[Gặp gỡ Thứ Tư] Doanh nhân Phạm Duy Hiếu: Đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp bắt đầu từ đâu?

Nhàđầutư
Với cái nhìn mới mẻ, độc đáo, Tổng giám đốc ABBank Phạm Duy Hiếu, Phó Chủ tịch Quỹ Startup Vietnam Foundation mang đến cho chúng ta không chỉ những kiến thức, bài học kinh nghiệm, mà cả những động lực mạnh mẽ, mới mẻ…, về một chủ đề khá cũ: Đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp.
CHÍ THÀNH
05, Tháng 12, 2018 | 04:08

Nhàđầutư
Với cái nhìn mới mẻ, độc đáo, Tổng giám đốc ABBank Phạm Duy Hiếu, Phó Chủ tịch Quỹ Startup Vietnam Foundation mang đến cho chúng ta không chỉ những kiến thức, bài học kinh nghiệm, mà cả những động lực mạnh mẽ, mới mẻ…, về một chủ đề khá cũ: Đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp.

Doanh nghiệp nên có bao nhiêu khoảng nghỉ?*

Tôi từng hỏi lãnh đạo một doanh nghiệp lớn là doanh nghiệp của anh ấy có bao nhiêu khoảng nghỉ? Câu trả lời là chỉ có 1: đó là kỳ nghỉ chơi team building cho mọi người trong công ty. Trong kỳ nghỉ đó, mọi người chơi hết mình, chơi đến kiệt sức thì thôi… Như vậy có đủ không?

PhamDuyHieuABBank

Phạm Duy Hiếu, Tổng giám đốc ABBank và Phó Chủ tịch SVF

Đối với tôi, không có gì đúng tuyệt đối, và cũng không có gì sai tuyệt đối. Nhiệm vụ của chúng ta là tìm ra bài học cho chính mình. Muốn vậy phải có những khoảng nghỉ (Break, time out).

Thí dụ như một đội bóng đang chơi trên sân thì khoảng nghỉ của họ là lúc nào? Đó là lúc nghỉ giải lao, khi toàn đội có thể tranh thủ giờ nghỉ để rút kinh nghiệm, đưa ra đấu pháp hợp lý cho hiệp đấu kế tiếp.

art_savor_time_istock1

Minh họa iStock

Như vậy bí quyết để quản trị doanh nghiệp, quản trị xuất sắc là tạo ra những khoảng nghỉ, càng nhiều càng tốt để rút kinh nghiệm và đưa ra các bài học. Ở mỗi khoảng nghĩ, hãy tự hỏi: mình đã làm tốt điều gì, chưa làm tốt điều gì, và bài học kinh nghiệp rút ra là gì?

Nếu mỗi người trong công ty, doanh nghiệp mỗi tuần rút ra được ba bài học, thì mỗi tháng sẽ có 12 bài học, mỗi năm sẽ có hơn 100 bài học và toàn bộ 100 người trong công ty sẽ có hơn 10.000 bài học sáng tạo.

Vậy thì đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp là gì?

Đó là vũ khí cạnh tranh của doanh nghiệp. Đổi mới chính mình tức là sống ở giây phút hiện tại. Bạn đang ở đây mà tâm trí lại ở nơi khác có nghĩa là bạn đang bị phân mảnh rồi, không thể đổi mới sáng tạo được nữa.

Inno

Minh họa nguồn UNHCR

Ở thời nguyên thủy, sức mạnh thuộc về những người có cơ bắp. Chuyển sang thời đại nông nghiệp thì sức mạnh thuộc về những người nắm giữ đất đai. Đến thời đại công nghiệp thì người sở hữu thiết bị, máy móc quyết định sức mạnh. Rồi sang thời đại thông tin, ai có nhiều sức mạnh nhất? Đó là người nắm giữ thông tin. Và giờ là kỷ nguyên kinh tế tri thức, sức mạnh nằm trong tay ai? Nằm trong tay những người có khả năng khai thác tiềm năng con người.

Trong thời đại hiện nay, công ty nào khai phá được tiềm năng con người, công ty đó sẽ thành công rực rỡ.

Tại sao Google đầu tư rất nhiều tiền, xây dựng những khu giải trí đẹp tuyệt vời cho nhân viên của mình? Đó chính là những khu vực đổi mới sáng tạo, giúp người ta chơi, thư giãn nhưng chính trong lúc chơi và thư giãn, người ta mới có thể thoải mái sáng tạo được. Có những nghiên cứu cho thấy tới 80% sáng tạo sinh ra từ các hoạt động vui chơi, giải trí đó.

