Bên lề Hội thảo khoa học Quốc tế lần thứ 15 với chủ đề “Các vấn đề Kinh tế, xã hội và môi trường trong phát triển (ICSEED-2022)” được Trường Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức mới đây, Nhadautu.vn đã có cuộc trao đổi với GS.TS Harry Futselaar - Trường Đại học Khoa học Ứng dụng Saxion (Hà Lan) xoay quanh tầm quan trọng của việc sử dụng hiệu quả tài nguyên nước.

Kinh nghiệm về việc xây dựng một nền kinh tế tuần hoàn ở Hà Lan là gì thưa ông?

GS.TS Harry Futselaar: Có thể nói Hà Lan đang là nước dẫn trước và đi đầu về kinh tế tuần hoàn. Tuy nhiên, hệ thống của chúng tôi hiện đã phát triển rất tốt nên việc đưa vào bản phát triển mới hơn lại là một thách thức. Vì vậy, có thể trong ngắn hạn, có vẻ như Hà Lan đang làm tốt hơn các nước khác vì có lợi thế về công nghệ. Tuy nhiên phải thay đổi trong dài hạn, nếu không, chúng tôi sẽ ko còn là người dẫn đầu.

Ví dụ, tại thời điểm này, Việt Nam có thể kém phát triển hơn về quản lý và xử lý nước uống và nước thải, song, Việt Nam lại có nhiều khả năng giới thiệu, đưa vào các phương pháp/công nghệ mới nhất để đạt được sự bền vững, và tiến bộ hơn những gì chúng tôi có thể làm ở Hà Lan.

Tóm lại, về việc xây dựng kinh tế tuần hoàn, tôi nghĩ rằng kinh nghiệm của chúng tôi là dựa trên những kỹ năng và công nghệ hiện có. Chúng tôi rất vui khi có thể trao đổi kiến ​​thức của mình với các chuyên gia và đặc biệt là với sinh viên và các nhà khoa học, nhà đầu tư của nước bạn vào lúc này vì chúng ta phải học hỏi lẫn nhau.  

Xin ông cho biết Hà Lan quản lý nước trong khu đô thị như thế nào?

GS.TS Harry Futselaar: Ở Hà Lan, tất cả gia đình đều kết nối được với hệ thống thoát nước. Vì vậy, tất cả nước thải từ các ngôi nhà và nước mưa được thu thập trong một hệ thống cống rãnh và hệ thống này sẽ được dẫn ra ngoài đô thị. Nó đã hoạt động rất tốt trong 150 năm.

Cụ thể hơn, ở Hà Lan chỉ có một loại nước, là nước uống và nó được sử dụng cho nhiều hoạt động từ rửa xe cho đến tưới vườn. Nhìn thì có lợi nhưng thực tế lại khá bất lợi vì chất lượng nước ngày càng kém. Vì vậy, chúng tôi phải thay đổi hệ thống của mình, đầu tiên là thay đổi cách thu thập nước mưa và cần một hệ thống phi tập trung. Mặc dù hệ thống xử lý nước tập trung của Hà Lan hiện nay hoạt động khá tốt. Nhưng như phân tích ở trên, nó không bền vững. Chúng ta đang lạm dụng nước uống để tưới cây, và cho những mục đích lặt vặt. Tại sao không sử dụng nước mưa? Rất nhiều thời điểm trong nước thải có nhiều chất dinh dưỡng. Vì vậy, không chỉ nhìn vào nước, mà bạn phải nhìn vào năng lượng trong nước, nó cũng là chất dinh dưỡng. Nếu nước có thể được tuần hoàn, tái sử dụng, thì chúng ta sẽ giảm thiểu việc thất thoát nước, đảm bảo được lượng nước duy trì đều.

Ông đánh giá thế nào về tình hình quản lý nước và tài nguyên nước ở Việt Nam?

