Tư nhân đầu tư lưới truyền tải điện: Đừng mập mờ ranh giới
Khuyến khích tư nhân đầu tư lưới truyền tải điện, nhưng các chuyên gia cũng cho rằng, cần xác định rõ phạm vi nhằm tránh chuyện hệ thống điện truyền tải quốc gia bị thao túng bởi lợi ích của các doanh nghiệp tư nhân.
Đầu tư lưới truyền tải điện đang thu hút sự quan tâm của khu vực tư nhân
Ra luật cho chính danh
Bộ Công thương mới đây đề nghị Chính phủ trình Quốc hội ban hành Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công - tư (PPP), trong đó, cho phép áp dụng các quy định về việc xã hội hóa đối với lưới truyền tải điện. Theo đó, đề xuất đầu tư tư nhân vào lưới truyền tải điện sẽ được áp dụng theo luật này.
Đồng thời, Bộ Công thương cũng đề nghị giao Bộ nhiệm vụ rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung Luật Điện lực mà không thực hiện nhiệm vụ xây dựng Nghị quyết giải thích Luật Điện lực về độc quyền nhà nước trong hoạt động truyền tải.
Các kiến nghị trên xuất phát từ việc vào giữa tháng 1/2020, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Công thương chủ trì xây dựng tờ trình của Chính phủ về dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhằm giải thích Luật Điện lực liên quan đến nội dung quy định về Nhà nước độc quyền trong hoạt động truyền tải, làm cơ sở huy động nguồn lực xã hội tham gia đầu tư lưới truyền tải điện.
Trên thực tế, việc tư nhân tham gia làm lưới truyền tải điện đã liên tục được nhắc tới trong khoảng 1 năm qua. Đây cũng là thời điểm bùng nổ hàng loạt dự án điện mặt trời, chủ yếu do tư nhân đầu tư, diễn ra trong thời gian rất ngắn mà không theo bất cứ quy hoạch nào.
Cuộc đua về đích trước ngày 30/6/2019 để được hưởng giá điện cao là 9,35 UScent/kWh đã khiến các nhà đầu tư bỏ qua cảnh báo về lưới truyền tải điện hiện có tại một số khu vực không theo kịp được sự bùng nổ đầu tư điện mặt trời.
Thực trạng này cũng khiến có doanh nghiệp tư nhân như Tập đoàn Trung Nam đề xuất làm hẳn đoạn truyền tải ở cấp điện áp 500 kV - điều mà trước đây chưa có doanh nghiệp tư nhân nào làm.
Tuy nhiên, doanh nghiệp này cũng chỉ dự tính làm 15,5 km và người được hưởng lợi đầu tiên chính là Dự án điện mặt trời 450 MW của chính Trung Nam nếu kịp mốc vận hành trước khi sang năm 2021, nhằm hưởng nốt ưu đãi giá điện 9,35 UScent/kWh cho riêng tỉnh Ninh Thuận.
Theo tính toán của giới làm điện mặt trời, lợi nhuận của một dự án quy mô 450 MW khi bán được điện với giá 9,35 Uscent/kWh trong thời gian 20 năm hoạt động bình thường có thể lên 20.000 tỷ đồng. Bởi vậy, nếu nhà đầu tư có hào phóng giao lại đường dây đã đầu tư với số tiền chừng 500 - 700 tỷ đồng với giá 0 đồng để ngành điện quản lý thì cũng phục vụ lợi ích cho mình trước tiên.
“Với mức phí truyền tải chỉ chiếm khoảng 7% trong giá bán điện (khoảng 100 đồng), không ai mạo hiểm bỏ ra hàng trăm tỷ đồng để đầu tư đường dây 500 kV, nếu không gắn với dự án của chính họ”, ông Đào Nhật Đình, chuyên gia độc lập về năng lượng tái tạo nhận xét.
Phân rõ ranh giới
Trên thực tế, nhiều dự án nguồn điện do tư nhân đầu tư bấy lâu nay vẫn đảm trách xây dựng các đoạn truyền tải từ nhà máy tới điểm đấu nối với lưới điện quốc gia và các chi phí này được tính vào giá điện. Việc vận hành thời gian sau đó cũng do các nhà đầu tư tư nhân quản lý, bởi không ai muốn phải “đổ vỏ” về chất lượng cho những thiết bị không do mình đầu tư.