Innovation-hub3

Một phòng đổi mới sáng tạo của Google. Ảnh The National

Liệu một công ty của Việt Nam có dám bỏ ra hàng chục tỉ, thậm chí hàng trăm tỉ đồng để tạo ra các khu vui chơi như Google? Hay lãnh đạo công ty lại nghĩ: Bỏ ra cũng được như liệu nhân viên của mình vào đó có sáng tạo được cái gì không?

Apple thì lại làm khác. Công ty này khuyến khích, cổ vũ bằng lời nói.  Steve Jobs từng nói: “Chúng ta chỉ có thể đổi mới thế giới bằng sự điên rồ của chính mình”. Kết quả là trong lúc Apple đã thúc đẩy được rất nhiều đổi mới sáng tạo thì IBM, một công ty lớn khác dù đầu tư rất nhiều tiền nhưng lại không thu lại được gì mấy trong các hoạt động sáng tạo. Như vậy, vẫn theo Steve Jobs, vấn đề không phải ở tiền, mà là ở con người.

Ở Việt Nam có kiến trúc sư Võ Trọng Nghĩa là người kỳ dị và sùng bái thiền. Ông yêu cầu tất cả các nhân viên, và cả chính ông thiền 2 tiếng mỗi ngày trong giờ làm việc. Thiền giúp con người tạm rơi vào trạng thái trống rỗng (khoảng nghỉ). Và đây là cách để thúc đẩy sáng tạo mà không cần tốn tiền.

Như vậy đổi mới sáng tạo là gì? Đó là việc tìm ra cách kích hoạt não bộ của con người để tìm ra cái mới. Đầu tư cho đổi mới sáng tạo là tìm ra cách kích hoạt não bộ của con người.

Thế thì doanh nghiệp nên đổi mới, sáng tạo bằng cách nào?

Thế giới hiện đang dịch chuyển rất nhanh. Trước kia, người ta hay nói cá lớn nuốt cá bé, nhưng hiện giờ thì cá đang di chuyển nhanh (cá bé) lại ăn thịt cá di chuyển chậm (cá lớn).

bigfishlittlefish

Minh họa Odyssey Online

Ví dụ như Grab đã “xơi” thị phần của các ông lớn taxi ở Việt Nam 100%, thậm chí 200% (mở rộng thị trường) chỉ sau có 2-3 năm khi vào Việt Nam.

Người ta không thể nhanh chóng đập bỏ một nhà máy để nhanh chóng xây dựng một nhà máy khác trong khi các công ty nhỏ thì đổi mới rất nhanh, sáng tạo rất nhiều và họ chiến thắng.

Quay lại điều đã nói ở trên, nếu một công ty nhỏ mỗi năm có tới 3.000 bài học đổi mới sáng tạo thì ông lớn nào có thể đấu lại được?

Não bộ của con người có tới 86 tỉ neuron thần kinh. Từ 86 tỉ điểm thần kinh này kết nối với nhau thì tạo ra vô số mối kết nối. Chúng ta tạo ra được một ý tưởng sáng tạo mới nhờ 1 kết nối mới như vậy. Như vậy tiềm năng của con người là vô tận.

collaborative-innovation

Minh họa nguồn coMarketIT

Google cho nhân viên chơi để tạo ra các kết nối mới, bởi khi chơi, não bộ luôn tạo ra các kết nối mới. Apple thì kích thích những sự điên rồ để khi chúng đủ lớn, chúng cũng tạo ra các kết nối mới… Như vậy môi trường kỳ lạ để đánh bẫy tâm trí và đón chào sự mới lạ.

Hãy nhớ sự sáng tạo thường xuất hiện trên nền của sự trống rỗng. Vậy nên chúng ta hãy đón chào sự trống rỗng. Hãy nhớ là trước bình minh bao giờ cũng là đêm tối. Và quan trọng là khi bị bế tắc, trống rỗng thì đừng bỏ cuộc. Sáng tạo sẽ đến và giúp chúng ta thành công.

Sáng tạo có đánh đổ được định kiến?

Sáng tạo tức là vượt qua được định kiến. Khi cái mới xuất hiện thì sẽ có sự đấu tranh với cái cũ, định kiến.