GS.TS Harry Futselaar: Dù mới đến Việt Nam không lâu, song tôi thấy việc quản lý nước ở đây khá tiến bộ. Tôi đã đến thăm một số công ty nhỏ và thấy rằng họ đã áp dụng phương pháp hữu cơ linh hoạt, không sử dụng hóa chất nữa và đang tái sử dụng nước. Việc xử lý nước được thực hiện ngay trong chính công ty chứ ko phải ở bên ngoài hay thông qua một đơn vị nào khác.

Tương tự, chúng tôi cũng đến thăm một công ty ở thành phố Trà Vinh, họ đang xử lý nước ngầm và bây giờ họ đã dần quan tâm tới các sản phẩm phụ trong khi xử lý và quản lý nước. Họ không chỉ nhìn vào nước- sản phẩm chính nữa mà còn lo lắng liệu có thể lên men các sản phẩm thải bỏ sau khi xử lý không? Một vài doanh nghiệp khác còn đưa ra những ví dụ thực tiễn về xử lý nước và họ thể hiện nó bằng các dự án, bằng những đoạn clip kiến ​​thức nhỏ hoặc bằng TikTok. Tôi đồng ý và nghĩ rằng chúng ta đừng đừng giữ bí mật về các giải pháp cho riêng mình mà hãy giúp đỡ lẫn nhau.

Xã hội đang thay đổi rất nhanh nhưng có một điều không thể thay đổi mãi mãi, đó là chúng ta cần nước, và sẽ cần nhiều nước hơn trong tương lai. Vì vậy, nếu sử dụng nước để sản xuất sản phẩm hoặc cung cấp dịch vụ để thu lợi nhuận, chúng ta nên chấp nhận rằng nếu xả nước thải, thì ít nhất nó phải có chất lượng như nước chúng ta lấy làm đầu vào. Vì vậy, mỗi doanh nghiệp nên sử dụng một phần lợi nhuận của mình để làm sạch nước thải. Bởi vì bạn không chỉ có trách nhiệm bán sản phẩm hoặc dịch vụ của riêng mình, mà bạn còn có trách nhiệm đối với môi trường. Đó là lý do tại sao chúng tôi mời gọi các công ty và các công ty đầu tư tư nhân, các công ty bất động sản và chủ sở hữu các khu công nghiệp chia sẻ thách thức và giải pháp hiện có với chúng tôi.

Những kinh nghiệm trong việc quản lý nước tại Hà Lan có thể ứng dụng vào tình hình tại Việt Nam như thế nào?

GS.TS Harry Futselaar: Tôi nghĩ rằng nếu các khu vực như khu công nghiệp, khu dân cư hay tại dự án bất động sản triển khai tuần hoàn nước thành công, thì mọi khu vực khác ở Việt Nam đều có thể triển khai để từ đó hoàn thành một hệ thống phi tập trung. Điều rất quan trọng đối với một hệ thống phi tập trung là nhỏ gọn, chúng ta không cần nhiều không gian để xây lắp nhà máy xử lý chất thải. Nó có thể được đặt trong hầm của một tòa nhà chung cư.

Nhưng công nghệ này cũng rất quan trọng và tiềm năng vì nó phi tập trung và mọi hệ thống đều hoàn toàn tự động nên bạn có thể điều khiển từ xa, từ đó tiết kiệm nguồn nhân lực. Một tổ chức trung tâm có thể cùng lúc kiểm soát nhiều hệ thống. Và sau đó bạn cũng có thể tận dụng công nghệ hiện đại như blockchain để so sánh trải nghiệm hoạt động giữa các hệ thống. Đó là lý do tại sao chúng tôi không chỉ xem xét công nghệ mà còn phải chú tâm đến các mô hình kinh doanh và công nghệ mới như Dữ liệu lớn (big data).

Xin cảm ơn ông!

Bài liên quan

Chiến lược Hợp tác đầu tư nước ngoài 2021-2030: Trông Mỹ - Âu, chờ tập đoàn lớn

Tỷ lệ thu gom xử lý nước thải đô thị chỉ mới đạt 15%

Đà Nẵng tăng cường thu hút dòng vốn từ các nước EU

Ra mắt mạng lưới doanh nghiệp thích ứng với biến đổi khí hậu đầu tiên trên cả nước