Ở phía bán điện, việc tư nhân, hợp tác xã đầu tư lưới điện hạ áp để bán điện tại khu vực nông thôn đã diễn ra từ nhiều năm trước. Tuy nhiên, do trình độ quản lý kém, tỷ lệ thất thoát lớn, dẫn tới giá bán điện cao, người dân phản đối, khiến Nhà nước phải yêu cầu Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tiếp nhận lại lưới điện hạ áp và thực hiện bán điện trực tiếp tới hộ dân theo giá Nhà nước quy định từ gần chục năm nay.
Đồng tình với việc khuyến khích tư nhân tham gia đầu tư lưới truyền tải điện, ông Nguyễn Tuấn Tùng, Tổng giám đốc Tổng công ty Truyền tải điện quốc gia (EVNNPT) cũng cho hay, cần phân định rõ phạm vi giữa hệ thống truyền tải điện quốc gia và hệ thống truyền tải điện phục vụ đấu nối từ các nhà máy điện/cụm nhà máy điện tới điểm đấu nối vào hệ thống truyền tải điện quốc gia.
“Hệ thống truyền tải điện quốc gia mang tính xương sống, huyết mạch của hệ thống điện quốc gia, đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, nên quá trình đầu tư và quản lý vận hành hệ thống này cần phải tuân thủ các tiêu chuẩn, quy trình quy định nghiêm ngặt, chặt chẽ để đảm bảo chất lượng, tính đồng bộ về thiết bị, ghép nối và đảm bảo an toàn, tin cậy trong quản lý vận hành. Việc đầu tư không đảm bảo chất lượng, dẫn tới sự cố trên hệ thống truyền tải điện quốc gia sẽ gây ảnh hưởng đến cấp điện, đe dọa trực tiếp tới an ninh năng lượng và an ninh quốc gia”, ông Tùng nói.
Với tính chất đặc biệt này, việc hệ thống truyền tải điện quốc gia do Nhà nước độc quyền trong cả đầu tư lẫn quản lý vận hành cũng được nhiều ý kiến ủng hộ.
Ông Nguyễn Bình, chuyên gia tư vấn về năng lượng tái tạo cho hay, hệ thống truyền tải điện quốc gia nên do Nhà nước độc quyền quản lý và vận hành để tránh những tranh cãi không cần thiết trong vận hành. Còn hệ thống lưới truyền tải điện đấu nối một/cụm nhà máy lên hệ thống điện quốc gia chỉ mang tính cục bộ và ảnh hưởng không lớn tới hệ thống nếu có sự cố, nên kêu gọi tư nhân đầu tư và quản lý vận hành theo đúng tính chất xã hội hóa.
Chia sẻ quan điểm của mình, ông Phan Xuân Dương (Công ty BOT Vĩnh Tân 1) cho hay, trong các hợp đồng mua bán điện hiện nay đều có ranh giới giữa chủ đầu tư với EVNNPT.
“Nhà nước nên giữ độc quyền về quản lý, vận hành hệ thống truyền tải điện quốc gia, tư nhân đầu tư các đường nhánh và theo hình thức nào là do cơ quan nhà nước có thẩm quyền quyết định”, ông Dương nói.
Cuối năm 2019, các thượng nghị sĩ Philippines đã yêu cầu mở cuộc điều tra về tác động của việc Trung Quốc sở hữu một phần mạng lưới cung cấp điện quốc gia của nước này đến an ninh năng lượng sau khi có một báo cáo nội bộ cho hay, các kỹ sư Trung Quốc có thể tắt mạng lưới nói trên bằng cách gạt công tắc.
Lý do là, Tập đoàn Truyền tải điện nhà nước Trung Quốc (SGCC) đang sở hữu 40% cổ phần của Tập đoàn Lưới điện quốc gia Philippines (NGCP) - một công ty tư nhân mua nhượng quyền từ năm 2009 để vận hành mạng lưới truyền tải điện năng.
