Ngân hàng cải thiện biên lãi ròng không từ giảm lãi suất
Biên lãi ròng (Net Interest Margin-NIM, tỷ lệ thu nhập lãi thuần) của một số ngân hàng cho bức tranh cải thiện rõ, nhưng động lực cải thiện không từ giảm lãi suất mà từ cấu trúc tiền gửi thay đổi.

NIM các ngân hàng cải thiện
Vừa qua, 16 ngân hàng đã công bố kết quả kinh doanh quý 2/2021, đáng chú ý là thu nhập lãi thuần đã tăng 41% quý 2. Cụ thể, thu nhập lãi thuần 16 ngân hàng công bố đạt 36,6 nghìn tỷ đồng tăng 41,2% so với cùng kỳ nhờ thu nhập từ lãi và các khoản tương tự đạt 63,3 nghìn tỷ đồng tăng 15,5%, còn chi phí lãi là 26,6 nghìn tỷ đồng giảm 7,6% so với quý 2/2020, thu nhập lãi thuần theo đó tăng tới 41,2% và đóng góp tới 75% cho tổng thu nhập hoạt động của ngân hàng.
Một trong những nguyên nhân thu nhập lãi thuần có được kết quả trên là nhờ NIM tiếp tục mở rộng 28 điểm phần trăm (bps), đạt 4,8%. Theo tính toán thì lợi suất tài sản sinh lời (chủ yếu là lợi suất từ các khoản cho vay) quý 2 đạt 8,8% chỉ giảm nhẹ 10 bps (0,1%) so với quý 1 có thể do giảm lãi suất cho vay, tuy vậy giảm không nhiều và vẫn duy trì tương đương thời điểm quý 4/2020, trong khi đó, chi phí huy động là 4,32%, giảm tới 37 bps (0,37%) so với quý 1 và liên tục giảm từ mức 5,26% quý 3/2020.
Nguyên nhân do đâu?
Vậy đâu là nguyên nhân khiến NIM tăng, có phải do lãi suất huy động tiếp tục giảm hay không? Dưới đây là bảng lãi suất các kỳ hạn để chúng ta có cái nhìn rõ ràng hơn:

Biểu đồ thể hiện mức tăng trưởng cho vay và lợi suất tài sản (nguồn: TVSI).
Cho vay tăng trưởng tích cực 8,7% từ đầu năm, cùng kỳ chỉ ở mức 4,8% do giãn cách xã hội trong quý 2. Lợi suất tài sản bình quân quý 2 năm nay đạt 8.8% tăng nhẹ 0.11% so với đầu năm nhờ nền kinh tế hồi phục trong 6 tháng. Hầu hết các ngân hàng đã công bố báo cáo tài chính có lợi suất tài sản giảm nhẹ, chỉ có TCB +0,15% và MBB +0,17%.
Chúng tôi cho rằng nhóm ngân hàng thương mại có vốn nhà nước sẽ ghi nhận mức giảm lợi suất cao hơn nửa cuối năm.
Có nhiều thay đổi về mặt lãi suất ở các kỳ hạn chính kể từ đầu năm 2021 tới nay, nên chi phí huy động quý này giảm không phải từ mặt bằng lãi suất thấp hơn. Vậy chi phí huy động giảm mạnh (-7,6%) là nguyên nhân do đâu?
Tăng trưởng huy động đạt quý 2 tiếp tục tăng và đạt 5,6% so với quý 1, trong đó chú ý là tỷ lệ tiền gửi không kỳ hạn (CASA) của 16 ngân hàng tăng lên mức 23% cao hơn quý 1 và là tỷ lệ cao nhất kể từ quý 1/2019, đặc biệt tỷ lệ này tăng ở hầu hết các ngân hàng. Thống kê cho thấy có 14 ngân hàng đều có chỉ số này tốt hơn so với quý 1. CASA thông thường tăng được giải thích bởi nhu cầu thanh toán online, tiến bộ về mặt công nghệ… Tuy vậy, việc tăng đồng đều ở ở hầu hết các ngân hàng và trong quãng thời gian một quý có thể xuất phát từ nguyên nhân khác.

Tỷ lệ CASA tăng cao nhất từ năm 2019 (nguồn: TVSI).
Ngoài ra, tỷ lệ tăng trưởng huy động quý 2 là 5,6% nhìn theo cấu trúc tiền gửi (thuyết minh báo cáo tài chính) thì tăng trưởng tuyệt đối của tiền gửi không kỳ hạn đạt 5% so quý 1 (từ 424 nghìn tỷ đồng lên 446 nghìn tỷ đồng ), trong khi đó, tăng trưởng tiền gửi có kỳ hạn và gửi tiết kiệm lại không tăng trưởng nhiều (1.581 triệu tỷ đồng lên 1.586 triệu tỷ).
