TS Lương Hoài Nam: 'Nếu toà xử Vinasun thắng kiện Grab sẽ là 'cái tát' vào môi trường kinh doanh và chủ trương 4.0'

Chiều 23/10, tại phiên tòa xét xử vụ án tranh chấp bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng do nguyên đơn là Công ty Cổ phần Ánh Dương Việt Nam (Vinasun) kiện Công ty TNHH Grab (Grab), đại diện VKSND TP.HCM cho rằng có cơ sở khẳng định Grab đã gây thiệt hại cho Vinasun và đề nghị HĐXX chấp nhận toàn bộ yêu cầu của nguyên đơn, buộc Grab bồi thường cho Vinasun 41,2 tỷ đồng, bồi thường 1 lần.

Vinasun kiện Grab vì cho rằng Grab đã có hành vi kinh doanh không lành mạnh. Vinasun cho rằng lợi nhuận bị sụt giảm trong giai đoạn từ ngày 1/1/2016 đến 30/6/2017 là do sự xuất hiện và phát triển của các nền tảng đặt xe công nghệ như Grab (và Uber) đã trở thành một nhu cầu thiết yếu trong cuộc sống hằng ngày của người tiêu dùng.

Liên quan đến vụ kiện này, Nhadautu.vn đã có cuộc trao đổi với TS Lương Hoài Nam - một chuyên gia trong lĩnh vực vận tải hàng không, du lịch.

Theo kết luận của VKSND TP.HCM, trong đăng ký doanh nghiệp của Grab có ngành nghề kinh doanh là vận tải hành khách đường bộ, trừ vận tải bằng xe buýt; Grab không đơn thuần là đơn vị cung cấp dịch vụ kết nối vận tải. VKSND TP.HCM xác định Grab là doanh nghiệp kinh doanh vận tải taxi. Ý kiến của ông về kết luận này của VKSND TP.HCM?

TS Lương Hoài Nam: Không thể đánh đồng hai khái niệm doanh nghiệp công nghệ và vận tải trong trường hợp này. Grab là công ty kinh doanh một app (ứng dụng), là nền tảng công nghệ, cung cấp kết nối giữa người vận tải và khách hàng. Do đó, không thể kết luận Grab là doanh nghiệp vận tải. 

Grab không thể là doanh nghiệp vận tải vì xe là của người khác, của tài xế, không phải của Grab. Doanh nghiệp kinh doanh theo sự thỏa thuận, cung cấp công nghệ, nền tảng cho tài xế, kết nối tài xế với khách hàng. 

Có ý kiến cho rằng gọi Grab là doanh nghiệp vận tải vì dịch vụ mà công ty cung cấp là dịch vụ vận tải. Việc quyết định giá cả, điều xe... là những nhiệm vụ của một doanh nghiệp vận tải. Quan điểm của ông như thế nào?

TS Lương Hoài Nam: Việc quyết định giá cả là sự thỏa thuận giữa doanh nghiệp công nghệ và doanh nghiệp vận tải hay người vận tải và không có luật nào cấm việc này. Pháp luật không cấm việc người tài xế/chủ xe đồng ý cho công ty công nghệ quyết định mức giá cả phù hợp.

Nếu toà xử cho Vinasun thắng kiện Grab thì đây sẽ là một "cái tát" vào môi trường kinh doanh, vào chủ trương phát triển CMCN 4.0 của Việt Nam.

Ông có thể nói cụ thể hơn về tác động của sự việc này đến môi trường kinh doanh?

TS Lương Hoài Nam: Grab là trường hợp điển hình về công nghệ 4.0 làm thay đổi cuộc sống, thay đổi cách thức kinh doanh và hướng tiếp cận khách hàng. Chúng ta đã có chủ trương động viên các doanh nghiệp Việt Nam đi theo hướng này, nhưng nay lại tìm mọi cách để đẩy Grab ra khỏi Việt Nam.

Grab sinh ra một loại hình dịch vụ để cạnh tranh với taxi, bây giờ lại khoác cho Grab "cái áo" taxi và xác định đó là taxi, là doanh nghiệp vận tải thì rất "kỳ cục".

Trong quá trình kiện tụng, Vinasun cho rằng các cơ quan chức năng cần phải có ngay biện pháp để ngăn chặn hoạt động của Grab vì Grab gây nguy cơ an ninh quốc gia, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an ninh của mỗi người dân Việt Nam. 

TS Lương Hoài Nam: Việc xác định có gây nguy cơ an ninh hay không không phải việc của Vinasun. Vấn đề an ninh, trật tự là của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, an ninh tiền tệ là của Ngân hàng Nhà nước... không phải việc của doanh nghiệp. Doanh nghiệp không thể kết luận về vấn đề an ninh quốc gia.

Nhưng cũng không ít ý kiến cáo buộc Grab chèn ép doanh nghiệp nội để chiếm lĩnh thị trường vận tải?

Grab chiếm lĩnh thị phần trong lĩnh vực vận tải thì khác gì Facebook chiếm lĩnh thị phần bạn đọc đối với báo chí. Bây giờ Vinasun kiện Grab thì các báo đi kiện Facebook đi!

Xin cảm ơn ông!

Bài liên quan

VKS đề nghị buộc Grab bồi thường 41,2 tỷ đồng cho Vinasun

Grab giải thích khoản lỗ hơn 1.726 tỷ đồng

Grab đề xuất mở ví điện tử không qua kết nối với tài khoản ngân hàng

Gay cấn vụ Vinasun tố Grab làm 8.000 người mất việc