Với mức tăng trưởng GDP đạt 2,6% trong quí 3 vừa qua, đánh dấu sự tăng trưởng kinh tế trong 2 quí liên tục, Tổ chức Tiền tệ Quốc tế IMF đã xếp Việt Nam hạng 4 trong số các nước ASEAN có mức tăng trưởng GDP cao nhất khu vực trong năm nay, vượt qua Singapore, Malaysia và Philippines.

Không giống với các nền kinh tế khác trong ASEAN, Việt Nam đã thành công trong việc kiểm soát dịch bệnh. Bên cạnh đó, việc giữ được mức xuất khẩu cao, cộng thêm việc các công ty rời Trung Quốc để tìm tới Việt Nam cũng là các yếu tố giúp Việt Nam đảm bảo được mức tăng trưởng GDP dương.

Trong tháng 10 vừa qua, xuất khẩu của Việt Nam đã có mức tăng 9,9%, đạt kim ngạch xuất khẩu 26,7 tỷ USD. Nhờ đó, Bộ Công Thương đã tăng mức tăng trưởng dự kiến về xuất khẩu của Việt Nam trong năm nay từ 3% lên 4%.

Vào cuối tháng 10, một tàu container siêu trọng của hãng vận tải nổi tiếng thế giới Maersk lần đầu tiên đã cập cảng Cái Mép, cảng nước sâu lớn nhất ở miền Nam Việt Nam. Thông thường thì những con tàu dạng này chỉ cập các cảng lớn khác trong khu vực, thí dụ ở Singapore. Tuy nhiên, mức tăng trưởng mạnh về xuất khẩu của Việt Nam đã khiến nhiều tàu hàng lớn của phương Tây đã tới đây cập cảng.

Điều này giúp các hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam được vận chuyển trực tiếp tới người mua hàng ở các quốc gia khác, giúp giảm chi phí vận tải, giảm thời gian giao hàng, không phải quá cảnh và quan trọng nhất là giúp Việt Nam trở thành một nhà xuất khẩu có tính cạnh tranh cao hơn.

Sự rạn nứt trong quan hệ thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc cũng phần nào giúp cho thương mại của Việt Nam phát triển. Nhiều công ty đã rời cơ sở sản xuất của họ từ Trung Quốc tới Việt Nam nhằm tránh mức thuế quan cao khi xuất khẩu vào Hoa Kỳ.

Không chỉ các tập đoàn đa quốc gia mà cả các doanh nghiệp Trung Quốc cũng rời cơ sở sản xuất của họ sang Việt Nam để tận dụng được lực lượng lao động lành nghề, với chi phí thấp. Samsung Electronics, đơn vị từng sản xuất điện thoại di động từ hơn 1 thập kỷ nay ở Việt Nam, giờ cũng chuyển nốt bộ phận sản xuất máy tính cá nhân sang Việt Nam, sau khi đóng cửa nhà máy ở Trung Quốc.

Đến nay, Việt Nam công bố chỉ có 1.300 ca dương tính với COVID-19. Con số ấn tượng này giúp hạn chế tối đa ảnh hưởng của dịch bệnh lên kinh tế đất nước.

Hồi tháng 4 vừa qua, Việt Nam cũng đã phong tỏa đất nước trong vòng 3 tuần lễ, nhưng ngay sau đó, các hoạt động sản xuất kinh doanh đã hoạt động trở lại với tốc độ nhanh hơn bất cứ nơi nào trong khu vực. Những mất mát về công ăn việc làm được hạn chế tối đa, và mức chi tiêu dùng, vốn chiếm cỡ khoảng 70% GDP, vẫn được duy trì ở mức vững vàng.

Trong khi đó, các nước láng giềng trong khu vực vẫn khốn đốn vật lộn với bệnh dịch. Dự đoán tăng trường kinh tế của IMF cho Việt Nam năm nay là tăng 1,6%, trong khi giảm 6% tại Singapore và Malaysia, và giảm tới 7,1% ở Thái Lan.

