Thu hồi nợ đọng gần 500 tỷ đồng

Theo BHXH Việt Nam, những năm qua, các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an, Công an các địa phương và ngành BHXH Việt Nam đã phối hợp thường xuyên, hiệu quả trên nhiều lĩnh vực có liên quan đến chức năng, nhiệm vụ của hai Ngành, đặc biệt trong công tác phòng, chống tội phạm và vi phạm pháp luật BHXH, BHYT, BHTN.

Trước bối cảnh tình hình vi phạm pháp luật ở lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN có chiều hướng gia tăng, diễn biến ngày càng phức tạp, trên cơ sở hiệu quả đạt được trong công tác phối hợp thời gian qua, ngày 21/01/2022 Bộ Công an và BHXH Việt Nam đã ký Quy chế phối hợp số 01/QCPH-BCA-BHXHVN về thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia, bảo đảm trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng chống tội phạm trong lĩnh vực BHXH, BHYT, BHTN.

Để đánh giá tình hình triển khai thực hiện Quy chế của các tỉnh, thành phố, ngày 24/9/2022, Bộ Công an và BHXH Việt Nam đã ban hành Kế hoạch số 472/KHKT-BCA-BHXHVN về việc kiểm tra kết quả thực hiện Quy chế số 01/QCPH-BCA-BHXHVN ngày 21/01/2022 của Bộ Công an và BHXH Việt Nam. Theo đó, từ ngày 03-18/10/2022, Đoàn kiểm tra liên ngành Bộ Công an và BHXH Việt Nam đã thực hiện kiểm tra tại 06 tỉnh, thành phố: Đồng Nai, Bình Dương, Quảng Nam, Đà Nẵng, Quảng Ninh, Bắc Giang. Nhìn chung, cơ quan Công an và cơ quan BHXH các địa phương đã nghiêm túc triển khai Quy chế số 01/QCPH-BCA-BHXHVN, ký ban hành các Quy chế phối hợp, Kế hoạch liên ngành nhằm bảo đảm sự chỉ đạo thống nhất giữa hai Ngành trong công tác phối hợp và tăng cường trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị trong thực hiện chức năng, nhiệm vụ được giao.

Việc triển khai phối hợp giữa cơ quan Công an và cơ quan BHXH được thực hiện thông qua nhiều hình thức, nội dung phong phú, trong đó tập trung ở một số nội dung chủ yếu sau:

Thứ nhất, thường xuyên trao đổi, cung cấp thông tin, số liệu, tình hình nợ BHXH, BHYT, nhất là các đơn vị có số tiền chậm đóng BHXH, BHYT lớn và kéo dài; các thông tin về các vụ việc, hành vi vi phạm pháp luật (trốn đóng, gian lận, trục lợi…) trong lĩnh vực BHXH, BHYT của các đơn vị, tổ chức, cá nhân có liên quan. Từ đó, nhận định tình hình, tìm ra những giải pháp tối ưu trong việc xử lý và hạn chế các hành vi vi phạm.

Cụ thể, tính đến hết tháng 9/2022, cơ quan công an và cơ quan BHXH ở tất cả các tỉnh, thành phố đã phối hợp chặt chẽ trong việc đôn đốc thu hồi nợ đọng, số tiền nợ thu hồi thông qua công tác phối hợp đạt gần 500 tỷ đồng. Trong đó, tại một số tỉnh thực hiện rất hiệu quả việc phối hợp như: Bình Dương, 9 tháng đầu năm 2022 BHXH tỉnh đã phối hợp với cơ quan Công an đôn đốc thu hồi nợ BHXH của 88 đơn vị với số tiền đã thu hồi hơn 30 tỷ đồng; BHXH TP. Đà Nẵng và Công an TP. Đà Nẵng đã phối hợp chặt chẽ trong việc cung cấp thông tin, tài liệu liên quan DN có vốn đầu tư nước ngoài trên địa bàn để phát hiện và xử lý vấn đề liên quan đến chủ DN bỏ trốn….