Trong các kịch bản được tính toán, khi mạng lưới điện quốc gia bị tắt vì lý do trên, Philippines sẽ mất 24 - 48 giờ để giành lại được quyền kiểm soát và khởi động lại mạng lưới điện bằng tay.
(Theo Báo Đầu tư)
- Cùng chuyên mục
Sun Group đầu tư hơn 38.000 tỷ cho 3 dự án đô thị ở Quảng Trị
Đây 3 dự án đô thị hỗn hợp tại Quảng Trị do Tập đoàn Sun Group đầu tư kỳ vọng mở ra chu kỳ phát triển mới cho địa phương.
Đầu tư - 02/10/2025 16:15
Người nước ngoài có thể mua nhà tại 88 dự án ở TP.HCM
UBND TP.HCM vừa bổ sung thêm 23 dự án mà tổ chức, cá nhân nước ngoài được phép sở hữu nhà ở. Như vậy, tính đến nay, trên địa bàn thành phố có tổng cộng 88 dự án để người nước ngoài có thể mua, sở hữu.
Đầu tư - 02/10/2025 16:06
CEO Radeecal Exhicon (Ấn Độ): Ở Đông Nam Á, chúng tôi chọn Việt Nam là điểm đến
Ông Sanyal Desai – CEO của Công ty Radeecal Exhicon, cho biết Việt Nam là quốc gia phát triển năng động, tiềm năng rất lớn trong ngành vải không dệt ở khu vực Đông Nam Á.
Đầu tư - 02/10/2025 12:55
Nghệ An chuyển mình từ dòng vốn FDI - Bài cuối: Hình thành và phát triển chuỗi cung ứng hiệu quả, bền vững
Trong những năm gần đây, Nghệ An đã ghi nhận sự chuyển mình mạnh mẽ nhờ dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đổ vào. Không chỉ dừng lại ở việc thu hút đầu tư, tỉnh còn tập trung xây dựng và phát triển chuỗi cung ứng hiệu quả, bền vững, tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển kinh tế lâu dài. Qua đó, Nghệ An không chỉ nâng cao năng lực sản xuất mà còn thúc đẩy sự liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, góp phần xây dựng hệ sinh thái công nghiệp đồng bộ, hiện đại và thân thiện với môi trường.
Đầu tư - 02/10/2025 09:15
Nghệ An chuyển mình từ dòng vốn FDI - Bài 4: Nhận định của doanh nghiệp ngoại
Nghệ An là một trong những tỉnh có tiềm năng phát triển kinh tế lớn ở khu vực Bắc Trung Bộ, đang ngày càng thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư nước ngoài. Các doanh nghiệp FDI khi đến đầu tư tại Nghệ An đều có những nhận xét tích cực về môi trường đầu tư tại đây, góp phần tạo động lực thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Đầu tư - 01/10/2025 15:16
Quy mô kinh tế Hà Tĩnh tăng 1,5 lần so với 2020
Quy mô nền kinh tế Hà Tĩnh hiện đạt 126.000 tỷ đồng, gấp 1,5 lần so với đầu nhiệm kỳ. Tổng vốn đầu tư toàn xã hội tăng 47%, nhiều dự án đầu tư được xúc tiến và phát triển.
Đầu tư - 01/10/2025 12:04
Đà Nẵng hợp tác với Frankfurt Main Finance phát triển Trung tâm tài chính
Đà Nẵng đã ký kết ghi nhớ hợp tác về Trung tâm tài chính với Công ty Frankfurt Main Finance; đồng thời, xúc tiến, mời gọi các "đại bàng" từ CHLB Đức đầu tư phát triển trung tâm tài chính, chú trọng vào blockchain, tài chính xanh, tài chính số.
Đầu tư - 30/09/2025 23:27
Hà Tĩnh đưa biển Thiên Cầm trở thành 'điểm đến xanh' của miền Trung
Trong bối cảnh du lịch xanh đang trở thành xu hướng toàn cầu, Hà Tĩnh đặt mục tiêu đưa Thiên Cầm trở thành "điểm đến xanh" đặc trưng của miền Trung, gắn với phát triển bền vững, bảo tồn thiên nhiên và nâng cao trải nghiệm cho du khách.
