Quốc hội thông qua cơ chế đặc thù phát triển TP.HCM

Chiều 24/6, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 5, Quốc hội tiến hành biểu quyết thông Nghị quyết thí điệm một số cơ chế chính sách đặc thù phát triển TP.HCM.

Nghị quyết quy định thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM về quản lý đầu tư; tài chính, ngân sách nhà nước; quản lý đô thị và tài nguyên, môi trường; ngành, nghề ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược vào thành phố; quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; tổ chức bộ máy của chính quyền Thành phố và TP. Thủ Đức.

Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày 1/8/2023. Chính phủ được giao sơ kết 3 năm việc thực hiện nghị quyết và báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2026; tổng kết việc thực hiện nghị quyết, báo cáo Quốc hội tại kỳ họp cuối năm 2028.

Áp dụng hợp đồng BOT trên đường hiện hữu

Theo đó, về đầu tư, TP.HCM được thí điểm mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD), trong đó sử dụng ngân sách địa phương triển khai dự án đầu tư công độc lập để bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với các dự án đầu tư theo đồ án thiết kế đô thị riêng, quy hoạch vùng đô thị vùng phụ cận các nhà ga thuộc các tuyến đường sắt, nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3. UBND TP.HCM được quyết định điều chỉnh mật độ xây dựng, chỉ tiêu hạ tầng kỹ thuật, xã hội với các dự án này.

TP.HCM đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) với dự án lĩnh vực thể thao, văn hóa; y tế, giáo dục đào tạo. TP.HCM được áp dụng loại hợp đồng BOT với dự án nâng cấp, mở rộng, hiện đại hóa công trình đường bộ hiện hữu.

Trường hợp chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng chiếm tỷ trọng lớn hơn 50% tổng mức đầu tư của dự án và phương án tài chính sơ bộ của dự án PPP không bảo đảm khả năng hoàn vốn, HĐND TP.HCM xem xét, quyết định việc tăng tỷ lệ vốn nhà nước tham gia dự án PPP nhưng không quá 70% tổng mức đầu tư của dự án.

Đồng thời, TP.HCM cũng được áp dụng hợp đồng BT, với tổng mức đầu tư dự án theo loại hợp đồng này được xác định như dự án đầu tư công. Chính phủ quy định lãi vay, lợi nhuận hợp lý, phương thức thanh toán, quyết toán thực hiện dự án áp dụng loại hợp đồng BT. Các chi phí này được tính vào tổng mức đầu tư dự án.

Được bổ sung tối đa 70% số tăng thu ngân sách Trung ương

Về tài chính, ngân sách Nhà nước, HĐND TP.HCM quyết định và điều chỉnh mức, tỷ lệ thu phí, lệ phí chưa có trong danh mục của Luật Phí, lệ phí (trừ phí, lệ phí toà án, các loại phí thuộc nguồn thu ngân sách Trung ương). Ngân sách TP.HCM được hưởng 100% số tăng thu từ các khoản thu do điều chỉnh phí, lệ phí. TP.HCM được thực hiện cơ chế tạo nguồn để cải cách tiền lương, chính sách an sinh xã hội cho cả thời kỳ ngân sách theo quy định của cấp có thẩm quyền.

TP.HCM được vay qua phát hành trái phiếu chính quyền địa phương, vay từ các tổ chức tài chính trong nước, và nguồn vay nước ngoài của Chính phủ vay về cho vay lại, với tổng dư nợ tối đa 120% số thu ngân sách TP.HCM được hưởng theo phân cấp. Tổng mức vay và bội chi ngân sách TP.HCM hằng năm do Quốc hội quyết định theo Luật Ngân sách nhà nước. Hằng năm, TP.HCM được bổ sung tối đa 70% số tăng thu ngân sách Trung ương từ các khoản thu phân chia giữa ngân sách Trung ương và ngân sách thành phố so với dự toán được Thủ tướng giao.

