Nợ công gần chạm trần, cần thống nhất một cơ quan kiểm soát nợ công

HỒNG NGUYỄN
16:01 26/05/2017

Hiện việc đàm phán và vay nợ trong và ngoài nước thuộc trách nhiệm của 3 bộ. Đã đến lúc cần phải thống nhất một cơ quản quản lý để dễ bề kiểm soát nợ công. Đó là ý kiến của nhiều đại biểu Quốc hội.

Trong báo cáo của Bộ Tài chính trước Quốc hội, nợ công năm 2016 đứng ở mức 63,7% GDP, nghĩa là gần chạm mức trần 65% mà Quốc hội đặt ra. Nhiều người đặt câu hỏi, liệu tình trạng vỡ nợ có xảy ra hay không?

Nguy cơ vỡ nợ nếu vượt trần 65%

Theo ông Hoàng Quang Hàm, Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ, năm 2016 tỷ lệ nợ công/GDP đứng ở mức 63,7%. Như vậy, nếu so với con số 65% của kế hoạch trung hạn 5 năm thì chúng ta còn 1,3% để điều hành.

Điều vị đại biểu này quan ngại là, trong khi kế hoạch 5 năm mới đi được 1 chặng đường ngắn (1 năm) thì tỷ lệ nợ công/GDP đã leo lên con số 63,7%, như vậy còn 4 năm nữa thì khả năng kiểm soát trần 65% mà Quốc hội đề ra là rất khó.

Vị đại biểu này còn lưu ý, quý 1/2017 tăng trường kinh tế chỉ ở mức 5,1% so với cùng kỳ năm 2016, tụt rất xa so với chỉ tiêu 6,7% mà Quốc hội và Chính phủ đặt ra cho cả năm. Vì vậy, nếu giữ cách điều hành cũ, chỉ tiêu tăng GDP năm nay không đạt mà vẫn đảm bảo số vay như trong dự toán thì chắc chắn tỷ lệ nợ công/GDP sẽ vượt trần, ông Hàm cảnh báo.

1 hoang quang ham

Ông Hoàng Quang Hàm, đại biểu quốc hội tỉnh Phú Thọ

Vị đại biểu đến từ Vĩnh Phúc này phân tích chi tiết rằng, mức nợ công xấp xỉ 3 triệu tỷ đồng là rất lớn so với quy mô ngân sách hiện nay. Trong khi hiện việc trả nợ gốc và lãi vay, chi thường xuyên đã chiếm gần hết chi ngân sách hiện nay. Như vậy, sẽ không còn vốn cho đầu tư phát triển để có nguồn trả nợ sau này.

Vì vậy, trước Quốc hội ông Hoàng Quang Hàm đã gợi ý hai nhóm giải pháp chính để giải quyết bài toán này, đó là đổi mới về phương thức điều hành và đổi mới về thế chế.

Theo đó, liên quan tới việc đổi mới phương thức điều hành, phải xác định được những điểm nghẽn về tăng trưởng để tìm cách tháo gỡ, từ đó thúc đẩy tăng trưởng. Công tác dự báo cũng cần phải thay đổi. Trong thực tế điều hành, cần phải có dự phòng, nghĩa là nếu tăng trưởng GDP không đạt yêu cầu phải cắt giảm khoản vay từ đó cắt giảm chi, như vậy mới đảm bảo được tỷ lệ nợ công. Thêm vào đó, cần mở rộng cơ sở thu để có nguồn thu, từ đó mới có khả năng trả nợ.

Về thể chế, khi đề cập tới Luật quản lý nợ công mà Chính phủ mới trình Quốc hội xem xét và thông qua, ông Hàm cho rằng, Luật muốn phục vụ cho kiểm soát nợ công phải xác định được 3 vấn đề quan trọng: xác định phạm vi nợ công; nhận diện được rủi ro, có công cụ, phương tiện kiểm soát được rủi ro để đảm bảo an toàn nợ công; xác định tổ chức bộ máy, cơ quan phù hợp để quản lý nợ công.

Cần thống nhất một cơ quan quản lý nợ công

Hiện nay, việc đàm phán vay nợ trong và ngoài nước thuộc trách nhiệm của ba bộ: Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước. Nhưng trách nhiệm trả nợ thuộc duy nhất Bộ Tài chính. Một số ý kiến cho rằng, như vậy chưa gắn trách nhiệm đi vay với trách nhiệm trả nợ.

Hiện tại Bộ KH&ĐT có trách nhiệm phân bổ vốn đầu tư công cho các địa phương và đơn vị. Bộ Tài chính cân đối ngân sách để giải ngân cho kế hoạch phân bổ. Theo các chuyên gia kinh tế, trên thực tế luôn có độ “vênh” giữa hai cơ quan này.

Chuyên gia tài chính TS.Đặng Văn Thanh cho biết, hiện nay vấn đề vay nợ nước ngoài phải qua rất nhiều khâu, chúng ta không thể chủ động được. Thậm chí kể cả khi hiệp định vay đã được ký kết nhưng không phải lúc nào cũng giải ngân được. Ông cho biết, nhiều khi tỷ lệ giải ngân so với cam kết chỉ đạt 50 – 60%.