Chúng ta biết rằng chi phí huy động với các ngân hàng sẽ cao hơn đối với tiền gửi có kỳ hạn dài, do đó việc tăng trưởng tiền ở các kỳ hạn ngắn hoặc không kỳ hạn trong quý 2 có thể là nguyên nhân làm chi phí huy động tiếp tục giảm mà không phải tới từ việc ngân hàng chủ động giảm lãi suất ở các kỳ hạn. Tức là chủ yếu do nguyên nhân cấu trúc tiền gửi thay đổi.
Có thể căn bản nhất là do lãi suất tại các kỳ hạn ngắn thời gian qua đã kém hấp dẫn so với trước đây cùng với việc dịch bệnh từ gần cuối tháng 4 làm đình trệ việc giao thương dẫn tới doanh nghiệp và người dân có tâm lý giữ tiền ở tài khoản thanh toán và kỳ hạn ngắn để chờ đợi dịch bệnh qua. Hay cũng có thể do tâm lý dự trữ một số tiền nhất định trong tài khoản để phòng trừ nhu cầu cần gấp là nguyên nhân chính dẫn tới việc CASA tăng và tiền gửi tại các kỳ hạn dài không tăng nhiều. Dĩ nhiên, tiền ở kỳ hạn ngắn và CASA tăng thì chi phí huy động của ngân hàng sẽ thấp hơn so với việc tiền gửi để ở kỳ hạn dài và có thể là một trong các nguyên nhân dẫn tới chi phí huy động của ngân hàng tiếp tục giảm (-7,6%).
Có thể thấy việc NIM mở rộng giai đoạn tới của tổng thể hệ thống ngân hàng sẽ rất khó do xu hướng giảm lãi suất cho vay là khó tránh khỏi dù cho tới quý 2 mới chỉ diễn ra ở một số ngân hàng (có thể do cơ sở/ nền tảng khách hàng khác nhau), ngoài ra chi phí huy động tổng thể cũng khó có thể giảm thấp hơn mặt bằng thấp hơn hiện tại. Quý 2 cho thấy các ngân hàng có thể giảm chi phí huy động chủ yếu do tối ưu cấu trúc vốn đầu vào, do đó có thể các quý tiếp theo mặt bằng NIM tại các ngân hàng sẽ phân hóa mạnh mẽ hơn quý 2 và ngân hàng nào tiếp tục tối ưu được đầu ra- đầu vào sẽ tốt.
(Theo Diễn đàn doanh nghiệp)
- Cùng chuyên mục
Cổ phiếu bảo hiểm ở đâu trong ‘bữa tiệc’ thị trường chứng khoán?
Cổ phiếu bảo hiểm gần như đi ngang hoặc tăng rất ít so với đà tăng của thị trường, bất chấp hiệu quả kinh doanh chính dần cải thiện và mảng đầu tư khởi sắc.
Tài chính - 12/08/2025 14:44
Thấy gì từ sự dịch chuyển dòng tiền của khối ngoại?
Các dữ liệu cho thấy nhà đầu tư toàn cầu đang có xu hướng tái cơ cấu danh mục, đặc biệt xu hướng mua ròng ở các thị trường Châu Á (trong đó có Việt Nam) đang bắt đầu quay trở lại.
Tài chính - 12/08/2025 10:31
Hiểu đúng về nhóm cổ phiếu VNMITECH và VN50 GROWTH
Sở Giao dịch Chứng khoán TP.HCM (HoSE) vừa công bố bộ Quy tắc xây dựng và quản lý chỉ số các cổ phiếu công nghiệp hiện đại và công nghệ (VNMITECH) và Quy tắc xây dựng và quản lý chỉ số các cổ phiếu VN50 tăng trưởng Vietnam Growth 50 Index (VN50 Growth).
Tài chính - 12/08/2025 08:54
Nhà đầu tư không nên FOMO khi VN-Index tiếp cận vùng 1.600 điểm
VN-Index không thể duy trì mức 1.600 điểm nhưng vẫn tăng gần 12 điểm để lên mức cao mới. Chuyên gia cảnh báo rủi ro điều chỉnh ngắn hạn khi định giá tiệm cận mức hợp lý.
Tài chính - 12/08/2025 06:45
VN-Index vượt 1.600 điểm
Tiền đổ vào thị trường chứng khoán nhiều chưa từng có đã hỗ trợ cho VN-Index chạm ngưỡng 1.600 điểm. Dòng tiền có xu hướng luân chuyển mạnh vào các cổ phiếu có tiềm năng tăng trưởng.
