Lần đầu tiên tổ chức Festival nghề muối: Cơ hội quảng bá, thu hút đầu tư

Ngành muối là 1 trong 7 ngành, nghề nông thôn quan trọng

Ngày 16/12, Bộ NN&PTNT phối hợp UBND tỉnh Bạc Liêu tổ chức họp báo giới thiệu, thông tin về chuỗi sự kiện Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu 2025.

Với chủ đề "Nâng tầm giá trị hạt muối Việt Nam", "Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu: Hành trình 100 năm nghề muối - Đời người" sẽ diễn ra từ ngày 6-8/3/2025 tại tỉnh Bạc Liêu - Thủ phủ của nghề muối.

Tại Festival sẽ có một số hoạt động chính gồm: Lễ Khai mạc Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu; Khu vực với khoảng 100 gian hàng giới thiệu, trưng bày sản phẩm muối, các sản phẩm OCOP, sản phẩm muối kết hợp du lịch, HTX sản xuất, chế biến muối và các trang thiết bị, công nghệ sản xuất, chế biến. Ngoài ra có các hội nghị, hội thảo, hoạt động xúc tiến thương mại và đầu tư;...

Chia sẻ tại buổi Họp báo, ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, (Bộ NN&PTNT) cho biết, nghề muối Việt Nam hiện có tiềm năng lớn với 3.200km bờ biển; 11.000ha sản xuất; sản lượng cao, trong đó cung cấp nhu cầu ăn, chế biến thực phẩm; công nghiệp; y tế và làm đẹp. "Chính phủ Việt Nam rất quan tâm đến làm muối. Ngành muối được xếp vào danh mục 1 trong 7 ngành, nghề nông thôn quan trọng", ông Thịnh thông tin..

Bên cạnh đó, muối ở Việt Nam gắn với văn hóa, quan niệm may mắn: "Đầu năm mua muối, cuối năm mua vôi". Muối ở mỗi vùng sẽ có những đặc điểm khác nhau, thể hiện sự đa dạng vùng miền, sản phẩm, với những phương pháp làm muối độc đáo như: Muối phơi cát, phơi nước…

Tuy nhiên, sản lượng muối hiện nay chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu thụ trong nước. Mặc dù sản lượng muối đạt khoảng 1 triệu tấn/ năm, nhưng con số này vẫn còn thấp so với yêu cầu của thị trường, đặc biệt là khi phải đối mặt với những yếu tố bất lợi như mất mùa, biến đổi khí hậu và sự thay đổi của thị trường.

"Nghề muối ở nhiều khu vực vẫn còn gắn liền với sự khó khăn, nghèo đói, khi mà người nông dân làm muối chủ yếu sống dựa vào công việc thủ công, thu nhập thấp và không ổn định. Phát triển nghề muối bền vững cần có chiến lược phát triển đúng đắn, khai thác tiềm năng từ các sản phẩm muối đa dạng và tích hợp đa giá trị…"- Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn nhấn mạnh.

Đồng thời cho rằng, để gia tăng giá trị kinh tế, cần cải tiến chất lượng muối, nâng cao mẫu mã, thương hiệu cũng như áp dụng du lịch sinh thái gắn với làng nghề muối.

Do vậy, việc tổ chức "Festival nghề Muối Việt Nam - Bạc Liêu 2025" chính là nhằm tôn vinh, bảo tồn, phát triển nghề muối, nâng cao giá trị nghề muối Việt Nam nói chung, của tỉnh Bạc Liêu nói riêng, Festival còn đặt kỳ vọng khơi dậy tình yêu ngành nghề truyền thống của thế hệ trẻ có trình độ tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh, khởi nghiệp từ nghề muối.

Phát triển nghề muối bền vững
Chia sẻ giải pháp phát triển nghề muối bền vững, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn Lê Đức Thịnh dẫn Quyết định số 1325/QĐ-TTg về việc phê duyệt Đề án phát triển ngành muối giai đoạn 2021 – 2030,
Theo đó, Đề án đưa ra rất nhiều giải pháp phát triển nghề muối bền vững như: Hỗ trợ đầu tư cơ sở hạ tầng nghề muối; Hỗ trợ đầu tư các mô hình liên kết sản xuất muối; Hỗ trợ về khoa học công nghệ; Hỗ trợ tín dụng đồu tư; Đào tạo nhân lục; Phát triển sản phẩm và xúc tiến thương mại.
Được biết, kinh phí để thực hiện Đề án này đến năm 2030 dự kiến 2.824 tỷ đồng (Ngân sách nhà nước: 1.940 tỷ đồng; Nguồn vốn được nhà nước giao cho ngân sách địa phương: 300 tỷ đồng; Các nguồn đóng góp của doanh nghiệp, hợp tác xã và của nhân dân: 354 tỷ đồng; Kinh phí Bộ NN&PTNT giao tổ chức thực hiện đề án: 50 tỷ đồng; Nguồn vốn vay tín dụng Ngân hàng phát triển Việt Nam: 285 tỷ đồng

Thu hút đầu tư

Trả lời câu hỏi của Nhadautu.vn về sự tham gia của doanh nghiệp, nhà đầu tư vào sự phát triển nghề muối, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn Lê Đức Thịnh cho biết, có nhiều bên đã quan tâm, tìm hiểu cơ hội đầu tư vào nghề muối. Ngoài sản phẩm muối tinh, còn các phụ phẩm sử dụng cho công nghiệp.

