Phát biểu tại Hội nghị "Đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp Nhà nước" (DNNN), ngày 16/10, Thủ tướng nêu rõ, sản phẩm từ hội nghị sẽ có một nghị quyết, nghị định của Chính phủ do Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo, tạo nền tảng pháp luật cho việc tổ chức thực hiện.

Hội nghị này không bàn về doanh nghiệp quốc phòng, lĩnh vực mà Bộ Chính trị sẽ có chủ trương riêng cũng như không bàn về nông lâm trường quốc doanh bởi sẽ có hội nghị riêng.

Về chủ trương, ông nhắc lại quan điểm của Đảng, Nhà nước coi nền kinh tế Việt Nam đa thành phần, các thành phần đều bình đẳng trước pháp luật. Trong đó, kinh tế Nhà nước và tập thể đóng vai trò chủ đạo của nền kinh tế. DNNN có vai trò đặc biệt quan trọng.

Thủ tướng nhấn mạnh, nền kinh tế Việt Nam có nhiều thành phần, bình đẳng trước pháp luật, trong đó, kinh tế Nhà nước cùng với kinh tế tập thể đóng vai trò chủ đạo của nền kinh tế. Kinh tế Nhà nước bao gồm tài sản Nhà nước, ngân sách Nhà nước, đất đai, hầm mỏ và DNNN. Với vai trò quan trọng như vậy, từ đầu nhiệm kỳ đến nay, Chính phủ đã tổ chức 4 hội nghị lớn bàn về DNNN.

Thủ tướng cũng biểu dương nhiều chủ trương, cách làm chống thất thoát, trì trệ, kém hiệu quả trong DNNN, từ đó giúp tài sản tăng, giảm hàng tồn kho, nâng cao năng suất, chống thất thoát, tham nhũng. Nhiều DNNN có doanh thu tốt, giải quyết công ăn việc làm, an sinh xã hội.

Tuy nhiên, ông cho rằng vẫn còn những tồn tại của DNNN như hiệu quả sản xuất, kinh doanh còn thấp, phương án cổ phần hóa còn chậm, xác định phương án sử dụng đất, giá trị văn hóa, lịch sử… còn khó khăn. Cơ chế phối hợp giữa các bộ ngành còn yếu kém. Đặc biệt là việc ngăn chặn mất tài sản Nhà nước trong quá trình cổ phần hóa DNNN.

Cũng theo Thủ tướng, nguyên nhân có nhiều, cả chủ quan và khách quan, chúng ta phải tự liên hệ thấy nguyên nhân chủ quan là chủ yếu. Trước hết là nhiều bộ, ngành, nhiều địa phương, một số tập đoàn, tổng công ty Nhà nước còn chưa thực sự nghiêm túc triển khai kế hoạch cổ phần hóa, thoái vốn, cơ cấu lại DNNN theo quy định của pháp luật và chỉ đạo của Thủ tướng.

Người đứng đầu Chính phủ nhận định vẫn còn tư tưởng ngại thay đổi, không muốn đổi mới vì lợi ích cá nhân, đặc quyền, đặc lợi, lợi ích cục bộ của ngành, lĩnh vực, thậm chí có trường hợp tham nhũng, che giấu sai phạm, cố tình làm chậm, không thúc đẩy thực hiện nhiệm vụ quan trọng này.

"Hiện tượng tham nhũng trong doanh nghiệp Nhà nước còn sân trước, sân sau, thậm chí vườn sau là có, chúng ta phải chú ý khắc phục cái này, để làm sao DNNN cùng với hệ thống chính trị đóng góp quan trọng vào công cuộc phòng, chống tham nhũng mà Đảng, Nhà nước ta đang lãnh đạo quyết liệt", Thủ tướng nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Xuân Phúc nêu rõ, các tập đoàn, tổng công ty nhà nước luôn có vai trò quan trọng trong xây dựng nền kinh tế thị trường theo định hướng XHCN ở nước ta. Sự lớn mạnh của các tập đoàn là kỳ vọng của Đảng và Nhà nước ta, không chỉ để giải quyết các thách thức phát triển kinh tế xã hội mà còn là ngọn cờ bảo vệ đường lối kinh tế mà chúng ta đang đặt ra trong quá trình chiến lược phát triển của đất nước.

Trước thách thức của thời đại mới, cạnh tranh khốc liệt, toàn cầu hóa, tự do hóa thương mại, sự biến động nhanh của thị trường trong nước, quốc tế, sự tụt hậu về công nghệ, sự khắt khe các rào cản thị đường, các tập đoàn, tổng công ty Nhà nước cũng cần đổi mới, cải cách kịp thời hơn để bảo đảm vai trò tiên phong và chủ lực của mình.

Các DNNN cần nâng cao năng lực cạnh tranh, quản lý, nâng cao hiệu quả. Bộ máy điều hành cần nâng cấp, ứng dụng cách quản trị hiện đại, nâng cao năng lực cạnh tranh, kể cả các chỉ số theo dõi, sản xuất kinh doanh.

Cùng với đó phải đi đầu trong nghiên cứu, phát triển, đổi mới công nghệ. Mỗi tập đoàn, tổng công ty phải là một trung tâm đổi mới sáng tạo; cần chủ động hơn nữa trong hội nhập, vươn ra quốc tế; lấy thị trường nội địa là bàn đạp, vươn tới chuỗi giá trị khu vực và toàn cầu.

Thủ tướng yêu cầu trao quyền tự chủ “cho anh em”, “tin anh em”, nhưng có cơ chế kiểm soát quyền lực; phải khắc phục được những thất bại của thị trường, quan tâm đầu tư các địa bàn mà tư nhân không muốn đầu tư, hoặc lĩnh vực nhạy cảm liên quan đến an ninh quốc phòng. Đây phải được coi là một tiêu chí trong việc đánh giá hiệu quả của DNNN.

Ngoài ra, DNNN cần góp phần tái cơ cấu nền kinh tế, ổn định vĩ mô, đảm bảo an ninh, quốc phòng, đồng thời phải tiên phong trong nhiều lĩnh vực, điển hình như xây dựng chính phủ điện tử, mạng viễn thông 5G.

Để thực hiện được mong muốn này, Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành đảm bảo sự phát triển cho DNNN, tạo tâm lý an tâm, hiệu quả đầu tư.  Thủ tướng giao Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính, Bộ LĐ-TB&XH, Bộ Nội vụ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, các cơ quan liên quan trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ khẩn trương ban hành các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành các Nghị định nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh.

Bài liên quan

'Thúc' DNNN cổ phần hóa chậm lên sàn: Cần có những liệu pháp đủ mạnh

[Gặp gỡ Thứ tư] Định nghĩa lại khái niệm DNNN: Phải sửa một số luật và toàn bộ văn bản dưới luật liên quan

6 tháng đầu năm 2018: Cổ phần hoá, thoái vốn DNNN đạt hơn 28.000 tỷ đồng

DNNN tìm cách dứt “bầu sữa” bảo lãnh