Hải Vân trong ánh bình minh 'hầm xuyên núi'

Những chắp nhặt ở Hải Vân Quan

Như đã biết, trưa một ngày đầu năm 2019, hay tin xe khách chở hơn 20 sinh viên bị lật trên đèo Hải Vân rồi rơi xuống vực, anh Lê Văn Thành lái xe kỳ cựu của Công ty Quản lý và Khai thác hầm đường bộ Hải Vân đã chở một số anh em trong Ban quản lý hầm Hải Vân lao về phía hiện trường. Tại đó, hàng chục người gồm công an, lính cứu hỏa và người dân đang vất vả giải cứu vụ tai nạn thảm khốc này.

Vị trí xảy ra tai nạn cách phía Bắc chân đèo Hải Vân khoảng 2 km. Trước cảnh xe khách đè đổ cây ngổn ngang dưới chân vực, anh Thành kể lại: “Một nạn nhân tử vong trên đường tới bệnh viện, một người khác bị đứt lìa cánh tay. Các gốc cây lớn phía dưới đỡ cho chiếc xe không thì còn thiệt hại nặng nề hơn”.

Chuyến xe đen đủi này chở sinh viên Cao đẳng Kinh tế Kỹ thuật Kiên Giang, đang trong chuyến đi thực tập. Có thông tin cho rằng họ muốn ngắm cảnh trên đỉnh Hải Vân Quan. Để rồi, cuộc dạo chơi ấy nhận lấy kết quả thảm khốc.

Năm 2005, khi công trình hầm xuyên núi Hải Vân đưa vào vận hành, chặng đường đèo nổi tiếng này chấm dứt sứ mệnh thiên lý Bắc - Nam, Hải Vân Quan đơn thuần trở thành điểm du lịch. Tuy nhiên, Hải Vân vẫn vậy thôi, không bớt được hiểm nguy. Nó luôn là ngọn đèo hiểm trở bậc nhất dọc dải đất chữ S. Dù được nâng cấp, sửa chữa, mở rộng nhưng ở đây, tử thần luôn rình rập những người vượt đèo. Giữa trưa, tại vết trượt mà chiếc xe khách băng qua taluy lao xuống vực, dưới kia những áng mây lững lờ lưng chừng đệ nhất hùng quan không mang lại kỳ thú mà trái lại vết máu, đồ đạc nạn nhân vung vãi, cây cối bị xô gãy ngổn ngang khiến tôi rùng mình.

Là người bản địa, anh Thành lắc đầu như tự hỏi chính mình: “Nhiều tài xế không dám đi vào trưa và trời nhá nhem tối, tại vắng vẻ, chỉ cần mất tập trung là tai nạn xảy ra liền. Thế mà họ vẫn đi, chắc chắn tài xế này lần đầu vượt đèo. Khúc cua này tai nạn nhiều rồi”. Vừa nói anh Thành chỉ tay sang phía bên vách núi đối diện nơi những am thờ vẫn còn phảng phất khói hương.

Mấy năm trước, trong hành trình khám phá Hải Vân Quan, chúng tôi gặp 2 người đàn ông rất đặc biệt tại đây. Một người là Nguyễn Văn Thọ và người còn lại là Nguyễn Bừa. Họ đều gần chạm ngưỡng 60 tuổi, cùng trú tại khối phố 4, phường Kim Liên, quận Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng. Nơi “Đệ nhất hùng quan” này, hai người đàn ông này đều chọn cho mình nghề vá xe cho khách vượt đèo Hải Vân để kiếm sống qua ngày.

Khi vắng khách, hai ông lại quét dọn và hương khói cho những am thờ người xấu số. Ông Bừa chọn phần đèo phía bắc có tên gọi Hải Vân Quan, còn ông Thọ chọn phía nam đèo có tên gọi “Đệ nhất hùng quan” làm nơi mưu sinh.

Những chuyến vượt đèo Hải Vân ra Huế từ những năm 90 của thế kỷ trước, mỗi lần như thế là một lần đối mặt với sinh tử. Những năm 80-90 của thế kỷ trước, đèo Hải Vân ngày nào cũng có tai nạn xảy ra, và người chết, bị thương do lật xe trên đèo nhiều vô kể. Những am thờ cho người xấu số cứ thế mọc lên dày đặc dọc hai bên đường.

