Theo cuộc kiểm phiếu do Phó Tổng thống Mike Pence chủ trì, ông Biden đã giành được 306 phiếu Đại cử tri, trong khi Tổng thống Donald Trump giành được 232 phiếu. Phiên họp chung của Quốc hội kết thúc sau một buổi chiều đầy náo động trong ngày 6/1, sau khi một nhóm bạo loạn đã xông vào Điện Quốc hội của Hoa Kỳ ngay lúc các nhà lập pháp đang tranh luận xem có nên từ chối phiếu bầu Đại cử tri của tiểu bang Arizona hay không.

Sẽ có quá trình chuyển giao trật tự

Hiện chưa rõ ai đã xúi giục vụ đột nhập vào tòa nhà Quốc hội này. Ngay sau khi có chứng nhận, Tổng thống Trump đã đưa ra một tuyên bố trong đó ông đảm bảo sẽ có một quá trình chuyển giao có trật tự vào ngày 20/1. Trong tuyên bố của mình, Tổng thống Trump nêu rõ: “Mặc dù tôi hoàn toàn không đồng ý với kết quả của cuộc bầu cử và sự thật đứng về phía tôi, nhưng sẽ có một sự chuyển giao [quyền lực] có trật tự vào ngày 20/1. Tôi đã luôn nói rằng chúng tôi sẽ tiếp tục cuộc chiến đấu để đảm bảo rằng, chỉ những phiếu bầu hợp pháp mới được tính. Dù cho đây là sự kết thúc của nhiệm kỳ đầu tiên vĩ đại nhất trong lịch sử các đời tổng thống, nhưng đó chỉ là sự khởi đầu của cuộc chiến của chúng ta để khiến nước Mỹ vĩ đại trở lại!”.

Tình trạng bất ổn dân sự buộc lưỡng viện của Quốc hội Mỹ phải tạm dừng các phiên họp của họ. Các nhà lập pháp phải tìm chỗ tạm lánh, còn phiên họp bị trì hoãn trong vài giờ. Các nhà lập pháp đã tiếp tục quy trình kiểm phiếu Đại cử tri vào khoảng 8 giờ tối cùng ngày, theo giờ địa phương. Các nhà lập pháp đảng Cộng hòa đã thành công trong việc đưa ra các phản đối đối với các phiếu bầu từ 2 tiểu bang Arizona và Pennsylvania, buộc lưỡng viện Quốc hội phải về lại các phòng riêng mỗi viện để tranh luận về lý do phản đối các lá phiếu. Nhưng sau cùng, lưỡng viện đều bỏ phiếu phủ quyết nỗ lực phản đối đối với các lá phiếu Đại cử tri của 2 bang này.

Đối với các phiếu bầu ở Arizona, Thượng viện đã bỏ phiếu với tỷ số áp đảo 93-6 để chống lại những phản đối đối với các phiếu bầu, còn tỷ số biểu quyết tại Hạ viện là 303-121. Tương tự, đối với Pennsylvania, Thượng viện đã bỏ phiếu 92-7 chống lại phản đối, còn Hạ viện bỏ phiếu 282-138.

Cuộc tranh luận tại Hạ viện đối với Cử tri đoàn của Pennsylvania cũng không thể kết thúc một cách êm thắm. Một số bình luận của Hạ nghị sĩ Conor Lamb thuộc đảng Dân chủ tại sàn Hạ viện đã dẫn đến một trận đấu khẩu với một nghị sĩ đảng Cộng hòa. Một số đồng nghiệp của ông Lamb nhận định, những lý lẽ ông này đưa ra đều mang tính khiêu khích. Sau cùng, nghị sĩ đảng Cộng hòa đã bị yêu cầu rời khỏi phòng họp vì không để ông Lamb tiếp tục.

Một ngày đầy biến động

Trước khi diễn ra các thủ tục trong ngày, gần 90 thành viên Hạ viện và 13 Thượng nghị sĩ của đảng Cộng hòa đã cam kết sẽ phản đối các lá phiếu để bảo vệ tính toàn vẹn của các cuộc bầu cử trong tương lai, theo một khảo sát của The Epoch Times. Ngược lại, khoảng vài chục nhà lập pháp cũng tuyên bố phản đối việc thách thức các lá phiếu Đại cử tri của các tiểu bang, bao gồm các nhà lãnh đạo hàng đầu của đảng Cộng hòa là các Thượng nghị sĩ Mitch McConnell và Lindsey Graham.