Tài chính - 11/08/2025 12:39
Tuần tăng trưởng ấn tượng của thị trường tiền điện tử
Thị trường tiền điện tử đã có một tuần tích cực (4/8 - 8/8) với hầu hết các đồng đều tăng trưởng, đẩy giá trị vốn hoá toàn thị trường lên gần 4.000 tỷ USD.
Tài chính - 11/08/2025 06:32
Sự phát triển thần tốc của Vietravel Airlines
Sau khi về tay nhóm T&T Group, Vietravel Airlines từ chỗ chỉ thuê tàu bay đã sở hữu 3 chiếc. Hãng đặt mục tiêu có tối thiểu 10 chiếc trong năm nay và 30 – 50 chiếc đến 2030.
Tài chính - 10/08/2025 13:20
Cổ phiếu CII tiệm cận đỉnh 2 năm
CII đã đạt được nhiều bước tiến pháp lý các dự án bất động sản tại Thủ Thiêm và khu tây TP.HCM. Nhờ đó, cổ phiếu CII cũng tăng giá mạnh trong hơn 3 tháng qua.
Tài chính - 10/08/2025 08:51
Chứng khoán 'rực rỡ' trong tuần 4/8 - 8/8
Điểm sáng tích cực nhất trong tuần vượt đỉnh của VN-Index là dòng tiền có sự lan tỏa sang các cổ phiếu và nhóm ngành ngoài VN30.
Tài chính - 09/08/2025 17:54
Bitcoin quay lại đà tăng sau sắc lệnh của ông Trump
Các chuyên gia cho rằng sắc lệnh mới nhất cho phép tài khoản hưu trí 401 (k) của người dân Hoa Kỳ được sử dụng tiền ảo, là lý do chính khiến Bitcoin quay lại đà tăng, sau thời gian dài chững lại do làn sóng chốt lời.
Tài chính - 09/08/2025 08:46
Quý kinh doanh tích cực của doanh nghiệp cảng biển
Nhiều doanh nghiệp cảng biển báo lãi ròng quý II/2025 tăng mạnh so với cùng kỳ năm trước.
Tài chính - 09/08/2025 07:59
Nhóm VN30 'nghỉ ngơi', cổ phiếu vừa và nhỏ tăng mạnh
Trong bối cảnh nhóm VN30 giảm điểm, các nhóm vốn hóa vừa và nhỏ diễn biến khá tích cực. Dòng tiền đã luân chuyển sang những cổ phiếu chưa tăng mạnh thời gian qua.
Tài chính - 08/08/2025 15:53
BSR khởi động kế hoạch chia thưởng 'khủng'
BSR lấy ý kiến cổ đông phương án tăng vốn điều lệ trong tháng 9. Doanh nghiệp có kế hoạch chia thưởng tỷ lệ 61,5% để tăng vốn lên hơn 50.000 tỷ đồng.
Tài chính - 08/08/2025 15:40
Ngay sau khi niêm yết HoSE, Taseco Land muốn phát hành cổ phiếu riêng lẻ
Taseco Land dự kiến trình cổ đông thông qua phương án phát hành cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.
Tài chính - 08/08/2025 14:53
Kịch trần lên 888.800 đồng/cp ngày chào sàn, F88 có gì hấp dẫn?
Sau khi chào sàn, Đầu tư F88 sẽ có đợt phát hành cổ phiếu ESOP và chia thưởng tỷ lệ khủng 1.200%, vốn điều lệ tăng lên hơn 1.100 tỷ đồng.
Tài chính - 08/08/2025 11:57
Tín dụng bất động sản tăng mạnh nhưng vẫn nằm trong tầm kiểm soát
Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho biết, tín dụng toàn hệ thống trong 7 tháng đầu năm 2025 tăng khoảng 10% so với cuối năm 2024. Đáng chú ý, dòng vốn chảy vào hai lĩnh vực “nóng” – bất động sản và chứng khoán.
Tài chính - 08/08/2025 09:07
- Đọc nhiều
Đáng đọc
- Đáng đọc
Tổng Bí thư Tô Lâm: 'Bộ tứ trụ cột' để giúp đất nước cất cánh
Sự kiện - Update 2 month ago
Thủ tướng: Cần truyền cảm hứng cho doanh nhân cống hiến vì đất nước
Sự kiện - Update 2 month ago
Chuyên gia: Không nên quá ‘hoảng loạn’ với con số thuế 46% từ Mỹ
Tài chính - Update 4 month ago