Thứ hai, việc phối hợp với cơ quan Công an thực hiện theo Quy chế đã có tác dụng và chuyển biến rõ rệt. Trước đây, các đơn vị SDLĐ thường né tránh làm việc với cơ quan BHXH hoặc cử người đại diện không có thẩm quyền giải quyết công việc, khi có sự phối hợp của cơ quan Công an, các đơn vị sử dụng lao động đã cam kết, khắc phục hậu quả và phối hợp với cơ quan BHXH để thực hiện đúng quy định của pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

- Đối với việc kiến nghị khởi tố vụ án hình sự theo quy định tại Điều 216 Bộ luật Hình sự, thực tế có nhiều vướng mắc về chính sách, thẩm quyền trong việc phát hiện, áp dụng hành vi vi phạm, do vậy việc khởi tố vụ án hình sự đối với tội danh trốn đóng BHXH còn gặp một số khó khăn, cần sửa đổi, bổ sung một số quy định của pháp luật để tạo sự đồng bộ giữa pháp luật hành chính và pháp luật hình sự, bảo đảm cho quá trình kiến nghị khởi tố, tiếp nhận điều tra, khởi tố vụ án hình sự liên quan đến tội danh trốn đóng BHXH, BHYT, BHTN.

Trong thời gian tới, hai ngành tiếp tục chủ động phối hợp chặt chẽ, tích cực hơn trong việc ngăn ngừa, xử lý các hành vi vi phạm về BHXH, BHYT, BHTN thông qua việc: 1- Đẩy mạnh trao đổi thông tin liên quan đến lĩnh vực BHXH, BHYT; tăng cường phối hợp thanh tra, kiểm tra đối với những đơn vị, doanh nghiệp có dấu hiệu trốn đóng, nợ đọng BHXH, BHYT. Đặc biệt, sẽ chủ động thực hiện các biện pháp nghiệp vụ để phát hiện, điều tra, xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT. Đồng thời, chú trọng thực hiện tốt việc kết nối, chia sẻ thông tin giữa CSDL quốc gia về dân cư và CSDL quốc gia về bảo hiểm. 2- Chủ động tăng cường xây dựng kế hoạch thanh tra liên ngành Công an và BHXH đối với đơn vị có dấu hiệu vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN, nghiên cứu củng cố, hoàn thiện hồ sơ để khởi tố một số đơn vị có hành vi vi phạm về BHXH, BHYT, BHTN; qua đó nâng cao tính răn đe, ngăn ngừa hành vi vi phạm pháp luật trong lĩnh vực BHXH, BHYT.

Tăng cường công tác thanh, kiểm tra 

Hiện nay, với sự nỗ lực của ngành BHXH Việt Nam và sự phối hợp chặt chẽ của các Bộ, ban, ngành liên quan, tình trạng nợ đọng, chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN đang có chiều hướng giảm. Tuy nhiên, việc chậm đóng vẫn còn diễn ra tương đối phổ biến ở tất cả các loại hình DN, nguyên nhân của tình trạng chậm đóng từ nhiều yếu tố khách quan, chủ quan, nhưng chủ yếu vẫn là do ý thức chấp hành pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN của một số DN chưa cao; cố tình dây dưa, chây ỳ để nợ kéo dài làm ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi của NLĐ trong việc thụ hưởng các chính sách an sinh.

Thời gian qua, bên cạnh việc áp dụng các giải pháp đôn đốc thu, thu nợ BHXH, BHYT, BHTN thì công tác thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm được xác định là giải pháp tích cực trong việc tăng thu, giảm tình trạng chậm đóng và răn đe, phòng ngừa, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của các chủ thể tham gia BHXH, BHYT, BHTN góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ, đồng thời thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội.

Kết quả đạt được từ công tác thanh tra chuyên ngành (TTCN) đóng và xử lý vi phạm đã góp phần tạo sự chuyển biến rõ nét trong nhận thức của các tổ chức, cá nhân về vai trò, trách nhiệm, mục đích, ý nghĩa của việc tham gia BHXH, BHYT, từ đó củng cố niềm tin vững chắc trong toàn xã hội về các chính sách an sinh xã hội của Đảng, Nhà nước nói chung và chính sách BHXH, BHYT nói riêng.