Kể từ sau khi hầm đường bộ Hải Vân hoàn thành, số người qua lại đèo ít hơn. Nhưng cũng không hiếm vụ tai nạn thương tâm xảy ra được hai ông lão vá xe trên đèo kịp thời cứu giúp đưa đi bệnh viện. Hồi đó, hỏi chuyện ông Nguyễn Văn Thọ đã cứu giúp được bao nhiêu người bị nạn khi qua đoạn đường đèo nguy hiểm này? Ông lắc đầu bảo: “Làm sao nhớ hết!”.

Đổi thay dưới chân đèo

Trong dịp tri ân ngày Thương binh liệt sĩ (27/7/2019) vừa qua, ông Nguyễn Tấn Đông, Giám đốc Ban Quản lý hầm Hải Vân dẫn chúng tôi thăm các gia đình trong diện giải phóng mặt bằng cho công trình hầm Hải Vân 2. Trong số họ là những giáo dân hoặc gia đình chính sách tại khu vực thị trấn Lăng Cô (tỉnh Thừa Thiên Huế).

Căn nhà ông Nguyễn Văn Cận, một cán bộ lão thành cách mạng nằm cách không xa chân núi Hải Vân. Gần 90 tuổi đời, sống bên chân đèo, ông ở tuổi xế chiều lại được chứng kiến sự đổi thay không ngờ. Tuổi thanh xuân lao mình vào cuộc chiến, khi chiến trường lắng mùi khói súng ông Cận trở về quê. Vinh dự được Đảng và Nhà nước tặng thưởng nhiều phần thưởng cao quý, trong đó có Huân chương Kháng chiến hạng Nhất và năm nay ông vừa nhận Huy hiệu 55 tuổi Đảng, nhưng đối với lão thành này, điều phấn khởi nhất đối là lần đầu tiên được đi xuyên núi Hải Vân vào năm 2005, khi hầm đường bộ Hải Vân đi vào vận hành sau nhiều năm xây dựng. “Điều kỳ diệu chỉ người dân Lăng Cô có người thân bên Đà Nẵng, cứ phải vượt đèo thăm nhau với thấy giá trị”, ông Cận nói.

“Lúc nhà nước ta chuẩn bị đào đường xuyên núi Hải Vân (hầm Hải Vân), tôi nghĩ không biết đến khi mô (nào) xong, cứ mong sống đến thời điểm đó để chứng kiến công trình. Vậy mà nay người Việt Nam mình chuẩn bị làm xong ống hầm thứ 2 nữa rồi. Người dân Lăng Cô sẽ được hưởng lợi công trình ni (này) đầu tiên”, ông Nguyễn Văn Cận tâm đắc.

Cách đó không là chỗ ở của mệ Ngô Thị Lợ. Mệ Lợ 87 tuổi, là chiến sĩ cách mạng từng bị địch bắt tù đày, năm nay gần tròn 60 năm tuổi Đảng. Gia đình bà thuộc diện giải phóng mặt bằng cho công trình hầm Hải Vân 2. Sau khi tiên phong thực hiện bàn giao mặt bằng và di dời đến nơi ở mới, giờ đây gia đình mệ Lợ đã có cuộc sống khang trang trong căn nhà mới tại nơi tái định cư cách nơi ở cũ không xa.

Khi nói về cuộc sống mới với nơi ở mới, mái ấm mới, mệ Lợ vui lắm. Ông Nguyễn Tấn Đông cho biết, các hộ gia đình trong diện GPMB khi chính quyền địa phương đặt vấn đề di dời chỗ ở, họ đã đồng ý đến nơi ở mới với mục đích quê nhà có thêm một công trình để đời.

Bài liên quan

Hầm đường bộ Bắc Hải Vân sẽ được thu phí từ ngày 27/9

Đếm ngược 90 ngày thông hầm Hải Vân 2

Thừa Thiên - Huế: Phê duyệt dự án trùng tu di tích Hải Vân Quan với tổng vốn hơn 42 tỷ đồng

Phá dỡ xong biệt phủ trăm tỷ của đại gia vàng dưới chân núi Hải Vân