Khu kinh tế Cửa khẩu Cầu Treo được xác định là một trong 9 cửa khẩu quốc tế trong cả nước. Tuy nhiên, những bất cập về chính sách, đầu tư, quản lý khiến khu vực này hoạt động 'lay lắt', hạ tầng bỏ hoang. Người dân, doanh nghiệp lao đao, ngân sách thất thu....

Phản ánh những bất cập này và góp ý cho Đại hội Đảng bộ tỉnh Hà Tĩnh tổ chức vào cuối năm, Nhadautu.vn đã có loạt bài "Vì sao Khu kinh tế Cửa khẩu Cầu treo chết yểu?"

Để làm rõ hơn vấn đề này, Nhadautu.vn đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Phúc, nguyên Phó Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế của Quốc hội, nguyên Đại biểu Quốc hội (đoàn Hà Tĩnh) khóa XIII nhiệm kỳ 2011-2016.

Khu kinh tế Cửa khẩu Cầu Treo hiện đang được coi là thất bại, doanh nghiệp gặp khó khăn, để hoang nhiều hạng mục đầu tư, ông nhìn nhận ra sao về vấn đề này?

Ông Nguyễn Văn Phúc: Vào đầu quý IV/2008, Bộ Xây dựng đã thẩm định nhiệm vụ thiết kế quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo thành trọng điểm của khu vực Bắc Trung Bộ.

Năm 2012, KKT Cửa khẩu Cầu Treo được coi là "một trong 9 khu kinh tế trọng điểm trên toàn quốc". Tuy nhiên, sự phát triển thực tế thì ì ạch, mục tiêu xây dựng khu kinh tế không hề tính đến thị trường tiêu thụ ra sao.

Lúc đầu KKT Cửa khẩu Cầu Treo được hy vọng lắm. Vì nó là trục kinh tế Thái Lan, Lào, Việt Nam qua đường 8 nhưng sau đó có những thay đổi trong cơ chế chính sách nên cơ chế khuyến khích không hấp dẫn.

Cùng với đó giao thông cũng chưa hoàn thiện, rồi giao thương giữa Việt Nam và Lào chưa như kỳ vọng và với Thái Lan cũng chưa rõ nét.

Thời điểm triển khai, với tư cách là Đại biểu Quốc hội và Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Hà Tĩnh có nhiều góp ý cho KTT Cửa Khẩu Cầu Treo không thưa ông?

Ông Nguyễn Văn Phúc: Có chứ, các Đại biểu Quốc hội sau khi tiếp nhận ý kiến của doanh nghiệp, người dân đã đề nghị với Trung ương, tỉnh cũng đề nghị hoàn thành đường cao tốc qua Lào, điều chỉnh quy hoạch phát triển làm sao nó thực sự trở thành trục kinh tế.

Trong quy hoạch của tỉnh cũng coi đây là hành lang phát triển từ Cầu Treo cho tới Hồng Lĩnh, Hương Sơn, Đức Thọ, Nghi Xuân. Nhưng tới nay chưa được giải quyết thấu đáo, khiến khu vực này rất lãng phí trong đầu tư, xây dựng...

Theo ông, thất bại này trách nhiệm thuộc về tổ chức, cá nhân nào?

Ông Nguyễn Văn Phúc: Trách nhiệm phải nói đến cả chủ quan và khách quan khi triển khai KKT Cửa khẩu Cầu Treo. Chủ quan là có trách nhiệm từ chính quyền Trung ương đến địa phương về chính sách pháp luật, giám sát, nghiên cứu thị trường, rồi nguồn lực đầu tư, quy hoạch...

Còn khách quan là địa hình cũng khó khăn, mặt bằng Cửa khẩu Cầu Treo hẹp không như các cửa khẩu khác để phát triển.

Đại hội Đảng bộ sắp tới của tỉnh Hà Tĩnh, có cần thiết đưa thất bại của khu kinh tế này vào văn kiện Đại hội không?

Ông Nguyễn Văn Phúc: Đây coi như là một cái chưa thành công, rút ra được nhiều bài học và hướng đi sắp tới là phải tiếp tục đầu tư, phát triển vì tầm quan trọng của trục kinh tế này. Đồng thời tạo hành lang thuận tiện cho Lào, Đông Bắc Thái Lan và Việt Nam. Chắc chắn là trong văn kiện Đại hội Đảng của tỉnh Hà Tĩnh sẽ có vấn đề này.

Các chuyên gia Hà Tĩnh đã có 2 lần đóng góp ý kiến. Một là vào quy hoạch phát triển Hà Tĩnh 2021-2025; 2026-2030, hai là đóng góp cho văn kiện Đại hội. Tất cả đều đề cập tới hành lang này.

Theo tôi được biết, đầu 5/2019, Thủ tướng Chính phủ đã có quyết định đồng ý về chủ trương điều chỉnh tổng thể Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo đến năm 2025 như đề nghị của UBND tỉnh Hà Tĩnh và ý kiến của Bộ Xây dựng.

Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Xây dựng hướng dẫn UBND tỉnh Hà Tĩnh trong quá trình nghiên cứu lập điều chỉnh tổng thể quy hoạch chung xây dựng và tổ chức thẩm định theo quy định pháp luật về quy hoạch xây dựng.

Tôi nghĩ cần triển khai thật sớm để "cứu sống" KKT Cửa khẩu Cầu Treo chứ không kéo dài mãi như thế sẽ ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội, doanh nghiệp, người dân lao đao.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

KKT Cửa khẩu quốc tế Cầu Treo là một trong những khu kinh tế cửa khẩu được Chính phủ Việt Nam ưu tiên phát triển. Khu kinh tế này gắn với cửa khẩu quốc tế Cầu Treo trên quốc lộ 8 thuộc địa bàn huyện Hương Sơn, tỉnh Hà Tĩnh, Việt Nam, thông thương sang cửa khẩu quốc tế Nam Phao, huyện Khamkheuth, tỉnh Bolikhamxai, Lào.

Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo có 4 đơn vị hành chính, bao gồm: các xã: Sơn Kim 1, Sơn Kim 2, Sơn Tây và thị trấn Tây Sơn, với tổng diện tích đất tự nhiên trên 56.000 ha, dân số trên 2,1 vạn người.

Theo quy hoạch, Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Cầu Treo có diện tích hơn 56.684 ha, chung đường biên giới với nước bạn Lào 40 km, có hệ sinh thái rừng tự nhiên chiếm đến gần 80% diện tích; trong đó, có 20.000 ha rừng nguyên sinh, mỏ thiếc Kim Sơn trữ lượng 70.000 tấn, mỏ nước khoáng Sơn Kim...

Khu kinh tế được xác định là loại hình khu phi thuế quan, với định hướng phát triển các ngành, lĩnh vực: Thương mại, du lịch, dịch vụ và công nghiệp chế biến, gia công lắp ráp hàng dân dụng.

Bài liên quan

Vì sao Khu kinh tế Cửa khẩu Cầu Treo 'chết yểu'? - Bài 3: Chờ điều chỉnh quy hoạch…!

Vì sao Khu kinh tế Cửa khẩu Cầu Treo 'chết yểu'? - Bài 2: Chính sách thay đổi chóng mặt, người dân 'chết đứng'

Vì sao KKT Cửa khẩu Cầu Treo 'chết yểu'? - Bài 1: Từ cung đường đẹp nhất Việt Nam đến 'con đường đau khổ'

Phê duyệt điều chỉnh hạ tầng khu vực cổng A, khu kinh tế cửa khẩu Cầu Treo Hà Tĩnh