Năm 2021 và 09 tháng đầu năm 2022, thông qua công tác TTCN về đóng BHXH, BHYT, BHTN đã thu hồi 4.383 tỷ đồng tiền chậm đóng BHXH, BHTN, BHYT (trong đó năm 2021 là 2.445 tỷ đồng, 09 tháng năm 2022 là 1.938 tỷ đồng).

Đặc biệt, nhằm hạn chế đến mức thấp nhất tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN những tháng cuối năm 2022, BHXH Việt Nam đã quyết liệt chỉ đạo BHXH các tỉnh, thành phố áp dụng triệt để các giải pháp thu hồi nợ, trong đó là giải pháp tổ chức các đoàn TTCN tập trung thanh tra phương thức đóng, linh hoạt trong việc lựa chọn địa điểm thanh tra bằng việc mời đơn vị đến làm việc tại cơ quan, rút gọn thời gian thanh tra… Nhờ việc triển khai đồng bộ các nội dung trên, chỉ trong tháng 8 và tháng 9/2022, ngành BHXH Việt Nam đã thực hiện TTCN đột xuất tại 2.233 đơn vị chậm đóng từ 03 tháng trở lên và có số nợ lớn, sau thanh tra ngoài việc yêu cầu các đơn vị SDLĐ thực hiện kịp thời nghĩa vụ phải đóng BHXH, BHTN, BHYT mới phát sinh còn thu hồi hơn 250 tỷ đồng tiền nợ BHXH, BHTN, BHYT cũ. Dự kiến trong những tháng còn lại của năm 2022 số tiền chậm đóng được thu hồi qua thanh tra sẽ đạt khoảng 200 tỷ đồng/tháng.

Đồng thời với việc tăng cường thu hồi nợ, giảm tình trạng chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN, năm 2021 và 09 tháng năm 2022, qua công tác thanh tra đã phát hiện: 92.380 người chưa tham gia (năm 2021 là 42.000 người, 09 tháng năm 2022 là 50.380 người); đóng thiếu thời gian, đóng thiếu mức đóng với số tiền truy đóng là 246,6 tỷ đồng (trong đó năm 2021 là 127,5 tỷ đồng, 9 tháng năm 2022 là 119 tỷ đồng), do đó đã góp phần vào việc tăng thu, phát triển người tham gia của Ngành.

Hiệu quả hoạt động TTCN về đóng BHXH, BHYT, BHTN của cơ quan BHXH đã làm thay đổi rõ rệt nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật BHXH, BHYT, BHTN của chủ SDLĐ, quyền lợi NLĐ được đảm bảo, chế độ được giải quyết kịp thời - đúng - đủ. Kết quả nói trên là cơ sở thực tiễn để khẳng định cơ quan BHXH có khả năng, nhân lực và nguồn lực thực hiện nhiệm vụ TTCN để kịp thời phát hiện và ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật về BHXH, BHYT, BHTN.

Là cơ quan thuộc Chính phủ tổ chức thực hiện chính sách, chế độ về BHXH, BHYT, BHTN, đồng thời được giao thực hiện một số nhiệm vụ quản lý nhà nước, có tổ chức bộ máy theo hệ thống ngành dọc từ Trung ương đến địa phương, có phạm vi đối tượng quản lý lớn, do đó Dự thảo Luật Thanh tra (sửa đổi) - đang trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 4 Quốc hội khóa XV- đã quy định việc thành lập cơ quan thanh tra, trong đó có cơ quan BHXH. Việc quy định như vậy là thực sự cần thiết phù hợp với thực tiễn nhằm đảm bảo quyền lợi cho người tham gia, thụ hưởng chính sách và góp phần thực hiện tốt chính sách an sinh xã hội; ổn định, phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Bài liên quan

Cần có giải pháp mạnh đối với vấn đề chậm đóng, nợ đọng và trốn đóng BHXH

Qua ứng dụng VssID: Người lao động đòi được hơn 2 tỷ đồng tiền nợ đóng BHXH

Giám đốc BHXH TP.HCM: 'Hơn 35.600 đơn vị nợ đóng BHXH với số tiền 2.469 tỷ đồng'

Kiểm toán kiến nghị Bộ Tài chính thu hơn 4.700 tỷ nợ đọng và thoái vốn