Chậm giải ngân gói tín dụng 12.000 tỷ đồng

Phát biểu tại toạ đàm "Tháo gỡ điểm nghẽn nhà ở xã hội" do Báo Thanh Niên tổ chức ngày 31/5, bà Hà Thu Giang, Vụ trưởng Vụ Tín dụng các ngành kinh tế, Ngân hàng Nhà nước, cho biết hiện nay 4 ngân hàng thương mại nhà nước đã sẵn sàng giải ngân gói 120.000 tỷ đồng để cho vay phát triển nhà ở xã hội (NOXH).

Bà Giang khẳng định, phát triển NOXH là chủ trương lớn của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước cũng xác định ưu tiên nguồn vốn vay. Trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã phối hợp với Bộ Xây dựng để xây dựng chính sách cũng như tháo gỡ khó khăn trong triển khai thực hiện.

Ngân hàng Nhà nước có nhiều văn bản chỉ đạo các tổ chức tín dụng hướng dòng vốn vào NOXH, dành cho người thu nhập thấp.

Điểm lại một số chương trình tín dụng đã triển khai thời gian qua đối với NOXH, bà Giang nêu rõ, Ngân hàng Chính sách xã hội đã triển khai tích cực cho vay mua NOXH theo Nghị định 100 và Nghị định 49, có chính sách về vốn cả người mua nhà và chủ đầu tư. Nhưng trên thực tế, ngân sách nhà nước mới bố trí được nguồn lực để triển khai cho người mua nhà. Đến quý 1/2023, chương trình này đạt gần 11.000 tỷ đồng, trong đó hơn 4.000 tỷ đồng được bổ sung theo chương trình phục hồi kinh tế của Nghị quyết 43 và Nghị quyết 11.

Còn đối với các ngân hàng chỉ định, Nghị định 100 quy định rõ nguồn cho vay phát triển NOXH thông qua các ngân hàng thương mại chỉ định và ngân sách nhà nước sẽ cấp bù lãi suất cho vay. Tuy nhiên, đến nay các ngân hành thương mại chưa bố trí được để cho vay chủ đầu tư, chưa có kết quả.

Chương trình thứ hai là tín dụng cho vay đối với hộ nghèo để hỗ trợ. Toàn bộ chương trình này là do Bộ Xây dựng chủ trì và Ngân hàng Nhà nước đã tích cực phối hợp để triển khai chính sách.

Gần đây nhất là thực hiện Nghị quyết 33 của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã chủ chủ trì phối hợp với Bộ Xây dựng triển khai cho vay đối với chủ đầu tư, người mua nhà, đầu tư cải tạo nhà mới với mức lãi suất thấp hơn từ 1,5 - 2%, thấp hơn lãi suất ngân hàng thương mại, được hướng dẫn triển khai từ 1/4, xác định điều kiện, đối tượng cho vay mua nhà…

"Ngành ngân hàng, cụ thể là 4 ngân hàng nhà nước đã sẵn sàng nguồn lực triển khai chương trình, tuy nhiên đến nay chưa phát sinh kết quả", bà Giang nhấn mạnh.

Tăng nguồn cung là giải pháp

Trong khi đó, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết dù đã có những quy định cụ thể về đầu tư, triển khai nhà ở xã hội (NOXH), nhưng vẫn tồn tại có 4 vấn đề khó khăn đó là quỹ đất, thủ tục đầu tư, xác minh đối tượng và chính sách cho chủ đầu tư.

"Có thể nói, pháp luật hiện hành đã có những quy định cụ thể và chi tiết để các đơn vị triển khai đầu tư NOXH. Theo số liệu Bộ Xây dựng cập nhật đến 19/5, đến nay cả nước đã hoàn thành 307 dự án NOXH, với quy mô 157.000 căn, tổng diện tích 8 triệu m2 và đang tiếp tục triển khai 418 dự án NOXH, kể cả loại dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư. Trong đó, 100/418 dự án đã được cấp phép và triển khai đầu tư xây dựng. Đó là kết quả đầu tư xây dựng NOXH đến thời điểm hiện nay", ông Hưng cho biết.

Cũng theo đại diện Bộ Xây dựng, trong vấn đề về tổ chức triển khai thực hiện các chính sách về NOXH hiện nay vẫn còn vướng mắc, cụ thể về nguồn tài chính bố trí cho phát triển NOXH.

"Theo như chúng tôi nhận được báo cáo cả giai đoạn từ năm 2016 - 2021, chúng ta mới bố trí được nguồn vốn tín dụng 3.163 tỷ đồng trên nhu cầu khoảng 9.000 tỷ đồng cấp cho Ngân hàng Chính sách xã hội để cấp cho vay đối tượng người mua. Còn đối tượng chủ đầu tư thì đến nay chúng ta chưa bố trí được, gần đây mới có gói 120.000 tỷ đồng để bố trí cho chủ đầu tư", ông Hưng nói và cho biết thêm, nhu cầu NOXH của người dân đang rất cao, thể hiện điển hình như việc bốc thăm mua căn hộ tại dự án NHS Trung Văn (Hà Nội) hôm 20/5 vừa qua, báo chí đã so sánh giống như thi đấu hay tỷ lệ chọi cao như thi đại học.