Kinh tế Malaysia tụt giảm tới 2,7% trong quí 3, chủ yếu là do mức giảm 4% trong lĩnh vực dịch vụ, khu vực đem lại tới gần 60% tăng trưởng GDP cho Malaysia.

Lĩnh vực du lịch ở Malaysia bị tác động mạnh nhất, tỉ lệ lấp đầy phòng khách sạn ở Malaysia chỉ đạt mức 20% trong các tuần cuối tháng 10, trong bối cảnh các ca dương tính với COVID-19 tăng cao ở nước này, theo các con số của Hiệp hội Khách sạn Malaysia.

Hiệp hội Du lịch Malaysia cho rằng nếu không có sự trợ giúp tiếp tục của chính phủ nước này, kinh doanh du lịch của Malaysia sẽ 'buộc phải đưa ra các quyết định khó khăn cũng như phải hành động quyết liệt để có thể tồn tại', điều đó đồng nghĩa với việc nhiều người sẽ bị mất việc trong thời gian tới.

Chính phủ Thái Lan hôm thứ Hai vừa qua đã công bố các dữ liệu kinh tế cho thấy GDP của Thái Lan đã tụt giảm 6,4% trong quí 3, đánh dấu mức tụt giảm tăng trưởng trong 3 quí liền tại nước này.

Mức thu nhập trên đầu người của Việt Nam hiện đang giữ được ở mức ổn định là 3.500 USD, thấp hơn nhiều so với mức 58.500 USD của Singapore và 10.200 USD của Malaysia. Tuy nhiên, tình hình dịch bệnh đang khiến mức thu nhập này thay đổi tại nhiều nước trong khu vực.

Các ca dương tính với COVID-19 đã đạt đến mức cao nhất tại Indonesia, nền kinh tế lớn nhất khu vực Đông Nam Á, trong khi Malaysia vừa trải qua làn sóng nhiễm bệnh thứ 2 trong tháng qua. Chính vì số lượng nhiễm virus vẫn cao cho nên kinh tế các nước này cũng bị đình trệ, ảnh hưởng của việc người tiêu dùng hạn chế ra đường, khiến quá trình hồi phục kinh tế ngày một khó khăn.

Trong bối cảnh một số nước ASEAN dự báo có mức tăng trưởng không khả quan trong năm tới, Việt Nam có khả năng là nền kinh tế duy nhất trong khu vực duy trì được mức tăng trưởng kinh tế trong quí 1 năm 2021, tất nhiên là còn phụ thuộc vào diễn tiến của dịch bệnh sẽ ra sao.

Một yếu tố cũng cần tính tới là Tổng thống Hoa Kỳ mới đắc cử Joe Biden có thể tiếp tục duy trì thái độ cứng rắn của Mỹ với Trung Quốc, nhưng nếu các mức thuế quan được nới lỏng, tiến trình rời nhà máy từ Trung Quốc sang Việt Nam có thể chậm lại.

Trong năm tới, dự kiến Việt Nam cũng giảm bớt các khoản đầu tư công, và khả năng một chính phủ mới sẽ được hình thành sau Đại hội Đảng diễn ra vào tháng 1/2021.

Các lãnh đạo mới của Việt Nam sẽ lựa chọn cách phát triển kinh tế trong điều kiện mới và điều đó chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới khả năng cạnh tranh của Việt Nam trong dài hạn, tờ Nikkei Asia nhận định.

Bài liên quan

TS. Võ Trí Thành: 'Việt Nam có đủ mọi yếu tố để trở thành thỏi nam châm hấp dẫn'

'Đại bàng' đến Việt Nam, thương vụ tỷ USD kích hoạt làn sóng mới

Bộ trưởng Trần Tuấn Anh: 'Việt Nam có cơ hội trở thành trung tâm thu hút đầu tư từ những nước trong RCEP'

WB: Kinh tế Việt Nam tiếp tục phục hồi vững chắc