Theo Luật chứng khoán 2006, khái niệm nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được hiểu là các ngân hàng thương mại, công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính, tổ chức kinh doanh bảo hiểm, tổ chức kinh doanh chứng khoán.

Nay, khoản 15, điều 4, Dự thảo Luật quy định nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là các tổ chức tài chính bao gồm: các ngân hàng thương mại, công ty tài chính, tổ chức kinh doanh bảo hiểm, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ, công ty đầu tư chứng khoán, quỹ đầu tư chứng khoán.

Ngoài ra, còn có các công ty có vốn điều lệ đạt trên 1.000 tỷ đồng và có thời gian niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán tối thiểu 2 năm.

Về phía nhà đầu tư cá nhân, Dự thảo quy định đó là các cá nhân có chứng chỉ hành nghề kinh doanh chứng khoán, cá nhân có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán tối thiểu 2 năm và có giá trị giao dịch chứng khoán bình quân hàng tháng tối thiểu 2 tỷ đồng Việt Nam hoặc nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết có giá trị tối thiểu 5 tỷ đồng Việt Nam trong 12 tháng gần nhất.

Có thể thấy, ban soạn thảo Dự thảo Luật đã cố gắng đa dạng hóa đối tượng nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp để mở rộng đối tượng nhà đầu tư được phép tham gia vào các đợt chào bán chứng khoán riêng lẻ của các công ty đại chúng. Đây có thể nói là một ý định tốt. 

Bài liên quan

Dự thảo Luật Chứng khoán sửa đổi có gì mới?

Tuy nhiên, việc quy định công ty phải có vốn điều lệ đạt trên 1.000 tỷ đồng và có thời gian niêm yết tối thiểu 2 năm mới được coi là nhà đầu tư chiến lược đã tước đi cơ hội đầu tư của những doanh nghiệp có vốn điều lệ quanh hoặc trên mức 1.000 tỷ đồng nhưng lại chưa phải là công ty đại chúng, chưa nói tới việc là công ty niêm yết. Hiện ở Việt Nam nhiều công ty không phải không có danh tiếng thuộc loại này. Chưa kể, hiện quy mô vốn của hầu hết doanh nghiệp Việt còn nhỏ, nếu quy định như Dự thảo Luật cũng sẽ làm giảm cơ hội đầu tư của nhiều doanh nghiệp.

Với những lý do kể trên, có lẽ ban soạn thảo nên cân nhắc bỏ điều kiện doanh nghiệp phải là doanh nghiệp có tối thiểu 2 năm niêm yết tại Sở giao dịch chứng khoán. Ngoài ra, nghiên cứu giảm vốn điều lệ yêu cầu xuống mức hợp lý, phù hợp với tình hình hiện nay của các doanh nghiệp Việt. Ở Singapore, nơi có thị trường tài chính rất phát triển, những công ty có tài sản ròng trên 10 triệu SGD (tương đương 170 tỷ đồng) và không cần là công ty niêm yết là đã đủ điều kiện để trở thành nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Đối với quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là cá nhân, nếu quy định như dự thảo, nhiều doanh nhân, nhà đầu tư lớn và có uy tín tại Việt Nam hiện có thể không đáp ứng được điều kiện có kinh nghiệm đầu tư chứng khoán tối thiểu 2 năm và có giá trị giao dịch chứng khoán bình quân hàng tháng tối thiểu 2 tỷ đồng hoặc nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết có giá trị tối thiểu 5 tỷ đồng trong 12 tháng gần nhất. Đơn giản là bởi họ không phải là những nhà đầu tư chuyên đầu tư chứng khoán. Quy định như tại Dự thảo sẽ hạn chế cơ hội tiếp cận các nhà đầu tư này của doanh nghiệp phát hành. Thiết nghĩ, ban soạn thảo có thể nghiên cứu sử dụng tiêu chí tổng tài sản nắm giữ của nhà đầu tư dưới dạng bất động sản, tiền mặt, giấy tờ có giá, ngoại tệ, vàng …với giá trị tổng tài sản ròng ở một mức phù hợp. Việc quy định như vậy sẽ đa dạng hóa được cơ hội tiếp cận vốn của tổ chức phát hành, thực hiện mục tiêu của nhà nước là huy động tối đa nguồn lực còn nằm trong dân để góp phần phát triển kinh tế đất nước.