Cũng theo ông Tịnh, hiện cả nước có hơn 70 doanh nghiệp, nhà đầu tư đang đầu tư sản xuất, chế biến muối. Tiêu biểu, Tây Ninh dù không có biển nhưng lại có sản phẩm muối ớt nổi tiếng. Hoặc tại cánh đồng muối ở Diêm Điền (Thái Bình), nhiều tổ chức, cá nhân đã tính đến việc liên kết sản xuất muối gắn với du lịch.

Tuy nhiên, còn nhiều vấn đề để xúc tiến đầu tư cho ngành muối. Đầu tiên là cơ sở hạ tầng như cống qua đê, bờ bao… bắt buộc phải có sự hỗ trợ của Nhà nước.

"Vừa rồi Bộ NN&PTNT đã hỗ trợ Bạc Liêu làm kênh đường dẫn ra cánh đồng muối. Với sự đầu tư này, nhiều nhà đầu tư rất quan tâm. Đặc biệt, sau khi biết tin địa phương đăng cai tổ chức Festival nghề muối, nhiều nhà đầu tư đã quan tâm, nhất là hạ tầng, nhà kho trong việc phát triển nghề muối…"- ông Thịnh thông tin.

Ông Ngô Nguyên Phong, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Bạc Liêu cho biết, hiện Bạc Liêu có 700 hộ diêm với 1400ha muối, gắn bó bao đời với nghề muối. Những hộ làm nghề muối tuy có những khó khăn, vất vả và bấp bênh, nhưng vẫn luôn yêu nghề và gắn bó với nghề.

Trong thời gian qua, tỉnh Bạc Liêu đã hỗ trợ các diêm hộ tập huấn nâng cao năng lực, hình thành HTX, hỗ trợ công cụ chế biến muối cho các HTX. Hiện nay, đã có trên dưới 10 HTX về sản xuất muối, và dần dần hình thành chuỗi liên kết các HTX tại địa bàn tỉnh.

Ngoài ra, nhiều nhà đầu tư doanh nghiệp của Singapore, Hàn Quốc... tham quan, khảo sát, xây dựng nhà máy, khu chế biến, kho chứa tại cánh đồng muối, khu trưng bày sản phẩm từ muối của Bạc Liêu.

Tuy nhiên, lãnh đạo Sở NN&PTNT Bạc Liêu thừa nhận, giá muối trên địa bàn từ xưa tới giờ có giá không cao, chỉ loanh quanh hơn 1.000 đồng/kg. Điều này khiến các nhà đầu tư kém mặn mà.

Sau khi nhận thức rõ tiềm năng, giá trị của muối, Bạc Liêu đã đẩy mạnh xuất khẩu, một năm khoảng 20.000 tấn, đồng thời kêu gọi thêm doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này. Ngoài ra, tỉnh đã ban hành 1 đề án phát triển nghề muối.

“Thông qua Festival, tỉnh Bạc Liêu mong muốn nhiều cơ quan, ban ngành, tổ chức, cá nhân sẽ quan tâm hơn đến muối Bạc Liêu, đặc biệt là các nhà đầu tư nước ngoài…”- ông Phong bày tỏ.

Trà rau sam- giải pháp cải thiện môi trường và nâng cáo giá trị vùng muối Bạc Liêu
Bà Nguyễn Thị Thu Huyền điều phối viên UNDP cho biết, vào năm 2022, khi UNDP đã tiếp nhận dự án từ Bạc Liêu về hỗ trợ diêm dâm sản xuất muối trải bạt, có những vấn đề nghiêm trọng liên quan tới ô nhiễm vùng nuôi tôm nước lợ. Tại hệ sinh thái ven biển, những diêm dân không còn đủ tài chính để nuôi tôm, và không thể tạo ra sinh kế ngoài sản xuất muối. Về nghề muối trải bạt, UNDP băn khoăn về tác động môi trường, và đa dạng hóa giá trị từ các ruộng muối.
Để giải quyết vấn đề môi trường, đại diện UNDP giới thiệu giải pháp nuôi trồng rau sam muối ở Bạc Liêu có hàm lượng khá cao Omega-3, kali và giá trị gia tăng cao. UNDP nhấn mạnh các vấn đề xã hội, môi trường và văn hóa, sản xuất bền vững và không gây tổn hại môi trường trên vùng đất đó. Những giải pháp nhằm cải thiện nước và dẫn nguồn nước sản xuất muối giúp hạn chế ô nhiễm, hỗ trợ giảm rác thải nhựa trên diện tích dẫn nước vào ruộng muối.
Bà Huyền cho biết, các sản phẩm muối của Việt Nam rất được ưa chuộng tại Pháp. Ngoài ra, trà rau sam mang đến hương vị đặc sắc, đậm đà từ vùng muối của Bạc Liêu..