Phó Tổng thống Hoa Kỳ Mike Pence chủ trì việc chứng nhận phiếu bầu của Cử tri đoàn trong Phiên họp chung của Quốc hội Mỹ để kiểm phiếu đại cử tri tại Điện Quốc hội Hoa Kỳ ở Washington, vào ngày 6/1/2021. (Kevin Dietsch / POOL / AFP qua Getty Images)

Nhưng sau vụ người biểu tình xâm nhập Điện Quốc hội khiến 4 người biểu tình thiệt mạng và hơn chục cảnh sát bị thương, một số nhà lập pháp đã tuyên bố từ bỏ kế hoạch phản đối các cuộc lá phiếu Đại cử tri, trong đó có Thượng nghị sĩ Kelly Loeffler thuộc đảng Cộng hòa tại tiểu bang Georgia. Trước đó, bà được coi là Thượng nghị sĩ chủ chốt dẫn đầu kế hoạch phản đối ở Georgia.

Sau khi Quốc hội triệu tập lại để tái thiết lập Phiên họp chung, lưỡng viện đã tiến hành cuộc tranh luận về phiếu bầu của Cử tri đoàn từ bang Arizona. Trong bài phát biểu ngắn tại sàn Thượng viện, bà Loeffler nói: “Bây giờ tôi không thể đi ngược lương tâm của mình để phản đối chứng nhận phiếu bầu của những Đại cử tri này. Bạo lực, tình trạng vô luật pháp cùng sự bao vây quanh các hội trường Quốc hội thật ghê tởm, và có thể coi đó là một cuộc tấn công trực tiếp vào những gì mà tôi đấu tranh để bảo vệ, đó chính là sự tôn nghiêm của tiến trình dân chủ Hoa Kỳ”.

Các nhà lập pháp khác từ lưỡng đảng cũng nhân cơ hội này để chỉ trích vụ bạo lực vừa diễn ra. Các thành viên đảng Dân chủ ở lưỡng viện đã tận dụng cơ hội để đổ lỗi cho Tổng thống Trump về tình trạng bất ổn dân sự.

Trong phiên họp chung của Quốc hội Mỹ, các thành viên Hạ viện đã phản đối các lá phiếu Đại cử tri từ các tiểu bang Georgia, Michigan, Nevada và Wisconsin. Tuy nhiên,  Phó Tổng thống Pence đã khước từ những nỗ lực phản đối của họ, vì đơn phản đối thiếu sự ủng hộ từ một Thượng nghị sĩ, khiến chúng chỉ mang tính tượng trưng.

Phiên họp chung vốn chỉ được coi là hình thức đã trở thành tâm điểm đối với toàn nước Mỹ, sau khi việc kiểm phiếu đòi hỏi các nhà lập pháp chú tâm hơn trong công tác vì những quan ngại về tính liêm chính của cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020. Bảy tiểu bang đã gửi 2 bộ chứng nhận phiếu bầu đến Washington — một cho ông Biden và một cho Tổng thống Trump. Song, các quan chức tiểu bang chỉ chứng nhận những phiếu bầu cho ông Biden, còn các cơ quan lập pháp của tiểu bang đã vắng mặt trong kỳ nghỉ lễ nên không thể tranh biện bảo vệ số phiếu bầu còn lại.

Tổng thống Donald Trump và các đồng minh của ông đã luôn nỗ lực đưa ra những khiếu nại về kết quả bầu cử vào ngày 3/11 tại các tòa án. Những đơn kiện này cáo buộc tình trạng gian lận bầu cử, khi có nhiều phiếu bầu "bất hợp pháp" xuất hiện và được kiểm đếm ở một số bang vì các quan chức bầu cử tại các bang này đã đưa ra những thay đổi hòng nới lỏng các quy định bầu cử vào phút chót.

Các bằng chứng liên tục bị phủ nhận

Mặc dù một loạt bằng chứng đã được công bố trong những tuần gần đây dưới dạng bản khai có tuyên thệ và lời khai của chuyên gia, các tuyên bố này đều đã bị các quan chức bầu cử hàng đầu và các nhà lập pháp liên tục phủ nhận. Các nhà phê bình và "liên minh" các phương tiện truyền thông cũng coi những tuyên bố này là "vô căn cứ".

