Trên cơ sở các Quy chế phối hợp số 1619/QCPH-TLĐ-BHXH ngày 27/04/2012, Quy chế phối hợp số 2803/QCPH-TLĐ-BHXH ngày 29/07/2015, từ năm 2014 - 2018, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam phối hợp với BHXH Việt Nam và các cơ quan liên quan như Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Thanh tra Chính phủ tổ chức các Đoàn giám sát liên ngành giám sát việc thực hiện pháp luật về BHXH đối với 69 doanh nghiệp trên địa bàn 24 tỉnh, thành phố.

Năm 2018, thực hiện Quyết định số 1261/QĐ-TLĐ ngày 12/07/2018, các Đoàn giám sát liên ngành đang tiếp tục tiến hành giám sát việc thực hiện pháp luật về BHXH tại 18 doanh nghiệp trên địa bàn 06 tỉnh, thành phố gồm Hải Phòng, Hải Dương, Đà Nẵng, Quảng Nam, Long An, Vĩnh Long.

Trong đó, từ năm 2013-2016, BHXH Việt Nam - Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam thực hiện hàng trăm cuộc giám sát nhằm kiểm tra việc thực hiện chính sách BHXH, BHYT, BHTN tại BHXH các tỉnh, thành phố Bình Phước, Gia Lai, Tây Ninh, Cần Thơ, Điện Biên, Sơn La, Quảng Bình, Bắc Kạn, Lào Cai.

Kết quả phối hợp kiểm tra của BHXH Việt Nam - Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam cho thấy, phát hiện 3.494 lao động chưa tham gia đóng BHXH, BHYT, BHTN; 2.553 lao động đóng BHXH, BHYT, BHTN không đúng mức quy định; yêu cầu truy thu số tiền là 716 triệu đồng do đơn vị sử dụng lao động chưa tham gia BHXH, BHYT, BHTN cho người lao động; phát hiện và yêu cầu thu hồi về Quỹ BHXH số tiền 577 triệu đồng do thanh toán chế độ ốm đau, thai sản, dưỡng sức phục hồi sức khỏe chưa đúng quy định và; yêu cầu thu hồi về Quỹ BHYT số tiền 7.361 triệu đồng do chi khám, chữa bệnh BHYT không đúng quy định.

Từ tháng 09/2016, BHXH Việt Nam - Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam ký quy chế phối hợp về trao đổi, cung cấp thông tin, tài liệu giữa hai bên trong việc khởi kiện ra tòa án đối với các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

Đến nay, sau 02 năm triển khai thực hiện Quy chế, việc phối hợp giữa cơ quan BHXH và Công đoàn các cấp đã đạt một số kết quả nhất định: Cơ quan BHXH các cấp đã cung cấp 2.909 hồ sơ đơn vị sử dụng lao động nợ tiền BHXH cho công đoàn cùng cấp để thực hiện việc khởi kiện; Liên đoàn Lao động các tỉnh đã nộp 126 hồ sơ khởi kiện cho tòa án, 04 vụ việc đã có Quyết định công nhận thỏa thuận của tòa án (hòa giải thành) với tổng số tiền đã trả nợ sau hòa giải là 01 tỷ 320 triệu đồng. Đáng chú ý là sau kiểm tra, nhiều đơn vị đã chủ động khắc phục hết nợ hoặc cam kết trả nợ theo lộ trình. Tính đến cuối tháng 07/2018, đã có 986 đơn vị nợ tiền BHXH nộp hết số tiền nợ, 883 đơn vị đã khắc phục một phần số nợ với tổng số tiền thu được là 878 tỷ đồng.

Luật BHXH (sửa đổi) quy định, tổ chức công đoàn cơ sở có quyền: "Khởi kiện ra Tòa án đối với hành vi vi phạm pháp luật về BHXH gây ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người lao động, tập thể người lao động” (Điều 14). Tuy nhiên, kể từ khi Luật có hiệu lực, việc thực hiện Luật vẫn gặp nhiều khó khăn, bất cập.

Nguyên nhân chính là do vướng mắc về pháp lý, một số quy định của pháp luật còn bất cập, nhận thức của người lao động và tâm lý e ngại của chính tổ chức công đoàn khi khởi kiện chủ doanh nghiệp. Điều này đã được BHXH Việt Nam - Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam báo cáo kịp thời và được Chính phủ lắng nghe, chỉ đạo các bộ, ngành có liên quan tháo gỡ.

Từ tình hình thực tế khởi kiện trong thời gian vừa qua, để tổ chức công đoàn có thể thực hiện tốt quyền khởi kiện, cần thực hiện đồng bộ một số giải pháp như đề nghị điều chỉnh quy định pháp luật theo hướng cho phép công đoàn cấp trên trực tiếp cơ sở được quyền khởi kiện đơn vị nợ BHXH (hiện nay đang quy định cho công đoàn cơ sở thực hiện); tăng cường số lượng và nâng cao chất lượng của hệ thống cán bộ công đoàn đảm nhiệm công tác khởi kiện; phối hợp chặt chẽ với cơ quan BHXH các cấp để nắm bắt thông tin, hỗ trợ thực hiện việc khởi kiện; nâng cao vai trò của tổ chức công đoàn trong việc bảo vệ quyền, lợi ích của người lao động, tập thể người lao động; đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục để nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các đơn vị sử dụng lao động; nâng cao ý thức tự bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của cá nhân người lao động.

Bài liên quan

Giám sát tình hình thực hiện BHXH, BHYT tại tỉnh Bến Tre

Giám sát tình hình thực hiện chính sách BHXH, BHYT tại Tiền Giang

BHXH tỉnh Hà Tĩnh: Triển khai hiệu quả công tác thanh tra chuyên ngành

Sẽ nghiên cứu điều chỉnh mức hỗ trợ người tham gia BHXH tự nguyện