Tái cấu trúc bán lẻ truyền thống để tăng trưởng

Ngành bán lẻ kỳ vọng phục hồi

Dữ liệu từ báo cáo mới đây của Công ty Chứng khoán KB Việt Nam (KBSV Research) cho biết, Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách nhằm thúc đẩy tiêu dùng, nổi bật là việc giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) từ 10% xuống 8% trong 6 tháng đầu năm. KBSV Research đánh giá, chính sách này sẽ kích cầu tiêu dùng, cùng với việc bổ sung 3,8 triệu người vào tầng lớp tiêu dùng là tín hiệu tích cực, đặc biệt với các ngành hàng thiết yếu và tiêu dùng nhanh.

Theo các chuyên gia, năm 2025, dự báo thị trường bán lẻ sẽ sôi động khi kinh tế Việt Nam có dư địa tăng trưởng mạnh hơn. Bộ Công thương cho biết sẽ tiếp tục triển khai thực hiện các giải pháp nhằm kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy phát triển thị trường trong nước theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Bên cạnh đó, Luật Thương mại điện tử dự kiến được thông qua sẽ định hình lại khung pháp lý, hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận thị trường số.

Đối với thị trường bán lẻ dược phẩm, KBSV Research cho rằng, sự phổ cập Internet sẽ là yếu tố thúc đẩy mảng kinh doanh thuốc online phát triển mạnh mẽ. Bên cạnh đó, các chuỗi hiện đại có khả năng cạnh tranh ngày càng lớn so với nhà thuốc truyền thống do ưu thế công nghệ, dịch vụ giao hàng tận nơi và độ minh bạch.

Tái cấu trúc để tăng trưởng

Nhu cầu tiêu dùng được đánh giá sẽ tập trung vào các sản phẩm thiết yếu. Theo NielsenIQ, chi tiêu cho thực phẩm tươi sống và hàng gia dụng tăng lần lượt 21,3% và 12,2%. Trong khi đó, chi tiêu cho các mặt hàng xa xỉ giảm 21% do người tiêu dùng ưu tiên tiết kiệm và bảo vệ tài chính cá nhân.

Trả lời Nhadautu.vn, ông Võ Hoàng Hải, Phó Tổng Giám đốc NamABank cho rằng, dù GDP tăng trưởng nhưng độ lan toả không cao, do nhu cầu tiêu dùng cá nhân sụt giảm.

"Nếu xét ở phía cầu, GDP được tác động bởi hoạt động tiêu dùng cá nhân, chiếm 63% quy mô. Nhưng có một thực tế là hoạt động tiêu dùng cá nhân giảm đều đặn từ 2020 đến nay. Tỷ trọng đóng góp vào GDP càng ngày càng thu hẹp, dù vẫn có sự bùng nổ ở giai đoạn 2022, tăng trưởng hàng hoá bán lẻ kém xa giai đoạn trước dịch, khi hiện tại chỉ quanh vùng 16%", ông Hải phân tích.

Đồng quan điểm, ông Nguyễn Anh Đức, Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, để hiện thực hoá, thị trường bán lẻ cần những cú hích mạnh mẽ, bắt đầu từ niềm tin tiêu dùng.

Theo thống kê của Hiệp hội các nhà bán lẻ Việt Nam, thông thường tốc độ tăng trưởng của ngành thương mại, dịch vụ và bán lẻ thường có mối quan hệ tỷ lệ thuận với GDP, với hệ số trung bình khoảng 1,5 lần. Do đó, để nền kinh tế đạt mức tăng trưởng 8%, ngành thương mại, dịch vụ và bán lẻ cần tăng tối thiểu 12%.

"Niềm tin này được xem xét ở hai khía cạnh. Thứ nhất, đối với người tiêu dùng cá nhân, chỉ số niềm tin chủ yếu phụ thuộc vào thu nhập. Một mức thu nhập ổn định, đủ để trang trải cuộc sống sẽ đảm bảo người tiêu dùng tự tin chi tiêu, từ đó thúc đẩy tăng trưởng chung. Thứ hai, dưới góc độ doanh nghiệp, niềm tin liên quan đến sức khỏe tài chính của doanh nghiệp, đòi hỏi những chính sách hỗ trợ trực diện và hiệu quả từ phía Nhà nước", ông Nguyễn Anh Đức khẳng định.

Về giải pháp, ông Nguyễn Anh Đức cho rằng, niềm tin tiêu dùng là động lực quan trọng giúp thúc đẩy nhu cầu thị trường, nhưng để duy trì tăng trưởng ổn định và vượt ngưỡng hiện tại, thị trường bán lẻ cần được tái cấu trúc toàn diện từ hệ thống bán lẻ truyền thống, phương thức kinh doanh hiện đại đến chuỗi cung ứng, nhằm tối ưu hóa hiệu quả và nâng cao chuỗi giá trị.

"Trước hết cần tái cấu trúc bán lẻ truyền thống. Hiện nay, thương mại truyền thống đang gặp phải sự trì trệ lớn, cần được cải tổ để thích nghi với bối cảnh mới. Thứ hai là tái cấu trúc thương mại hiện đại. Việc này nhằm tạo ra những bước đột phá, đặc biệt trong các lĩnh vực như thương mại điện tử, bán lẻ không qua cửa hàng truyền thống, và các hình thức cá nhân hóa, tùy chỉnh sản phẩm/dịch vụ cho từng nhóm đối tượng khách hàng. Đây là cách để đi tắt đón đầu, đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng hiện đại. Thứ ba là tái cấu trúc chuỗi cung ứng và giá trị. Các mô hình chuỗi cung ứng và chuỗi giá trị cần được điều chỉnh để tối ưu hóa hiệu quả và gia tăng giá trị chung", Chủ tịch Hiệp hội các nhà bán lẻ nêu giải pháp.