El Niño kéo dài có thể khiến kinh tế toàn cầu thiệt hại nhiều nghìn tỷ USD

Các nhà khoa học cho biết El Niño đang hình thành và nó có thể là một hiện tượng lớn và gây tốn kém cho nền kinh tế thế giới.

El Niño là sự nóng lên tạm thời và tự nhiên của các vùng xích đạo Thái Bình Dương, gây ra hạn hán, lũ lụt và sóng nhiệt ở các khu vực khác nhau trên thế giới. Nó cũng làm gia tăng sự nóng lên toàn cầu, vốn do các hoạt động của con người gây ra.

Nghiên cứu mới đây được đăng trên tạp chí Science cho thấy El Niño sẽ mang tới các thiệt hại lớn cho nền kinh tế thế giới, tạo ra những vết sẹo kinh tế lâu dài.

Kết quả nghiên cứu mới nhất cho thấy El Niño đem lại những hậu quả ngược lại với nghiên cứu trước đó, ít nhất là ở Hoa Kỳ, rằng El Ninos nói chung không gây hại và thậm chí có thể có lợi.

Một số các nhà kinh tế ước tính thiệt hại của El Niño sẽ là rất lớn.

Các tác giả nghiên cứu của Đại học Dartmout (Hoa Kỳ) cho biết mỗi đợt El Niño trung bình gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu cỡ khoảng 3,4 nghìn tỷ USD.

El Niño trong những năm 1997-1998, một trong những đợt El Niño mạnh nhất từ trước tới nay đã làm thiệt hại đến 5,7 nghìn tỷ USD, vẫn theo các nhà nghiên cứu của Đại học Dartmount.

Tuy nhiên, Ngân hàng Thế giới ước tính El Niño 1997-1998 đã tiêu tốn của các chính phủ cỡ 45 tỷ USD, nhỏ hơn 100 lần so với các tính toán của Dartmouth.

Nhưng nhóm nghiên cứu của Dartmouth cho biết họ đang xem xét đến các chi phí truyền thống nhiều hơn và trong khoảng thời gian dài hơn.

"Chúng tôi có cảm giác rằng El Niño là một cái búa cực lớn giáng xuống Trái đất vài năm một lần", Christopher Callahan, nhà nghiên cứu tác động khí hậu tại Dartmouth, tác giả chính của nghiên cứu cho biết.

Justin Mankin, một nhà khoa học khí hậu ở Dartmouth, đồng tác giả nghiên cứu cho biết: "Các nền kinh tế phải gánh chịu vết sẹo của El Niño trong khoảng một thập kỷ tới hay hơn nữa và có khả năng là mãi mãi".

Callahan cho biết, những vết sẹo kinh tế là sự chuyển hướng chi tiêu từ công nghệ và đổi mới sang các nỗ lực phục hồi và xây dựng lại. Đó là những chi phí cơ hội bị mất khi chúng ta đào sâu các nghiên cứu về El Niño.

Callahan và Mankin đã mô phỏng một thế giới không có El Niño và xem xét sự khác biệt của nó về chi phí, so với tổng sản phẩm quốc nội toàn cầu, Mankin nói.

Các tác động lớn nhất của El Niñoo thường xảy ra vào mùa đông ở phía bắc trái đất, nhưng vào mùa hè, nó làm giảm hoạt động của bão ở Đại Tây Dương, theo kết quả của các nghiên cứu mới đây.

El Niño khiến cho khí hậu ẩm ướt hơn tại phần lớn các khu vực phía Nam và Tây Hoa Kỳ, Peru, Uruguay và Argentina, một số khu vực ở Đông Nam Á và một số khu vực phía đông Trung Phi.

El Niño làm cho thời tiết khô hạn hơn ở Đông Nam Châu Phi, Nam Á, Bắc Úc và Amazon và điều này thường dẫn đến cháy rừng gia tăng ở những khu vực đó.

El Niño cũng khiến thời tiết nóng hơn ở phần lớn châu Á, khu vực Tây Bắc Thái Bình Dương của Mỹ và Úc.

El Niño xảy ra trung bình khoảng ba đến năm năm một lần và có cường độ khác nhau, theo Cơ quan Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ.

Lần El Niño mạnh gần đây nhất là vào năm 2016.

Bởi vì "tác động của El Niño trông rất giống tác động của sự nóng lên toàn cầu", nên việc nghiên cứu thiệt hại kinh tế của El Niño "là rất cần thiết" để hiểu được thiệt hại lớn hơn từ biến đổi khí hậu do con người gây ra, Mankin nói.

