng trưởng kinh tế Việt Nam đến năm 2045.
Sự kiện - 04/06/2025 10:43
[Gặp gỡ thứ Tư]'Bỏ thuế khoán với hộ kinh doanh - tăng tính công bằng quản lý thuế'
"Việc xóa bỏ hình thức thuế khoán đối với hộ kinh doanh mang nhiều ý nghĩa quan trọng như tăng tính minh bạch và công bằng trong quản lý thuế", Phó cục trưởng Cục Thuế Mai Sơn nhận định.
Sự kiện - 04/06/2025 08:56
Phân biệt rõ hơn giữa đặc khu và đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt
Dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) đã bổ sung một số tiêu chí cụ thể làm định hướng cho việc thành lập đơn vị này, đồng thời giúp phân biệt rõ hơn giữa đặc khu và đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt.
Sự kiện - 03/06/2025 17:54
Thủ tướng: Lập quỹ Nhà ở quốc gia ngay trong tháng 6
Thủ tướng Phạm Minh Chính giao Bộ Xây dựng chủ trì với các bộ, ngành liên quan khẩn trương rà soát, cắt giảm thủ tục rườm rà liên quan tới nhà ở xã hội; chủ trì nghiên cứu, xây dựng, trình Chính phủ thành lập Quỹ nhà ở quốc gia, hoàn thành trong tháng 6.
Sự kiện - 03/06/2025 07:04
Thủ tướng yêu cầu đẩy mạnh xử lý tài sản sau sắp xếp
Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký công điện yêu cầu các bộ ngành, địa phương đẩy mạnh công tác triển khai thực hiện phương án xử lý tài sản sau sắp xếp, tổ chức bộ máy, đơn vị hành chính các cấp.
Sự kiện - 02/06/2025 12:00
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 3 week ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 3 week ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 2 month ago