Đồng tình với quan điểm cần thống nhất một cơ quan kiểm soát nợ công, ông Trần Hoàng Ngân, Đại biểu Quốc hội TP.HCM cho rằng, cần tập trung về một đầu mối để theo dõi, báo cáo Quốc hội, đảm bảo được tính thống nhất của số liệu.

"Muốn kiểm soát được thì cơ quan quản lý, thu chi tài chính ngân sách phải quản lý luôn nợ công để có căn cứ xây dựng ngân sách một cách hợp lý; để chính cơ quan quản lý biết được cân đối giữa nợ và có", đại biểu Quốc hội tỉnh Thanh Hóa Bùi Sỹ Lợi nói.

Chuyên gia kinh tế, TS.Trần Du Lịch cho rằng, Bộ Tài chính phải là đơn vị chịu trách nhiệm chính, cân đối ngân sách từ đầu đến cuối và chịu trách nhiệm trước Quốc hội.

Ông Hoàng Quang Hàm, Đại biểu Quốc hội tỉnh Phú Thọ, khẳng định thêm: "Nếu thống nhất chỉ một đầu mối quản lý chắc chắn sẽ nâng cao hiệu quả kiểm soát nợ công. Vì như hiện nay, có tới 3 cơ quan quản lý ODA nhưng chưa bao giờ kiểm soát được tổng vay ODA, dẫn đến không kiểm soát được nợ vay, chỉ số nợ công.

Dẫn chứng cho điều này ông Hàm nêu ví dụ: năm 2014 Quốc hội phải bổ sung thêm dự toán 26 nghìn tỷ đồng để tạo căn cứ pháp lý quyết toán số ODA giải ngân vượt dự toán vì từ đầu không xác định được dự toán là bao nhiêu.

Một năm sau đó, vào tháng 10/2015, Quốc hội lại phải bổ sung hơn 3 nghìn tỷ đồng, nhưng đến khi quyết toán thì lại không giải ngân hết, do đó phải chuyển nguồn hơn 1 nghìn tỷ đồng. Đồng thời , có hơn 4 nghìn tỷ đồng ODA đã giải ngân nhưng không có dự toán, đến 2016 vẫn chưa xác định được.

“Khi thống nhất một cơ quan quản lý, kiểm soát nợ công sẽ cắt giảm được biên chế; tăng niềm tin, giảm phiền hà cho nhà đầu tư, người đi vay vì chỉ cần phải làm việc với một đầu mối; giảm được rủi ro về nợ và gộp được chi phí vay vì khi đó chúng ta có bức tranh tổng thể dễ nhận diện được rủi ro tốt hơn”, đại biểu Hoàng Quang Hàm bày tỏ quan điểm./.

  • Cùng chuyên mục
Lãi ròng Vingroup nửa đầu năm đạt gần 4.059 tỷ đồng, tăng 120%

Lãi ròng Vingroup nửa đầu năm đạt gần 4.059 tỷ đồng, tăng 120%

Tập đoàn Vingroup kết thúc nửa đầu năm 2025 với kết quả doanh thu và lợi nhuận đều tăng trưởng mạnh.

Tài chính - 31/07/2025 17:39

NHNN điều chỉnh tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025

NHNN điều chỉnh tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025

Ngân hàng Nhà nước vừa phát đi thông báo cho biết đã điều chỉnh tăng thêm chỉ tiêu tăng trưởng tín dụng năm 2025 đối với các tổ chức tín dụng.

Tài chính - 31/07/2025 17:33

Lợi nhuận 6 tháng của Vietnam Airlines vượt hơn 20% chỉ tiêu cả năm

Lợi nhuận 6 tháng của Vietnam Airlines vượt hơn 20% chỉ tiêu cả năm

Vietnam Airlines sau nửa đầu năm 2025 đã hoàn thành hơn một nửa kế hoạch doanh thu và vượt 20,3% chỉ tiêu lợi nhuận năm.

Tài chính - 31/07/2025 14:06

VietinBank báo lãi quý II tăng 80%, cổ phiếu bứt phá

VietinBank báo lãi quý II tăng 80%, cổ phiếu bứt phá

Luỹ kế 6 tháng đầu năm, ngân hàng thu về khoản lãi trước thuế 18.920 tỷ đồng, tăng 46% so với cùng kỳ năm trước. Với kết quả này VietinBank giữ vị trí á quân lợi nhuận của ngành ngân hàng.

Tài chính - 31/07/2025 10:45

Fed chưa sẵn sàng hạ lãi suất, S&P 500 và Dow Jones giảm điểm

Fed chưa sẵn sàng hạ lãi suất, S&P 500 và Dow Jones giảm điểm

Các chỉ số chứng khoán Hoa Kỳ giảm sau khi Chủ tịch Fed Jerome Powell phát tín hiệu rằng ngân hàng trung ương chưa sẵn sàng hạ lãi suất.

Tài chính - 31/07/2025 10:02

Lần thứ 5 liên tiếp Fed giữ nguyên lãi suất

Lần thứ 5 liên tiếp Fed giữ nguyên lãi suất

Bất chấp sức ép từ Tổng thống Mỹ Donald Trump và sự phản đối của 2 quan chức cấp cao, Fed lần thứ 5 liên tiếp giữ nguyên chính sách tiền tệ.