Công ty đầu tư tài chính nhà nước TP.HCM (HFIC) là Công ty TNHH MTV 100% vốn nhà nước, quản lý Quỹ đầu tư phát triển địa phương. Nguồn lực thu được từ cổ phần hoá doanh nghiệp Nhà nước do UBND TP.HCM làm đại diện, được dùng để tăng vốn cho HIFC. Lợi nhuận còn lại của HFIC sau khi trích lập các quỹ, được giữ lại bổ sung vào Quỹ Đầu tư phát triển.

HĐND TP.HCM được bố trí vốn đầu tư công từ ngân sách thành phố để hỗ trợ lãi suất cho các dự án đầu tư được HFIC cho vay thuộc lĩnh vực ưu tiên phát triển kinh tế xã hội.

Bố trí quỹ đất nhà ở xã hội trong diện tích dự án nhà ở thương mại

Nghị quyết nêu rõ, TP.HCM được thí điểm cơ chế tài chính để giảm phát thải khí nhà kính theo cơ chế trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon. Ngân sách TP.HCM hưởng 100% nguồn thu từ giao dịch tín chỉ carbon. Trụ sở các cơ quan hành chính, đơn vị sự nghiệp công, đơn vị được xác định là tài sản công được lắp đặt hệ thống điện mặt trời để tự dùng.

Thành phố cũng được tự quyết cơ chế, chính sách ưu đãi, ưu tiên thu hút nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh vực sản xuất chip, công nghiệp mạch tích hợp bán dẫn, vật liệu mới.

Nghị quyết đưa ra chính sách miễn thuế thu nhập cá nhân, doanh nghiệp với khoản thu nhập từ chuyển nhượng vốn góp, quyền góp vốn vào doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo.

Về xây dựng - quy hoạch và đầu tư, nghị quyết trao quyền cho TP.HCM được bố trí quỹ đất nhà ở xã hội trong diện tích dự án làm nhà ở thương mại hoặc đất được Nhà nước giao, cho thuê phù hợp quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, cũng như quy hoạch đô thị, xây dựng.

Trách nhiệm của UBND TP.HCM phải đảm bảo đúng tỷ lệ bố trí nhà ở xã hội theo quy định về nhà ở và chủ đầu tư cần làm dự án ở vị trí được quy hoạch hoán đổi, hoàn thành nghĩa vụ tài chính đất đai trên vị trí đất được hoán đổi theo quy định, để đảm bảo tính pháp lý, người dân yên tâm sở hữu nhà.

Tăng số lượng Phó Chủ tịch huyện và xã

Về tổ chức bộ máy, Nghị quyết trao cho TP.HCM được lập Sở An toàn thực phẩm, trực thuộc UBND TP.HCM. Sở này có chức năng quản lý Nhà nước về an toàn thực phẩm, thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm hành chính về an toàn thực phẩm.

Bên cạnh đó, UBND huyện thuộc thành phố tối đa 3 Phó Chủ tịch; UBND phường, xã, thị trấn có quy mô dân số từ 50.000 người trở lên có tối đa 3 Phó Chủ tịch.

TP.HCM được quyết định thành lập, tổ chức lại, giải thể đơn vị sự nghiệp công lập trực thuộc; quy định phân cấp, ủy quyền một số nhiệm vụ, quyền hạn thuộc thẩm quyền HĐND, UBND… HĐND TP.HCM thành lập một số ban, phòng ban, văn phòng thuộc TP.Thủ Đức.

Ngoài ra, UBND TP. Thủ Đức quyết định phê duyệt dự án, chọn nhà đầu tư với các dự án nhóm B, C đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP). HĐND TP. Thủ Đức có tối đa 2 Phó Chủ tịch, 8 đại biểu chuyên trách. UBND TP. Thủ Đức tối đa 4 Phó Chủ tịch. TP. Thủ Đức cũng được lập Ban đô thị thuộc HĐND.

Bài liên quan

Cơ chế đặc thù cho TP.HCM cần khả thi, có trọng tâm và tránh dàn trải

Đại biểu Quốc hội: Cần xóa bỏ tư duy 'không buôn gì lãi bằng buôn đất'

Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư dự án giao thông hơn 1.900 tỷ đồng ở Khánh Hòa

Chủ tịch Quốc hội: Cao tốc Bến Lức - Long Thành chậm tiến độ không chỉ do thiếu vốn