Đạo sư Osho từng nói: Sáng tạo là lẽ tự nhiên, luôn tuôn chảy trong bạn.

son-tinh-thuy-tinh

Minh họa sách GK lớp 6

Tôi lấy ví dụ về một đứa bé con của bạn tôi. Cậu ấy sau khi đọc truyện Sơn Tinh-Thủy Tinh thì rất thích Thủy Tinh. Lý lẽ của cậu đưa ra là: Thủy Tinh năm nào cũng dâng nước để đánh Sơn Tinh, tức là một người kiên trì, không bỏ cuộc. Một người chung tình với Mỵ Nương vì năm nào cũng muốn đến với tình yêu mà mình chưa có. Cậu bé cũng cho rằng Thủy tinh đại diện cho tầng lớp bị áp bức, cho nên cần được bảo vệ, giúp đỡ. Thực sự, nếu cậu bé mà viết một bài văn như vậy, chắc chắn cô giáo cho 0 điểm vì quan niệm trong xã hội vẫn cho là Sơn Tinh mới đúng. Rất may, bố cậu bé khi nghe chuyện đã cổ vũ cho cậu, vì đã sáng tạo ra cái mới, nghĩ mới.

Như vậy vượt lên trên sự đúng, sai có nghĩa là phải vượt qua được định kiến.

Với các startup cũng vậy, họ đi trên con đường thử nghiệm, tạo ra mô hình mẫu (sản phẩm mới) và đi theo con đường hoàn toàn không có định kiến. Nếu bạn có ý tưởng, hãy tham gia hệ sinh thái của SVF (Startup Vietnam Foundation). Bạn không có vốn, đã có các Shark Tank đầu tư, hoặc thông qua chúng tôi gọi vốn ở nước ngoài. Bạn sẽ gặp các mentors, coach, nhà đầu tư, nhà khoa học, và cả An Bình Bank đằng sau đó.

Như vậy đổi mới sáng tạo trong lòng doanh nghiệp chính là đấu nối vào một hệ sinh thái mở, có sẵn ở ngoài. Muốn vậy, doanh nghiệp phải chuẩn bị một tư duy mở.

Đổi mới sáng tạo và startup có nên sợ thất bại?

Thực tế thì có tới 90% (có người nói con số tới 99%) trong đổi mới sáng tạo, trong startup là thất bại. Nhưng thất bại ở đây là thất bại về ý tưởng (kinh doanh), chứ không phải là thất bại của con người.

Bancung

Minh họa nguồn Startups.co

Người ta cũng thống kê rằng nếu một người thất bại trong ý tưởng (kinh doanh) lần đầu mà họ vẫn tiếp tục với một ý tưởng khác thì tỉ lệ thành công của họ tăng lên 20%, tiếp tục lần ba thì tỉ lệ thành công lại tăng thêm 20% nữa. Như vậy, con người chỉ thất bại khi họ bỏ cuộc.

Cứ trải nghiệm, hành động, qua thất bại có được bài học thì tiếp tục mới có thể thành công được. Hãy ứng biến với mọi thay đổi và nhớ rằng doanh nghiệp nhỏ luôn chạy nhanh và dễ dàng hơn các doanh nghiệp lớn, cồng kềnh.

Trân trọng cám ơn diễn giả Phạm Duy Hiếu

* Bài viết dựa trên nội dung diễn giả Phạm Duy Hiếu trình bày trong tọa đàm "“Đổi mới sáng tạo: Lợi thế cạnh tranh mới trong Doanh nghiệp” diễn ra vào ngày 29/11 vừa qua tại Hà Nội. Các câu hỏi và lời dẫn do tòa soạn đặt lại cho phù hợp với format của chuyên mục.

Ngoại tệ Mua tiền mặt Mua chuyển khoản Giá bán
USD 24610.00 24635.00 24955.00
EUR 26298.00 26404.00 27570.00
GBP 30644.00 30829.00 31779.00
HKD 3107.00 3119.00 3221.00
CHF 26852.00 26960.00 27797.00
JPY 159.81 160.45 167.89
AUD 15877.00 15941.00 16428.00
SGD 18049.00 18121.00 18658.00
THB 663.00 666.00 693.00
CAD 17916.00 17988.00 18519.00
NZD   14606.00 15095.00
KRW   17.59 19.18
DKK   3531.00 3662.00
SEK   2251.00 2341.00
NOK   2251.00 2341.00

Nguồn: Agribank

Điều chỉnh kích thước chữ