"Để giải quyết tận gốc vấn đề, giải pháp là làm sao tăng được nguồn NOXH. Khi nguồn cung đáp ứng tương đối đầy đủ được nhu cầu thực tế thì các vấn đề tiêu cực như "cò mồi", thổi giá, tiền chênh… trong phân phối NOXH mới có thể giảm xuống.

Làm sao có được nguồn cung? Như tôi đã nói, tạo quỹ đất, thủ tục hành chính, nguồn vốn… phải được khơi thông. Đồng thời, cần có cơ chế hỗ trợ tốt hơn, thực chất hơn cho chủ đầu tư mới thu hút được nhiều doanh nghiệp tham gia. Như định mức lợi nhuận hiện nay cao nhất là 10%, nhưng trong tương lai các mức ưu đãi cao hơn như 15%, 20%... thì cần nghiên cứu xem xét sao cho thực chất, đúng mức. Tuy nhiên, cũng cần làm cho doanh nghiệp hiểu về vai trò, nghĩa vụ chính trị đối với xã hội", ông Hưng nhấn mạnh.

Gần đây, trong quá trình sửa đổi, bổ sung luật Nhà ở, luật Kinh doanh bất động sản, Bộ Xây dựng cũng đã đề xuất với Chính phủ trình ra Quốc hội hỗ trợ nhiều chính sách ưu đãi thực chất hơn cho doanh nghiệp tham gia phát triển NOXH trong giai đoạn tiếp theo.

"Về vấn đề có nên mở rộng đối tượng thụ hưởng chính sách NOXH, tôi cho rằng với 10 nhóm hiện hành đã là rất lớn. Trước mắt, cần tập trung giải quyết thấu đáo rồi mới rà soát, nghiên cứu sau. 10 nhóm đối tượng được ưu tiên mua NOXH như quy định hiện hành cũng đã được rà soát, nghiên cứu rất kỹ càng trước khi đưa vào Đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH, nhà ở công nhân đã được Thủ tướng phê duyệt", ông Hưng nhấn mạnh.

Đại diện Bộ Xây dựng cũng cho rằng, nhu cầu của các địa phương rà soát đăng ký gửi Bộ Xây dựng là khoảng 1,8 triệu căn hộ, nhưng từ nay đến năm 2030 cần tập trung giải quyết được ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH. Với điều kiện kinh tế, xã hội như hiện nay, để giải quyết được mục tiêu 1 triệu căn hộ NOXH cũng không đơn giản, phải là sự nỗ lực quyết tâm, cố gắng phối hợp của nhiều cơ quan, ban, ngành, địa phương…

Chính sách về nhà ở phải đi kèm cải cách chế độ tiền lương

Phát biểu tại toạ đàm GS. Đặng Hùng Võ cho biết, các doanh nghiệp nên đào sâu hơn nữa vào quá trình phát triển phân khúc nhà ở thương mại giá rẻ. Sức doanh nghiệp có thể tạo ra được áp dụng công nghệ xây dựng, công nghệ vật liệu xây dựng làm giá thành nhà ở giảm đi rất nhiều.

"Về NOXH, tôi cho rằng hiện nay vẫn có quan niệm cũ là phải có sự bao cấp của Nhà nước như: đất đai không thu tiền, vốn làm nhà phải có ưu đãi… Tuy nhiên, thực tế rất nhiều doanh nghiệp có thể vận dụng sức của mình để giải quyết được vấn đề NOXH, giống như làm nhà ở thương mại giá rẻ. Lúc này, chúng ta cần phải tính đến những ưu đãi nhất định cho loại hình nhà ở thương mại giá rẻ vì đó là phân khúc ngay sát kề với NOXH, điều này cũng phù hợp với quan điểm của Ngân hàng thế giới", ông Võ nói.

Đồng thời, cần đi kèm với chính sách về nhà ở là cải cách chế độ tiền lương, chế độ phúc lợi… mới tạo nên tổng thể giải quyết được vấn đề an sinh xã hội. 

Tại cuộc làm việc của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà với Bộ Xây dựng, Ngân hàng Nhà nước, Văn phòng Chính phủ về tiến độ triển khai gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỷ đồng dành cho chủ đầu tư và người mua nhà ở các dự án NOXH, nhà ở công nhân, Phó Thủ tướng đã giao Ngân hàng Nhà nước cùng Bộ Xây dựng nghiên cứu, đề xuất phương án, thời gian hỗ trợ lãi suất phù hợp cho các chủ đầu tư, người mua nhà đủ điều kiện vay vốn từ gói tín dụng 120.000 tỷ đồng.

Theo Phó Thủ tướng, việc triển khai gói tín dụng này không phải để "giải cứu" thị trường bất động sản mà là góp phần thực hiện đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NOXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030".

Bài liên quan

Gói tín dụng 120.000 tỷ vẫn chưa đến tay doanh nghiệp làm nhà ở xã hội

Khánh Hòa hỗ trợ để công nhân tiếp cận gói vay mua nhà ở xã hội

TP.HCM cần đột phá gỡ vướng cho nhà ở xã hội

Người lao động khó tiếp cận nhà ở xã hội