"Và nó cho thấy một thế giới không được chuẩn bị cho những tổn thương sắp tới", ông nói.

Mankin cho biết thêm: "Các nền kinh tế của chúng ta được điều chỉnh kém và thích nghi kém với sự biến đổi khí hậu mà chúng ta đang có hiện nay".

Cả Mankin và Callahan đều không phải là nhà kinh tế chuyên nghiệp. Bởi vậy, các nhà kinh tế nhìn vào nghiên cứu của họ thì không thấy ấn tượng, nhưng các nhà khoa học khí hậu thì lại khác.

"Không phải tất cả các quốc gia đều bị ảnh hưởng bởi El Niño. Trên thực tế, trong một số trường hợp, nó hoàn toàn ngược lại", nhà kinh tế vĩ mô Kaimar Mohaddes của Đại học Cambridge cho biết.

Nghiên cứu năm 2017 của ông trên Tạp chí Kinh tế Quốc tế (Journal of International Economics) đã xem xét 21 nền kinh tế quốc gia, hầu hết là các nước phát triển, trong đợt El Niño trước đây và nhận thấy ở Hoa Kỳ và Châu Âu, El Niño "có tác dụng thúc đẩy tăng trưởng" trong khi nó gây hại cho Australia, Chile, Indonesia, Ấn Độ, Nhật Bản, New Zealand và Nam Phi.

Trong khi đó, Mankin và Callahan cho biết nghiên cứu của họ xem xét trên qui mô toàn cầu chứ không phải ở từng quốc gia riêng lẻ.

Nhà kinh tế Mohaddes cho biết, ở những nơi bị tổn thương, thiệt hại kinh tế do El Niño bốc hơi nhanh chóng, trái ngược với những gì nhóm Dartmouth nói.

Ông cũng nhận thấy ước tính thiệt hại của Dartmouth quá lớn, với ước tính gần bằng chi phí của cuộc Đại suy thoái năm 2007 và 2008.

Nhà kinh tế học về khí hậu Gary Yohe tại Đại học Wesleyan ở Connecticut cho biết "những ước tính khổng lồ không thể được giải thích đơn giản bằng cách tính toán hướng tới tương lai", bởi vậy chúng không đáng tin cậy.

Tuy nhiên, Marshall Burke, một nhà kinh tế và giáo sư chính sách môi trường tại Đại học Stanford, cho biết các nhà khoa học Dartmouth "đưa ra một trường hợp thuyết phục rằng điều này đã thực sự làm chậm tốc độ tăng trưởng ở các quốc gia bị ảnh hưởng nghiêm trọng như Peru, và dẫn đến thiệt hại hàng nghìn tỷ USD về sản lượng của các nước trên thế giới".

“Bài báo này chắc chắn khiến tôi lo lắng hơn nhiều về hiện tượng El Niño lớn sắp tới và có thể xảy ra,” Burke cho biết trong một email.

Michael McPhaden, một nhà hải dương học của NOAA (Cơ quan Quản lý Khí quyển và Hải dương Quốc gia Mỹ), người nghiên cứu về El Niño, cho biết từ lâu ông đã nghĩ rằng ước tính thiệt hại do El Niño gây ra là quá thấp, và quan trọng hơn, "kẻ thua cuộc lớn nhất trong El Niño là các nước ở phía nam bán cầu", tức là các quốc gia nghèo bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi El Niño.

McPhaden cho biết trong một email: "Tác động kinh tế của El Niño được dự đoán vào cuối năm nay sẽ phụ thuộc vào mức độ của nó mạnh như thế nào".

"Con quái vật El Niño lớn như những năm 1997-98 có thể gây thiệt hại nặng nề với những tác động kéo dài kéo dài trong những năm tiếp theo. Mặt khác, nếu nó tạo ra các đợt El Niño nhỏ hơn, lẩn quẩn ở trong vườn, thì hậu quả có thể trầm trọng hơn", ông kết luận.

Bài liên quan

Các công ty lớn nhất thế giới ít đầu tư để hạn chế biến đổi khí hậu

Ra mắt mạng lưới doanh nghiệp ứng phó biến đổi khí hậu

Tỷ phú Yvon Chouinard hiến tặng công ty tỷ USD cho các hoạt động giảm biến đổi khí hậu

Đầu tư 3.200 tỷ phát triển đô thị thích ứng biến đổi khí hậu