Tài chính - 31/07/2025 08:03

Lãi ròng quý II của SHB tăng gần 60%

Lãi ròng quý II của SHB tăng gần 60%

Xét trong nửa đầu năm 2025, thu nhập lãi thuần SHB đạt 14.670 tỷ đồng, tăng hơn 53%; lãi trước thuế 8.913 tỷ đồng, tăng 29,6%; lãi sau thuế 7.103 tỷ đồng, tăng gần 29,3%. Tính ra, SHB đã hoàn thành 61% mục tiêu lãi cả năm 2025.

Tài chính - 30/07/2025 17:09

Nghiên cứu xây dựng bộ chỉ số chứng khoán mới

Nghiên cứu xây dựng bộ chỉ số chứng khoán mới

UBCKNN đã chỉ đạo các SGDCK phối hợp cùng các SGDCK nước ngoài và các tổ chức xếp hạng thị trường như FTSE Russell, MSCI phát triển các bộ chỉ số chứng khoán mới, để tăng khả năng thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế.

Tài chính - 30/07/2025 15:59

MBB hoàn thành một nửa kế hoạch lợi nhuận năm 2025

MBB hoàn thành một nửa kế hoạch lợi nhuận năm 2025

Tính trong nửa đầu năm 2025, lãi trước thuế MBB đạt 15.889 tỷ đồng, tăng 18,3% so với cùng kỳ năm trước. So với mục tiêu lợi nhuận trước thuế 31.712 tỷ đồng cả năm, MBB đã thực hiện được 50% kế hoạch đề ra.

Tài chính - 30/07/2025 13:45

Nâng hạng thành công, chứng khoán Việt sẽ như 'chợ huyện lên phố'

Nâng hạng thành công, chứng khoán Việt sẽ như 'chợ huyện lên phố'

Nếu nâng hạng thành công, TTCK Việt Nam được kỳ vọng sẽ hút hàng trăm triệu USD dòng vốn thụ động từ quỹ ETF và vài tỷ USD dòng vốn chủ động. Quan trọng hơn, tiềm năng tăng trưởng của các công ty Việt Nam sẽ được đánh giá cao hơn so với khi TTCK ở thị trường cận biên.

Tài chính - 30/07/2025 08:00

Biên lợi nhuận PNJ cải thiện dù doanh thu giảm mạnh

Biên lợi nhuận PNJ cải thiện dù doanh thu giảm mạnh

PNJ báo doanh thu quý II giảm nhưng lợi nhuận tăng so với cùng kỳ năm trước, nguyên nhân do công ty tăng tỷ trọng bán vàng trang sức so với vàng miếng.

Tài chính - 30/07/2025 07:41

Lợi nhuận tích lũy FPT Retail tăng gần 1.000 tỷ trong nửa năm

Lợi nhuận tích lũy FPT Retail tăng gần 1.000 tỷ trong nửa năm

Chuỗi FPT Long Châu đóng góp 70% doanh thu hợp nhất FPT Retail và ghi nhận tăng trưởng 40% so với cùng kỳ năm trước. Đây là động lực tăng lợi nhuận chính cho FRT.

Tài chính - 30/07/2025 07:30

HHS báo lãi kỷ lục 3.500 tỷ đồng một quý

HHS báo lãi kỷ lục 3.500 tỷ đồng một quý

HHS báo lãi sau thuế 3.505 tỷ đồng trong quý II/2025, gấp 34 lần cùng kỳ năm ngoái và cũng là mức kỷ lục trong lịch sử hoạt động của công ty.

Tài chính - 30/07/2025 07:30

Thận trọng mua mới chứng khoán

Thận trọng mua mới chứng khoán

Hầu hết công ty chứng khoán đều cho rằng nhà đầu tư ở thời điểm hiện tại nên hạn chế mua mới, tranh thủ tìm kiếm những mã có tín hiệu giữ vững vùng hỗ trợ và chờ đợi cơ hội giải ngân khi VN-Index cân bằng trở lại.

Tài chính - 30/07/2025 06:45

Doanh thu, lợi nhuận của First Real bứt phá

Doanh thu, lợi nhuận của First Real bứt phá

Quý III/2025, CTCP Địa ốc First Real (HOSE: FIR) tiếp tục ghi nhận kết quả kinh doanh tích cực với doanh thu, lợi nhuận tăng trưởng mạnh mẽ so với cùng kỳ.

Tài chính - 29/07/2025 17:10

Nhịp giảm sâu của VN-Index mở ra cơ hội mua vào cổ phiếu

Nhịp giảm sâu của VN-Index mở ra cơ hội mua vào cổ phiếu

Ông Trần Hoàng Sơn, Giám đốc Chiến lược thị trường, CTCP Chứng khoán VPBank (VPBankS) đánh giá nhịp nghỉ của VN-Index là hợp lý và thị trường sẽ tạo nền giá mới cho dòng tiền đến sau.

Tài chính - 29/07/2025 16:09