Đầu tư - 30/09/2025 18:17
Quảng Ninh khởi công thêm một dự án nhà ở xã hội gần 1.000 tỷ đồng
Dự án Nhà ở xã hội tại quỹ đất ký hiệu OXH-01 thuộc khu đô thị ở các phường Cao Xanh và Hà Lầm (tỉnh Quảng Ninh) có tổng mức đầu tư khoảng 968 tỷ đồng.
Đầu tư - 30/09/2025 13:48
Hà Nội sắp có Sàn Giao dịch công nghệ và Trung tâm Đổi mới sáng tạo
Sàn Giao dịch công nghệ Hà Nội hoạt động theo mô hình "Đầu tư công, quản trị tư", đó là nhà nước đầu tư hạ tầng và tổ chức hợp đồng thuê thầu, tuyển chọn doanh nghiệp vận hành khai thác và cung ứng dịch vụ. Còn Trung tâm đổi mới sáng tạo Hà Nội là doanh nghiệp theo mô hình công ty cổ phần (trong đó vốn nhà nước chiếm cổ phần chi phối) do UBND TP. Hà Nội thành lập theo quy định của pháp luật.
Công nghệ - 30/09/2025 11:35
Thị trường bất động sản Cửa Lò 2025: Tăng tốc, tạo đà phát triển
Hạ tầng bứt phá, du lịch phát triển mạnh mẽ và mặt bằng giá hợp lý đang tạo động lực lớn cho thị trường bất động sản Cửa Lò (Nghệ An). Nổi bật trong đó, dự án Pearl Residence được mệnh danh “viên ngọc trai xứ Nghệ” đang thu hút sự quan tâm mạnh mẽ của giới đầu tư.
Bất động sản - 30/09/2025 11:34
Thị trường bất động sản sôi động với đô thị Sun Group Nam Hà Nội
Ngày 27/9, gần 800 khách hàng và chuyên viên tư vấn đã cùng “đổ bộ” sự kiện ra mắt phân khu Flora Avenue, thuộc đại đô thị Sun Urban City. Sức hút ấy một lần nữa khẳng định vị thế sản phẩm bất động sản thương hiệu Sun Group Nam Hà Nội.
Bất động sản - 30/09/2025 11:33
Nghệ An chuyển mình từ dòng vốn FDI: Bài 3: Lao động được ‘nâng tầm’
Nghệ An đang là điểm sáng trong thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), đánh dấu bước chuyển mình mạnh mẽ trên nhiều lĩnh vực kinh tế - xã hội. Dòng vốn FDI không chỉ góp phần thúc đẩy phát triển hạ tầng, mở rộng sản xuất mà còn tạo ra cơ hội nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, giúp lao động địa phương được “nâng tầm” cả về kỹ năng lẫn tư duy làm việc.
Đầu tư - 30/09/2025 07:50
Du lịch Đà Nẵng bùng nổ, bất động sản nghỉ dưỡng vẫn 'ngủ đông'
Du lịch Đà Nẵng đang “bùng nổi” với lượng khách và doanh thu tăng mạnh, song nghịch lý là bất động sản nghỉ dưỡng - vốn được hưởng lợi lớn từ dòng khách vẫn chưa thể khởi sắc trở lại.
Đầu tư - 30/09/2025 06:45
CEO UK Export Finance: 'Cơ hội thu hút các doanh nghiệp Anh đến Việt Nam đầu tư là rất rõ ràng'
Ông Tim Reid, Tổng Giám đốc Cơ quan Hỗ trợ Tài chính Xuất khẩu Anh (UKEF) cho rằng, Việt Nam có sức hút tự nhiên đối với các doanh nghiệp Anh vì tăng trưởng kinh tế mạnh và có mục tiêu 10% GDP trong tương lai gần.
Đầu tư - 29/09/2025 14:51
Nghệ An chuyển mình từ dòng vốn FDI: Bài 2 - Chuyển dịch cơ cấu kinh tế
Trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, Nghệ An đã và đang tận dụng hiệu quả dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) để thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo bước đột phá trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.
Đầu tư - 29/09/2025 14:19
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 4 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 4 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 5 month ago