Trong khi đó, một lượng lớn các đơn kiện do chiến dịch tranh cử của Tổng thống Trump và các đồng minh của ông đệ trình cũng đã bị các thẩm phán bác bỏ vì lý do thủ tục, bao gồm cả Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ. Trong một số vụ kiện, các thẩm phán cũng tuyên bố không thấy những cáo buộc từ đội ngũ của ông Trump có tính thuyết phục.

Bất chấp những thất bại, Tổng thống Trump và nhóm của ông vẫn tiếp tục nỗ lực để chứng minh rằng, cuộc bầu cử năm 2020 có những vấn đề nghiêm trọng có thể thay đổi kết quả bầu cử ở nhiều bang chiến trường. Trước phiên họp ngày 6/1, nhóm của ông đã lập luận, Phó Tổng thống Pence có quyền từ chối các phiếu bầu cho ông Biden và gửi trả chúng cho cơ quan lập pháp tiểu bang để quyết định xem họ sẽ gửi bộ phiếu bầu nào lên Quốc hội.

Tổng thống Trump đã liên tục kêu gọi ông Pence hành động. Ông cho biết, nếu Phó Tổng thống "phê duyệt cho chúng tôi, chúng tôi sẽ giành được chức Tổng thống", theo một tuyên bố hôm 6/1. Vai trò của ông Pence đã dẫn đến nhiều tranh luận gay gắt trong những ngày gần đây. Nhiều nhà phê bình khẳng định, vai trò của ông chỉ mang tính điều phối, vì ông chỉ có thể thực hiện việc kiểm phiếu ngay cả khi ông có những lo ngại về tính hợp lệ của chúng.

Trong một lá thư gửi Quốc hội hôm 6/1, Phó Tổng thống Pence cho biết, ông tin rằng Hiến pháp “hạn chế” ông thực hiện “yêu cầu quyền đơn phương” đưa ra quyết định về việc từ chối hoặc chấp nhận phiếu bầu, ngay cả khi ông có lo ngại về tính toàn vẹn của cuộc bầu cử. Thay vào đó, ông cho biết, khi tranh chấp về bầu cử phát sinh, trách nhiệm của "những người đại diện cho người dân là xem xét các bằng chứng và giải quyết tranh chấp thông qua quy trình dân chủ".

Trong thư gửi Quốc hội, ông nêu rõ: “Việc tranh cãi xem liệu Phó Tổng thống có quyền đơn phương quyết định các cuộc tranh chấp về bầu cử tổng thống sẽ hoàn toàn đi ngược lại thể chế đó". Tổng thống Trump đã phản hồi lại quyết định của ông Pence khi tuyên bố, Phó Tổng thống "không có đủ can đảm để làm những gì đáng lẽ phải làm để bảo vệ Đất nước và Hiến pháp của" Hoa Kỳ.

Tóm tắt tình hình:

- Những người ủng hộ Tổng thống Trump, có vũ trang, đã xông vào tòa nhà Capitol, buộc Quốc hội phải đóng cửa

- Những kẻ bạo loạn đập vỡ cửa sổ, một phụ nữ bị cảnh sát bắn chết, ba người khác thiệt mạng do 'tình trạng khẩn cấp về y tế', cảnh sát nói.

- Quốc hội đã tái nhóm họp sau khi xảy ra tình trạng bạo lực, và nay xác nhận ông Biden giành chiến thắng

- Một số đảng viên Cộng hòa đang cố gắng lật ngược kết quả ở một số tiểu bang nhưng không giành được sự ủng hộ đủ mức

- Trump kêu gọi những người ủng hộ bạo lực của mình về nhà nhưng nhiều lần tuyên bố vô căn cứ rằng cuộc bầu cử đã bị đánh cắp

- Nay, ông Trump đã tuyên bố, với hứa hẹn chuyển giao quyền lực trong trật tự

- Trước đó, đảng Dân chủ đã giành được hai ghế ở bang Georgia, nắm quyền kiểm soát Thượng viện

Bài liên quan

Đảng Cộng hòa xào xáo vì chiến dịch 'lật kèo' bầu cử Mỹ

Tổng thống Trump tung nỗ lực mới nhất để lật ngược kết quả bầu cử

Ông Trump muốn chỉ định công tố viên đặc biệt điều tra cuộc bầu cử

17 bang gửi đơn ủng hộ Texas kiện hủy kết quả bầu cử ở 4 bang ông Biden thắng